Η ξεχωριστή, μνημειώδης αρχιτεκτονική του Ισπανού Ρικάρντο Μποφίλ

Η ξεχωριστή, μνημειώδης αρχιτεκτονική του Ισπανού Ρικάρντο Μποφίλ Facebook Twitter
La Muralla Roja, Alicante, 1973 | Ricardo Bofill Architects
0

Ο Ρικάρντο Μποφίλ, ένας από τους πιο διάσημους Ισπανούς αρχιτέκτονες παγκοσμίως, που έχει υπογράψει περισσότερα από 1.000 έργα σε όλο τον κόσμο, πέθανε πριν από λίγες ημέρες από κορωνοϊό σε ηλικία 82 ετών.

Ο Ισπανός αρχιτέκτονας με τη μεγάλη διεθνή καριέρα πέθανε στη Βαρκελώνη, στην πόλη που γεννήθηκε και μεγάλωσε, με πατέρα επίσης αρχιτέκτονα και μητέρα Βενετσιάνα.

Αντιφασίστας από νεαρή ηλικία, αποβλήθηκε από το πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης και την εκεί σχολή Αρχιτεκτονικής εξαιτίας της δράσης του κατά του Φράνκο το 1959. Μετακόμισε στην Ελβετία και συνέχισε τις σπουδές του στη Γενεύη, ενώ λίγα χρόνια αργότερα, το 1963, ίδρυσε το αρχιτεκτονικό γραφείο του «Ricardo Bofill Taller de Arquitectura» σε ένα παλιό εργοστάσιο τσιμέντου στην περιφέρεια της Βαρκελώνης.

Η πρώιμη δουλειά του είχε στόχο «να ανακαλύψει ξανά το παραδοσιακό καταλανικό στυλ και τη μινιμαλιστική αρχιτεκτονική της Βόρειας Αφρικής» και εμπνεύστηκε από χωριά στην άκρη της ερήμου Σαχάρα.

Πειραματίστηκε με τρισδιάστατες αρθρωτές γεωμετρίες μεγάλης κλίμακας, συμπεριλαμβανομένου του κατακόρυφου «κήπου-πόλη στο διάστημα» Xanadu (1971) και του γειτονικού κόκκινου και ροζ casbah La Muralla Roja (1968-1973) στο Calpe της Ισπανίας.

«Η αρχιτεκτονική είναι η νίκη του ανθρώπου επί του παραλόγου», του άρεσε να λέει, ορμώμενος από την επιμονή να δημιουργεί μια διαφορετική αρχιτεκτονική «γλώσσα» οργανώνοντας τον χώρο γύρω από τον άνθρωπο, αλλά πολλά από τα έργα του δέχτηκαν επικρίσεις, για τους μεγάλους όγκους τους.  

Το αεροδρόμιο της Βαρκελώνης, το Εθνικό Θέατρο της Καταλονίας, το Συνεδριακό Κέντρο στη Μαδρίτη και ουρανοξύστες στο Σικάγο βρίσκονται ανάμεσα στα πιο γνωστά έργα του. Λόγω της τεταμένης πολιτικής κατάστασης στην Ισπανία τη δεκαετία του 1970, ο Μποφίλ άρχισε να ψάχνει για δουλειά στο εξωτερικό και δημιούργησε ένα δεύτερο στούντιο στο Παρίσι. Στη Γαλλία, σε μια χώρα στην οποία πήρε μέρος σε πολλούς διεθνείς διαγωνισμούς, υπέγραψε κυρίως συγκροτήματα κοινωνικών κατοικιών, όπως το Espaces d’Abraxas στα προάστια του Παρισιού, όπου γυρίστηκαν αρκετές σκηνές της ταινίας επιστημονικής φαντασίας «Μπραζίλ», του Τέρι Γκίλιαμ.

«Η αρχιτεκτονική είναι η νίκη του ανθρώπου επί του παραλόγου», του άρεσε να λέει, ορμώμενος από την επιμονή να δημιουργεί μια διαφορετική αρχιτεκτονική «γλώσσα» οργανώνοντας τον χώρο γύρω από τον άνθρωπο, αλλά πολλά από τα έργα του δέχτηκαν επικρίσεις, για τους μεγάλους όγκους τους.  

Ο Μποφίλ ανήκε στο κλαμπ των σταρ αρχιτεκτόνων που έζησαν μεγάλη δόξα στη δεκαετία του '70 στη Γαλλία. «Εκείνη την εποχή, οι αρχιτέκτονες άρχιζαν να είναι σημαντικοί, να έχουν κυρίαρχο ρόλο στην κοινωνία και λόγω αυτού απέκτησα μεγάλη φήμη» έλεγε. Σύμφωνα με την πρακτική του, η «κλασική σύνθεση και η αναγεννησιακή έμπνευση έδωσαν ώθηση στις κοινωνικές κατοικίες των Γαλλικών Νέων Πόλεων τη δεκαετία του 1980».

Το στυλ της αρχιτεκτονικής του δεν είναι εύκολο να ταξινομηθεί, είχε τη φιλοδοξία να δημιουργεί αστικές ουτοπίες σε μια κλίμακα που κανένας άλλος πριν από αυτόν δεν είχε τολμήσει να κάνει. Ο ίδιος είπε πολλές φορές ότι οι αρχιτεκτονικές του παρεμβάσεις δεν κατάφεραν να μεταμορφώσουν τις πόλεις. Η υιοθέτηση των κλασικών μορφών και της γεωμετρίας στη σύγχρονη αρχιτεκτονική συνδυάστηκε με τις τελευταίες εξελίξεις στην κατασκευή. Προσαρμοσμένοι σε τέτοια έργα, οι χρυσοί κανόνες της γαλλικής αναγεννησιακής σύνθεσης διαμορφώνονται σε προκατασκευασμένο σκυρόδεμα για να σχεδιάσουν τα αστικά τοπία του Παρισιού, του Μονπελιέ, των Βερσαλλιών. Το μεταμοντέρνο στυλ του θεωρήθηκε «μια αντίδραση στη μαζική επίδραση του μπρουταλισμού».

Η ξεχωριστή, μνημειώδης αρχιτεκτονική του Ισπανού Ρικάρντο Μποφίλ Facebook Twitter
La Manzanera | Ricardo Bofill Architects

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, αν και εξακολουθούσε να χρησιμοποιεί κλασικό στυλ, πέρασε από τη χρήση σκυροδέματος σε γυαλί και χάλυβα, όπως στον πύργο γραφείων 77 West Wacker Drive στο Σικάγο και στο Εθνικό Θέατρο της Καταλονίας στη Βαρκελώνη.

Παθιασμένος με την οργάνωση του χώρου, ο Μποφίλ εμπνεύστηκε ιδιαίτερα από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Αντρέα Παλάντιο, από την Αναγέννηση ή ακόμα από τους Γάλλους αρχιτέκτονες του 17ου και 18ου αιώνα Φρανσουά Μανσάρ και Κλοντ-Νικολά Λεντού. Αλλά και από τα χωριά των Τουαρέγκ, όπου αυτός ο αυτοαποκαλούμενος «νομάς» πήγε να αναζητήσει ιδέες στην αρχή της καριέρας του. Πολλές φορές είπε ότι στην αρχή της καριέρας του επηρεάστηκε από τα έργα των Frank Lloyd Wright and Alvar Aalto.

Κατά τη διάρκεια μιας 60χρονης καριέρας, δημιούργησε «από τα πιο εντυπωσιακά κτίρια του 20ού αιώνα», σύμφωνα με τον ιστορικό της αρχιτεκτονικής Andrew Ayers, συμπεριλαμβανομένης της πολυκατοικίας Walden 7 κοντά στη Βαρκελώνη (1975) και μιας σειράς γιγαντιαίων κατοικιών.

Η κριτικός αρχιτεκτονικής Catherine Slessor τον περιέγραψε ως τον «αδιαμφισβήτητο αυτοκράτορα του μνημειώδους», του οποίου «τα συγκροτήματα κατοικιών έγιναν συνώνυμα με τη δυστοπία, πραγματική και κινηματογραφική».

Η ξεχωριστή, μνημειώδης αρχιτεκτονική του Ισπανού Ρικάρντο Μποφίλ Facebook Twitter
Walden 7 | Ricardo Bofill Architects

Η ξεχωριστή, μνημειώδης αρχιτεκτονική του Ισπανού Ρικάρντο Μποφίλ Facebook Twitter
Les Espaces Abraxas | Ricardo Bofill Architects

Η ξεχωριστή, μνημειώδης αρχιτεκτονική του Ισπανού Ρικάρντο Μποφίλ Facebook Twitter
La Place du Nombre d’Or, στο Montpellier | Ricardo Bofill Architects

Η ξεχωριστή, μνημειώδης αρχιτεκτονική του Ισπανού Ρικάρντο Μποφίλ Facebook Twitter
La Manzanera | Ricardo Bofill Architects

Η ξεχωριστή, μνημειώδης αρχιτεκτονική του Ισπανού Ρικάρντο Μποφίλ Facebook Twitter
Riouxa Park | Ricardo Bofill Architects

Η ξεχωριστή, μνημειώδης αρχιτεκτονική του Ισπανού Ρικάρντο Μποφίλ Facebook Twitter
Miguel Delibes Cultural Center | Ricardo Bofill Architects

Η ξεχωριστή, μνημειώδης αρχιτεκτονική του Ισπανού Ρικάρντο Μποφίλ Facebook Twitter
Τα σπίτια του Ολυμπιακού Χωριού στη Βαρκελώνη | Ricardo Bofill Architects

Η ξεχωριστή, μνημειώδης αρχιτεκτονική του Ισπανού Ρικάρντο Μποφίλ Facebook Twitter
Τα σπίτια του Ολυμπιακού Χωριού στη Βαρκελώνη | Ricardo Bofill Architects

Η ξεχωριστή, μνημειώδης αρχιτεκτονική του Ισπανού Ρικάρντο Μποφίλ Facebook Twitter
Université Mohammed VI Polytechnique | Ricardo Bofill Architects

Η ξεχωριστή, μνημειώδης αρχιτεκτονική του Ισπανού Ρικάρντο Μποφίλ Facebook Twitter
Université Mohammed VI Polytechnique | Ricardo Bofill Architects

Design
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Πέθανε ο αρχιτέκτονας Paulo Mendes da Rocha, αναμορφωτής της πόλης του Σάο Παόλο, πατέρας του βραζιλιάνικου μπρουταλισμού

Απώλειες / Τα κορυφαία κτίρια του Paulo Mendes da Rocha, πατέρα του βραζιλιάνικου μπρουταλισμού

Ο αρχιτέκτονας Paulo Mendes da Rocha, που πέθανε σε ηλικία 92 ετών, άρχισε να σχεδιάζει κτίρια το 1957, αναμόρφωσε την πόλη του Σάο Παόλο και ανάδειξε παγκοσμίως τον «βραζιλιάνικο μπρουταλισμό», επιτρέποντας την κατασκευή κτιρίων φθηνά και γρήγορα.
THE LIFO TEAM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μαρία Παπαφίγκου: «Οι αρχιτέκτονες έχουμε την ευθύνη να συμμετέχουμε στην αλλαγή των συνθηκών του κόσμου μας»

ADM 5 - The Green Issue / Μαρία Παπαφίγκου: «Οι αρχιτέκτονες έχουμε ευθύνη να συμμετέχουμε στην αλλαγή συνθηκών του κόσμου μας»

Η Μαρία Παπαφίγκου μοιράζει τον χρόνο της μεταξύ Αθήνας και Στοκχόλμης, όπου μέχρι πρόσφατα δίδασκε και Αρχιτεκτονική στο KTH. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στη Σουηδία, στην Ισπανία και στην Ελλάδα. Με τον Johan Annerhed έχουν το αρχιτεκτονικό γραφείο ΟΟΑΚ που σήμερα εδρεύει στην Ελλάδα. Σήμερα δημιουργούν το πρώτο πολυώροφο κτίριο στην Ελλάδα με φέροντα οργανισμό από ξύλο, ενώ πιστεύουν ότι οι αρχιτέκτονες πρέπει να έχουν την ηθική και τις αξίες που χρωματίζουν την ευθύνη της δουλειάς τους.
ΗΛΙΑΣ ΜΕΣΣΙΝΑΣ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΠΑΡΤΖΩΚΑΣ
Ο πιονέρος της πράσινης αρχιτεκτονικής

ADM 5 - The Green Issue / Peter Murray: Ο πιονέρος της πράσινης αρχιτεκτονικής

O Peter Murray σπούδασε αρχιτεκτονική, αλλά, αντί να «συνθέτει» κτίρια, άρχισε να γράφει γι’ αυτά. Έτσι έγινε ο εκδότης του περιοδικού αρχιτεκτονικής και design «Blueground» ‒ το «Wallpaper» τουλάχιστον εμπνεύστηκε από αυτό. Στη συνέντευξη που ακολουθεί μάς εξηγεί πως ήταν πάντα «πράσινος» και «sustainable», πολύ πριν αυτές οι έννοιες γίνουν ευρέως γνωστές.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
Γιάννης Αρμευτής: Με ενδιαφέρει πώς ένα κτίριο μπορεί να βοηθήσει τις ανθρώπινες σχέσεις

ADM 5 - The Green Issue / Γιάννης Αρμεύτης: «Με ενδιαφέρει πώς ένα κτίριο μπορεί να βοηθήσει τις ανθρώπινες σχέσεις»

Ο επικεφαλής αρχιτέκτονας του γραφείου Armeftis Partners οραματίζεται «πόλεις των 15 λεπτών», δημιουργεί απαράμιλλης αισθητικής κτίρια με κοινωνική βιωσιμότητα σε Κύπρο και Ελλάδα, πιστεύει ακράδαντα στη σημασία της σύνδεσης αρχιτεκτονικής και ανθρώπινων σχέσεων και θέλει να δει τη Λεμεσό πόλη-πρότυπο.
ΦΙΛΙΩ ΡΑΓΚΟΥ
O αθηναϊκός πράσινος μικρόκοσμος των αρχιτεκτόνων

ADM 5 - The Green Issue / O αθηναϊκός πράσινος μικρόκοσμος των αρχιτεκτόνων

Τρία εξαιρετικά δυναμικά και αβανγκάρντ αρχιτεκτονικά γραφεία των Αθηνών, οι ΚΚΜΚ Architects (Κατερίνα Καραγιάννη & Μαρίνα Καραμαλή), οι AVW Architecture (Αγγελική Αθανασιάδου & Κατερίνα Βασιλάκου) και οι K-STUDIO (Δημήτρης & Κωνσταντίνος Καραμπατάκης), επιλέγουν τον αγαπημένο τους πράσινο μικρόκοσμο των Αθηνών. Επισκεφθήκαμε τα green gems της πόλης με τον πιο sustainable τρόπο, πάνω σε ηλεκτρικά ποδήλατα της Kosmoride, και τους απαθανατίσαμε εμπνευσμένοι από τη σύνδεση μικροκινητικότητας και αρχιτεκτονικής.
ΝΤΟΓΙΑ ΚΑΡΟΛΙΝΗ
The Ellinikon Park: To πάρκο που θα αλλάξει το «πράσινο» μέλλον

ADM 5 - The Green Issue / The Ellinikon Park: To πάρκο που θα αλλάξει το «πράσινο» μέλλον

Στα νότια της πρωτεύουσας περισσότεροι από 1,3 εκατομμύρια επισκέπτες έχουν πάρει ήδη μια πρώτη γεύση για το πώς η LAMDA Development δημιουργεί μια πόλη-πρότυπο μέσα από την κατασκευή ενός καινοτόμου πάρκου.
THE LIFO TEAM
ADM 2023 - THE GREEN ISSUE

Αφιερώματα / ADM5/23: THE GREEN ISSUE

Το δεύτερο «Green Issue» της σειράς ADM, της συνεργασίας της LiFO με το archisearch.gr και την Design Ambassador, καταπιάνεται ξανά με το σημαντικό ζήτημα της βιωσιμότητας, μας συστήνει κορυφαίους εκπροσώπους της αρχιτεκτονικής σκηνής στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ανακαλύπτει νέα υλικά, εξερευνά πράσινους πύργους, νέα μουσεία και οικείους αστικούς πνεύμονες, προβληματίζεται γύρω από το ενεργειακό ζήτημα και παρουσιάζει τις καλές πρακτικές της ελληνικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.
THE LIFO TEAM
Η «εξωτική» πλευρά της Ερμού

ADM 5 - The Green Issue / Έτσι θα γίνει η Οδός Ερμού - Τα νέα σχέδια για τον πιο εμπορικό δρόμο της Αθήνας

Ο Τηλέμαχος Ανδριανόπουλος και το γραφείο Tense Architecture Network αλλάζουν τον πιο πολυσύχναστο δρόμο του ιστορικού κέντρου. Με συνέπεια απέναντι στην Ιστορία, στο παρόν και στο μέλλον της Αθήνας, πραγματοποιούν μια αισθητική αλλά και λειτουργική παρέμβαση από την Καπνικαρέα έως τον σταθμό του Θησείου. Η ευρύτερη πρόταση του γραφείου για την πόλη διεγείρει τη φαντασία, δείχνοντας νέους τρόπους βίωσής της.
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ

ΘΕΜΑΤΑ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

THE GOOD LIFO ΔΗΜΟΦΙΛΗ