Πόλη Δίχως Εβραίους Facebook Twitter
Πέρα απ' το χαμένο τέλος, εξαιρετικό ενδιαφέρον έχουν και άλλες κομμένες σκηνές που δείχνουν την καθημερινότητα των Εβραίων στη Βιέννη και τον αντισημιτισμό που έπρεπε να υποστούν.

Πόλη Δίχως Εβραίους

0

Ενώ ο αντισημιτισμός ήταν πολύ συνηθισμένος στα πολιτικά πράγματα της Αυστρίας ήδη απ' τα τέλη του 19ου αιώνα -ειδικά στη Βιέννη όπου ζούσε η πλειονότητα των Εβραίων- το Σύνταγμα του 1867 είχε καταργήσει τους νόμους που επέτρεπαν τις διακρίσεις εναντίον των Εβραίων. 

Όμως, όπως γράφει το thehistoryblog, το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, η πτώση της μοναρχίας των Αψβούργων και η επακόλουθη πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα βοήθησαν να αναδυθεί μια νέα, πιο βίαιη και οργανωμένη μορφή αντισημιτισμού. Το Antisemitenbund (αντισημιτική ομάδα) ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1919 και τον ίδιο μήνα οκτώ ομιλητές ζήτησαν ενώπιον του Δημάρχου της Βιέννης την εκδίωξη όλων των Εβραίων απ' την πόλη. 5.000 θεατές χειροκρότησαν ενθουσιασμένοι. Όταν το Antisemitenbund οργάνωσε διάσκεψη το 1921 πάνω από 40,000 άνθρωποι συμμετείχαν.

Δεν επρόκειτο απλώς για λόγια. Επιφανείς Εβραίοι -συγγραφείς, διανοούμενοι, εκδότες- έπεφταν θύματα άγριων ξυλοδαρμών στους δρόμους, και τα δικαστήρια δεν προστάτευαν τα θύματα. Ο δημοφιλής συγγραφέας Hugo Bettauer έγινε στόχος των αντισημιτικών κομμάτων (που δεν ήταν και λίγα - μιλάμε για το Κόμμα των Ναζί, το Χριστιανοσοσιαλιστικό Κόμμα και το Λαϊκό Κόμμα της Μεγάλης Γερμανίας) λόγω των γραπτών του.

Η ταινία έκανε την πρεμιέρα της στη Βιέννη στις 25 Ιουλίου του 1924, και παρότι δεν ήταν τόσο επιτυχημένη όσο το βιβλίο, οι Ναζί έκαναν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, και προκάλεσαν ζημιές στα σινεμά.

Γεννημένος το 1872 και γιος εύπορου Εβραίου χρηματιστή, ο Bettauer άλλαξε επισήμως θρησκεία και έγινε Χριστιανός όταν πήγε στρατό στα 18 του. Δεν ήταν γνήσιος ο προσηλυτισμός του - το έκανε μόνο επειδή οι Εβραίοι δεν είχαν καμιά ελπίδα ανέλιξης στις ένοπλες δυνάμεις. Τελικά όμως ήταν υπερβολικά αντισυμβατικός και η καριέρα του στο στρατό -για την οποία άλλαξε θρησκεία- έληξε μετά από μερικούς μήνες.

Έγινε γνωστός γράφοντας σατιρικά κείμενα. Το πιο γνωστό του μυθιστόρημα ήταν το Die Stadt ohne Juden: Ein Roman von Übermorgen (Η Πόλη Δίχως Εβραίους: Ένα Μυθιστόρημα από το Μεθαύριο), που εκδόθηκε το 1922. Η πλοκή διαδραματίζεται στη Βιέννη και το βιβλίο σατιρίζει τον αυξανόμενο αντισημιτισμό στην πολιτική και τις τέχνες. Ένας πολιτικός ονόματι Dr. Karl Schwertfeger -ο χαρακτήρας βασίστηκε στον πρώην Δήμαρχο της Βιέννης Karl Lueger τον οποίο θα εκθείαζε ο Χίλτερ στο "Ο Αγών Μου"- διατάζει την εκδίωξη όλων των Εβραίων απ' τη Βιέννη.

Σε μια κίνηση που σχεδόν προέβλεπε ό,τι θα ακολουθούσε, ο Schwertfeger δανείζεται βαγόνια και διώχνει τους 200.000 Εβραίους της Βιέννης προς τα ανατολικά. Σύντομα όμως η πόλη καταρρέει και οι πολιτικοί παρακαλούν τους Εβραίους να επιστρέψουν. Το βιβλίο έγινε μπεστ σέλερ πουλώντας πάνω από 250.000 αντίτυπα και μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες. 

Η αντίδραση των αντισημιτικών κομμάτων ήταν άμεση. Κατηγορήθηκε για Κομμουνισμό και «διαφθορέας της νεολαίας». Μάλιστα οι αρχές τον κατηγόρησαν για 16 αδικήματα. Ανέλπιστα, στη δίκη του αθωώθηκε και για τα 16. 

Πόλη Δίχως Εβραίους Facebook Twitter
Δεν επρόκειτο απλώς για λόγια. Επιφανείς Εβραίοι -συγγραφείς, διανοούμενοι, εκδότες- έπεφταν θύματα άγριων ξυλοδαρμών στους δρόμους, και τα δικαστήρια δεν προστάτευαν τα θύματα.

Ένα χρόνο αργότερα, το μυθιστόρημα έγινε ταινία απ' τον σκηνοθέτη Hans Karl Breslauer. Προσπαθώντας να αποφύγει τις διαμάχες που είχε προκαλέσει το βιβλίο, αντί για τη Βιέννη επέλεξε να παρουσιάσει μια επινοημένη πόλη που λεγόταν Ουτοπία και άλλαξε πολλές ομοιότητες με πραγματικά πρόσωπα. Επίσης έδωσε έμφαση στα κωμικά στοιχεία της ιστορίας. Τίποτα απ' αυτά δεν βοήθησε. 

Η ταινία έκανε την πρεμιέρα της στη Βιέννη στις 25 Ιουλίου του 1924, και παρότι δεν ήταν τόσο επιτυχημένη όσο το βιβλίο, οι Ναζί έκαναν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, προκάλεσαν ζημιές στα σινεμά και κατηγόρησαν για άλλη μια φορά τον Bettauer στις εφημερίδες. Ο Αυστριακός ναζιστής Kaspar Hellering έγραψε έναν λίβελο ζητώντας το λυντσάρισμα «αυτών που μολύνουν τους ανθρώπους μας».

Στις 10 Μαρτίου του 1925, ένας Αυστριακός ονόματι Otto Rothstock έκανε ακριβώς αυτό. Πυροβόλησε τον Bettauer στο γραφείο του. Δυο εβδομάδες αργότερα, ο Bettauer υπέκυψε στα τραύματά του.

Ο δολοφόνος υποστήριξε ότι η πράξη του οφειλόταν στην ανηθικότητα του Bettauer (υποστήριζε τις ελεύθερες σχέσεις, έγραφε ερωτικές ιστορίες) αλλά δεν μπορούσε να ήταν σύμπτωση πως ο ίδιος ήταν πρώην μέλος του Εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος. Όσοι τον υποστήριξαν οικονομικά αλλά και νομικά ήταν είτε Ναζί ή είχαν στενούς δεσμούς με το κόμμα. Παρότι ποτέ δεν το παραδέχτηκε, το κίνητρό του ήταν ο αντισημιτισμός του. Δικάστηκε από φιλικά προσκείμενους στο κόμμα δικαστές κι αντί να καταδικαστεί σε φυλάκιση για το φόνο που διέπραξε εστάλη σε ψυχιατρικό ίδρυμα. Μόλις 18 μήνες αργότερα ήταν και πάλι ελεύθερος.

Πόλη Δίχως Εβραίους Facebook Twitter
Όταν ολοκληρωθεί η αποκατάσταση της κόπιας και χάρη στο πετυχημένο πλέον crowdfunding που έγινε, η Πόλη Δίχως Εβραίους θα μπορέσει επιτέλους να προβληθεί ολόκληρη, 90 ολόκληρα χρόνια μετά την πρεμιέρα της...


Η ταινία λογοκρίθηκε άγρια και απ' την κυβέρνηση αλλά και απ' τις τοπικές αρχές της Βιέννης. Μια πετσοκομμένη, ημιτελής εκδοχή της κατάφερε να διασωθεί σε ένα Ολλανδικό Μουσείο Κινηματογράφου (εντοπίστηκε εκεί το 1991), πράγμα που θεωρείται μίνι θαύμα από μόνο του, αν αναλογιστεί κανείς πόσο δύσκολα διατηρούνται τα υλικά του φιλμ εκείνης της εποχής αλλά και για το πώς γλίτωσε απ' τον πόλεμο. Είναι ένα απ' τα ελάχιστα αυστριακά εξπρεσιονιστικά φιλμ που επέζησαν -έστω και σε κουτσουρεμένη μορφή. 

Ξαφνικά όμως, τον Οκτώβριο του 2015, ένας Γάλλος συλλέκτης επικοινώνησε με το Αρχείο Αυστριακού Κινηματογράφου για να ενημερώσει πως βρήκε ένα ενδιαφέρον φιλμ σε μια υπαίθρια παρισινή αγορά. Όταν οι Αυστριακοί ειδήμονες εξέτασαν το υλικό διαπίστωσαν πως είχαν μόλις βρει την αυθεντική, ολοκληρωμένη κόπια της Πόλης Δίχως Εβραίους, χωρίς περικοπές και με το αυθεντικό της τέλος!

Πέρα απ' το χαμένο τέλος, εξαιρετικό ενδιαφέρον έχουν και άλλες κομμένες σκηνές που δείχνουν την καθημερινότητα των Εβραίων στη Βιέννη και τον αντισημιτισμό που έπρεπε να υπομείνουν. Και γενικότερα, το πολιτικό μήνυμα της ταινίας και η απεικόνιση του δολοφονικού μίσους των αντισημίτων είναι πολύ πιο εμφανή και καυστικά στην κανονική εκδοχή.

Όταν ολοκληρωθεί η αποκατάσταση της κόπιας και χάρη στο πετυχημένο πλέον crowdfunding που έγινε, η Πόλη Δίχως Εβραίους θα μπορέσει επιτέλους να προβληθεί ολόκληρη, 90 ολόκληρα χρόνια μετά την πρεμιέρα της...

 
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τι θα δούμε στο 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Σινεμά / Τι θα δούμε στο 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Η νέα ταινία της Ιζαμπέλ Ιπέρ, φιλμ που έρχονται από τις Κάννες, πρεμιέρες, οι μικρού μήκους του Γιώργου Τσεμπερόπουλου και οι ελληνικές συμμετοχές των διαγωνιστικών τμημάτων είναι μερικοί από τους λόγους που θα μας στείλουν και φέτος στις αίθουσες του αγαπημένου κινηματογραφικού θεσμού.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το αμερικανικό σινεμά δίνει τη μία μάχη μετά την άλλη

Pulp Fiction / Το αμερικανικό σινεμά δίνει τη μία μάχη μετά την άλλη

Προτροπή για αντίσταση ή παραίνεση για τρομοκρατία; Το αριστούργημα του Πολ Τόμας Άντερσον «Μια μάχη μετά την άλλη», οι εξαιρετικές πρόσφατες αλληγορίες «Weapons» και «Eddington», αλλά και οι αξέχαστες κινηματογραφικές αναφορές τους απασχολούν τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο και τον αρχισυντάκτη της LiFO Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Επιτρέπεται να θαυμάζουμε σήμερα τη Λένι Ρίφενσταλ;

Ιδέες / Επιτρέπεται να θαυμάζουμε σήμερα τη Λένι Ρίφενσταλ;

Με αφορμή το νέο ντοκιμαντέρ για μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες του 20ού αιώνα, ξαναθυμόμαστε τι είχαν απαντήσει στη LiFO οι Πέπη Ρηγοπούλου, Θωμάς Μοσχόπουλος, Δημήτρης Στεφανάκης, Θάνος Παπακωνσταντίνου, Πάνος Κούτρας και Θεόφιλος Τραμπούλης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Boots»: Μια σειρά για το τι σημαίνει «να είσαι gay στον στρατό»

Οθόνες / «Boots»: Kάτι καλό θα κάνει αυτή η σειρά για να την αποκαλούν «woke σκουπίδι»

H τηλεοπτική σειρά οκτώ επεισοδίων του Netflix, που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, προσεγγίζει με μοναδικό και συγκινητικό τρόπο το θέμα της ομοφοβίας στον στρατό. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ειρήνη Παπά μέσα από 9 ταινίες και 1 ντοκιμαντέρ

Οθόνες / Ειρήνη Παπά: Οι σημαντικότερες ταινίες της για ένα πενθήμερο στην Ταινιοθήκη

Την αποκάλεσαν «Καρυάτιδα», συνέβαλε στο να φτάσει το αρχαίο δράμα στο Χόλιγουντ, υπήρξε μια αληθινή σταρ. Αυτή την εβδομάδα μπορούμε να δούμε ξανά την «Αντιγόνη», τις «Τρωάδες», το «Ζ» και άλλες ταινίες που η Ειρήνη Παπά σφράγισε με την ερμηνεία της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η αιώνια και οικουμενική θεία Μπεμπέκα

Daily / Η αιώνια και οικουμενική θεία Μπεμπέκα

Η αναγγελία του θανάτου της Άννας Κυριακού προκάλεσε βαθιά συγκίνηση και θλίψη καθώς πολλοί έμοιαζαν να πενθούν όχι τόσο την απώλεια της ίδιας της ηθοποιού όσο του χαρακτήρα της στις «Tρεις Χάριτες», κι ας έχουν περάσει τρεις δεκαετίες από τότε.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ανδρέας Αποστολίδης, συγγραφέας, σκηνοθέτης

Οι Αθηναίοι / Ανδρέας Αποστολίδης: «Πλέον το αστυνομικό μυθιστόρημα ανθεί ως παραγωγή, αλλά δεν ανανεώνεται»

Επί δικτατορίας σχετιζόταν με παράνομες οργανώσεις και έφτασε να κατηγορηθεί ως ηθικός αυτουργός της κατάληψης του Πολυτεχνείου. To ταξίδι του με την αστυνομική λογοτεχνια ξεκίνησε με μια μετάφραση του Ρέιμοντ Τσάντλερ. Σειρά πήραν η Χάισμιθ, ο Ελρόι και άλλοι σπουδαίοι συγγραφείς. Μετά, έγραψε τα δικά του μυθιστορήματα, ασχολήθηκε με την αρχαιοκαπηλία και το ντοκιμαντέρ. O Ανδρέας Αποστολίδης αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Buy yourself a butt plug: Γιατί όλοι μιλούν για την ταινία «Pillion»;

Οθόνες / Buy yourself a butt plug: Γιατί όλοι μιλούν για την ταινία «Pillion»;

Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Χάρι Λάιτον, όπου ο Χάρι Μέλινγκ συνάπτει μια BDSM σχέση με τον Σκάρσγκαρντ, ήδη από το τρέιλερ έχει πυροδοτήσει συζητήσεις για τον σεξουαλικό προσανατολισμό του Σουηδού πρωταγωνιστή.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Με το «Chasing Dragons» ο Άκης Ζιάκκας ένωσε μονομιάς τις τρεις δρακολίμνες

Οθόνες / Ο Άκης Ζιάκας ενώνει σε μία διαδρομή τις τρεις Δρακόλιμνες

«Chasing Dragons»: 120 χιλιόμετρα, 8.000 μέτρα υψομετρική διαφορά σε μία μέρα. Μια ταινία που διαρκεί μία ώρα και καταγράφει αυτή τη συγκλονιστική διαδρομή που ξεπερνά τα όρια της αντοχής, σωματικής και ψυχολογικής.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
Mπιλ Κίντερ στη LiFO: «Oι ταινίες κινουμένων σχεδίων δεν είναι μόνο για παιδιά»

Οθόνες / Mπιλ Κίντερ: «Oι ταινίες κινουμένων σχεδίων δεν είναι μόνο για παιδιά»

Ο συνεργάτης του Κόπολα και υπεύθυνος μοντάζ και post-production σε ταινίες όπως το «Wall-e» μάς μίλησε για το μοντάζ στο animation, για την Pixar και για τότε που ένα στούντιο πλήρωσε 80 εκατομμύρια δολάρια τον Κόπολα για να μη γυρίσει μια ταινία. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Τζάρεντ Λέτο, Έμα Τόμσον, ο σκύλος Ίντι και άλλοι δύο λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Τζάρεντ Λέτο, Έμα Τόμσον, ο σκύλος Ίντι και άλλοι δύο λόγοι να πάτε σινεμά

Η τρίτη και χειρότερη κατάθεση στο σύμπαν του «Tron», η πολυσυζητημένη ταινία τρόμου «Good Boy», το δεύτερο μέρος της τριλογίας του Νταγκ Γιόχαν Χάουγκερουντ και η Έμα Τόμσον ως ένοπλη προστάτιδα. Τι παίζει στα σινεμά από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η μακρά αποκαθήλωση του Kanye West

Οθόνες / Η μακρά αποκαθήλωση του Kanye West

Το νέο ντοκιμαντέρ με τίτλο «In whose name?» παρουσιάζει τον Kanye West ως μια ιδιοφυΐα εγκλωβισμένη στο σώμα ενός παιδιού που βρίσκεται πάντα στα πρόθυρα ενός ακόμα κακομαθημένου ξεσπάσματος. Αρκεί αυτό για να αγνοήσουμε τα σφάλματά του;
THE LIFO TEAM
10 ταινίες για να μπείτε σε φθινοπωρινή διάθεση

Οθόνες / 10 ταινίες που θέλεις να βλέπεις και να είναι φθινόπωρο

Είναι τα κίτρινα φύλλα του Central Park; Η μελοδραματική ατμόσφαιρα; Αγγλικά τοπία στη βροχή; Κάτι πάντως ενώνει αυτές τις δέκα ταινίες και όταν τις βλέπεις θες να είναι και ο καιρός αλλιώτικος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ