Ποιος φοβάται τη γενέτειρα του Χίτλερ;

Ποιος φοβάται την γενέτειρα του Χίτλερ; Facebook Twitter
Η «πέτρα της ειρήνης», ο μονόλιθος (από το λατομείο του Μαουτχάουζεν) που τοποθετήθηκε το 1989 μπροστά από το σπίτι όπου γεννήθηκε ο Χίτλερ με την επιγραφή: «Για την ειρήνη, την ελευθερία και τη δημοκρατία. Ποτέ ξανά φασισμός. Τα εκατομμύρια των νεκρών είναι μια προειδοποίηση».
0

Η ΑΥΣΤΡΙΑΚΗ ΚΩΜΟΠΟΛΗ του Μπράουναου (Braunau am Inn) έχει το αμφιλεγόμενο προνόμιο να εμφανίζεται στην πρώτη πρόταση του πρώτου κεφαλαίου του βιβλίου «Ο Αγών μου». Ο Αδόλφος Χίτλερ εξηγεί ότι θεωρεί «ευτυχές πεπρωμένο» το να έχει γεννηθεί εκεί (στις 6.30 μ.μ. της 20ής Απριλίου 1889), σ’ ένα μέρος, συνεχίζει, «που βρίσκεται ακριβώς στα σύνορα μεταξύ αυτών των δύο κρατών [της Αυστρίας και της Γερμανίας], η επανένωση των οποίων φαντάζει, τουλάχιστον σε εμάς τη νεότερη γενιά, ένα έργο στο οποίο πρέπει να αφιερώσουμε τη ζωή μας και για την επιδίωξη του οποίου πρέπει να χρησιμοποιηθούν όλα τα δυνατά μέσα».

Ο Χίτλερ συνεχίζει λέγοντας πόσο λίγα θυμάται από τη ζωή του στο Μπράουναου, κάτι που είναι λογικό γιατί δεν ήταν ακόμη τριών ετών όταν ο τελωνειακός υπάλληλος πατέρας του πήρε προαγωγή και η οικογένεια μετακόμισε στο Πάσαου της Βαυαρίας, στην άλλη πλευρά των συνόρων.

Το 1898 μετακόμισαν ξανά, αυτήν τη φορά στο Λέοντινγκ στην περιφέρεια του Λιντς. Και είναι το Λιντς που θεωρούσε πάντα πατρίδα του ο Χίτλερ και που ήθελε αργότερα, όταν ήταν στην εξουσία, να γίνει η πιο όμορφη πόλη του Δούναβη και το πολιτισμικό αντίβαρο στη Βιέννη, την οποία τόσο απεχθανόταν.

Το γεγονός ότι ο Χίτλερ δεν φαίνεται να νοιαζόταν ιδιαίτερα για το Μπραόυναου –τα σπίτια του ήταν το διαμέρισμά του στο Μόναχο, η δεύτερη κατοικία του στο Μπέργκοφ και η καγκελαρία (συμπεριλαμβανομένου του καταφυγίου)– δεν κατάφερε να σώσει την πόλη από την κατάρα του να αποκαλείται «το λίκνο του κακού», η γενέτειρα του ηγέτη των Ναζί, ένα βάρος που το μέρος κουβαλάει από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όταν όλοι έσπευδαν να καταχωνιάσουν το πορτρέτο του άλλοτε αγαπημένου Φύρερ.

Είναι γεγονός ότι το κτίριο στο οποίο γεννήθηκε ο Χίτλερ, στην οδό Salzburger Vorstadt 15, παρέμεινε εκπληκτικά αναλλοίωτο στο πέρασμα του χρόνου, προκαλώντας –εκτός από μεγάλη αμηχανία στους ντόπιους αλλά και το έντονο ενδιαφέρον των απανταχού Νεοναζί– μια πικρή συζήτηση, τόσο στην πόλη όσο και στην Αυστρία συνολικά, σχετικά με το τι ακριβώς θα πρέπει να «το κάνουν».

Ο Αυστριακός σκηνοθέτης Γκίντερ Σβάιγκερ έχει αφοσιωθεί στην εξέλιξη αυτής της διαμάχης, όπως την καταγράφει στο ντοκιμαντέρ του με τίτλο «Ποιος φοβάται την πόλη του Χίτλερ», και υπότιτλο «Ένα σπίτι και το παρελθόν μέσα μας».

«Αποτελεί μια τρομερή ειρωνεία της ιστορίας το γεγονός ότι η απόφαση των δημοκρατικών αρχών της Αυστρίας σχετικά με το σπίτι είναι τόσο πολύ σύμφωνη με τις επιθυμίες του Χίτλερ».

Το τι θα γίνει με «το σπίτι του Χίτλερ» –το οποίο παραμένει κλειστό από το 2016– είναι το κεντρικό ερώτημα που διατρέχει ολόκληρη την ταινία, και η μοίρα αυτού του ακινήτου γίνεται μια μεταφορά για τη συνείδηση και τη μνήμη των κατοίκων του Μπρόαυναου, και κατ' επέκταση όλων των Αυστριακών.

Ο σκηνοθέτης προσκαλεί να μιλήσουν κάτοικοι, ιστορικοί και αρχές, άνθρωποι διαφορετικών ιδεολογιών, με διαφορετικές απόψεις. Κάποιοι θεωρούν το σπίτι «στίγμα» για την πόλη, άλλοι βρίσκουν υπερβολική και αστεία την τόση διαμάχη για «ένα σπίτι στο οποίο δεν συνέβη τίποτα, δεν διαπράχθηκαν εγκλήματα και δεν εκδόθηκαν διαταγές».

Ο Χίτλερ έζησε ελάχιστα στο σπίτι. Υποτίθεται, λέει ο Σβάιγκερ, ότι γεννήθηκε σε ένα μικρό δωμάτιο στον δεύτερο όροφο. Όταν η οικογένεια έφυγε, το ακίνητο ενοικιάστηκε ξανά, και στην πορεία στέγασε ένα σχολείο και ένα εστιατόριο ενώ είχε και άλλες χρήσεις, μέχρι που το αγόρασε ο Μάρτιν Μπόρμαν, ο ισχυρός προσωπικός γραμματέας του Χίτλερ, για να του το παραδώσει.

Οι Ναζί «έστησαν» ένα δωμάτιο όπου υποτίθεται ότι γεννήθηκε ο Χίτλερ για να υποδαυλίσουν τον μύθο, με έπιπλα που δεν υπήρχαν ποτέ εκεί, και στο σπίτι και στον περιβάλλοντα χώρο του γιορταζόταν ζωηρά τα γενέθλια, με πληθώρα από σβάστικες ως ντεκόρ, όπως φαίνεται σε αρχειακό υλικό που ανακτήθηκε για την ταινία.

Ο 58χρονος σκηνοθέτης, ο αδελφός του οποίου ζει στη γενέτειρα του Χίτλερ, δηλώνει ότι μέσω του ντοκιμαντέρ επιθυμεί να προειδοποιήσει κατά του ευρέως διαδεδομένου και καθησυχαστικού (αλλά και ψευδούς) ισχυρισμού ότι η Αυστρία ήταν το πρώτο θύμα των Ναζί, ότι ο ναζισμός ήρθε απ’ έξω, και ότι ο Χίτλερ ήταν κάτι σαν εξωγήινος, όταν έξι εκατομμύρια Αυστριακοί ήταν μέλη του ναζιστικού κόμματος, αναλογικά περισσότεροι από τους Γερμανούς, και ανάμεσά τους υπήρξαν επίσης κάποιοι από τους χειρότερους εγκληματίες του καθεστώτος, μεταξύ των οποίων και ο Φρανκ Σταγκλ, ο διοικητής του στρατοπέδου εξόντωσης της Τρεμπλίνκα.

«Το γεγονός ότι το σπίτι του Χίτλερ θεωρείται ως μια ζοφερή έπαυλη του κακού, ενώ είναι ένα απλό σπίτι, σε απαλλάσσει από το να κάνεις έναν σοβαρό προβληματισμό», λέει, «γι’ αυτό και γίνονται όλες αυτές οι διαδικασίες είτε να παραμείνει κλειστό, να κατεδαφιστεί είτε να αναμορφωθεί μέχρι να γίνει αγνώριστο. Το σπίτι θα πρέπει να μας δώσει την ευκαιρία να διαλογιστούμε για το παρελθόν μας, να εξηγήσουμε πώς το κακό μπορεί να αναπτυχθεί από την κανονικότητα. Πρέπει να έρθουμε αντιμέτωποι με την αλήθεια και την ενοχή».

Δυστυχώς, όπως δείχνει το ντοκιμαντέρ, οι αυστριακές αρχές, οι οποίες απέκτησαν το σπίτι το 2016 (βρίσκεται υπό την αρμοδιότητα του υπουργείου Εσωτερικών), δεν φαίνονται να έχουν τέτοια διάθεση. Έφτασαν μάλιστα στο σημείο να θέλουν να αφαιρέσουν τη λεγόμενη «πέτρα της ειρήνης», τον μονόλιθο (από το λατομείο του Μαουτχάουζεν) που τοποθετήθηκε το 1989 μπροστά από το σπίτι με την επιγραφή: «Για την ειρήνη, την ελευθερία και τη δημοκρατία. Ποτέ ξανά φασισμός. Τα εκατομμύρια των νεκρών είναι μια προειδοποίηση».

Ποιος φοβάται την γενέτειρα του Χίτλερ; Facebook Twitter
Ένα μπουκέτο στο παράθυρο του σπιτιού από Αμερικανό επισκέπτη

Η απόφαση που τελικά προκρίθηκε για το σπίτι –καθώς ο Σβάιγκερ υπενθυμίζει ότι οι επόμενες εκλογές στην Αυστρία που έχουν προγραμματιστεί για τις 29 Σεπτεμβρίου θα μπορούσαν να αναδείξουν έναν ακροδεξιό καγκελάριο και τότε όλα μπορούν να συμβούν– ήταν να το «εξουδετερώσουν»: να τροποποιήσουν την πρόσοψη και να το μετατρέψουν σε αστυνομικό τμήμα. Τα έργα υποτίθεται ότι θα ξεκινούσαν το 2020 και θα τελείωναν το 2022, αλλά ξεκίνησαν δειλά τον περασμένο Οκτώβριο και τώρα βρίσκονται σε αδιέξοδο.

Το σπίτι παραμένει σε εκκρεμότητα. Τούτου λεχθέντος, ο προϋπολογισμός των εργασιών έχει εκτοξευθεί από τα 5 εκατ. ευρώ στα 22 εκατ. ευρώ. Το νέο χρονοδιάγραμμα αναφέρει ότι η ανακαίνιση θα ολοκληρωθεί το 2025 και το αστυνομικό τμήμα θα λειτουργήσει το 2026.

Για τον σκηνοθέτη, η απλή αλλαγή της πρόσοψης είναι μια ακριβής μεταφορά για τη σχέση της Αυστρίας με το ναζιστικό παρελθόν της. «Όπως είχε πει και ο Τόμας Μπέρνχαρντ, είμαστε ένα έθνος θεατρίνων, που αλλάζουν την εξωτερική τους εμφάνιση, αλλά στο εσωτερικό τους παραμένουν ίδιοι», λέει. Και βρίσκει σκανδαλώδη την ιδέα του αστυνομικού τμήματος. Όχι μόνο λόγω της ενεργού συμμετοχής της γερμανικής και της αυστριακής αστυνομίας στο Ολοκαύτωμα και της σύνδεσης του σπιτιού του Χίτλερ με μια ένοπλη και ένστολη υπηρεσία («μόνο ένας στρατώνας θα ήταν χειρότερη απόφαση»), αλλά και επειδή, σύμφωνα με ένα έγγραφο, η ανακάλυψη του οποίου παρουσιάζεται στην ταινία, τόσο οι Ναζί όσο και ο ίδιος ο Χίτλερ ήταν εκείνοι που ήθελαν να του δώσουν μια επίσημη διοικητική χρήση.

«Αποτελεί μια τρομερή ειρωνεία της ιστορίας το γεγονός ότι η απόφαση των δημοκρατικών αρχών της Αυστρίας σχετικά με το σπίτι είναι τόσο πολύ σύμφωνη με τις επιθυμίες του Χίτλερ».

Με στοιχεία από El Pais

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Daily / Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Ένα κρίσιμο και «μανιοκαταθλιπτικό» 24ωρο στη ζωή ενός εκπαιδευτικού σε ένα σχολείο για προβληματικούς εφήβους αποτελεί τον καμβά για το υπερκινητικό δράμα του Netflix με πρωταγωνιστή τον Κίλιαν Μέρφι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Οθόνες / Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Όταν αποφάσισε να γίνει κινηματογραφιστής, του είπαν ότι θα πεινάσει, αλλά με έναν πολύ δημιουργικό τρόπο. Έκανε τις πρώτες του ταινίες κυριολεκτικά με χώμα και νερό, αλλά πλέον τρέχει παράλληλα οκτώ πρότζεκτ. Κάνει σινεμά συνομιλώντας με το σινεμά του Γιάνναρη, του Δαμιανού, του Παπατάκη. Ο Νεριτάν Ζιντζιρία αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Οθόνες / When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Η Ελλάδα κάνει τα πρώτα της σοβαρά βήματα για να σταθεί ισότιμα στο ευρωπαϊκό γήπεδο του γυναικείου ποδοσφαίρου - Το νέο ντοκιμαντέρ του ΠΣΑΠΠ, “When Nobody’s Watching”, ρίχνει φως στις ζωές των αθλητριών που παλεύουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Ακόμα μια κινηματογραφική μεταφορά του Δράκουλα, ένα κινέζικο animation που είναι η πέμπτη εμπορικότερη ταινία όλων των εποχών αλλά και η επανακυκλοφορία του «Avatar: The Way of Water» - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη
THE LIFO TEAM
«Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα» ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Οθόνες / «Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα

Η πολυσυζητημένη ταινία τρόμου του Μπεν Λέονμπεργκ δίνει σάρκα και οστά σε έναν από τους μεγαλύτερους φόβους των ιδιοκτητών σκύλου και αντλεί τη συγκίνησή της από τον αρραγή δεσμό ανθρώπου και ζώου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Οθόνες / Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Ο Πέδρο Αλμοδοβάρ που έχει σήμερα γενέθλια παραμένει διαχρονικά ένας από τους αγαπημένους μας σκηνοθέτες. Μαζέψαμε σε ένα αφιέρωμα ό, τι έχουμε γράψει για τις ταινίες του αλλά και κάποια ενδιαφέροντα θέματα για το έργο του που αξίζει να τα διαβάσετε!
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Οθόνες / Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Η περιπετειώδης δημιουργία του «Harvest», της εντυπωσιακής πρώτης αγγλόφωνης ταινίας της ταλαντούχας σκηνοθέτιδας, ζωντανεύει την ονειρική και σκληρή ατμόσφαιρα ενός μεσαιωνικού σκωτσέζικου χωριού καθώς αυτό εξαφανίζεται από τον χάρτη.  
M. HULOT
CHECK 10 τηλεοπτικές σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Οθόνες / 10 σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Από τη νέα σεζόν του «Slow Horses» στο μεγάλο φινάλε του «Stranger Things» κι από ένα φιλόδοξο πορτρέτο του Σκορσέζε στο νέο στοίχημα του δημιουργού του «Breaking Bad», διαλέγουμε δέκα σειρές που αναμένεται να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
6 αποκαλυπτικά ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τον κόσμο που ζούμε τώρα

Οθόνες / 6 αποκαλυπτικά ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τον κόσμο που ζούμε τώρα

Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου πρόβαλε φέτος ταινίες πολιτικά φορτισμένες που οραματίζονται ένα μέλλον χωρίς σύνορα. Έξι από αυτές έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση χάρη στην αισθητική και την προβληματική τους.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ