ΑΘΗΝΑ

Ακόμα φοβάται το Χόλιγουντ την αλήθεια για την ατομική βόμβα;

Ακόμα φοβάται το Χόλιγουντ την αλήθεια για την ατομική βόμβα; Facebook Twitter
Θα μπορέσει ποτέ η Αμερική να αναμετρηθεί πλήρως με αυτά τα γεγονότα στον κινηματογράφο;
0

TO 1945 ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ στο Χόλιγουντ τα γυρίσματα του πρώτου κινηματογραφικού δράματος υψηλού προϋπολογισμού για τη δημιουργία και τη χρήση της ατομικής βόμβας. Σχεδόν αμέσως εμφανίστηκε μια άλλη ανταγωνιστική ταινία με το ίδιο θέμα (και μάλιστα σε σενάριο της συγγραφέως Άυν Ραντ). Στις επόμενες επτά και πλέον δεκαετίες όμως, μόνο δύο άλλες ταινίες μυθοπλασίας προέκυψαν στο Χόλιγουντ με βάση αυτό το κοσμοϊστορικό γεγονός.

Στο ίδιο διάστημα, γυρίστηκαν άπειρες ταινίες στο Χόλιγουντ με θέμα την απόβαση στη Νορμανδία και την ήττα του Αδόλφου Χίτλερ. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς αυτές οι αφηγήσεις εστιάζουν στην αμερικανική ανδρεία που οδήγησε στην τελική νίκη και απεικονίζουν τις αμερικανικές δυνάμεις να απελευθερώνουν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Οι επιθέσεις στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι είναι μια διαφορετική ιστορία. Οι κινηματογραφικές απεικονίσεις αυτών των βομβαρδισμών ήταν στην καλύτερη περίπτωση ελλιπείς ενώ στη χειρότερη έμοιαζαν με «ξέπλυμα» και αφήνουν ανοιχτό το ερώτημα αν η Αμερική θα μπορέσει ποτέ να αναμετρηθεί πλήρως με αυτά τα γεγονότα στον κινηματογράφο.

Το Χόλιγουντ δεν έδωσε ποτέ στους Αμερικανούς μια ευκαιρία να αντιμετωπίσουν αυτό το κρίσιμο ερώτημα σε έναν κόσμο με χιλιάδες πυρηνικές κεφαλές που βρίσκονται ακόμα σε κατάσταση συναγερμού.

Η MGM κυκλοφόρησε την ταινία The Beginning or the End («Η αρχή του τέλους») το φθινόπωρο του 1945, μερικές εβδομάδες μετά τις επιθέσεις στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, η οποία ήταν άμεσα επηρεασμένη από τις προειδοποιήσεις των ατομικών επιστημόνων –όχι όμως του ίδιου του Οπενχάιμερ– ενάντια στην περαιτέρω ανάπτυξη των πυρηνικών όπλων.

Σύντομα, ωστόσο, επενέβησαν τόσο ο Λευκός Οίκος του Προέδρου Τρούμαν όσο και ο στρατηγός Λέσλι Γκρόουβς, διευθυντής του διαβόητου Manhattan Project, διατάζοντας να γίνουν δεκάδες αναθεωρήσεις στην ταινία.

Ο Τρούμαν απαίτησε να  γίνει ακόμη και ένα δαπανηρό επαναληπτικό γύρισμα έτσι ώστε να μεταχειριστεί πιο ευνοϊκά η ταινία την απόφασή του να κάνει χρήση της ατομικής βόμβας. Ζήτησε –και πέτυχε– επίσης την αντικατάσταση του ηθοποιού που τον υποδυόταν, αφού ο Λευκός Οίκος παραπονέθηκε ότι ο αρχικός ερμηνευτής δεν είχε την κατάλληλη «στρατιωτική συμπεριφορά».

Ακόμα φοβάται το Χόλιγουντ την αλήθεια για την ατομική βόμβα; Facebook Twitter
Ακόμα και η ταινία του Νόλαν όμως επιλέγει να αφιερώσει πολύ περισσότερο χρόνο στις δοκιμές της πρώτης ατομικής βόμβας παρά στο τι συνέβη όταν αυτή χρησιμοποιήθηκε εναντίον δύο πόλεων.

Ο ίδιος ο Οπενχάιμερ θεώρησε το σενάριο αδύναμο και τους χαρακτήρες του «ηλίθιους». Παρ' όλα αυτά υπέγραψε την σχετική βεβαίωση που επέτρεπε στην ταινία να τον απεικονίσει ως κύριο χαρακτήρα και αφηγητή. Όσο για το «αντίπαλο» έργο της Paramount, για το οποίο η Άυν Ραντ έγραψε ένα σενάριο το οποίο χαρακτήρισε ως «φόρο τιμής στην ελεύθερη αγορά», ο παραγωγός Χαλ Γουόλις, αφού διάβασε τις πρώτες 55 σελίδες του, αποφάσισε να βάλει λουκέτο στην παραγωγή της ταινίας.

Έξι χρόνια θα περνούσαν μέχρι την επόμενη ταινία με θέμα την Χιροσίμα, το Above and Beyond, και πάλι σε παραγωγή της MGM, που εξερευνούσε τα γεγονότα από την οπτική γωνία του πιλότου του Enola Gay, Πολ Τίμπετς (τον οποίο υποδύεται ο Ρόμπερτ Τέιλορ). Ο Οπενχάιμερ δεν εμφανίζεται.

Στην κλιμάκωση του έργου, ο Τίμπετς απελευθερώνει τη βόμβα και βλέποντας την Χιροσίμα να φλέγεται, στέλνει την αναφορά του στον ασύρματο: «Τα αποτελέσματα είναι καλά», λέει. Στη συνέχεια το επαναλαμβάνει, αυτή τη φορά βλοσυρά. Αυτό δεν υπήρχε στο αρχικό σενάριο, αλλά προστέθηκε αργότερα, ενδεχομένως για να εξανθρωπιστούν οι άνδρες που έριξαν τη βόμβα.

Ο πραγματικός Τίμπετς επέκρινε αυτή τη σκηνή, παρόλο που η ταινία δεν αμφισβητούσε με κανέναν τρόπο την επίσημη αφήγηση του βομβαρδισμού. Ακόμη και μια αναλαμπή ανάμεικτων συναισθημάτων έμοιαζε για τους ιθύνοντες υπερβολικά επικριτική.

Χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν τέσσερις δεκαετίες για να γυρίσει το Χόλιγουντ άλλη ταινία με το ίδιο θέμα. Ήταν το 1989 και η ταινία Fat Man and Little Boy (ελληνικός τίτλος «Οι άνθρωποι της σκιάς») του Ρόλαντ Τζοφέ με τον Πολ Νιούμαν ως στρατηγό Γκρόουβς και τον Ντουάιτ Σουλτζ ως έναν ηθικά αντιφατικό Oppenheimer. Ο Vincent Canby των New York Times είχε παρατηρήσει ότι με τον στρατηγό να εκφράζει τις απόψεις του πολύ πιο πειστικά από οποιονδήποτε άλλον, η ταινία ήταν «εκπληκτικά αναποτελεσματική» στην έκφραση των ενδοιασμών για τη βόμβα που ο σκηνοθέτης δήλωνε ότι ήθελε να εκφράσει.

Τουλάχιστον είναι η μόνη ταινία που απεικονίζει τον πραγματικό θάνατο ενός επιστήμονα στη βάση του Λος Άλαμος από έκθεση σε ραδιενέργεια. Από τότε, σιγή ασυρμάτου στο Χόλιγουντ, μέχρι σήμερα και το Oppenheimer του Κρίστοφερ Νόλαν.  

Προς το τέλος του Above and Beyond, ένας δημοσιογράφος φωνάζει στον Τίμπετς: «Το κοινό θέλει να μάθει πώς νιώθετε για τη χρήση ενός τέτοιου όπλου». Κι εκείνος απαντά: «Το κοινό πώς νιώθει γι’ αυτό;».

Το Χόλιγουντ δεν έδωσε ποτέ στους Αμερικανούς μια ευκαιρία να αντιμετωπίσουν αυτό το κρίσιμο ερώτημα σε έναν κόσμο με χιλιάδες πυρηνικές κεφαλές που βρίσκονται ακόμα σε κατάσταση συναγερμού. Ακόμα και η ταινία του Νόλαν όμως επιλέγει να αφιερώσει πολύ περισσότερο χρόνο στις δοκιμές της πρώτης ατομικής βόμβας παρά στο τι συνέβη όταν αυτή χρησιμοποιήθηκε εναντίον δύο πόλεων.

Με στοιχεία από Los Angeles Times

Οθόνες
0

ΑΘΗΝΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Βίκι Κριπς στη LIFO: «Καθένας επιλέγει το δικό του δηλητήριο»

Οθόνες / Βίκι Κριπς: «Καθένας επιλέγει το δικό του δηλητήριο»

Η ηθοποιός που στάθηκε σαν ίση προς ίσο απέναντι σε ολόκληρο Ντάνιελ Ντέι-Λιούις μιλάει στη LiFO σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης με αφορμή την κυκλοφορία του «Hot Milk», που συμπεριλαμβάνει γυρίσματα στη χώρα μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ο ξεχασμένος απαγωγέας Τόνι Κυρίτσης, που ενέπνευσε τον Γκας Βαν Σαντ για το Dead Man's Wire

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Dead Man’s Wire»: Η χλιαρή επιστροφή του Γκας βαν Σαντ

Μετά από πέντε χρόνια ο Αμερικανός σκηνοθέτης επανέρχεται με την ξεχασμένη ιστορία ενός απαγωγέα, κάνοντας μια βιογραφία με νόημα, που όμως δεν προσθέτει κάτι στη φιλμογραφία του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
To αριστουργηματικό Ran του Κουροσάβα και 8 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Οθόνες / To αριστουργηματικό Ran του Κουροσάβα και 8 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Μια ταινία βασισμένη σε βιβλίο του Στίβεν Κινγκ, η επιστροφή του Ντάρεν Αρονόφσκι, η καλύτερη ταινία του Κουροσάβα σε επανέκδοση και το τέταρτο μέρος της σειράς ταινιών θρίλερ «Το Κάλεσμα» – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
«Η φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» ζωντανεύει στη Βενετία

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Η φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» ζωντανεύει στη Βενετία

Έκκληση από τους συντελεστές της ταινίας της Κάουτερ Μπεν Χάνια να σταματήσουν επιτέλους οι δολοφονίες παιδιών στη Γάζα, με αφορμή το σπαρακτικό τηλεφώνημα της 6χρονης Παλαιστίνιας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
A House of Dynamite

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «House of Dynamite»: Η Κάθριν Μπίγκελοου πατάει το κουμπί – και μας κόβει την ανάσα

Με χειρουργική ακρίβεια, η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με Όσκαρ σκηνοθεσίας μας πείθει ανατριχιαστικά για τον επικείμενο πυρηνικό όλεθρο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ο μάγος του Κρεμλίνου

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Ο μάγος του Κρεμλίνου»: Ο ρυθμιστής του Πούτιν δεν χωρά σε ταινία

Πίσω από το ψυχρό πρόσωπο της εξουσίας, κρύβεται ο ψίθυρος ενός σύγχρονου Ρασπούτιν. Ο Ολιβιέ Ασαγιάς τον ακολουθεί – αλλά μήπως τον πρόδωσε η φόρμα;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
No other choice

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «No other choice»: Η ταινία που θα οδηγήσει τον Παρκ Τσαν-γουκ στα Όσκαρ

Ο Κορεάτης σκηνοθέτης παραμένει ένας από τους μεγάλους σύγχρονους κινηματογραφιστές, αν και η αντικαπιταλιστική του σάτιρα «No other choice» δεν είναι η καλύτερή του ταινία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Είναι σαν να κάνεις τον Δράκουλα χορτοφάγο»: Γιατί το σέξι τέρας του Φρανκενστάιν που παίζει ο Τζέικομπ Ελόρντι είναι λάθος

Οθόνες / Γιατί το σέξι τέρας του νέου «Φρανκενστάιν» είναι λάθος

Στη διασκευή του κλασικού μυθιστορήματος της Μέρι Σέλεϊ από τον Γκιγιέρμο ντελ Τόρο πρωταγωνιστεί ο «εξωφρενικά όμορφος» Τζέικομπ Ελόρντι στον ρόλο του τέρατος – πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα μια ταινία χωρίς ειρμό. 
THE LIFO TEAM
O Στίβεν Κινγκ στο σινεμά: Οι 10 καλύτερες μεταφορές

Οθόνες / O Στίβεν Κινγκ στο σινεμά: Οι 10 καλύτερες μεταφορές

Είναι εντυπωσιακός ο αριθμός διασκευών του έργου του δημοφιλούς συγγραφέα που θα δούμε στο πανί, στο γυαλί και στο σανίδι, κι αυτό στάθηκε αφορμή για ένα αφιέρωμα στις καλύτερες ταινίες που ενέπνευσαν τα γραπτά του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Φρανκενστάιν: Ένα θεσπέσιο μελόδραμα που σε παρασύρει και σε ματώνει

Ανταπόκριση από τη Βενετία / Φρανκενστάιν: Ένα θεσπέσιο μελόδραμα που σε παρασύρει και σε ματώνει

O Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο θα έκανε την Μέρι Σέλεϊ περήφανη. Ο δικός του Φρανκενστάιν κατορθώνει να μην προδώσει το πνεύμα του πολυδιασκευασμένου μυθιστορήματός της.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
After the Hunt: Το #MeToo στα χέρια του Λούκα Γκουαντανίνο είναι μια μπερδεμένη υπόθεση

Ανταπόκριση από τη Βενετία / After the Hunt: Το #MeToo στα χέρια του Γκουαντανίνο είναι μια μπερδεμένη υπόθεση

Ο Λούκα Γκουαντανίνο νοσταλγεί τη χαμένη τέχνη του διαλόγου, αλλά το After the Hunt χάνει το δίκιο του στην ακαδημαϊκή φλυαρία και τις σεναριακές αστοχίες.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα του γάμου δύσκολα: 10 ταινίες για να δείτε μετά το «Ρόουζ εναντίον Ρόουζ»

Οθόνες / Όλα του γάμου δύσκολα: 10 ταινίες για να δείτε μετά το «Ρόουζ εναντίον Ρόουζ»

Από το «Awful Truth» του Λίο ΜακΚάρεϊ στο «Gone Girl» του Ντέιβιντ Φίντσερ κι από τις μπεργκμανικές «Σκηνές από έναν γάμο» στο «Revolutionary Road» του Σαμ Μέντες, ανατρέχουμε σε δέκα ταινίες για όσους ενώθηκαν ενώπιον Θεού κι ανθρώπων «μέχρι να τους χωρίσει ο θάνατος».   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
ΒΟΥΓΟΝΙΑ

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Βουγονία»: Κριτική για τη νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου

«Είναι περιπέτεια η "Βουγονία", fun και πιο περίπλοκη απ’ ότι δείχνει» - Ο Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος καταγράφει τις εντυπώσεις του από την παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας στο 82ο Φεστιβάλ Βενετίας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Terence Stamp (1938-2025): Ο μάγκας του Λονδίνου που θα γινόταν Τζέιμς Μποντ

Οθόνες / Terence Stamp (1938-2025): Ο μάγκας του Λονδίνου που θα γινόταν Τζέιμς Μποντ

«Το άτακτο αγόρι του βρετανικού σινεμά βρήκε τον δρόμο του σε ώριμες επιλογές, είτε παίζοντας κάποιον αδυσώπητο κακό είτε αφήνοντας τα λακωνικά του διακριτικά σαν στάμπα, όνομα και πράγμα, σε σύντομες εμφανίσεις – εννοείται πως έχει υποδυθεί και τον διάβολο!»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
The Karate Kid: Πώς η «ταινιούλα που δεν θα έβλεπε κανείς» εξελίχθηκε σε παγκόσμιο φαινόμενο

Οθόνες / The Karate Kid: Πώς η «ταινιούλα που δεν θα έβλεπε κανείς» εξελίχθηκε σε παγκόσμιο φαινόμενο

Η ταινία σημάδεψε μια γενιά εφήβων που φαντασιώνονταν ότι θα αντιστεκόντουσαν ηρωικά στους νταήδες που τους κακοποιούσαν καθημερινά. Και τώρα, ο μύθος επιστρέφει για έκτη φορά στην οθόνη, με πρωταγωνιστές τον Τζάκι Τσαν και τον Ραλφ Μάτσιο
THE LIFO TEAM