Μπαίνουμε σιγά σιγά στην εποχή που αρχίζει για τα καλά η οσκαρική συζήτηση και αρθογραφία σε κινηματογραφικά έντυπα και μη. Υπάρχει μια ταινία που είναι το dark horse, όπως λέμε, της φετινής οσκαρικής απονομής και θα μπορούσε κάλλιστα να κάνει την έκπληξη τον προσεχή Μάρτιο.
Xρησιμοποιώντας ως πατρόν το θρυλικό «All the President’s Men» του Άλαν Τζ. Πακούλα, το «Κάποια Μίλησε» (She Said, 2022) ακολουθεί δύο δημοσιογράφους που πασχίζουν να συλλέξουν πληροφορίες και να ξεπεράσουν τα αναπόφευκτα εμπόδια μιας μάχης εφάμιλλης του Δαβίδ με τον Γολιάθ ώστε να μπορέσουν να φέρουν στο φως μία από τις μεγαλύτερες αποκαλύψεις των καιρών μας.
Ο λόγος για τις Μέγκαν Τούι και Τζόντι Κάντορ, δυο ρεπόρτερ των New York Times, οι οποίες στις 5 Οκτωβρίου του 2017 υπέγραψαν το άρθρο που στόλιζε το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας: «Ο Χάρβεϊ Γουάινστιν παρενοχλούσε σεξουαλικά για δεκαετίες».
Ο διαβόητος παραγωγός, μεγάλο κεφάλι της Miramax και αργότερα της Weinstein Co., κινούσε βουνά στο Χόλιγουντ με ένα του νεύμα, πετσόκοβε ταινίες, κάποιοι λένε ότι εξαγόραζε με τη δύναμη της πειθούς του ακόμα και Όσκαρ για τις παραγωγές του.
Τα ατού της ταινίας σε σχέση με την οσκαρική της προοπτική είναι δύο. Το ένα η ιστορία της, που αφορά άμεσα τη χολιγουντιανή βιομηχανία, αλλά και γυναίκες και άνδρες σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Το άλλο είναι ο τρόπος που, όπως λέγεται, καταγράφει τη δημοσιογραφική διαδικασία, υπενθυμίζοντας τη σημασία ενός λειτουργήματος, το οποίο τόσο δοκιμάζεται στις μέρες μας.
Επίσης, είχε μια παράλληλη «δραστηριότητα» όλα αυτά τα χρόνια, πέραν της κινηματογραφικής, αλλά σε άμεση συνάρτηση με αυτή. Ο Γουάινστιν, καταχρώμενος την επιρροή του, όχι μόνο παρενοχλούσε σεξουαλικά, αλλά εξανάγκαζε κατά συρροή και επί χρόνια ηθοποιούς, σκηνοθέτιδες και λοιπές εργαζόμενες της βιομηχανίας να έρθουν σε σεξουαλική επαφή μαζί του.
Οι δύο ρεπόρτερ, αψηφώντας τον κίνδυνο που σήμαινε για τις ίδιες, έδωσαν φωνή σε αδημοσίευτες καταγγελίες ετών, πήραν συνεντεύξεις, συγκέντρωσαν βουνά από στοιχεία και, μέσω της τεκμηρίωσης, έσπασαν το άβατο της σιωπής γύρω από την εγκληματική δράση του Γουάινστιν.
Ταυτόχρονα, αν και αρχικά προσωποπαγής, η έρευνά τους έδωσε το έναυσμα για περισσότερες καταγγελίες, άσχετες με το πρόσωπο, αναδεικνύοντας μια ευρύτερη παθογένεια, την οποία ως τότε σχεδόν όλοι αναγνώριζαν ως μια κανονικότητα. Το κύμα καταγγελιών αυτό ξέφυγε από την κινηματογραφική βιομηχανία, επεκτάθηκε σε άλλους εργασιακούς χώρους, ξεπέρασε τα σύνορα των ΗΠΑ και με την κωδική ονομασία #MeΤoo έκανε το πρώτο βήμα για να υπάρξουν αλλαγές σε μια νοσηρή κατάσταση δεκαετιών.
Πλέον γυναίκες και άνδρες που υπέστησαν με οποιονδήποτε τρόπο παρενόχληση στον εργασιακό τους χώρο βρίσκουν όχι μόνο το θάρρος αλλά και το βήμα για να μιλήσουν. Και όλα αυτά, χάρη στον μόχθο αυτών των δυο ρεπόρτερ που τίμησαν τη δημοσιογραφική τους ιδιότητα μέσω της σχολαστικής έρευνας, η οποία στον καιρό της απρόσωπης ροής ειδήσεων, της κατευθυνόμενης πληροφόρησης και της άκριτης αναπαραγωγής πληροφοριών από μέσο σε μέσο τείνει να γίνει είδος προς εξαφάνιση. Αλλά και χάρη στο θάρρος όλων αυτών των γυναικών που αποφάσισαν να μιλήσουν για όσα φριχτά υπέστησαν στα χέρια του Γουάινστιν.
Η ταινία της Μαρία Σρέιντερ, η οποία μετά τον τηλεοπτικό δυναμίτη του «Unorthodox» κάνει το χολιγουντιανό της ντεμπούτο, αφηγείται την ιστορία των δυο γυναικών που ριψοκινδύνευσαν τις καριέρες τους και θυσίασαν πολλά για να πράξουν το δημοσιογραφικό χρέος τους και, ταυτόχρονα, αναδεικνύει την ιστορία των θυμάτων, μέσα από την φωνή των οποίων καταδείχθηκαν τόσο τα εγκλήματα του Γουάινστιν όσο και η βλαβερή νοοτροπία σιωπής και συγκάλυψης δεκαετιών.
Aναφερόμενη στο τι την τράβηξε στην ιστορία, η Μαρία Σρέιντερ είναι σαφέστατη: «Ο αντίκτυπος του άρθρου και του επακόλουθου κινήματος ήταν τεράστιος» αναφέρει. «Τα κύματα της αλλαγής έχουν επεκταθεί και πέρα από το Χόλιγουντ. Ίσως η πιο σημαντική αλλαγή είναι ο τρόπος με τον οποίο τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες επανεξετάζουν τις προσωπικές τους εμπειρίες σεξουαλικής παρενόχλησης ή κακοποίησης».
Η Κάρεϊ Μάλιγκαν του «Promising Young Woman» και του «Great Gatsby» και η Ζόι Καζάν του «Ruby Sparks» και του «Big Sick» υποδύονται τις δυο ρεπόρτερ των New York Times. Αμφότερες αναφέρονται στο συλλογικό θάρρος αυτών των γυναικών και στην επιμέλεια με την οποία εργάστηκαν για αυτή την αποκάλυψη.
Οι κριτικές είναι θετικές, με την Washington Journal να κάνει λόγο για μια ταινία που προσεγγίζει μια ιστορία που νομίζουμε ότι ξέρουμε με μια φρέσκια, συγκλονιστική ματιά, τον Guardian να επαινεί τον ρυθμό της, ενώ το Variety να μιλά για ένα έντονο θέαμα που παρακολουθεί από κοντά αυτό που οι (σωστοί) ρεπόρτερ (οφείλουν να) κάνουν.
Τα ατού της ταινίας σε σχέση με την οσκαρική της προοπτική είναι δύο. Το ένα η ιστορία της, που αφορά άμεσα τη χολιγουντιανή βιομηχανία, αλλά και γυναίκες και άνδρες σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Το άλλο είναι ο τρόπος που, όπως λέγεται, καταγράφει τη δημοσιογραφική διαδικασία, υπενθυμίζοντας τη σημασία ενός λειτουργήματος, το οποίο τόσο δοκιμάζεται στις μέρες μας.
Λίγοι πίστευαν ότι το «Spotlight», ένας άλλος φιλμικός ύμνος στην ερευνητική δημοσιογραφία, θα έφτανε μέχρι την κατάκτηση του Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας πριν από λίγα χρόνια, μα τελικά έκανε την έκπληξη.
Πέραν της οσκαρολογίας όμως, το «Κάποια Μίλησε» είναι, σύμφωνα με τις κριτικές, μια ταινία μεγάλου κοινού, με ένα θέμα που σήμερα, πέντε χρόνια μετά το ξέσπασμα του #MeΤoo, εξακολουθεί να μας αφορά όλους.
Η ταινία προβάλλεται στους κινηματογράφους από την 1η Δεκεμβρίου από την Tulip Entertainment.
σχόλια