Μια βαβυλωνιακή πινακίδα περιέχει το πρώτο δελτίο παραπόνων στην ιστορία

Μια βαβυλωνιακή πινακίδα περιέχει το πρώτο δελτίο παραπόνων στην ιστορία Facebook Twitter
Πήλινη πινακίδα σφηνοειδούς γραφής του 1.750 π. Χ. που περιέχει την πρώτη σωζόμενη επιστολή παραπόνων για εμπορική συναλλαγή στην ιστορία.
0

Αν νομίζετε πως οι γεμάτες οργή επιστολές «σεντόνια» σε εταιρείες και παρόχους υπηρεσιών είναι κάτι που επινοήθηκε τη σύγχρονη εποχή, είστε πολύ γελασμένοι.

Τα ελαττωματικά προϊόντα και οι πονηροί έμποροι που εξαπατούν τους αδαείς αλλά και έμπειρους στις συναλλαγές υπάρχουν από την αυγή της εμπορικής δραστηριότητας του ανθρώπου και πολύ νωρίς εκείνοι που ένιωθαν να τους πνίγει το δίκιο πέρασαν από τις προφορικές διαμαρτυρίες στις γραπτές.

Και όταν λέμε πολύ νωρίς, εννοούμε το 1.750 π.Χ. Πώς το ξέρουμε αυτό; Από μια βαβυλωνιακή πήλινη πινακίδα που ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφών στην Ουρ του σημερινού Ιράκ.

Το εύρημα αυτό του Sir Leonard Woolley, σπουδαίου αρχαιολόγου που λέγεται ότι υπήρξε ένας από τους πρώτους «σύγχρονους» αρχαιολόγους, υπό την έννοια ότι τηρούσε λεπτομερή ημερολόγια και ήταν εξαιρετικά μεθοδικός στις ανασκαφές τους, είναι ουσιαστικά μια  επιστολή διαμαρτυρίας του έξαλλου Νάνι προς τον Έα-νάσιρ, ο οποίος τον εξαπάτησε σε μια συναλλαγή με χαλκό.

Κατά την ανασκαφή του Sir Leonard Woolley και του νεαρού βοηθού του Max Mallowan (μετέπειτα συζύγου της γνωστής συγγραφέως μυστηρίου Agatha Christie, η οποία λέγεται ότι από εκεί εμπνεύστηκε την περιπέτεια του Ηρακλή Πουαρό «Θάνατος στην Μεσοποταμία»), στην οικία του Έα-νάσιρ βρέθηκαν πάρα πολλές πήλινες πινακίδες από οργισμένους συνεργάτες που διεκδικούσαν τα χρήματα ή το εμπόρευμα που τους είχε τάξει.

Η πήλινη πινακίδα έχει 11,6 εκ. μήκος, 5 εκ. πλάτος και πάχος 2,6 εκ., ενώ έχει υποστεί ελαφριά φθορά. Αποκτήθηκε το 1953 από το Βρετανικό Μουσείο και εξακολουθεί να αποτελεί μέρος της συλλογής του, αν και δυστυχώς αυτή την στιγμή δεν εκτίθεται.

Μεταφράστηκε από τον Λίο Οπενχάιμ στο βιβλίο του «Επιστολές από την Μεσοποταμία» και λέει τα ακόλουθα:  

Πες στον Έα-νάσιρ: ο Νάνι στέλνει το ακόλουθο μήνυμα:

«Όταν ήρθες, μου είπες τα εξής: "Θα δώσω στον Γκίμιλ-Σιν (όταν έλθει) ράβδους χαλκού εξαιρετικής ποιότητας". Έφυγες αλλά δεν έπραξες όπως υποσχέθηκες. Παρουσίασες ράβδους που δεν ήταν καλές στον αγγελιαφόρο μου (Σιτ-Σιν) και είπες: "Αν θέλεις πάρ' τες, αν δεν τις θέλεις ξεκουμπίσου!".

Για ποιον με περνάς, ώστε να συμπεριφέρεσαι σε κάποιον σαν εμένα με τέτοια περιφρόνηση; Έστειλα ως αγγελιαφόρους κυρίους όπως εμείς για να πάρουν το πουγγί με τα χρήματά μου (που σου είχα δώσει), αλλά μου συμπεριφέρθηκες με τέτοια περιφρόνηση, στέλνοντάς τους πίσω με άδεια χέρια πολλές φορές, και μάλιστα μέσα από εχθρικά εδάφη. Υπάρχει κανείς ανάμεσα στους εμπόρους που συναλλάσσονται με την Ντιλμούν που να μου έχει φερθεί με αυτόν τον τρόπο;

Μόνο εσύ αντιμετωπίζεις τον αγγελιαφόρο μου με περιφρόνηση! Εξαιτίας εκείνης της (αμελητέας) αργυρής μνας που σου οφείλω, νιώθεις ελεύθερος να μιλάς με αυτόν τον τρόπο, ενώ έχω δώσει στο παλάτι εκ μέρους σου 1.080 λίβρες χαλκού και ο Ούμι-άμπουμ έχει επίσης δώσει 1.080 λίβρες χαλκού, χώρια όσα γράψαμε και οι δύο σε σφραγισμένη πινακίδα που φυλάσσεται στον ναό του Σαμάς.

Πώς μου φέρθηκες για τον χαλκό αυτόν; Έχεις κρατήσει το πουγγί με τα χρήματα μου σε εχθρικά εδάφη, πλέον εσύ οφείλεις να μου αποκαταστήσεις (τα χρήματα μου) πλήρως. 

Να γνωρίζεις πως (από εδώ και στο εξής) δεν πρόκειται να δεχθώ από εσένα χαλκό που να μην είναι εξαιρετικής ποιότητας. (Από εδώ και στο εξής) θα διαλέγω και θα παίρνω τις ράβδους μία μία στη δική μου αυλή και θα ασκήσω εναντίον σου το δικαίωμα μου απόρριψης επειδή μου συμπεριφέρθηκες με περιφρόνηση».

 

Μια βαβυλωνιακή πινακίδα περιέχει το πρώτο δελτίο παραπόνων στην ιστορία Facebook Twitter
Πρόσθια όψη. Η πήλινη πινακίδα έχει 11,6 εκ. μήκος, 5 εκ. πλάτος και πάχος 2,6 εκ., ενώ έχει υποστεί ελαφριά φθορά.
Μια βαβυλωνιακή πινακίδα περιέχει το πρώτο δελτίο παραπόνων στην ιστορία Facebook Twitter
Οπίσθια όψη.

 

Ήδη από την αρχή της καταλαβαίνουμε ότι συντάχθηκε από γραφέα, όπως και οι περισσότερες επιστολές, καθώς ξεκινά με την συνήθη φράση «Πες στον...».

Η διατύπωση της επιστολής παραπόνου του εξαπατημένου Νάνι, ιδίως η φράση «για ποιον με περνάς;» θυμίζει πάρα πολύ αντιδράσεις σύγχρονων ανθρώπων.

Ο Έα-νάσιρ πήρε το «πουγγί» του, αυτό που σήμερα θα ονομάζαμε «κεφάλαιο κίνησης» μιας επιχείρησης, και του υποσχέθηκε πως θα αγόραζε για λογαριασμό του ράβδους χαλκού υψηλής ποιότητας.

Ενδιαφέρον έχει και το ότι αναφέρεται η Ντιλμούν, μια πολιτεία στον Περσικό Κόλπο που εικάζεται ότι βρισκόταν κοντά στο σημερινό Μπαχρέιν. Την εποχή εκείνη κάποιοι έμποροι αναφέρονταν ως «άλικ Ντιλμούν», που στην κυριολεξία σημαίνει «εκείνος που πηγαίνει στην Ντιλμούν», και ήταν όσοι έκαναν εμπόριο στον Περσικό Κόλπο, μια περιοχή όπου η εμπορία χαλκού αποτελούσε σημαντικό μέρος των συναλλαγών που διεξάγονταν εκεί. 

Από τα συμφραζόμενα της συγκεκριμένης αλλά και από άλλες πήλινες πινακίδες που βρέθηκαν, ο Νάνι ήταν έμπορος χαλκού στην Ουρ και όσο έλειπε ο Έα-νάσιρ παρείχε στο όνομα του τελευταίου σημαντικές ποσότητες χαλκού στα ανάκτορα. Δηλαδή ο Νάνι εξαπατήθηκε διπλά. 

Μια βαβυλωνιακή πινακίδα περιέχει το πρώτο δελτίο παραπόνων στην ιστορία Facebook Twitter
Ο Sir Leonard Woolley (δεξιά) φωτογραφίζεται με αρχαιολογικό εύρημα.

Όμως δεν ήταν ο μόνος. Κατά την ανασκαφή του Sir Leonard Woolley και του νεαρού βοηθού του Max Mallowan (μετέπειτα συζύγου της γνωστής συγγραφέως μυστηρίου Agatha Christie, η οποία λέγεται ότι από εκεί εμπνεύστηκε την περιπέτεια του Ηρακλή Πουαρό «Θάνατος στην Μεσοποταμία»), στην οικία του Έα-νάσιρ βρέθηκαν πάρα πολλές πήλινες πινακίδες από οργισμένους συνεργάτες που διεκδικούσαν τα χρήματα ή το εμπόρευμα που τους είχε τάξει.

Στο βιβλίο του W. F. Leemans σχετικά με το διεθνές εμπόριο στην αρχαία Βαβυλωνία αναφέρονται κι αναλύονται οι επιστολές εμπόρων όπως ο Αρμπιτουράμ, ο οποίος ήδη από την αρχή της επιστολής του είχε εξαλείψει τον συνήθη χαιρετισμό ευγενείας, κάτι που σημαίνει πως δεν είχε τον Έα-νάσιρ σε καμία εκτίμηση.

Αυτό αποδεικνύεται από δύο ακόμα πήλινες πινακίδες όπου αναφέρεται ότι κι εκείνος του είχε δώσει ένα κεφάλαιο κίνησης και απαιτούσε να του επιστραφεί, όπως θα έκανε σήμερα κάποιος που είχε δανείσει λεφτά σε κάποιον συνεργάτη. Κάτι παρόμοιο είχε συμβεί και στους Ίλι-ιντίναμ, Σούμι-άμπουμ και άλλους.

Το πιο αξιοσημείωτο είναι πως ο Έα-νάσιρ είχε κρατήσει στο σπίτι του όλες αυτές τις επιστολές παραπόνων και ως πραγματικός απατεωνίσκος δεν φαίνεται να ίδρωνε ιδιαίτερα το αυτί του. Όπως εξάλλου συμβαίνει και με τους σημερινούς απατεώνες, γιατί απ' ό,τι φαίνεται το «ουδέν καινόν υπό τον ήλιον» ισχύει απόλυτα όταν έχουμε να κάνουμε με την ανθρώπινη φύση.

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 22.4.2018

Αρχαιολογία & Ιστορία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Εν μέσω των γυναικών της αμαρτίας. Μια επίσκεψη στα Βούρλα τον Φλεβάρη του 1936

Αρχαιολογία & Ιστορία / Εν μέσω των γυναικών της αμαρτίας. Μια επίσκεψη στα Βούρλα τον Φλεβάρη του 1936

Η συγγραφέας, δημοσιογράφος και φεμινίστρια Λιλίκα Νάκου επισκέφθηκε το –υπό κρατική διαχείριση– πορνείο των Βούρλων τον Φλεβάρη του 1936, συνομίλησε με τις «γυναίκες της αμαρτίας» και μετέφερε τις εντυπώσεις της.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Μέλι, Ρόδια, Aμβροσία: Τι έτρωγαν τελικά στον Όλυμπο οι Θεοί;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μέλι, Ρόδια, Aμβροσία: Τι έτρωγαν τελικά στον Όλυμπο οι Θεοί;

Τόσο οι γραπτές πηγές όσο και η εικονογραφία της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας αποκαλύπτουν ότι οι θεοί και οι ήρωες ήταν μάλλον εκλεκτικότεροι των θνητών ως προς τη διατροφή τους. Και τα φαγητά τους έκρυβαν κίνητρα πέρα από την πείνα...
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ματίας Ρουστ: Μια ατέλειωτη ιστορία των ’80s

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ματίας Ρουστ: Μια ατέλειωτη ιστορία των ’80s

Το βράδυ της 28ης Μαΐου 1987 ο 18χρονος Γερμανός προσγειώνεται με ένα Cessna στην Κόκκινη Πλατεία για να αποδείξει ότι «αν κάποιος σαν εμένα μπορεί να περάσει σώος και αβλαβής στην άλλη πλευρά, τότε δεν υπάρχει τόσο μεγάλος κίνδυνος, και ίσως να μπορούμε να τα βρούμε όλοι μεταξύ μας».
ΜΑΚΗΣ ΜΑΛΑΦΕΚΑΣ
Η Μεγαλόχαρη ως αστυνομικό λαγωνικό 

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τα «αντιλωποδυτικά θαύματα» της Παναγίας

Μια δημοσιογραφική έρευνα που έκανε το 1933 ο αστυνομικός ρεπόρτερ Ευστάθιος Θωμόπουλος κατέγραψε τους άθλους της Παναγίας· από την Κρήτη μέχρι τη Ροδόπη, οι πιστοί «έβλεπαν» τη δράση της, ένιωθαν ευγνώμονες και τη μαρτυρούσαν.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Γιατί έθαβαν βρέφη μέσα σε αγγεία στο Βαθύ της Αστυπάλαιας;

Ιστορία μιας πόλης / Γιατί έθαβαν βρέφη μέσα σε αγγεία στο Βαθύ της Αστυπάλαιας;

Τι το ιδιαίτερο συμβαίνει στο Βαθύ της Αστυπάλαιας και τι συνεχίζει να αποκαλύπτει η αρχαιολογική έρευνα στην περιοχή; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Ανδρέα Βλαχόπουλο.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
«ΒΙΑΣ»: Τα αρχαιολογικά τοπία ως ζωντανά οικοσυστήματα

Αρχαιολογία & Ιστορία / Καμπανούλες στους Δελφούς, Πέρδικες στο Σούνιο. Ό,τι φυτρώνει και ζει στους αρχαιολογικούς χώρους

Μια πρωτοποριακή επιστημονική προσέγγιση του πολιτιστικού τοπίου αποκαλύπτει έναν άγνωστο κόσμο χιλιάδων ζώων και φυτών σε είκοσι εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους της χώρας. 
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Βασίλης Λαμπρινουδάκης: Ο αρχαιολόγος πίσω από το νέο μουσείο της Επιδαύρου

Οι Αθηναίοι / Βασίλης Λαμπρινουδάκης: Ο αρχαιολόγος πίσω από το νέο μουσείο της Επιδαύρου

Από τις ανασκαφές στην Επίδαυρο και τη Νάξο, ο ομότιμος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας αφηγείται μια ζωή αφιερωμένη στην ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Και όπως λέει, το πιο πολύτιμο εύρημα δεν ήταν αρχαιολογικό – ήταν η γυναίκα του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Δεσποτόπουλος και το αθηναϊκό όνειρο του μοντερνισμού

Ιστορία μιας πόλης / Ο Δεσποτόπουλος και το αθηναϊκό όνειρο του μοντερνισμού

Από το Ωδείο Αθηνών έως τη Σουηδία της εξορίας, ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος δεν υπήρξε μόνο ένας σπουδαίος αρχιτέκτονας, αλλά και ένας διανοούμενος που οραματίστηκε μια πιο δημοκρατική, λειτουργική και πολιτισμένη πόλη. Ποια είναι η παρακαταθήκη του στη σύγχρονη Ελλάδα; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με τον Λουκά Μπαρτατίλα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Τι σήμαινε να είσαι ψυχικά ασθενής στην αρχαία Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι σήμαινε να είσαι ψυχικά ασθενής στην αρχαία Αθήνα;

Πώς κατανοούσαν οι αρχαίοι Έλληνες την ψυχική ασθένεια; Ήταν θεϊκή τιμωρία, παθολογία του σώματος ή ένα υπαρξιακό βάρος που αποτυπωνόταν στη λογοτεχνία και στο θέατρο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Γιώργο Καζαντζίδη, Αναπληρωτή Καθηγητή Λατινικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, για τον τρόπο με τον οποίο η αρχαιοελληνική κοινωνία εξηγούσε, απεικόνιζε και αντιμετώπιζε τις ψυχικές διαταραχές.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
«Army of Lovers», όπως «Στρατός Εραστών»

Οθόνες / «Army of Lovers»: Μια ταινία για τα ζευγάρια εραστών του Ιερού Λόχου

Ο σκηνοθέτης Λευτέρης Χαρίτος εξηγεί πώς αποφάσισε να θίξει ένα θέμα που για αιώνες θεωρείται ταμπού: τις ερωτικές σχέσεις μεταξύ αντρών στην Αρχαία Ελλάδα, ακόμη και στο πεδίο της μάχης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ