Ο ήλιος πέφτει,
πέφτει
...
Ίσως και έπεσε... H αγαπημένη μου θεία, ο Κίμωνας, η απελευθέρωση των bottom, δυο ποιήματα του Ουίτμαν και του Κρυστάλλη, το παραμελημένο αριστούργημα McCabe & Mrs. Miller και οι συνήθεις φωτογραφίες τάφων και προσφιλών νεκρών.
― ΚΟΙΤΑ! φάινεται το βρακί της θείας σου.
Πράγματι. Καθόταν στο μπαλκόνι αραχτή, με τα πόδια μισάνοιχτα. Και φαινόταν το βρακί της. Η γλυκιά μου. Ανέβηκα. Βλέπαμε τα σπίτια απέναντι ένα-ένα και προσπαθούσαμε να θυμηθούμε τι έχει θαφτεί κάτω από το καθένα. Γυναίκες μόνες και ημίτρελες, γυμνά δωμάτια με τα ξύλα σωρό στη μία γωνία, το 12χρονο κορίτσι που το κυνήγαγε με το μαχαίρι ο αδελφός της επειδή κάποιος το φώναξε «πουτάνα», ανάσκελα στο χωράφι με τις μολώχες, σπαρταρώντας, με αφρό στο στόμα.
― Δραματικά το πήραμε, της είπα. Αλλά ποιός άλλος τα θυμάται. Μόνο εγώ κι εσύ. Πάντως, εντάξει, η ζωή είναι και γελοία όταν το παραχοντραίνει, μη τρελαθούμε κιόλας, χα χα χα...
Πάντα μου άρεσε το γέλιο της. Και τα πράσινα μάτια της, καθαρά, σα να τα είχε πλύνει με δάκρυα. Η αγαπημένη μου θεία. Η ουδέποτε judgemental στα εισαγγελικά 60's. Βυθίζω στη άβυσσο των μαστών της το φαλακρό κεφάλι μου, όπως όταν με έλεγαν Άκη και ήμουν μια μύξα ύπαρξης. Η ίδια αίσθηση όπως όταν παίρνεις όπιο, μετά από μια εγχείρηση. Συνείδηση δίχως βάρος. Το μοιρασμένο παρελθόν, η μοιρασμένη βία του δηλαδή.
Γύρισα νύχτα, απ΄τα σοκάκια. Η Γεωργία, 90 χρονών, στην πόρτα της, κάτισχνη, με το ένα χέρι στο στήθος, και τεντωμένο λαιμό, έψαχνε κάτι με το βλέμα στο βάθος του δρόμου. Κοίταξα κι εγώ προς τα 'κει. Όλα αδειανά. Τι έβλεπε;
― Έτσι ξενυχτάει. Τα 'χει χάσει λίγο. Ξεχνάει να φάει, μιλάει στον αέρα ― λέει προστυχιές. Στο τέλος κλαίει.
Μια γειτονιά ερειπίων. Τους παρατηρώ με περιέργεια― πού θα κάτσει η μπίλια; Εντάξει, όλοι πεθαίνουμε στο τέλος, είναι όμως ανάγκη να μαδηθεί η μαργαρίτα τόσο αμείλικτα;
Κατά τα άλλα, όντως ο λάρυγγας ενός ανθρώπου που κραυγάζει είναι το πιο ωραίο ηλιοβασίλεμα.
Ο Κίμωνας, τελευταίος των Μοϊκανών. Πέθανε πριν λίγες μέρες στα 92 του. Κολλητά στο πατρικό μου. Κομμουνιστής παλαιάς κοπής, αγύριστο κεφάλι. Ένα φεγγάρι που δούλευε ως τσαγκάρης στην Πάτρα, με φιλοξένησε στο τρίκλινο δώμάτιο ενός ερειπιώδους ξενοδοχείου που έμενε με το μήνα. Μαζί μας έμενε κι ένας τρελούτσικος Ιταλός, πανέμορφος, που μάς σκανδάλιζε γιατί κοιμότανε γυμνός― ένα άγαλμα με τρίχες. Έδινα εξετάσεις για το Πανεπιστήμιο, ο Κίμωνας ένα πρωί μου είπε σιγανά στο αυτί πριν φύγει: «Κοίτα παιδί μου, να γλιτώσεις, να φύγεις απ' τα Γύφτικα και μή γυρίσεις να κοιτάξεις πίσω σου, να μάς ξεχάσεις όλους». Γύρισα όμως. Ο Κίμωνας αργότερα έφτιαχνε παστέλι και ξυλόγλυπτα καμπαναριά ή καϊκάκια. Τα πούλαγε έξω από την εκκλησία του Αγίου. Μου είχε δώσει τα πρώτα βινύλια του Al Bano. Τα τελευταία χρόνια δεν μπορούσε να περπατήσει, καθόταν στο παράθυρο. Πέρισυ το καλοκαίρι τον πλησίασα για ένα γειά, ήταν γυμνός από τη μέση και κάτω, προσπάθησε να μου χαμογελάσει.
ΚAI OI BOTTOM EΣONTAI TOP
ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Δυο αγόρια αγκαλιάζονται σε μια παραλία του νησιού μου. Δεν μου δίνουν σημασία κι εγώ περνάω αδιάφορος. Δουλειά τους. Τα τελευταία δύο χρόνια σα να φοβούνται λιγότερο οι άνθρωποι να ζήσουν την σεξουαλική τους διάθεση ― καλό είναι που μετριάζεται ο φόβος. Δεν έχει να κάνει μόνο με τους gay, κι οι straight χαλαρώνουν και το απολαμβάνουν πιο «πλέρια», όπως θα έλεγε το νοικοκυρίστικο, βαθύτατα ομοφοβικό ΚΚΕ... Το βλέπω και στα νησιά το καλοκαίρι. Η φαρμακευτική υπερφαλάγγιση του HIV, έχει φέρει την άνθιση ενός νέου ηδονισμού, ατρόμητου και αναπολογητικού (δεν υπάρχει η λέξη ελληνικά, αλλά θα την επιβάλλουμε!), τα παιδιά παίρνονται σαν να πίνουν ένα τζιν τόνικ, οι μπότομ από παρίες παθητικοί έγιναν power Mπουμπουλίνες, το σεξ πρώτη φορά στην ρασοφόρα Ελλάδα έχει λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και το αγόρι του― κάτι από τη γιορτή και τη λήθη που του αξίζουν... Θα φτάσουμε πάλι σε νέες υπερβολές, είναι βέβαιο, μέχρι μια νέα καρπαζιά να μάς επαναφέρει, αλλά ως τότε ας το γλεντήσουμε. Κάθε γενιά έχει τις ήττες και τους θριάμβους της. Ας είναι το απελευθερωμένο σεξ το αντίδωρο για τα παιδιά που έζησαν την λαίλαπα των μνημονίων, την απομάγευση της αριστεράς, την διακυβέρνηση του πλανήτη, συγχρόνως, από τους πιο εφιαλτικούς, οπισθοδρομικούς δεσπότες.
Πιστεύω στή σάρκα και στις ορέξεις,
'Οραση ακοή κι αίσθηση είναι θαύματα και κάθε δικό μου
κομμάτι και γνώρισμα είναι θαύμα.
Mάς ξαναχρειάζεται ένας Ουίτμαν αυτή την εποχή. Να δει την έλξη των σωμάτων μέσα από τα μαθηματικά των άστρων, εννοώ με μεταφυσική αφέλεια, πέρα από το δειλό βλέμμα της θρησκείας και της φυλής, με ουτοπική αυθάδεια και ποίηση φτιαγμένη από ποίηση, όχι εξυπνάδες και σφιξίματα πώς να φανείς μοντέρνος...
••••••••••••••••
Βγάλτε τις κλειδαριές απο τις πόρτες!
Βγάλτε τις ίδιες τις πόρτες απ’ τις κάσες τους!
Όποιος υποτιμά κάποιον άλλο υποτιμά έμένα . . .. κι ό,τι
γίνεται ή λέγεται επιστρέφει τελικά σέ μένα.
Κι οτιδήποτε κάνω ή λέω, κι εγώ το επιστρέφω.
Μέσα από μένα ή θεϊκή πνοή του πάθους κατακλύζει . . . .
μέσα από μένα το ρεύμα και η έξοδος.
Ομιλώ την άρχέγονη μυστική λέξη .... δίνω το σημείο τής δημοκρατίας·
Μα το Θεό! Δε θα δεχτώ τίποτα άν όλοι δε μπορούν κάτι
ανάλογο να ’χουν με τους ίδιους όρους.
Μέσα από μένα πολλές φωνές για χρόνια βουβές,
Φωνές από ατέλειωτες γενιές σκλάβων,
Φωνές από πόρνες και δύσμορφους άνθρώπους,
Φωνές από άρρωστους κι απελπισμένους κι από κλέφτες κι από νάνους,
φωνές από κύκλους προετοιμασίας καί αύξησης,
Κι από ιστούς πού ενώνουν τ’ άστρα—κι από μήτρες, κι εκκρίσεις πατρικές,
Κι από τα δικαιώματά τους πού άλλοι ποδοπατούν,
Από βαρετούς κι αδιάφορους κι άνόητους καί μισητούς,
Από καταχνιά στον αέρα και σκαθάρια που σπρώχνουν σβόλους κοπριάς.
Μέσα από μένα φωνές άπαγορευμένες,
Φωνές από σεξ καi λαγνεία .... φωνές καλυμμένες, κι ανασηκώνω το πέπλο,
Φωνές πρόστυχες από μένα καθαρμένες και μεταμορφωμένες.
Δέν πιέζω το στόμα μου μέ τά δάχτυλα
Τα σπλάχνα μου είναι τόσο ντελικάτα όσο το κεφάλι και ή καρδιά,
Το ζευγάρωμα δεν είναι για μένα πιό σπουδαίο από το θάνατο.
Πιστεύω στή σάρκα και στις ορέξεις,
'Οραση ακοή κι αίσθηση είναι θαύματα, καί κάθε δικό μου
κομμάτι και γνώρισμα είναι θαύμα.
Θεϊκός μέσα κι έξω είμαι, και ιερό κάνω ό,τι αγγίζω ή ό,τι μ’ αγγίζει,
Η μυρωδιά απ’ αύτές τις μασχάλες άρωμα πιό λεπτό από προσευχή,
Αυτό τό κεφάλι πιό πάνω από έκκλησίες, βίβλους, κι όλα τα δόγματα.
Αν λατρεύω κάτι ιδιαίτερο αυτό πρέπει να ’ναι τό σκόρπισμα του κορμιού μου·
Διάφανο καλούπι δικό μου θα είσαι συ,
Σκιερά περβάζια και στηρίγματα, δυνατό αρσενικό υνί, θα είσαι συ,
Ό,τι με οργώνει βαθιά θα είσαι συ,
Εσύ το πλούσιο αίμα μου, το γαλακτερό ρυάκι σου χλωμές γύμνιες τής ζωής μου·
Στήθος που πιέζει άλλα στήθη θα είσαι συ,
Το μυαλό μου θα είναι οι δικές σου απόκρυφες συστροφές,
Υγρή ρίζα του μυρωδάτου κάλαμου, φοβισμένη μπεκάτσα του βάλτου,
φωλιά με φυλαγμένα δίδυμα αυγά! θα είσαι συ!
Ανακατεμένο άγριεμένο άχυρο τής κεφαλής, της γενειάδας, της σάρκας, θα είσαι συ,
Χυμός από σφεντάμι που σταλάζει, στάχυα αντρίκειου σταριού, θα είσαι συ·
'Ηλιος τόσο γενναιόδωρος θα είσαι συ,
Ατμοί φωτίζοντας καί σκιάζοντας τό πρόσωπό μου θα είσαι συ,
Εσύ ιδρωμένα ρυάκια και δροσοσταλιές θα είσαι συ,
Άνεμοι που τα γεννητικά τους όργανα τρίβονται πάνω μου με άπαλό γαργάλημα θά είσαι συ,
Πλατιά μυώδη χωράφια, κλαδιά θαλερής βελανιδιάς,
αγαπημένος αργόσχολος στα φιδωτά μονοπάτια μου, θά είσαι σύ,
Χέρια πού έχω κρατήσει, πρόσωπο πού έχω φιλήσει,
θνητός πού έχω κάποτε άγγίξει, θά είσαι σύ.
― Ουόλτ Ουίτμαν, Τραγούδι του εαυτού μου, 1855, μτφρ. Δημήτρης Δημηρούλης, εκδ. Gutenberg
•
McCabe & Mrs. Miller
ΤΟ ΠΙΟ ΩΡΑΙΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΤΑΙΝΙΑΣ EVER
Aν με ρώταγαν ποιά είναι η πιο όμορφη αρχή ταινίας που έχω δει, θα απαντούσα αδίστακτα: Τα πέντε πρώτα λεπτά του McCabe & Mrs. Miller. Του Άλτμαν.
Ολόκληρη η ταινία είναι ένα μεγααάλο αριστούργημα (ανοήτως παραμελημένο στην εποχή του), πρωτίστως ως εικαστικό κατόρθωμα, που συνομιλεί με τους μεγάλους δασκάλους της ζωγραφικής πιο αυθεντικά και εφευρετικά ακόμη κι από το Barry Lyndon ― έντονος κόκκος και ομιχλώδη, θαμπά χρώματα κυρίως με φακούς ζουμ από τον ανυπέρβλητο Vilmos Zsigmond ― ένα καουμπόικο χωρίς καουμπόηδες και κοιλάδες του θανάτου, διάστικτο από την κούραση τού να ζεις χωρίς να ξέρεις γιατί - και ήρωα ένα παράξενο άντρα που φτάνει υπό βροχήν σε ένα καταυλισμό ορυχείου στον Βορειοδυτικό Ειρηνικό, παραμιλώντας, ξεγραμμένος εκ φύσεως στη κόντρα του με τα αφεντικά, αστείος και μοιραίος καθώς διασχίζει τη γέφυρα πάνω από το παγωμένο ποτάμι ενώ φαίνεται μόνο η κάφτρα του πούρου του καθώς πέφτει το βράδυ (η συγκεκριμένη σκηνή είχε τρελάνει τον Κιούμπρικ, ρώταγε και ξαναρώταγε τον Άλτμαν πώς στην ευχή τα κατάφερε - Youtube).
Σε κλάσματα δευτερολέπτου μόλις αρχίζουν να πέφτουν οι τίτλοι βυθίζομαι στο πιο υποβλητικό όνειρο, τα νοτισμένα έλατα, το Τhe Stranger Song του Λέοναρντ Κοέν, τη χιονοθύελλα, το λιγομίλητο έρωτα της ματρόνας Τζούλι Κρίστι για τον ήρωα, τα κορίτσια που παίρνουν το λουτρό τους στο πορνείο, τους ολομόναχους άντρες και τις ακόμη πιο μόνες γυναίκες τους, σκάλωμα κανονικό αφότου επανακυκλοφόρησε η αποκατεστημένη κόπια της ταινίας.
Έχω την ταινία στο κινητό κι όποτε ψυχοπλακώνομαι (όχι και τόσο σπάνια πια) πατάω το play και γίνομαι καινούριος.
•
Ο queer του χωριού και της στάνης Ένα απίθανα ωραίο ποίημα του Κώστα Κρυστάλλη, που τον βαριόμασταν δικαίως στο χουντικό context που μάς τον στούμπωναν, είναι ωστόσο σε πολλές στιγμές του σα γάργαρο νεράκι.
Τον πιστικό τον Ζαχαριά ρωτούν οι σύντροφοί του:
― Τ’έχουν τα χείλια σου, Ζαχιά, κι είναι βαθιά βαμμένα;
Μην έφαες χαμοκέρασα, μην έφαες βάτου μούρα,
μην τα `βαψες με τη βαφή που βάφεις και τ’ αρνιά σου;
― Ουδ’ από χαμοκέρασα, ουδ’ από μούρα εβάψαν,
ουδ’ από κείνη τη βαφή που βάφω και τ’ αρνιά μου.
Ακούστε με, μωρέ παιδιά, να σας το μολογήσω.
Στους ίσκιους και στους έλατους κούρευα την κοπή μου
και τα μαλλιά ήταν κόκκινα και βάψαν τα ψαλίδια.
Να την βοσκήσω στα χλωρά τα ριζοβούνια βγαίνω
και τα χορτάρια κόκκινα τα `βρα κι αυτά βαμμένα.
Κατέβηκα στον ποταμό να την περιποτίσω
κι εύρα και τα νερά θολά και κόκκινα βαμμένα.
Παίρνω την την ακροποταμιά και φτάνω σ’ ακροβούνι,
εκεί όπου βγαίνει το νερό κι οπού `ναι ο καταγός του,
κι είδα κοράσιο οπόσκυφτε κι έπινε με τα χείλια
κι είχε τα χείλια κόκκινα σαν με βαφή βαμμένα
και σ’ όσες βρύσες έσκυφτε να πιει, σ’ όσα ποτάμια,
έβαψαν όλα τα νερά, έβαψαν τα χορτάρια,
έβαψαν και τα πρόβατα, έβαψαν τα ψαλίδια.
Απαρατάω το ραβδί, κρεμάω τον αραγό μου,
την κόρη αρπάζω όχ’ τα μαλλιά και τη φιλώ στα χείλια
κι έβαψαν και τα χείλια μου.
― Κώστας Κρυστάλλης, Το φίλημα, 1894
•
ΠΕΡΙ ΗΡΩΩΝ ΚΑΙ ΤΑΦΩΝ, AGAIN Το αιώνιο θέμα, οι σκιές που μάς ακολουθούν και όλοι αυτοί που σπρώχνονται να γίνουν σκιές...
