Σε κατάσταση διαρκούς συναγερμού βρίσκεται εδώ και μέρες η ελληνική κυβέρνηση, αφού, εκτός από την έξαρση του κορονοϊού, με την οποία ασχολείται ολόκληρη η διεθνής κοινότητα, έχει να αντιμετωπίσει και τις εχθρικές ενέργειες του αυταρχικού ηγέτη της Τουρκίας, οι οποίες έχουν δημιουργήσει μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης στα σύνορα της χώρας.
Αντιμέτωπη με μια διπλή κρίση σε μια κρίσιμη στιγμή που, υπό κανονικές συνθήκες, θα έπρεπε επικεντρώνεται στη δημόσια υγεία, στην προστασία του πληθυσμού από τον νέο ιό και στην αντιμετώπιση των επιπτώσεών του στην οικονομία, η ελληνική κυβέρνηση αναγκάζεται να ξοδεύει δυνάμεις για ένα πρόβλημα που ούτε προκάλεσε η Ελλάδα ούτε οφείλεται σε αυτήν.
Ο Ταγίπ Ερντογάν, ηττημένος στη Συρία (όπου οι δυνάμεις της κυβέρνησης Άσαντ, με την καθοριστική συμβολή της Ρωσίας, έχουν από καιρό περικυκλώσει τις δυνάμεις των ισλαμιστών και του τουρκικού στρατού στην Ιντλίμπ), αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει ταπεινωμένος. Η Ιντλίμπ, ο τελευταίος θύλακας των ισλαμιστών όπου έχει συγκεντρωθεί πληθυσμός από τις περιοχές στις οποίες έχασε ο ISIS, παρά τη βοήθεια της Τουρκίας, βρίσκεται εδώ και καιρό στο έλεος του Άσαντ και του Πούτιν. Το ίδιο και οι δυνάμεις του τουρκικού στρατού που έστειλε εκεί ο Ερντογάν. Σύμφωνα με τους διεθνείς αναλυτές αλλά και με τους ίδιους τους πολιορκημένους, η Ιντλίμπ θα μπορούσε να έχει κυριευτεί εδώ και καιρό. Αντ' αυτού, οι δυνάμεις του κυβερνητικού στρατού, που συνεπικουρούνται από τους Ρώσους, προτίμησαν να στείλουν στην Τουρκία «μερικά φέρετρα με άντρες του τουρκικού στρατού», οδηγώντας τον Ερντογάν στη συνθηκολόγηση.
Ίσως ο εκβιασμός και ο τρόμος που ήθελε να σπείρει ο Ερντογάν στην Ε.Ε. να είχαν κάποιο αποτέλεσμα αν δεν μεσολαβούσε ο τρόμος για τον κορονοϊό, που είναι μεγαλύτερος. Σε κάθε περίπτωση, η απειλή του Ερντογάν και του κορονοϊού μαζί δεν επιτρέπουν σε κανέναν να αισιοδοξεί για το επόμενο διάστημα.
Τι ακριβώς συζητήθηκε μεταξύ των Προέδρων της Ρωσίας και της Τουρκίας μπορεί να μη γίνει γνωστό ποτέ. Ούτε αν θα τηρηθούν όσα συμφώνησαν. O Βλαντίμιρ Πούτιν, ωστόσο, φρόντισε να εκθέσει τον Ταγίπ Ερντογάν και σε επίπεδο συμβολισμού, μην αφήνοντας καμία αμφιβολία για τον συσχετισμό δυνάμεων στο πεδίο. Κατά την πρόσφατη συνάντησή τους στη Μόσχα για το θέμα της Συρίας, αντί να τον υποδεχτεί, ως είθισται, τον άφησε να περιμένει για δύο λεπτά, με τις κάμερες των ρωσικών ΜΜΕ να καταγράφουν το συντετριμμένο ύφος του Ερντογάν και την αμηχανία της τουρκικής αποστολής για το κάζο.
Μετά την ήττα στη Συρία και τον εγκλωβισμό του σε αυτήν, ο Ερντογάν απαιτεί βοήθεια από το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. προκειμένου να κερδίσει κάτι από την περιπέτεια στην οποία έμπλεξε τη χώρα του. Από τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, βρήκε κατανόηση (του είπε πως η Τουρκία είναι σημαντικός σύμμαχος που συμβάλλει στην κοινή ασφάλεια), αλλά με την Ε.Ε. αυτήν τη φορά τα βρήκε πιο σκούρα, καθώς ο εκβιασμός, χάρη στην ελληνική αντίδραση, δεν του βγήκε. Ο γραμματέας του ΝΑΤΟ δήλωσε ότι παρακολουθεί με μεγάλη ανησυχία όσα συμβαίνουν στα ελληνοτουρκικά σύνορα τις τελευταίες ημέρες και ότι οι σύμμαχοι θα συνεχίσουν να στηρίζουν την Τουρκία.
Είπε, επίσης, ότι η Τουρκία σηκώνει μεγάλο βάρος και φιλοξενεί 4 εκατομμύρια πρόσφυγες. Η καγκελάριος Μέρκελ, στις δικές της δηλώσεις, μίλησε για 3,6 εκατομμύρια πρόσφυγες που φιλοξενεί η Τουρκία και την κατηγόρησε ότι φορτώνει στους ώμους των μεταναστών τα δικά της προβλήματα και ότι τους εξωθεί στα σύνορα με την Ελλάδα. Η Γερμανίδα καγκελάριος για πρώτη φορά επέκρινε κατηγορηματικά δημοσίως την Τουρκία, ξεκαθαρίζοντάς της ότι αυτή η πολιτική είναι αδιέξοδη, εκφράζοντας ταυτόχρονα την αμέριστη υποστήριξή της στην Ελλάδα, που ανέλαβε την ευθύνη της φύλαξης των συνόρων για λογαριασμό ολόκληρης της Ευρώπης.
Αλλά και από τις Βρυξέλλες ο Ερντογάν έφυγε φανερά απογοητευμένος μετά τη συνάντησή του με την πρόεδρο της Κομισιόν και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τους οποίους είχε προσκαλέσει η ελληνική κυβέρνηση στα σύνορα στον Έβρο, όπου και διαπίστωσαν την κατάσταση με τα ίδια τους τα μάτια. Η «ομάδα διαλόγου για την κοινή δήλωση Ε.Ε.-Τουρκίας» που προέκυψε ήταν το μόνο που δεν τον ενδιέφερε, γι' αυτό αποχώρησε χωρίς να κάνει δηλώσεις, εκνευρισμένος.
Όσον αφορά το θέμα της προσωρινής αναστολής των αιτήσεων ασύλου, για την οποία η Ελλάδα έχει δεχτεί κριτική από την Ύπατη Αρμοστεία και τον ΣΥΡΙΖΑ, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι το αίτημα του ασύλου είναι σεβαστό, αλλά τα σύνορα πρέπει να προστατεύονται. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε τα ασφαλιστικά μέτρα κατά της Ελλάδας για την αναστολή του ασύλου, κρίνοντας ότι οι λόγοι εθνικής ασφάλειας που την επέβαλαν νομιμοποιούν την απόφαση αυτήν.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, σύμφωνα με το δικαστικό ρεπορτάζ, έβγαλε την απόφαση αυτή μετά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων στα οποία κατέφυγαν τρεις Σύριοι με τον Τούρκο δικηγόρο τους, ζητώντας από το δικαστήριο να λάβει προσωρινά μέτρα κατά της Ελλάδας, αφού θεώρησαν παράνομη την απόφασή της.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει τη στήριξη της Ε.Ε. σε αυτήν της την απόφαση να κλείσει τα σύνορα και είναι χαρακτηριστικό ότι τις προηγούμενες μέρες πρωθυπουργοί και υπουργοί της Ε.Ε. ευχαριστούσαν τους Έλληνες ομολόγους τους που «φυλάνε τα σύνορα της Ευρώπης». Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα θα έχει κάποια ουσιαστική βοήθεια και πραγματική αλληλεγγύη.
Αυτήν τη στιγμή κανένας στην Ε.Ε. δεν ενδιαφέρεται πραγματικά να λύσει το προσφυγικό και το μεταναστευτικό. Μια βολική διαχείριση θέλουν, χωρίς να έχουν κανένα πρόβλημα να μετατρέψουν την Ελλάδα σε μόνιμη αποθήκη ψυχών. Και μπορεί αυτήν τη φορά να άσκησαν έντονη κριτική στον Ταγίπ Ερντογάν που εργαλειοποιεί τόσο κυνικά και απροκάλυπτα μετανάστες και πρόσφυγες για να εκβιάσει την Ε.Ε., αλλά η επιδίωξή τους να τον τραβήξουν από την αγκαλιά της Ρωσίας παραμένει μεγαλύτερη προτεραιότητα από το πρόβλημα της Ελλάδας.
Ο Ταγίπ Ερντογάν, μετά το φιάσκο με τη Συρία, είδε να αποτυγχάνει και το σχέδιο εκβιασμού της Ε.Ε. μέσω της Ελλάδας, καθώς ήταν βέβαιος ότι η Ελλάδα δεν θα κατάφερνε να φυλάξει τα σύνορά της (το είπε κιόλας). Πίστευε ότι η εικόνα δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων να ρίχνουν τα σύνορα στον Έβρο και να μπαίνουν σε μια χώρα της Ε.Ε. θα κατάφερνε να τους τρομοκρατήσει, με αποτέλεσμα να δεχτούν τα καινούργια του αιτήματα.
Ποια είναι αυτά; Οι πληροφορίες λένε ότι ο Ταγίπ Ερντογάν, πέρα από το θέμα της βίζας και όσα έθετε ως τώρα, ζήτησε 30 δισεκατομμύρια αυτήν τη φορά. Η λογική του ήταν ότι τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ το 2016 ήταν για 2 εκατομμύρια πρόσφυγες. Τώρα λέει ότι οι πρόσφυγες που φιλοξενεί είναι 4 εκατομμύρια και ότι αναμένονται άλλοι 5 εκατομμύρια από την περιοχή της Ιντλίμπ, μαζί με τους εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες που έχει από το Πακιστάν, το Αφγανιστάν και την Αφρική (τους οποίους προσκαλεί ο ίδιος στην Τουρκία και είναι αυτοί που κυρίως έρχονται πλέον με τις βάρκες στα νησιά αλλά και στον Έβρο). Δηλαδή, αυτό που λέει στους Ευρωπαίους είναι ότι τα 6 δισ. ήταν για 2 εκατομμύρια πρόσφυγες, αλλά τώρα έχει 9 εκατομμύρια πρόσφυγες και θέλει 30 δισεκατομμύρια.
Τα τεράστια αυτά ποσά και ο αυθαίρετος αριθμός των προσφύγων που επικαλείται αποτελούν μέρος του τουρκικού παζαριού που κάνει, καθώς, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, διαμηνύει ότι θα μπορούσε να δεχτεί και με 9-10 δισεκατομμύρια. «Το θέμα είναι ότι οι Ευρωπαίοι αυτήν τη στιγμή δεν έχουν τα χρήματα για να του τα δώσουν» αναφέρουν διπλωματικές πηγές της Ε.Ε. «Από τη μια έχει φύγει η Βρετανία και οι πηγές των πόρων έχουν μειωθεί σημαντικά, από την άλλη έχουν να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές επιπτώσεις του κορονοϊού. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να πάρει τα λεφτά που ζητάει».
Ίσως ο εκβιασμός και ο τρόμος που ήθελε να σπείρει ο Ερντογάν στην Ε.Ε. να είχαν κάποιο αποτέλεσμα αν δεν μεσολαβούσε ο τρόμος για τον κορονοϊό, που είναι μεγαλύτερος. Σε κάθε περίπτωση, η απειλή του Ερντογάν και του κορονοϊού μαζί δεν επιτρέπουν σε κανέναν να αισιοδοξεί για το επόμενο διάστημα. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο – και για την Ελλάδα λίγο παραπάνω από τις άλλες χώρες της Ε.Ε., λόγω του απρόβλεπτου Τούρκου γείτονα. Για την ώρα, η Ελλάδα δείχνει να ανταποκρίνεται στη διπλή πρόκληση, με όσους είναι στα κρίσιμα πόστα, από τα σύνορα μέχρι τα νοσοκομεία και την κυβέρνηση, να μην κοιμούνται.
«Αν δεν είχε καταφέρει να φυλάξει τα σύνορα, η κυβέρνηση θα είχε πέσει» είπε πρόσφατα βουλευτής της ΝΔ. Εξαιρετικά κρίσιμη, όμως, θα είναι και η διαχείριση του κορονοϊού τις επόμενες μέρες, γι' αυτό και στην κυβέρνηση ελπίζουν «τουλάχιστον ο Ερντογάν να τα μαζέψει», ώστε να ασχοληθούν με αυτό που τώρα θεωρούν προτεραιότητα.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
