Διάβασα κι εγώ αυτές τις μελέτες που λένε ότι δεν μπορούν να βρουν ταλέντα οι εργοδότες στην Ελλάδα σήμερα. Έκλαψα λίγο. Δεν αμφισβητώ ότι οι επιχειρήσεις δυσκολεύονται να βρουν αυτό που χρειάζονται, απλώς αναρωτιέμαι αν κοίταξαν καλά.
Πρότειναν αξιοπρεπείς μισθούς ή τίποτα ψίχουλα, που με το ζόρι καλύπτουν το πανάκριβο ρεύμα, το πανάκριβο Ίντερνετ, το νοίκι στη διαλυμένη απ' το Αirbnb γειτονιά και τα ψώνια στο πανάκριβο σούπερ-μάρκετ; Επικρατούν σ' αυτές τις δουλειές επαγγελματικές συνθήκες όπως τις αντιλαμβάνεται ένας νέος επαγγελματίας σήμερα ή είναι περιβάλλοντα τοξικά, με αδικαιολόγητες απαιτήσεις (θα έρθεις και λίγο Σάββατο), ανοχή σε πεσιματάκια, σεξιστικά αστειάκια και αφεντικά μόνο άντρες στην τρίτη ηλικία;
Μήπως είναι περιβάλλοντα με αρρωστημένη ομοιογένεια, κάτι σαν κλίκες, αντί για επιχειρήσεις με ανοιχτότητα και όραμα; Μήπως είναι τίποτα κολλημένοι στο 1990 που προτιμούν τηλεφωνήματα αντί για e-mail; Βέβαια, κάποιοι εργοδότες θεωρούν θείο δώρο το άκουσμα της φωνής τους και ίσως γι' αυτό καλούν στο κινητό Κυριακές, αργίες και απογεύματα. Μήπως τα νέα ταλέντα τούς γυρνάνε την πλάτη γιατί δεν δίνονται ευκαιρίες, κουμάντο κάνει η «εμπειρία», οι υπερωρίες δεν πληρώνονται και γενικώς η φάση μυρίζει φθηνό ξεζούμισμα;
Στοιχειώδεις παροχές υπήρχαν απ' αυτούς τους εργοδότες που δεν βρήκαν υπαλλήλους; Γιατί κάμποσα γραφεία και εταιρείες σ' αυτήν τη χώρα απασχολούν το προσωπικό όλη μέρα και δεν βγάζουν ένα πιάτο φαγητό ή έναν αξιοπρεπή καφέ. Να το δήλωσαν, άραγε, κατά την πρόσληψη ότι οι υπάλληλοι υποχρεούνται να ξοδεύουν τον πενιχρό μισθό τους στα καφέ, όπου κολλημένοι στο λάπτοπ-μαγκανοπήγαδο ουσιαστικά συνεχίζουν να εργάζονται και την ώρα του μεσημεριανού;
Άνθρωποι με προσόντα πάνε σε συνεντεύξεις για παλιοδουλειές, για να ακούσουν με ειρωνεία ότι έχουν υπερβολικά πολλά προσόντα ή για να ερωτηθούν αν τη δουλειά τη θέλουν από ανάγκη ή αν ήταν το όνειρό τους να γίνουν υπάλληλοι σε κακοπληρωμένες θέσεις.
Δικαιολογίες βρίσκονται. Η φράση-κλειδί είναι «αυτό βοηθάει το βιογραφικό σου». Δεν ήξερα ότι το βιογραφικό πληρώνει νοίκι, ΔΕΗ και περνάει και για νόμισμα στο σούπερ-μάρκετ. Άλλη προσφιλής δικαιολόγηση είναι ο ισχυρισμός ότι «από δω θα πάρεις επαφές για το δικό σου μαγαζί», λες και υπάρχει αξιόπιστος τραπεζικός τομέας που να στηρίζει την είσοδο νέων παικτών στην αγορά, ώστε οι μικρές επιχειρήσεις ή οι άνθρωποι χωρίς δικό τους κεφάλαιο να έχουν χρηματοδότηση και την ευκαιρία να υλοποιήσουν την ιδέα τους.
Σε μία από τις πιο άθλιες και κακοπληρωμένες δουλειές που έχω κάνει ποτέ, σε οικογενειακό δικηγορικό γραφείο στο τέταρτο έτος των σπουδών μου, θυμάμαι να μου ανατίθενται τα πιο αλλόκοτα πράγματα, ό,τι πιο άκυρο μπορεί να βάλει ο νους του ανθρώπου, και πάντα να ακολουθεί η επωδός «δες πόσα πράγματα μαθαίνεις».
Τα λεφτά ήταν πάντα μαύρα και πάντα λίγα. Η ασφάλιση ήταν αστεία ιδέα, δεν έπαιζε καν. Οι δουλειές τελείωναν μόνο απόγευμα και μόνο αφού θα 'χες φτύσει αίμα. Σωματικά και νοητικά η εργασία άνετα μπορούσε να συγκαταλέγεται στα βαρέα και ανθυγιεινά. Το μπούλινγκ πήγαινε σύννεφο μην τυχόν και ζητήσεις παραπάνω λεφτά. Ακολουθούσε κράξιμο των άλλων γραφείων του στυλ «αν πας εκεί, πληρώνουν λιγότερα», ώστε οι μισθοί να μένουν πάντα κάτω με μια αίσθηση αναπόφευκτου.
Η εκμετάλλευση φοιτητών ήταν σύστημα. Μόλις ζήταγες το παραμικρό, άκουγες ένα «κάτσε πρώτα να τελειώσεις τη σχολή». Το πιο αστείο ήταν όμως η φράση «μαθαίνεις πολλά, ε;»στο τέλος της ημέρας. Σίγουρα μαθαίνεις πολλά σε τέτοιες δουλειές, εγώ, για παράδειγμα, έμαθα αυτά που γράφω τώρα.
Προτού αρχίσει η διαρροή εγκεφάλων στο εξωτερικό, υπήρχαν κάποιες ευδιάκριτες τρύπες στο πώς λειτουργούσε η αγορά εργασίας στην Ελλάδα. Διαρροές στα εργασιακά δικαιώματα, διαρροές στους μισθούς, διαρροές στις προοπτικές των σκληρά εργαζόμενων ανθρώπων αυτής της χώρας που έχουν κατασυκοφαντηθεί από παντού.
Η κατάσταση παραμένει ίδια. Άνθρωποι με προσόντα πάνε σε συνεντεύξεις για παλιοδουλειές, για να ακούσουν με ειρωνεία ότι έχουν υπερβολικά πολλά προσόντα ή για να ερωτηθούν αν τη δουλειά τη θέλουν από ανάγκη ή αν ήταν το όνειρό τους να γίνουν υπάλληλοι σε κακοπληρωμένες θέσεις.
Οι αγγελίες για δουλειές μιλάνε από μόνες τους. Ντελιβεράδες που τους λένε να έχουν δικό τους παπί και δική τους βενζίνη. Υπάλληλοι στην εξυπηρέτηση πελατών που τους στραγγίζουν τον εγκέφαλο με εξαήμερη απασχόληση. Γραμματείς που τρώνε κράξιμο όποτε το κακόκεφο αφεντικό θέλει με κάποιον να τα βάλει και ακούνε πολύωρες αρλούμπες, όποτε το κεφάτο αφεντικό ζητάει ακροατήριο. Δικηγόροι που καλούνται να ντύνονται σαν λόρδοι, ενώ ο μισθός τους φτάνει για κοστούμι από τα Zara.
Εν τω μεταξύ, η αντοχή στα δωρεάν και στα υποαμειβόμενα έχει προφανή ταξικά χαρακτηριστικά. Οι υποαμειβόμενες θέσεις δεν δυσκολεύουν το ίδιο έναν άνθρωπο που είναι ιδιοκτήτης σπιτιού ή που έχει κεφάλαιο να καταναλώνει κι έτσι μπορεί να «χτίζει» βιογραφικό, επαφές, δίκτυο, χωρίς να αιμορραγεί οικονομικά, με όλους αυτούς που πιέζονται για λίγη μισθολογική ασφάλεια, προκειμένου να τα βγάλουν πέρα με τα έξοδά τους.
Αν δούμε λίγο τους μισθούς-χαρτζιλίκια, την έλλειψη τραπεζικής στήριξης και άρα πρόσβασης σε κεφάλαιο των νέων επιχειρήσεων, τα ανύπαρκτα εργασιακά δικαιώματα και τα καθεστώτα «μαθητείας» που τεχνηέντως παρατείνονται επ' άπειρον, μπορούμε να αμφιβάλλουμε για τη δήθεν απουσία ταλέντου και ορεξάτων δουλευταράδων σ' αυτόν τον τόπο. Πολλοί και πολλές ψάχνουν για δουλειά. Ίσως οι θέσεις που μένουν άδειες να βρομάνε εκμετάλλευση.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
επίσης να πούμε ότι όσοι δουλεύουν σε εργασίες που τους ξεζουμίζουν δεν κάνουν καμία καταγγελία. έχω ρωτήσει γιατί και έχουν απαντήσει ότι είναι οκ να δουλεύεις δύο χρόνια χωρίς καθόλου μισθό γιατί έτσι δουλεύουν οι εταιρείες και ότι έτσι περιμένουν ότι θα τους προσλάβουν οπότε όλα οκ. να πω ότι αυτός που απάντησε έτσι δεν είχε έξοδα δηλ έμενε με τους δικούς του, δεν πλήρωνε λογαριασμούς, δεν πλήρωνε το φαγητό του κλπ. και πράγματι αισθανόταν ότι έκανε πολύ καλά. μαζί με αυτόν και οι περισσότεροι φαντάζομαι μια που στην Ελλάδα η ιδιοκατοίκηση φτάνει το 85%, οπότε εύκολα φανταζόμαστε ότι η πλειοψηφία μένει σε δικός της σπίτι και πως στα έξοδα συμβάλλουν οι γονείς ανεξαρτήτως ηλικίας του ενήλικα (κλασσικά όπως γίνεται στην Ελλάδα πολλά χρόνια τώρα).
να πούμε επίσης ότι αρκετοί από όσους εργάζονται και τους ξεζουμίζουν περιμένουν να μπουν σε μία θεσούλα και μετά να κάθονται (όντως κάθονται). και την θεσούλα τους την εξασφαλίζει η οικογένεια με τις γνωριμίες, τις κλίκες, τους πολιτικούς που ξέρει προσωπικά και κλπ.
δεν λέω με τα παραπάνω ότι όλη η ελλάδα είναι έτσι, ούτε βέβαια λέω ότι δεν είναι έτσι όπως τα περιγράφετε. και εγώ έχω τέτοια ιστορία με εσάς και ξέρω καλά ότι και αλήθεια λέτε και πολύ δίκιο έχετε. αυτό που λέω είναι ότι το πρόβλημα στην Ελλάδα έχει πολλές πλευρές και επουδενή δεν είναι μόνο η μία, αυτή του κακού εργοδότη, ούτε είναι μόνο η άλλη, αυτή του κακού εργαζόμενου. το πρόβλημα στην ελλάδα δυστυχώς δεν έχει να κάνει αποκλειστικά με το τί σημαίνει εργασία, έχει να κάνει με το ότι η οικογένεια και η ελληνική νοοτροπία (οικογένεια, κομματοκρατία, γνωριμίες, ξέρεις ποιός είμαι εγώ ρε κλπ) είναι ένα και το αυτό.
H συντριπτική πλειοψηφία των υπαλλήλων όμως, νομίζουν ότι είναι ακόμα στο λύκειο και μπορούν να αργούν το πρωί - δεν χτύπησε το ξυπνητήρι, άργησε το λεωφορείο, είχε κίνηση - να χαζεύουν, να βγαίνουν έξω για τσιγάρο, να δουλεύουν χωρίς αποτέλεσμα.
Δεν αγαπάνε τη δουλειά τους και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι πόσες αργίες έχει φέτος η χρονιά.
Αν τους ενδιέφερε και η δουλειά τους, θα είχαν καλύτερες απολαβές. Δεν τους ενδιαφέρει όμως.
Και για τις κάκιστες επιλογές τους, την ημιμάθεια τους και την αδιαφορία τους, τους φταίει πάντα κάποιος άλλος, στην προκείμενη περίπτωση ο εργοδότης τους. Φθόνος και αβυσσαλέα κόμπλεξ καθορίζουν τη στάση τους. Γιατί αυτός και όχι εγώ που αξίζω εκατομμύρια και είμαι το κέντρο του σύμπαντος στην παρέα μου στην Κάτω Ραχούλα.
Και μαύρο μίσος για όσους εργάζονται πραγματικά και αποδίδουν, που τους αντιμετωπίζουν ακριβώς όπως τα ¨φυτά¨στο λύκειο και τους χαρακτηρίζουν με ονόματα όπως καρφιά, γλυφτρόνια, μα@λ@κες, ξενέρωτους κλπ.
Μπορείς να δουλεύεις μια ώρα και να αποδίδεις για ολόκληρη τη μέρα? Θα είσαι περιζήτητος. Δουλεύεις 10ωρα χωρίς αποτέλεσμα? Θα παίρνεις ψίχουλα.
και προσωπικά θέλω να ξανατονίσω ότι η πηγή του κακού δεν είναι τα δύο στρατόπεδα εργοδότης-εργαζόμενος όπως παρουσιάζεται και σε αυτό το άρθρο
Αξίζει να πούμε ότι όλα αυτά προϋπήρχαν της κρίσης (το λέω με προσωπική εμπειρία) αλλά αφορούσαν λιγότερο κόσμο. Μετά το 2010 αυτές οι καταστάσεις έγιναν ο κανόνας.
Μάλιστα, ενθαρρυμένοι από την έλλειψη αντίδρασης των μισθωτών σε αυτές τις απαράδεκτες καταστάσεις, πολλοί επιχειρηματίες προσπαθούν να επεκτείνουν αυτές τις συμπεριφορές και στους ελεύθερους επαγγελματίες με τους οποίους συνεργάζονται
Σε ποιό περιβάλλον ακριβώς θα δημιουργηθούν υγιείς επιχειρήσεις ώστε να δώσουν καλές συνθήκες εργασίες και καλές αποδοχές γιά τους εργαζόμενους? Ότι υπαρχουν εργοδότες που ενώ πηγαίνουν καλά, προσπαθούν να ξεζουμίσουν τους υπαλλήλους τους, ώστε να βγάλουν ακόμα περισσότερα το ξέρουμε το ξέρουμε, αλλά πόσοι είναι αυτοί? Και αυτοί ακόμα στην ουσία εκμεταλεύονται τη γενικότερη κατάσταση: Ότι δεν υπάρχουν ούτε πολλές, ούτε καλές δουλειές!
Η λύση είναι μόνο μία. Εισροή επενδύσεων, νέες θέσεις εργασίας, περισσότερες επιχειρήσεις που θα αναγκαστούν να προσφέρουν καλύτερες θέσεις εργασίας λόγω ανταγωνισμού, όχι των πιθανών υπαλλήλων πια, αλλά λόγω των προσφερόμενων εργασιών! Όσο δεν κοιτάζουμε το πρόβλημα αυτό καθαυτό αλλά βλέπουμε μόνο τις παρενέργειες, θα κυνηγάμε αιωνίως την ουρά μας! Και όσο θα συνεχίσουμε να εκλέγουμε τις λάθος κυβερνήσεις που θα ακολουθούν τις λάθος επιλογές, τόσο θα παραμένουμε προσκολλημένοι στον πάτο!
Δεν μπορεί ο άλλος να επιδεικνύει με κάθε ευκαιρία τον κιτς νεοπλουτισμό του και να λέει μετά ότι δεν μπορεί να πληρώνει ένσημα. Σημαίνει ότι η αμαξάρα του πληρώθηκε με τον δικό μου κόπο και εις βάρος μου.
Φυσικά υπάρχουν και τίμιοι εργοδότες. Αλλά δεν είναι η πλειοψηφία
Εσείς μιλάτε περί ηθικής. Ο κακός εργοδότης απέναντι στον καλό εργοζομενο. Εγώ μιλώ περί ουσίας. Αν υπάρχουν δουλειές θα βρω μια που να μου κάνει. Αν δεν υπάρχουν, θα βρω μια με χίλια ζόρια, θα κακοπληρωνομαι και θα εργάζομαι με κακές συνθήκες, και πάλι θα φοβάμαι μην τη χάσω. Αυτό είναι το κλειδι: να υπάρχουν εναλλακτικές.
Ξεχνάτε όμως τον ανταγωνισμό:
Πως μπορεί ένας εργοδότης που παρ όλη την κρίση θέλει να τηρήσει τους υφιστάμενους νόμους να αντέξει όταν οι ανταγωνιστές του έχουν ανασφάλιστους εργαζομένους που δουλεύουν με απλήρωτες υπερωρίες;
Μήπως η λύση του προβλήματος είναι ο αυστηρότατος έλεγχος και επιβολή κυρώσεων (χρηματικών και όχι μόνο) έτσι ώστε οι υγιείς επιχειρηματίες να είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση;
Κι αν στο τέλος της ημέρας κάποιος εργοδότης κρίνει ότι δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα με τίμια μέσα (που εφαρμόζονται για όλους χωρίς εξαιρέσεις) ας κλείσει την επιχείρηση του και ας ξεκαθαρίσει επιτέλους η αγορά από ανθρώπους ανίκανους που τα φορτώνουν όλα στην οικονομική κρίση!
Το ένα είναι ο προβληματικός Έλληνας νομοθέτης. Φοβούμενος να πάρει αποφάσεις μόνος του που μπορεί να έχουν βραχυπρόθεσμο πολιτικό κόστος έχει αφεθεί την τελευταία δεκαετία σε απόξω προτάσεις και υποδείξεις.
Το άλλο σκέλος είναι οι ιδεοληψίες ημών των εκλογέων του νομοθέτη. Ενώ στα δικαιωματικά ή σε άλλα κοινωνικά ζητήματα ταυτιζόμαστε με άλλες χώρες στ οικονομικά υποστηρίζουμε άλλα πακέτα.
Αυτό σε στέλνει σε τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις. Και την πληρώνουν πρώτα οι ευπαθέστεροι και μετά οι πιο πάνω. Γιατί αν τολμήσεις να πεις ότι Έλληνας εν ζωή κροίσος έχει βγει από τη λίστα του forbes των πλουσιότερων ανθρώπων του πλανήτη όλοι θα σου πουν ότι δεν νοιάζονται. Κανείς δεν καταλαβαίνει ότι αυτός ήταν εργοδότης.
Σε μια παγκόσμια οικονομία μόνο να δελεάσεις μπορείς τα κεφάλαια (σ.σ. τους επενδυτές aka εργοδότες). Δεν μπορείς να τα εκβιάσεις.
Όσο λιγότεροι εργοδότες τόσο πιο μισθοί πείνας και εξευτελισμού. Όσο περισσότεροι εργοδότες τόσο πιο αξιοπρεπείς συνθήκες και όροι εργασίας.
Και όλα αυτά υπό τον όρο ότι έχεις έναν νομοθέτη που έχει ένα εθνικό όραμα ανάτασης και δεν κάνει απλά διαχείριση τετραετίας με όρους twitter.
Στην Ελλαδα κανουμε οτι δεν ζουμε στον 21 αι αιωνα οτι δεν χρειαζεται να παραγαγουμε διεθνως ανταγωνιστικα προιοντα και οτι αν δημιουργήσουμε πολλές θεσεις υποαπασχολουμενων στον δημοσιο τομεα ειναι ολα καλα...Περιεργως το μοναδικο που ειχε καταφερει η προηγουμενη κυβερνηση - και μεσα στην μνημειωδη ανικανοτητα τους ουτε αυτο καταφεραν να διαφημισουν - ηταν η λειτουργια της επιθεωρησης εργαασίας. Οι μακριες ωρες εργασίες και αυτη η κουλτουρα γενικα φανερωνει μη αποδοτικη δομηση της εργασίας
Έτσι γίνεται συνήθως στις αποικίες, κουμάντο κάνουν οι ιδιοκτήτες της χώρας.
Η χώρα μας αντιθέτως, όντας πλέον αποικία, εργάζεται ώστε να ευημερούν άλλες δυνατές χώρες της Ευρώπης. Υπερπαράγει πτυχιούχους που χρησιμοποιούνται σε άλλες πλούσιες χώρες και εξαθλιώνει (το λένε και ανταγωνιστικότητα) το εργατικό της δυναμικό μέσω της υπερπροσφοράς που δημιουργούν τα ανοιχτά σύνορα. Το κράτος με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζει την παραγωγική του συνέχεια, σα να ήταν επιχείρηση, δίχως όμως να εξασφαλίζει την ευημερία των πολιτών του και τα εθνικά του χαρακτηριστικά που θα του επιτρέψουν τη συνέχεια του. Οι κάτοικοι αναγκάζονται σε μια διαρκή κινητικότητα για επιβίωση.
Δεν θα μπορουσες να περιγραψεις την μεση ελληνικη επιχειρηση πιο παραστατικα...