— Θεωρείτε ότι το δεύτερο κύμα κορωνοϊού θα είναι ισχυρότερο;
Το δεύτερο κύμα είναι ισχυρότερο για διάφορους λόγους, μεταξύ των οποίων είναι η κόπωση των πολιτών, που τους καθιστά λιγότερο συμμετοχικούς στην εφαρμογή των μέτρων, η ύπαρξη αρνητών, που συμπεριφέρονται απερίσκεπτα και δημιουργούν συνεχώς εστίες μετάδοσης, η σταδιακή επιστροφή σε χαμηλότερες θερμοκρασίες αλλά και σε εσωτερικούς χώρους που αυξάνουν τη μεταδοτικότητα του ιού, και πιθανόν η επικράτηση μεταλλάξεων του ιού, που τον καθιστούν μεταδοτικότερο. Ο ιός δεν έχει γίνει πιο θανατηφόρος, αλλά έχουν νοσήσει περισσότεροι άνθρωποι, οπότε αναλογικά περισσότεροι νοσούν σοβαρά και χάνουν τη ζωή τους.
— Τι μπορεί να σημαίνει η μετάλλαξη του κορωνοϊού; Είδαμε, επίσης, να προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία το γεγονός ότι ο κορωνοϊός πέρασε από τον άνθρωπο στα μινκ, μεταλλάχθηκε και επέστρεψε στον άνθρωπο.
Ο κορωνοϊος είναι ένας ιός του οποίου το γενετικό υλικό είναι ριβονουκλεϊκό οξύ (RNA) και όπως όλοι οι ιοί RNA μεταλλάσσεται, δηλαδή κάνει μικρά λάθη στην αντιγραφή του γενετικού του υλικού. Ο κορωνοϊός μεταλλάσσεται αργά, πολύ πιο αργά από τον ιό της γρίπης, που είναι επίσης ένας RNA ιός. Οι μεταλλάξεις που συμβαίνουν είναι τυχαίες και οι περισσότερες δεν επηρεάζουν τη συμπεριφορά του ιού. Αυτές που μάλλον εξελικτικά επικρατούν είναι αυτές που τον κάνουν να μεταδίδεται περισσότερο (διότι ο ιός μπορεί να επιβιώνει μόνο όταν ζει σε κύτταρα-ξενιστές, δεν είναι αυτάρκης οργανισμός, να ζει από μόνος του).
Ταυτόχρονα, όμως, ο ιός εξελικτικά ευνοείται να σκοτώνει λιγότερο, ώστε να μην μειώνονται οι ξενιστές του. Όταν ένας ιός περνά σε ένα διαφορετικό είδος από τον άνθρωπο, όπως τα μινκ, αυξάνεται η πίεση να προσαρμοστεί σε αυτό το νέο είδος και άρα να επιλεγούν από την εξελικτική διαδικασία οι ανάλογες τυχαίες μεταλλάξεις. Τέτοιες μεταλλάξεις έχουν περιγραφεί στα μινκ, όπως και η επιστροφή του ιού από τα μινκ στον άνθρωπο, με κρούσματα στην Ολλανδία, τη Δανία και αλλού (Ισπανία, Σουηδία, Ιταλία και ΗΠΑ). Απαιτείται ενδελεχής ανάλυση όλου του γενετικού υλικού των κορωνοϊών που προκάλεσαν αυτά τα κρούσματα και επιπρόσθετες μελέτες, για να κατανοήσουμε τη σημασία των μεταλλάξεων αυτών.
Η διάρκεια του lockdown εξαρτάται από το πόσο κάθε πολίτης θα συμμετέχει στην επιτυχή και άρα αποτελεσματική εφαρμογή των μέτρων. Δεν μπορεί δίπλα σε κάθε πολίτη να υπάρχει ένας αστυνομικός για να διασφαλίσει την εφαρμογή των μέτρων.
— Τι είναι αυτό που σας τρομάζει περισσότερο αυτό το διάστημα σχετικά με την πανδημία;
Με τρομάζει η ευρεία διασπορά στην ελληνική επικράτεια, που καθιστά την ιχνηλάτηση από ιδιαίτερα δύσκολη ως αδύνατη, επομένως αδύνατη και την απομόνωση των κρουσμάτων. Συνεπώς, ελλείψει εμβολίου και αποτελεσματικής θεραπείας, η μόνη λύση είναι η πιστή εφαρμογή των μέσων ατομικής προστασίας.
— Σας άκουσα να λέτε ότι «δεν αποτελεί λύση για την πανδημία να πούμε ότι έχουμε χιλιάδες κλίνες, είτε απλές είτε εντατικής θεραπείας». Πείτε μας πού το στηρίζετε αυτό και τι συμβαίνει με τη θνητότητα των ασθενών;
Είμαι ένας από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της ανάγκης να αυξηθούν οι κλίνες ΜΕΘ στη χώρα μας. Το καλοκαίρι του 2019 ήμασταν μία από τις χώρες της Ε.Ε. με το χαμηλότερο μέσο όρο κλινών εντατικής ανά 100.000 πληθυσμού (ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 14, στη Γερμανία 29). Οι κλίνες ΜΕΘ έχουν διπλασιαστεί πλέον στη χώρα μας κι αυτό είναι μια πολύ καλή αρχή.
Ασφαλώς, εχθρός του καλού είναι το καλύτερο και ελπίζω οι κλίνες να αυξηθούν περαιτέρω. Η Ελλάδα τις χρειάζεται για την αντιμετώπιση όλων των βαρέως πασχόντων ασθενών. Όμως η ύπαρξη πολλών κλινών ΜΕΘ δεν μπορεί από μόνη της να αντιμετωπίσει την πανδημία. Αυτό θα συνέβαινε μόνο αν όσοι έμπαιναν στις ΜΕΘ θεραπεύονταν. Στην πραγματικότητα, όμως, μόνο 6 στους 10 ασθενείς που νοσηλεύονται διασωληνωμένοι με κορωνοϊό επιβιώνουν, και κάποιοι από αυτούς με μακροχρόνια προβλήματα. Οι υπόλοιποι 4 στους 10 πεθαίνουν. Αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ και γέμιζαν όλες με διασωληνωμένους ασθενείς με κορωνοϊό, θα θρηνούσαμε με μαθηματική βεβαιότητα 4.000 θανάτους, ίσως και λίγο περισσότερους. Πρέπει, λοιπόν, να μην επιτρέψουμε να εξαπλωθεί τόσο πολύ η επιδημία, ώστε να διασωληνωθεί ο μικρότερος δυνατός αριθμός ασθενών.
— Θεωρείτε ότι το lockdown θα έχει διάρκεια τριών εβδομάδων ή από τα στοιχεία που έχετε πιστεύετε ότι μπορεί να διατηρηθεί περισσότερο; Πολλοί είπαν ότι μπορεί να εφαρμοστεί το καραντίνα με 21 ημέρες απαγορευτικό και 14 ημέρες μερική χαλάρωση. Συμφωνείτε;
Η διάρκεια του lockdown εξαρτάται από το πόσο κάθε πολίτης θα συμμετέχει στην επιτυχή και άρα αποτελεσματική εφαρμογή των μέτρων. Δεν μπορεί δίπλα σε κάθε πολίτη να υπάρχει ένας αστυνομικός για να διασφαλίσει την εφαρμογή των μέτρων. Ας ακολουθήσουμε την παρότρυνση του μεγάλου Έλληνα στοχαστή Νίκου Καζαντζάκη και ο καθένας από εμάς να θεωρεί ότι είναι δική του ευθύνη να σώσει τον κόσμο από την πανδημία.
Διαφωνώ με το σχέδιο καραντίνα-χαλάρωση. Μετά την καραντίνα πρέπει να ανοίξουμε τις δραστηριότητες εκείνες που δεν συμβάλλουν ιδιαίτερα στη μετάδοση του ιού και άρα της επιδημίας ‒ όχι όλες βέβαια. Δεν υπάρχει κανένας λόγος μαζί με τα ξερά να καίγονται και τα χλωρά. Έτσι, θα έχουμε τη δυνατότητα να στηρίξουμε οικονομικά τις υγειονομικά επικίνδυνες δραστηριότητες, των οποίων τη λειτουργία θα απαγορεύσουμε.
Για παράδειγμα, να ανοίξουμε τα εστιατόρια και τις ταβέρνες μόνο για καθήμενους, με σωστές αποστάσεις και τήρηση των κανόνων υγιεινής, αλλά όχι τα μπαρ, όπου οι αποστάσεις δεν τηρούνται, οι νέοι συνωστίζονται και ο έλεγχος είναι πρακτικά αδύνατος. Το λιανεμπόριο μπορεί να λειτουργήσει με ραντεβού, π.χ. τα κομμωτήρια. Πορείες, θεατές σε γήπεδα και άλλες εστίες συνωστισμού πρέπει να απαγορευτούν.
— Τι ακριβώς σημαίνει να μάθουμε να ζούμε με τον κορωνοϊό; Ουσιαστικά, δηλαδή, τι θα συμβουλεύατε τους πολίτες να πράξουν;
Να ακολουθούν τις συμβουλές των ειδικών και να τροποποιήσουν τη ζωή τους. Τις περισσότερες φορές δεν είναι δύσκολο να κρατάμε μια απόσταση δύο μέτρων από τον συνάνθρωπό μας ή να φοράμε μάσκα, καλύπτοντας ασφαλώς και το στόμα και τη μύτη μας.
Ο συνταξιούχος, για παράδειγμα, μπορεί να πάει στην τράπεζα μετά τις 11 το πρωί, επιτρέποντας στον εργαζόμενο να μετακινηθεί με τα ΜΜΜ με λιγότερο συνωστισμό. Δεν είναι ανάγκη να ψωνίσουμε όλοι Σάββατο πρωί τα τρόφιμα όλης της εβδομάδας. Πρόκειται για μικρές προσαρμογές, που όμως μπορούν να έχουν ευεργετικά αποτελέσματα.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.
σχόλια