Frank Gehry: Ο πιο διάσημος αρχιτέκτονας στον κόσμο αρνείται να πάρει σύνταξη στα 91 του Facebook Twitter
Ο Frank Gehry είναι ο πιο διάσημος αρχιτέκτονας στον πλανήτη.

Frank Gehry: Ο πιο διάσημος αρχιτέκτονας στον κόσμο αρνείται να πάρει σύνταξη στα 91 του

0

«Δεν ξέρω πώς να το κάνω» δηλώνει στο New York για την προοπτική συνταξιοδότησης του λίγο καιρό πριν κλείσει τα 91 του, ο πιο διάσημος αρχιτέκτονας στον πλανήτη και πιο προφανής επίγονος τιτάνων της αρχιτεκτονικής όπως ο Frank Lloyd Wright και ο Le Corbusier. Η συνέντευξη έγινε στο στούντιο του στο Λος Άντζελες, όχι πολύ μακριά από εκεί που βρίσκεται ένα από τα αριστουργήματά του, το Walt Disney Concert Hall, διάσημο πλέον όσο και άλλα επιτεύγματά του ανά τον πλανήτη, όπως το Μουσείο Guggenheim στο Μπιλμπάο.

Το 2006 του ανατέθηκε και ο σχεδιασμός ενός Μουσείου Guggenheim στο Άμπου Ντάμπι. Η κατασκευή του όμως έχει δεν έχει προχωρήσει όπως και άλλων φιλόδοξων πρότζεκτ στην περιοχή, από τη στιγμή που είχε προκύψει θέμα με τις συνθήκες εργασίας των ξένων οικοδόμων στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ο ίδιος δηλώνει πάντως ότι είχε θέσει ως όρο ότι το γραφείο του θα εκπροσωπείται από δικηγόρους για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην περιοχή και ότι δεν συνεργάζεται με χώρες όπως η Κίνα και η Σαουδική Αραβία, χωρίς να επιθυμεί να το κάνει «πολιτικό θέμα».

«Περισσότερο απ' όλα, μ' αρέσει να δημιουργώ αίθουσες συναυλιών. Λατρεύω την κλασική μουσική. Πώς μπορείς να κάνεις ένα κτίριο να επικοινωνεί; Πώς μπορείς να κάνεις την σκηνή πρόσφορη στην επικοινωνία με τους θεατές ή την ορχήστρα να μοιράζεται τα αισθήματα του κοινού; Έχει να κάνει με την κλίμακα, τα υλικά, την σωστή τοποθέτηση της λεπτομέρειας».

Επιμένει επίσης ότι η περιβόητη (και επιδραστική) ιδέα που είχε κάποτε σχετικά με το σχήμα του «ψαριού» ως την «τέλεια φόρμα», ως ιδανικό σχεδιαστικό πρότυπο για το μέλλον της αρχιτεκτονικής παραμένει ισχυρή, αν και πλέον, όπως λέει, ίσως προτιμούσε το σχήμα της χελώνας, «για να πηγαίνουν πιο αργά τα πράγματα»...

Frank Gehry: Ο πιο διάσημος αρχιτέκτονας στον κόσμο αρνείται να πάρει σύνταξη στα 91 του Facebook Twitter
Σκίτσο του Φρανκ Γκέρι για το πολιτιστικό κέντρο Luma στην Αρλ της Γαλλίας.
Frank Gehry: Ο πιο διάσημος αρχιτέκτονας στον κόσμο αρνείται να πάρει σύνταξη στα 91 του Facebook Twitter
Το πολιτιστικό κέντρο Luma στην Αρλ της Γαλλίας, ένας πύργος ύψους 56 μέτρων που αναμένεται να εγκαινιαστεί φέτος.

Γιατί δεν συνεργάζεται με την Κίνα και τη Σαουδική Αραβία

«Πολλοί φίλοι μου αρχιτέκτονες αναλαμβάνουν δουλειές στην Κίνα, όπου δεν σε πληρώνουν. Εμείς δεν αναλαμβάνουμε ποτέ δουλειά αν δεν εξασφαλιστεί η πληρωμή και αν δεν συμπαθούμε τους ανθρώπους. Ειδικά με την Κίνα, είχα προσωπικά μια άσχημη εμπειρία εκεί, οπότε μου είναι δύσκολο να ξαναπάω εκεί για κάποιο πρότζεκτ. [Το 2012, τέσσερις από τους πιο επιφανείς starchitects του πλανήτη, ο Γκέρι, η Ζάχα Χαντίντ, ο Μοσέ Σαφντί και ο Ζαν Νουβέλ, υπέβαλαν τα σχέδιά τους για το Εθνικό Μουσείο της Κίνας στο Πεκίνο. Νικητής του διαγωνισμού αναδείχτηκε ο Νουβέλ με μια πρόταση που ο Γκέρι θεώρησε ότι είχε (το λιγότερο) εμπνευστεί από τη δική του]...».

«Μας έχουν ζητήσει να κάνουμε πράγματα και στη Σαουδική Αραβία. Πήγα εκεί καναδυό φορές και οι οικοδεσπότες προσπαθούσαν να είναι ευγενικοί αλλά η όλη εμπειρία μου είχα φανεί μάλλον προσβλητική. Αφού μας πρότειναν διάφορα πρότζεκτ, στο τέλος μας είπαν: "Διαλέξτε ένα, σχεδιάστε το, φέρτε μας τα σχέδια και αν μας αρέσει, θα σας πληρώσουμε"».

Frank Gehry: Ο πιο διάσημος αρχιτέκτονας στον κόσμο αρνείται να πάρει σύνταξη στα 91 του Facebook Twitter
Σκίτσο του Φρανκ Γκέρι για την αίθουσα συναυλιών Pierre Boulez Saal στο Βερολίνο.
 

Frank Gehry: Ο πιο διάσημος αρχιτέκτονας στον κόσμο αρνείται να πάρει σύνταξη στα 91 του Facebook Twitter
Η αίθουσα συναυλιών Pierre Boulez Saal στο Βερολίνο, ένα από τα αγαπημένα του έργα.

Η θερμή λάμψη του τιτάνιου στον γκρίζο ουρανό

«Την πρώτη φορά που είδα τις καμπύλες του μουσείου [στο Μπιλμπάο] να λάμπουν με θέρμη στη βροχή, έβαλα τα κλάματα. Από τη στιγμή που έμαθα ότι το μέταλλο μπορεί να εκφράσει ένα συναίσθημα, αναζήτησα κι άλλους τρόπους για το ίδιο αποτέλεσμα. Αυτό που κάνω είναι να προσπαθώ να αιχμαλωτίσω ένα συναίσθημα».

«Πάντα με ενδιέφερε να παίζω με το φως. Στο Μπιλμπάο έχει πολλή βροχή και συννεφιά, συνεπώς επέλεξα το τιτάνιο επειδή λάμπει στις γκρίζες μέρες. Το αντιλαμβάνομαι ως ζωγραφική. Η πρόσοψη αλλάζει χρώμα ανάλογα με τη μέρα. Για το πολιτιστικό κέντρο Luma στην Αρλ της Γαλλίας [ένας πύργος ύψους 56 μέτρων που αναμένεται να εγκαινιαστεί φέτος] ήθελα να προχωρήσω την ιδέα αυτή ακόμα παραπέρα. Δοκιμάσαμε διάφορα μέταλλα, ώσπου τελικά βρήκαμε έναν τρόπο να φτιάξουμε ένα "πιξελωτό" βουνό με μεγάλα "μικροπαραμορφωμένα" [microdeformed] τούβλα από ατσάλι».

Frank Gehry: Ο πιο διάσημος αρχιτέκτονας στον κόσμο αρνείται να πάρει σύνταξη στα 91 του Facebook Twitter
Ο Φρανκ Γκέρι στο γραφείο του (από τη σειρά επίπλων απο χαρτόνι που είχε δημιουργήσει) το 1972.

«Η αρχιτεκτονική είναι τέχνη και μ' αυτή την αντίληψη προσπαθώ να την εξασκώ»

«Περισσότερο απ' όλα, μ' αρέσει να δημιουργώ αίθουσες συναυλιών. Λατρεύω την κλασική μουσική. Πώς μπορείς να κάνεις ένα κτίριο να επικοινωνεί; Πώς μπορείς να κάνεις την σκηνή πρόσφορη στην επικοινωνία με τους θεατές ή την ορχήστρα να μοιράζεται τα αισθήματα του κοινού; Έχει να κάνει με την κλίμακα, τα υλικά, την σωστή τοποθέτηση της λεπτομέρειας».

«Δεν παίζω μουσική ούτε ζωγραφίζω, πάντα όμως πίστευα ότι η αρχιτεκτονική είναι τέχνη και μ' αυτή την αντίληψη προσπαθώ να την εξασκώ. Η αρχιτεκτονική είναι ενστικτώδης ως ανθρώπινη έκφραση. Βάζεις τον εαυτό σου σε κίνδυνο. Ξεκινάς και δεν σε κατανοούν αλλά συνεχίζεις επειδή έτσι οφείλεις. Και γίνεται όλο και πιο δύσκολο να εξηγήσεις».

«Χτίζουμε τόνους από μοντέλα κατασκευών. Δεν δουλεύω σε υπολογιστή. Δεν ξέρω καν πώς. Με δυσκολεύει αυτό το πράγμα. Η μέθοδος αναζήτησής μου είναι πιο πολύ σαν όνειρο – μια φαντασία, θα μπορούσε να το πει κάποιος. Ξεκινάς την εξερεύνηση και δημιουργείς μοντέλα μόνο για να δεις αν μπορείς να το καταφέρεις, χωρίς να γνωρίζεις αν πραγματικά μπορείς».

Frank Gehry: Ο πιο διάσημος αρχιτέκτονας στον κόσμο αρνείται να πάρει σύνταξη στα 91 του Facebook Twitter
Το Walt Disney Concert Hall στο Λος Άντζελες.


 

Για την ατάκα που είχε εκστομίσει δημόσια, πριν από λίγα χρόνια, υψώνοντας μάλιστα το μεσαίο του δάχτυλο: «98% από οτιδήποτε χτίζεται και σχεδιάζεται σήμερα είναι εντελώς σκατά [pure shit]»

«Αυτό ήταν στην Ισπανία. Μόλις είχα κατέβει από το αεροπλάνο, ήμουν εξαντλημένος, πήγα στο δωμάτιό μου να ξεκουραστώ και μόλις είχα ξαπλώσει χτυπά το τηλέφωνο και μου λένε ότι είχε γίνει λάθος και πρέπει να κατέβω τώρα να δώσω τη συνέντευξη μου. Κατέβηκα λοιπόν σε μια αίθουσα γεμάτη δημοσιογράφους και με έβαλαν να σταθώ σε ένα βάθρο με μικρόφωνα και φώτα για να απαντήσω στις ερωτήσεις. Ένα χέρι σηκώθηκε από το βάθος και η ερώτηση ήταν: "Τι έχετε να απαντήσετε στους επικριτές που θεωρούν τα κτίριά σας επιδεικτικά;". Τον κοίταξα καλύτερα και το χέρι μου έτρεμε. Ένιωσα σαν τον Dr. Strangelove στην ταινία του Κιούμπρικ. Το χέρι μου ήταν σα να σηκώθηκε μόνο του και μετά υψώθηκε το δάχτυλο. "Πώς μπορείτε να μου κάνετε μια τέτοια ερώτηση", του είπα, "όταν το 98% των κτιρίων δεν φιλοδοξούν καν να έχουν σχέση με την αρχιτεκτονική;". Δεν το συνέχισα παραπάνω. Αργά το ίδιο βράδυ, βρέθηκα σ' ένα κοκτέιλ πάρτι με τον Βασιλιά της Ισπανίας, ο οποίος με αγκάλιασε και με ευχαρίστησε θερμά για την στάση μου».

Όταν η αρχιτεκτονική αφέθηκε στην διακόσμηση

«Η ιστορία με το μεταμοντέρνο υπήρξε λίγο υπερβολική. Ήταν βασικά μια στιγμή κατά την οποία κανείς δεν φαινόταν να ξέρει τι να κάνει και πού να το πάει. Ο μοντερνισμός γινόταν όλο και πιο ψυχρός. Ήταν όπως όταν έκανε ο Μάλεβιτς το "Μαύρο Τετράγωνο" και μετά δεν ήξερε πού να το πάει και άρχισε να σχεδιάζει φορέματα. Κάπως έτσι. Ο κόσμος είχε μείνει ακίνητος αισθητικά και εστιάσαμε στο να χτίζουμε γρήγορα για να μπει ο κόσμος μέσα. Κάποια στιγμή όμως, ξαφνικά, αυτή η ψυχρότητα, η απάνθρωπη διάσταση των κτιρίων –αυτό το άψυχο συναίσθημα– έπεσε πάνω σε τοίχο. Και όπως ο Μάλεβιτς, το ρίξαμε στη διακόσμηση. Επειδή ήταν εύκολο. Πιστεύω όμως ότι τώρα έχει ξεπεραστεί κι αυτή η διακοσμητική περίοδος».

Frank Gehry: Ο πιο διάσημος αρχιτέκτονας στον κόσμο αρνείται να πάρει σύνταξη στα 91 του Facebook Twitter
Το ψάρι ως τέλεια φόρμα: «Ο λόγος που αποφάσισα ότι το "ψάρι" είναι το πρότυπο για το μέλλον της αρχιτεκτονικής είναι επειδή μπορεί ως σχήμα να εκφράσει την κίνηση όπως την αποτυπώνει η γλυπτική».

Αποτελεί ακόμα το «ψάρι» την «τέλεια φόρμα»;

«Ο λόγος που αποφάσισα ότι το "ψάρι" είναι το πρότυπο για το μέλλον της αρχιτεκτονικής είναι επειδή μπορεί ως σχήμα να εκφράσει την κίνηση όπως την αποτυπώνει η γλυπτική. Το σκεπτικό μου ήταν το εξής: Ζούμε σε μια εποχή όπου τα πάντα κινούνται πολύ γρήγορα. Υπάρχει κάποιος τρόπος να αποτυπωθεί αυτή η κίνηση στην αρχιτεκτονική έτσι ώστε ένα κτίριο να μην είναι απλά ένας στατικός όγκος; Δεν είχα σκοπό να χρησιμοποιήσω την λέξη "ψάρι", αλλά είχα εκνευριστεί σε ένα συνέδριο όπου όλοι οι αρχιτέκτονες φίλοι μου είχαν γίνει μεταμοντερνιστές. Σηκώθηκα λοιπόν και τους είπα: "Γιατί έπρεπε να στραφείτε πίσω στον ανθρωπομορφισμό και στους αρχαιοελληνικούς ναούς; Γιατί δεν πάτε πολύ πιο πίσω, πριν από 300 εκατομμύρια χρόνια, όταν βγήκαν τα ψάρια;". Και καθώς άρχισα να σχεδιάζω σχήματα ψαριών, συνειδητοποίησα ότι μπορούσαν να εκφράσουν όχι μόνο κίνηση αλλά και σύνδεση με τους ανθρώπους, αντίθετα από το χτίσιμο ενός άψυχου πράγματος. Μου έχουν κολλήσει την ιστορία με το ψάρι, αλλά τώρα θα διάλεγα την χελώνα για να πηγαίνουν πιο αργά τα πράγματα».

Με στοιχεία από το New York

Design
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η χρυσή σχεδιάστρια που μάγεψε το Χόλιγουντ

Design / Συνεργάτις του Ντε Κίρικο. Κολλητή του Νουρέγιεφ. Επίσκεψη στο απίθανο σπίτι της εικαστικού Lisa Sotilis

Η Τζούλη Αγοράκη επισκέπτεται το σπίτι της εικαστικού Lisa Sotilis, που ήταν στενή φίλη του Ιόλα, συνεργάτιδα του Ντε Κίρικο και κολλητή φίλη του Νουρέγιεφ. Και εντυπωσιάζεται με την κινηματογραφική της ζωή.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Kyr Lakis: Ένα νέο αθηναϊκό brand αναβιώνει την τέχνη των ηπειρώτικων σταμπωτών

Design / Kyr Lakis: Ένα νέο αθηναϊκό brand αναβιώνει την τέχνη των ηπειρώτικων σταμπωτών

Ένα νέο concept store εμφανίστηκε στα Εξάρχεια από τη γλύπτρια Αντιγόνη MacLellan και τον designer Χαρίλαο Κουρτίνο Πάλλα, το Αphilo, που συγκεντρώνει τη δουλειά πολλών ντόπιων artisans. Εκεί βρίσκουμε και τα χρηστικά αντικείμενα του brand τους, Kyr Lakis, που αξιοποιεί τα σχέδια από ξυλόγλυπτες μήτρες οι οποίες άντεξαν στον χρόνο, όπως μια γοργόνα που μετρά εκατό χρόνια ζωής.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Mέσα στο boho διαμέρισμα της σχεδιάστριας Σήλιας Δραγούνη

Design / Mέσα στο boho διαμέρισμα της σχεδιάστριας Σήλιας Δραγούνη

Ένα σταντ με ρούχα δίπλα στην τραπεζαρία, μια σανίδα του skate στη μέση του καθιστικού, το πιο ιδιαίτερο πλακάκι που έχει μπει ποτέ σε τζάκι. Το διαμέρισμα της σχεδιάστριας στην Κηφισιά είναι μποέμ και boho, σαν την ίδια.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Έλενα Ναβροζίδου: Νομίζω πως η πολιτική τους ορθότητα είναι μια εισβολή ασκήμιας

Design / Έλενα Ναβροζίδου: «Λογοκρίθηκαν πολλές από τις εικόνες μου, γιατί φαινόταν λίγο στήθος»

Η ξεχωριστή εικαστική καλλιτέχνις και δημιουργός της θρυλικής Λουντμίλα, της ηρωίδας κόμικς που ζούσε σουρεαλιστικές ερωτικές ιστορίες στο «Παρά Πέντε» και στη «Βαβέλ», μας ανοίγει το ειδωλολατρικό, πληθωρικό σπίτι της και μας δείχνει τη δική της Παραμυθία.
M. HULOT
Deplot Architects: Προσδίδοντας υπεραξία με την αρχιτεκτονική σε μη αναμενόμενες τοποθεσίες

Design / Deplot Architects: Προσδίδοντας υπεραξία με την αρχιτεκτονική σε μη αναμενόμενες τοποθεσίες

Η αυθεντικότητα είναι ο πυρήνας της κουλτούρας των Deplot. Δημιουργώντας αξία μέσα από το design σε μη αναμενόμενες τοποθεσίες, διατηρούν τις ρίζες τους στην αυθεντική αισθητική και κουλτούρα της Μεσογείου, ενσωματώνοντας σύγχρονα στοιχεία που παραμένουν πιστά στην αυθεντική ουσία της περιοχής.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
Αντώνης Βαβαγιάννης: Ο κομίστας πίσω από τα «Κουραφέλκυθρα», που δεν είναι καν λέξη

Οι Αθηναίοι / Κουραφέλκυθρος: «Αν δεν σε μισήσουν οι φασίστες, τι κάνεις σε αυτήν τη ζωή;»

Ο Αντώνης Βαβαγιάννης, ο κομίστας πίσω από τα «Κουραφέλκυθρα», που κάποτε τα είχαν απορρίψει όλα τα έντυπα ενώ τώρα έγιναν ταινία στο Cinobo, λαμβάνει για τα πολιτικά του σκίτσα μηνύματα σύμφωνα με τα οποία κάθε εβδομάδα τα παίρνει από άλλο κόμμα.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Γιατί η Ες Ντέβλιν είναι μια από τις διασημότερες σκηνογράφους του κόσμου;

Design / Γιατί η Ες Ντέβλιν είναι μια από τις διασημότερες σκηνογράφους του κόσμου;

Από τις συναυλίες της Μπιγιονσέ, του Weeknd, της Αντέλ της Μάιλι Σάιρους και των U2, το σετ του Super Bowl, τις επιδείξεις του Yves Saint Laurent και της Louis Vuitton, μέχρι τα σκηνικά της όπερας και των σύγχρονων θεατρικών παραστάσεων.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι γυναίκες αγοράζουν όλο και περισσότερα αυτοκίνητα. Γιατί το design τους παραμένει τόσο macho;

Τech & Science / Αφού οι γυναίκες αγοράζουν όλο και περισσότερα αυτοκίνητα, γιατί το design τους παραμένει τόσο macho;

Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα ίσως σταθούν η αφορμή για να διορθωθεί αυτό το λάθος: όσα αποκαλύπτονται για την εμμονή στον ανδρικό σχεδιασμό απο τα Οργανισμό Οικονομικού Συντονισμού και Ανάπτυξης
NEWSROOM
Flux Office: Πώς σχεδιάστηκε το κτίριο της Φρυνίχου

Design / Flux Office: Πώς σχεδιάστηκε το κτίριο της Φρυνίχου για το Αρχείο Καβάφη

H Εύα Μανιδάκη και ο Θανάσης Δεμίρης, που ανέλαβαν την ανακαίνιση, την αρχιτεκτονική μελέτη και την επιμέλεια του χώρου όπου φιλοξενείται το Αρχείο, καθώς και της Οικίας Καβάφη στην Αλεξάνδρεια, μας ξεναγούν στην οδό Φρυνίχου και μας περιγράφουν τη διαδικασία πίσω από το δύσκολο εγχείρημα της δημιουργίας ενός χώρου που θα φιλοξενεί το καβαφικό σύμπαν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένα σπίτι σαν φιλικό κρεμμύδι και ένας δωδεκάμετρος μπουφές που μιλάει

Design / Ένα σπίτι σαν φιλικό κρεμμύδι και ένας δωδεκάμετρος μπουφές που μιλάει

Το σπίτι της Κατερίνας Τερζοπούλου είναι σαν να το βρέχει το κύμα. Η Κατερίνα έχει καθρέφτη πάνω στην τζαμαρία γιατί θεωρεί ότι αν κοιτάς πρώτα τη θάλασσα και μετά τον εαυτό σου δείχνεις καλύτερη.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Το υποθετικό σπίτι της Κατριν Ντενέβ

Design / Ένα αθηναϊκό σπίτι που θα μπορούσε να ανήκει στην Κατρίν Ντενέβ

Το σπίτι της εικαστικού Κατερίνας Ζαχαρόπουλου θυμίζει θεατρικό σκηνικό. Δεν μοιάζει καθόλου με διαμέρισμα. Εδώ είναι όλα ανοιχτά, χωρίς προσδιορισμένους χώρους σε ένα κτίριο που δεν θυμίζει σε τίποτα αθηναϊκή πολυκατοικία.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ