Με μια αίσθηση φόβου, ανησυχίας και συγκατάβασης παρακολουθούμε αυτές τις μέρες τον COVID-19 να ρημάζει, εκτός των άλλων, την μία μετά την άλλη τις μεγάλες πολιτιστικές εκδηλώσεις και τις εικαστικές φουάρ στην Ευρώπη: Μεταξύ αυτών, την Εβδομάδα Τέχνης στο Μιλάνο (που μετατέθηκε για τον Σεπτέμβριο), την Art Paris που θα γίνει (αν γίνει) δύο μήνες αργότερα, τις εκθέσεις βιβλίου του Λονδίνου και της Λειψίας, την Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής στη Βενετία που αναβλήθηκε επ' αόριστον και άπειρες άλλες εκθέσεις, εκδηλώσεις και φεστιβάλ.
Στον αέρα βρίσκονται επίσης παραδοσιακές ανοιξιάτικες φουάρ όπως η Art Brussels και η Art Cologne ενώ όσον αφορά στο "Berlin Gallery Weekend" ανακοινώθηκε μόλις ότι θα διεξαχθεί σε δύο φάσεις, με τις κύριες εκδηλώσεις του, στις οποίες θα επιτρέπεται η είσοδος μόνο με προσκλήσεις, να μετατίθενται για τον Σεπτέμβριο.
Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς. οι οικονομικές επιπτώσεις από την εξάπλωση του ιού υπολογίζονται σε τρισεκατομμύρια ήδη. Ποιες θα είναι όμως οι άμεσες ή οι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις του στο πολιτιστικό τοπίο;
Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς. οι οικονομικές επιπτώσεις από την εξάπλωση του ιού υπολογίζονται σε τρισεκατομμύρια ήδη. Ποιες θα είναι όμως οι άμεσες ή οι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις του στο πολιτιστικό τοπίο;
Αυτό αναρωτιέται ο Pablo Larios, αρχισυντάκτης ενός από τα πιο έγκυρα περιοδικά τέχνης στον κόσμο, του Frieze, στον τίτλο του χθεσινού άρθρου του που έχει ως υπότιτλο 'Γράμμα από την Ιταλία':
«Ήταν τα γενέθλια του Πιερ Πάολο Παζολίνι την Παρασκευή και το σαββατοκύριακο είδα ξανά την εκδοχή του στο 'Δεκαήμερο' του Βοκκάκιου που έχει ως φόντο την φονική εξάπλωση της Μαύρης Πανούκλας. Όπως με ενημέρωσε η θεωρητικός τέχνης και συνεργάτιδα του περιοδικού Barbara Casavecchia, η Triennale di Milano διοργανώνει αυτές τις μέρες ομιλίες, εκδηλώσεις και performances που μεταδίδονται σε streaming στο Instagram, με τίτλο 'Δεκαήμερο'».
«Από το Μιλάνο όπου βρίσκεται, μου έγραφε προχθές: 'Η Ιταλία, ως η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που έχει πληγεί τόσο σφοδρά από τον ιό, αντιμετωπίζει ένα δραστικό και πρωτοφανές εμπάργκο σε όλες τις πολιτιστικές εκδηλώσεις, με αποτέλεσμα την ακύρωση φεστιβάλ, διαλέξεων, παραστάσεων, συναυλιών και πάσης φύσεως δημόσιων εκδηλώσεων μέχρι τις 4 Απριλίου, τουλάχιστον. Το δημόσιο σύστημα υγείας βρίσκεται κάτω από τρομακτική πίεση προκειμένου να διαχειριστεί την κατάσταση. Στη Ρώμη, ανακοινώθηκε ότι το μουσείο MACRO θα ξανανοίξει τις πόρτες του στις 24 Απριλίου με την έκθεση που έχει τίτλο 'Μουσείο για την Προληπτική Φαντασία' υπό την επιμέλεια του νέου του διευθυντή Luca Lo Pinto. Καλά νέα, για ένα σημαντικό δημόσιο ίδρυμα που επανέρχεται μετά από μεγάλο διάστημα διακοπής δραστηριοτήτων. Όλα αυτά με την έντονη υποσημείωση όμως ότι κάθε ημερομηνία είναι πολύ πιθανό να αλλάξει. Σ΄ αυτήν την αβεβαιότητα ζούμε πλέον'».
«Δεν είναι ξεκάθαρο πόσο ακριβώς θα επηρεάσει ο ιός τον κόσμο μας στις εβδομάδες και τους μήνες που έρχονται, αν και οι ενδείξεις είναι μάλλον δυσοίωνες. Προς το παρόν, το ερώτημα που μπορούμε να θέσουμε είναι το εξής: Πώς θα εξελισσόταν ο κόσμος της τέχνης αν – εξαιτίας κάποιας περιβαλλοντικής ή βιολογικής καταστροφής – τα ταξίδια σταματούσαν, έστω και προσωρινά;».
«Βραχυπρόθεσμα, αυτό θα αποτελούσε – και αποτελεί ήδη – μια καταστροφή για το εμπορικό κομμάτι της υπόθεσης. Όπως όμως έχω σημειώσει πολλές φορές γράφοντας περί 'κόπωσης από την διαρκή δικτύωση' στον χώρο [network fatigue], είναι αφορμή να ισχυροποιηθεί η τέχνη στο τοπικό και στο προσωπικό επίπεδο, αντί να εξαρτάται από έναν διαρκώς επιταχυνόμενο ρυθμό διηπειρωτικών ταξιδιών, εκδηλώσεων, εκθέσεων και καλλιτεχνικών φουάρ. Ρισκάροντας να θεωρηθώ εσωστρεφής και στενόμυαλος, το να κάτσουμε και λίγο ακίνητοι σ' ένα μέρος, μπορεί να αποβεί τελικά επωφελές για τον πολιτισμό εν γένει».
Με στοιχεία από το Frieze
