Ο αρχαιότερος φάρος του κόσμου βρίσκεται στην Ελλάδα

Ο αρχαιότερος φάρος του κόσμου βρίσκεται στην Ελλάδα Facebook Twitter
Μόλις ελάχιστα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, η μόνη ένδειξη του επικίνδυνου υφάλου είναι ένας φάρος. Φωτο: αρχείο Κωνσταντίνου Μενεμένογλου
0

Ο θαλάσσιος δίαυλος ανάμεσα στο νότιο Πήλιο και τη Σκιάθο, όσο και αν φαίνεται ως ένα απλό και ακίνδυνο πέρασμα πλάτους μόλις 2,5 μιλίων, αποτελεί ένα από τα δυσκολότερα περάσματα σε όλο το Αιγαίο και από την αρχαιότητα είχε χαρακτηρισθεί ως εξαιρετικά επικίνδυνο.

Εκεί, καταμεσής της θάλασσας, βρίσκεται και ένας από τους πιο εντυπωσιακούς φάρους, που θεωρείται και ο αρχαιότερος για να προστατεύει τους ναυτικούς, από τις κακοτοπιές της θάλασσας αφού όλη η περιοχή είναι γεμάτη από υφάλους και αβαθή που κάνουν τη ναυσιπλοΐα εξαιρετικά επικίνδυνη. Ο πλέον επικίνδυνος είναι ο ύφαλος «Λευτέρης», πάνω στον οποίο έχει στηθεί και ο φάρος.

Για τους πολλούς είναι άγνωστη η ιστορία του «Λευτέρη», αλλά για τους λίγους που γνωρίζουν και για τους ειδικούς, ο φάρος καταμεσής του διαύλου είναι το περίφημο αλεώριο του Ξέρξη, αφού πρόκειται για τον πιο αρχαίο φάρο της ανθρωπότητας, παλαιότερο και από τον Φάρο της Αλεξάνδρειας. Εκεί τα νερά είναι πραγματικά αβαθή, με βάθος νερού 1-2 μέτρα, σε ένα μπουγάζι πλάτους 2,5 μιλίων μεταξύ Σκιάθου και Μαγνησίας, και τίποτα δεν προδιαθέτει για κίνδυνο. Απ' την πλευρά της Σκιάθου μάλιστα είναι τα ρηχά «Έλενα» που κάνουν το πέρασμα αδύνατο ακόμη και για μικρά πλοία που το βάθος τους φθάνει τα 2 μέτρα.

Ο Ξέρξης το 480 π.Χ, έχτισε αλεώριο (ψηλό πύργο) που θεωρείται το αρχαιότερο γνωστό κτίσμα ασφάλειας στη ναυσιπλοΐα, 250 χρόνια πριν κτιστεί ο φάρος της Αλεξάνδρειας.

Όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος, στον ύφαλο «Μύρμηξ» οι Πέρσες έχασαν πολλές τριήρεις όταν κατέβαιναν το Αιγαίο και επιδίωκαν την κατάκτηση της Αρχαίας Ελλάδας, κατά τη διάρκεια της αποτυχημένης δεύτερης περσικής εισβολής. Γι' αυτό ο Ξέρξης το 480 π.Χ, έχτισε αλεώριο (ψηλό πύργο) που θεωρείται το αρχαιότερο γνωστό κτίσμα ασφάλειας στη ναυσιπλοΐα, 250 χρόνια πριν κτιστεί ο φάρος της Αλεξάνδρειας. Μάλιστα για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε δολομίτης από τα ορυχεία της Σηπιάδας, στο νότιο Πήλιο. Το κάθε κομμάτι βράχου από δολομίτη ζύγιζε έως και μισό τόνο, μέχρι να ολοκληρωθεί η πέτρινη στήλη, ώστε να αποφευχθούν νέα ναυάγια. Τμήματα του κτίσματος που κατέπεσε ανελκύθηκαν από δύτες του πολεμικού ναυτικού το 1928 και βρίσκονται σήμερα στον προαύλιο χώρο της Ναυτικής Διοίκησης Πειραιώς.

Ο αρχαιότερος φάρος του κόσμου βρίσκεται στην Ελλάδα Facebook Twitter
Το αλεώριο του Ξέρξη.

Στα νεότερα χρόνια, ο Σκιαθίτης Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851-1911) έγραφε στον «Φτωχό Άγιο» ότι ο «Λευτέρης ηλευθέρωνε κατά καιρούς, απαλλάττων τα μεν πλοία του βάρους του φορτίου, τους δε ναυβάτας του προσκαίρου άχθους της ζωής».

Παρά την ύπαρξη φάρου στο μπουγάζι μεταξύ Πηλίου και Σκιάθου, ο ύφαλος «Λευτέρης» έχει προκαλέσει δύο ακόμη ναυάγια στη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα, όταν το 1999 το 60 μέτρων φορτηγό πλοίο ΒΕΡΑ προσάραξε στα αβαθή. Το ναυάγιό του βρίσκεται εκεί σε βάθη από 17 έως 28 μέτρα, σπασμένο στα δύο και παραμένει εύκολα προσιτό σε δύτες.

Ο αρχαιότερος φάρος του κόσμου βρίσκεται στην Ελλάδα Facebook Twitter
Tο 1999 το 60 μέτρων φορτηγό πλοίο ΒΕΡΑ προσάραξε στα αβαθή και το ναυάγιό του βρίσκεται εκεί σε βάθη από 17 έως 28 μέτρα. Φωτο: αρχείο Κωνσταντίνου Μενεμένογλου

Το άλλο μεγάλο ναυάγιο είναι του ατμόπλοιου «Βόλος» που εκτελούσε για χρόνια το δρομολόγιο Αμβούργο-Κωνσταντινούπολη. Στις 21 Φεβρουαρίου του 1931, στις 8:14 το βράδυ, με κακό καιρό, φουρτουνιασμένη θάλασσα και ανέμους 8 με 10 μποφόρ, εξώκειλε στον ύφαλο «Λευτέρης». Παρά τη σημαντική εμπειρία του καπετάνιου και του πρώτου αξιωματικού στις ελληνικές θάλασσες, η ένταση της τρικυμίας και τα δυνατά ρεύματα είχαν ως αποτέλεσμα την προσάραξη του πλοίου. Προσπάθησαν να στείλουν SOS αλλά δεν τα κατάφεραν, αν και πέρασαν από κοντά δύο πλοία, μέχρι που όταν κόπασε η θύελλα μια πρόχειρα επιδιορθωμένη κεραία επέτρεψε την εκπομπή του SOS και το σουηδικό πλοίο «Bellos» κατέφθασε προς βοήθεια. Την επόμενη μέρα το πλήρωμα μεταφέρθηκε στο λιμάνι του Βόλου, ενώ ο καπετάνιος, ο πρώτος αξιωματικός και ο αρχιμηχανικός έμειναν τρεις ακόμη μέρες πάνω στο πλοίο για να αποφευχθεί κάθε προσπάθεια τρίτων να το βρουν και να ζητήσουν δικαιώματα διάσωσης, ενώ η επιχείρηση διάσωσης του πλοίου ήταν σε εξέλιξη.

Ο αρχαιότερος φάρος του κόσμου βρίσκεται στην Ελλάδα Facebook Twitter
To ατμόπλοιο «Βόλος» εκτελούσε για χρόνια το δρομολόγιο Αμβούργο-Κωνσταντινούπολη. Φωτο: αρχείο Κωνσταντίνου Μενεμένογλου

Πηγή: ΑΠΕ/ΜΠΕ

Αρχαιολογία & Ιστορία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος και η έρευνα του για τους κατοίκους της Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος της Αθήνας

Πρωτοπορία, όραμα, κοσμοπολιτισμός: Τα υλικά με τα οποία ήταν φτιαγμένος ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την Μαριάννα Χαριτωνίδου για την δράση, την έρευνά του για τους κατοίκους της Αθήνας, την παρακαταθήκη του στην πόλη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ρεπορτάζ / Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ποιος είναι ο διαβόητος Βρετανός λαθρέμπορος από την εταιρεία του οποίου ανακτήθηκαν πρόσφατα εκατοντάδες αρχαιότητες μετά από μακροχρόνια διεκδίκηση από το ελληνικό Δημόσιο;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Σχέδια για τις Απόκριες του 1933 και τα έθιμα της Παλιάς Αθήνας

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Οι παληές αθηναϊκές Απόκρηες»: Πώς γιορτάζονταν πριν έναν αιώνα;

Μια σειρά από σχέδια που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Παναθήναια» σχετικά με τις Απόκριες και άρθρα από το περιοδικό «Μπουκέτο» για τα αποκριάτικα έθιμα της παλιάς Αθήνας.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Πού μπορούμε να δούμε το Ανάκτορο των Γιγάντων σε μια βόλτα μας στο κέντρο της πόλης και τι συμβολίζουν τα γλυπτά που υπάρχουν στο πρόπυλο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον αρχαιολόγο Γιάννη Θεοχάρη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ιστορία μιας πόλης / ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ποια ήταν η ολιγομελής ομάδα ΠΕΑΝ που έμεινε στην ιστορία για τις ριψοκίνδυνες δράσεις της ενάντια στους Ναζί; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Ευάνθη Χατζηβασιλείου για την Πανελλήνιο Ένωση Αγωνιζομένων Νέων.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Ιστορία μιας πόλης / Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Στις 2 Αυγούστου του 338 π.Χ. ο Φίλιππος Β’ οδηγεί τους Μακεδόνες σε μία μάχη η έκβαση της οποίας θα αλλάξει τον κόσμο. Τι σήμανε για τη Μακεδονία, την Αθήνα και τον ελλαδικό χώρο η Μάχη της Χαιρώνειας; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Παναγιώτη Ιωσήφ, συνεπιμελητή της έκθεσης που έχει ως θέμα την ιστορική μάχη και τρέχει αυτό το διάστημα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια (πριν έναν αιώνα)

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, πριν από έναν αιώνα

Η LiFO, σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, θα παρουσιάσει μια σειρά από ανέκδοτα και σπάνια ντοκουμέντα για διάφορα θέματα από τη λαμπρή, ή και όχι τόσο, ιστορία του τόπου μας. Ξεκινάμε με τον ιστορικό σταθμό του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, που δεν ήταν πάντοτε υπόγειος.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ιστορία μιας πόλης / Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ποιοι κάνουν χρήση ναρκωτικών στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα στην Ελλάδα και ποιο είναι το κοινωνικό αποτύπωμα των ναρκωτικών στην Αθήνα της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον ιστορικό και ερευνητή Κωστή Γκοτσίνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινή ζωή των ανθρώπων πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινότητα πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Μια νέα έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο αποκαλύπτει τη ζωή των Ρωμαίων που έζησαν μέσα στις τάξεις του στρατού της Αυτοκρατορίας και την υπηρέτησαν πιστά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Η Καλλιόπη Λημναίου-Παπακώστα, διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου-Ιδρύματος Αλεξανδρινού Πολιτισμού, που σκάβει στην Αλεξάνδρεια από το 1998 μιλά για τις ανασκαφές που πραγματοποιεί εκεί, τα μέχρι στιγμής ευρήματα, τον Μεγαλέξανδρο, τη σχέση του με την Αίγυπτο και το πολυσυζητημένο ντοκιμαντέρ του Netflix, στο οποίο συμμετείχε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Τα κτίρια του Αλέξανδρου Νικολούδη υπάρχουν παντού στην Αθήνα. Όμως γιατί γνωρίζουμε τόσο λίγα γι' αυτόν τον αρχιτέκτονα; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την Αμαλία Κωτσάκη.
THE LIFO TEAM
Βυζάντιο και Αφρική: Μια έκθεση με τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Αρχαιολογία & Ιστορία / Αφρική και Βυζάντιο: Τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Μέσα από σπάνια αντικείμενα η νέα έκθεση του Met αφηγείται την κεντρική θέση της Αφρικής στα διηπειρωτικά δίκτυα εμπορίου και πολιτιστικών ανταλλαγών με το Βυζάντιο.
THE LIFO TEAM
Οι δυτικοί λόφοι της αρχαίας Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Πνύκα, Νυμφών, Φιλοπάππου: Οι δυτικοί λόφοι της αρχαίας Αθήνας

H Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τη Λήδα Κωστάκη και τον Μάρκο Κατσιάνη για τους τρεις λόφους που βρίσκονται απέναντι από την Ακρόπολη (Πνύκας, Νυμφών και Μουσών-Φιλοπάππου) και καθόρισαν την εξέλιξη του αστικού ιστού της Αθήνας.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ