ΤΟ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΙΣ ΚΑΤΙ σε προσφορά σημαίνει ότι ξοδεύεις λιγότερα χρήματα, αλλά δεν σημαίνει ότι κάνεις οικονομία. Όταν όντως κάνεις οικονομία, πρέπει να έχεις στόχο − μια ανταμοιβή για τη σωστή διαχείριση.
Αυτό είναι το πνεύμα πίσω από το «No Buy», ένα κίνημα που μεγαλώνει, ειδικά στους νέους ενήλικες που θέλουν να περιορίσουν την κατανάλωση. Οι «No Buy» προκλήσεις μπορεί να διαρκούν έναν μήνα, όπως το «No Buy July», ή και έναν ολόκληρο χρόνο.
Στο TikTok, οι σχετικές αναρτήσεις ξεπερνούν τα 90 εκατομμύρια. Διάφοροι χρήστες παραδέχονται ότι ξόδευαν χιλιάδες ευρώ σε «χαζομάρες» πριν ξεκινήσουν. Το subreddit r/nobuy έχει πάνω από 69.000 μέλη. Ένας χρήστης εξήγησε τέλεια το γιατί συμμετέχει στο «No Buy Challenge»: «Κουράστηκα να κυνηγάω διαρκώς κάτι για να νιώθω σημαντικός. Όταν έκανα no-buy challenge, εξακολουθούσα να κοιτάζω πράγματα online, αλλά χωρίς την πίεση να ψωνίσω οπωσδήποτε κάτι».
Τα ψώνια δεν είναι χόμπι. Αναρωτήθηκες ποτέ γιατί τα εμπορικά κέντρα έχουν τόσο πολλά εστιατόρια; Για να μένεις περισσότερο και να ξοδεύεις περισσότερα.
Η φιλοσοφία πίσω από το κίνημα δεν είναι ότι πρέπει να ζεις σαν φτωχός ή να είσαι τσιγγούνης. Έχει να κάνει με το να αποφασίζεις εσύ πού ακριβώς πηγαίνουν τα χρήματά σου και όχι να αναρωτιέσαι, κοιτάζοντας το υπόλοιπο του λογαριασμού σου, «μα πού πήγαν όλα;»
Θες να το δοκιμάσεις; Να πώς να ξεκινήσεις:
• Σταμάτα να αυτοπροσδιορίζεσαι ως καταναλωτής
Χριστούγεννα, Πάσχα, ακόμα και οι εθνικές γιορτές έχουν καταντήσει ευκαιρίες για αγορές. Δεν μπορούμε να τιμήσουμε ή να γιορτάσουμε τίποτα χωρίς να αγοράσουμε κάτι. Και το περνάμε αυτό και στα παιδιά μας, που γίνονται καταναλωτές πριν μάθουν τι σημαίνει υπερκατανάλωση.
«Τα σημερινά παιδιά και οι έφηβοι είναι η πιο υλιστική και εξαρτημένη από τα brands γενιά στην ιστορία», γράφει η Juliet B. Schor στο βιβλίο της «Born to Buy».
Μία έννοια της λέξης «καταναλώνω» είναι «καταστρέφω». Είσαι σίγουρος ότι γι’ αυτό γεννήθηκες;
• Σταμάτα να χρησιμοποιείς τα ψώνια ως διασκέδαση
Τα ψώνια δεν είναι χόμπι. Αναρωτήθηκες ποτέ γιατί τα εμπορικά κέντρα έχουν τόσο πολλά εστιατόρια; Για να μένεις περισσότερο και να ξοδεύεις περισσότερα.
Φάε πριν φύγεις από το σπίτι. Μην οργανώνεις εξόδους για «βόλτα στα μαγαζιά». Κάνε τα ψώνια σου σαν να είναι μια αποστολή: γρήγορα και στοχευμένα.
• Σταμάτα να ξοδεύεις «για να εξοικονομήσεις»
Οι εκπτώσεις και οι προσφορές είναι παγίδα. Σου δείχνουν κάτι φτηνό για να σε κάνουν να πάρεις και ένα σωρό άλλα πράγματα που δεν σκόπευες να αγοράσεις. Οι διαφημίσεις μας ακολουθούν πλέον παντού.
Μην επικεντρώνεσαι στο πόσα χρήματα «γλιτώνεις» από την αρχική τιμή. Δες τι ποσό ξοδεύεις όντως και αν μπορείς να το διαθέσεις.
• Ξεκίνα με σχέδιο και σκοπό
Βάλε κανόνες. Μην αγοράζεις ρούχα, διακοσμητικά ή μην αγοράζεις καφέ καθημερινά. Ξεκίνα με μικρά βήματα. Δεσμεύσου για έναν μήνα∙ δοκίμασε, ας πούμε, το «No Buy July». Αν ανησυχείς ότι θα λυγίσεις, μίλα σε ένα δικό σου άτομο για να σε στηρίξει.
Το πιο σημαντικό: βάλε στόχο. Έχεις χρέη και θέλεις να αποπληρώσεις ένα μέρος τους με τα χρήματα που θα εξοικονομήσεις με το «No Buy Challenge»; Θες να κάνεις ένα μεγάλο έξοδο αργότερα; Κράτα τον στόχο σου στο επίκεντρο. Θα σε βοηθήσει να δεις όχι τι χάνεις που δεν ψωνίζεις, αλλά τι κερδίζεις επειδή δεν καταναλώνεις.