ΤΟ ΚΥΜΑ ΤΗΣ COVID ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ δεν είναι το μοναδικό που ήρθε, χτύπησε και σάρωσε τις ζωές μας, δημιουργώντας μια νέα «κανονικότητα». Τα απόνερά του δημιούργησαν φουσκοθαλασσιές που έφεραν νέα κύματα, με το πιο επικίνδυνο από αυτά να αφορά την απότομη εξάπλωση του διαδικτυακού εθισμού που παγίδεψε στα δίχτυα του παιδιά και εφήβους, λόγω της απότομης εισβολής της ψηφιακής τεχνολογίας σε κάθε πτυχή της ζωής μας.
Το σχολείο έγινε τηλεκπαίδευση, η βόλτα με την παρέα, κουβέντα στο Skype, η έξοδος για σινεμά, προβολή ταινίας στο ΥouΤube, ακόμα και το καθιερωμένο shopping (therapy) έγινε online αγορές με click-away. Σε όλες αυτές τις δραστηριότητες κοινός παρονομαστής είναι μια οθόνη (κι ένα πληκτρολόγιο) στη διάθεση ενός παιδιού.
Η μετάβαση της ζωής σε online δραστηριότητες και κυρίως η εκπαίδευση μέσω υπολογιστή για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα (που για τους μαθητές του λυκείου έχει ξεπεράσει τους 3 μήνες) γκρέμισε όλες τις προσπάθειες γονιών και εκπαιδευτικών των τελευταίων ετών να απομακρύνουν τα παιδιά από τα τεχνολογικά γκάτζετ και τους κινδύνους του Διαδικτύου.
Η υπερβολική ενασχόληση με το Διαδίκτυο τα ωθεί να περιορίζονται σε online επαφές και αρκετές φορές σταματούν να βγαίνουν από το σπίτι, γεγονός που εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους, αφού έτσι κινδυνεύουν να χάσουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες.
«Όταν το μάθημα, το φροντιστήριο, οι ξένες γλώσσες, ακόμα και η επαφή με τον παππού και τη γιαγιά γίνονται μέσα από ένα κομπιούτερ ή ένα τάμπλετ, πώς να τα τραβήξεις από την οθόνη; Τι να τους πεις;» ρωτάει ρητορικά η παιδίατρος Μαριαλένα Κυριακάκου, διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, κάνοντας τον συνήγορο του διαβόλου.
«Το παρατεταμένο κλείσιμο των λυκείων και η υποχρεωτική τηλεκπαίδευση ως μέτρα προστασίας από τη διασπορά του κορωνοϊού έχουν καθηλώσει τους εφήβους μπροστά σε μια οθόνη, εκτοξεύοντας στα ύψη τον διαδικτυακό εθισμό. Ακόμα και το εφηβικό φλερτ παραχώρησε τη θέση του στο sexting, με τα ερωτευμένα ζευγάρια να μην μπορούν να βρεθούν εύκολα, λόγω των περιοριστικών μέτρων στις μετακινήσεις, και το σεξ να συνεχίζεται online» επισημαίνει η αναπληρώτρια καθηγήτρια Παιδιατρικής - Εφηβικής Ιατρικής, Άρτεμις Τσίτσικα, επιστημονική υπεύθυνη της Μονάδας Εφηβικής Υγείας στη Β' Παιδιατρική Κλινική του Νοσοκομείου Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού» και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής.
Η νέα πραγματικότητα λόγω καραντίνας, περιορισμού στις μετακινήσεις και έλλειψης χώρου όπου μπορούν να βρεθούν τα ερωτευμένα ζευγάρια καθιέρωσε τα διαδικτυακά ραντεβού και το sexting, την ανταλλαγή πικάντικων μηνυμάτων, που αντικατέστησε το παραδοσιακό φλερτ, τα φιλιά και το ρομάντζο. Είναι πλέον σαφές ότι η νέα γενιά βυθίζεται με ταχύτατους ρυθμούς σε cyber αχαρτογράφητα νερά, την ώρα που η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα παλεύει να επιπλεύσει στα (εν πολλοίς) αχαρτογράφητα νερά της νόσου covid.
Η Μονάδα Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) διεξήγαγε έρευνα κατά τη διάρκεια του πρώτου και του δεύτερου lockdown, η οποία επιβεβαίωσε τις υποψίες των ειδικών πως η τηλεκπαίδευση και η στέρηση των αθλητικών δραστηριοτήτων έστρεψαν υποχρεωτικά τα παιδιά στο Ίντερνετ, αυξάνοντας εκθετικά τη χρήση του, άρα και την κατάχρησή του. Η γραμμή της, «ΜΕ ΥποΣΤΗΡΙΖΩ» (8001180015), στη διάρκεια των δύο «απαγορευτικών» δέχτηκε τριπλάσιο αριθμό κλήσεων από απελπισμένους γονείς, κυρίως αγοριών, που όταν προσπάθησαν να βάλουν όρια στη χρήση του Διαδικτύου υπέστησαν ακόμα και bullying από τα παιδιά τους!
Την ίδια ώρα, τριπλασιάστηκαν έως και τετραπλασιάστηκαν οι αναφορές για bullying μεταξύ μαθητών, ενδοοικογενειακές εντάσεις και επικίνδυνες διαδικτυακές συμπεριφορές, που ειδικά στα κορίτσια επικεντρώθηκαν στη διαδικτυακή αποπλάνηση από κακόβουλους θηρευτές.
Η κ. Τσίτσικα τονίζει πως μόνο η γνώση των κινδύνων του Διαδικτύου μπορεί να προφυλάξει τα παιδιά από τις κακοτοπιές και πως οι γονείς δεν θα κερδίσουν τίποτα δαιμονοποιώντας το Ίντερνετ. Τα παιδιά μας θα ζήσουν σε έναν ψηφιακό κόσμο και χρειάζεται να έχουν ψηφιακές δεξιότητες. Ωστόσο, η υπερβολική ενασχόληση με το Διαδίκτυο τα ωθεί να περιορίζονται σε online επαφές και αρκετές φορές σταματούν να βγαίνουν από το σπίτι, γεγονός που εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους, αφού έτσι κινδυνεύουν να χάσουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες.
Από τη μεριά του ο ειδικός ανακριτής, ιδρυτής και πρόεδρος του Διεθνούς Ινστιτούτου για την Κυβερνοασφάλεια (CSI), Μάνος Σφακιανάκης, μας υπενθυμίζει ότι μπορεί η πανδημία να άφησε χωρίς δουλειά ή να υποχρέωσε σε αναστολή πολλούς επαγγελματίες της εστίασης, του τουρισμού και άλλων κλάδων, αλλά σίγουρα δεν άφησε χωρίς δουλειά τους κακόβουλους θύτες (παιδόφιλους και παιδεραστές) που αναζητούν τα θύματά τους μέσα από το σκοτεινό Διαδίκτυο (dark web).
Και συμβουλεύει: «Ο καλύτερος τρόπος για να προστατέψουμε τα παιδιά μας είναι να τους παραχωρήσουμε χώρο στα δικά μας social media, ώστε να μάθουν να τα χειρίζονται υπό τη δική μας διακριτική εποπτεία». Το μήνυμά του προς όλους τους γονείς συνοψίζεται στις εξής φράσεις: «Να μένετε κοντά στην ψηφιακή ζωή των παιδιών σας. Να τα ρωτάτε: "Δείξε μου πως γίνεται αυτό, μάθε μου εκείνη τη εφαρμογή στο Facebook, στο Instagram, στο Twitter ή στο Tik Tok"». Έτσι δεν θα μείνετε πίσω και θα έχετε πάντα τον δίαυλο επικοινωνίας ανοιχτό, ό,τι κι αν γίνει».
