Η orthorexia nervosa είναι ένας όρος που έχει εφευρεθεί από τον γιατρό Steven Bratman για να περιγράψει τους ανθρώπους που έχουν εμμονή με την υγιεινή διατροφή. Δεν έχει αναγνωριστεί επισήμως από την ιατρική επιστήμη αλλά ο Bratman υποστηρίζει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η εμμονή μπορεί να γίνει τόσο σοβαρή που μπορεί να οδηγήσει σε κακή διατροφή, ασιτία, ακόμα και θάνατο. Ακόμα και στις λιγότερο σοβαρές περιπτώσεις, η προσπάθεια που κάνουν μερικοί άνθρωποι να ακολουθήσουν μία δίαιτα με εξαιρετικά χαμηλές θερμίδες αποτελεί χτύπημα στην αυτοπεποίθηση γιατί αυτοί οι άνθρωποι κατηγορούν τον εαυτό τους και όχι τη δίαιτα και μάλιστα τους δημιουργείται μία μόνιμη επιθυμία για απαγορευμένα φαγητά, που δεν τους εγκαταλείπει ακόμα και όταν δεν πεινάνε.
Ο ίδιος γράφει:
Η orthorexia (ορθορεξία) ξεκινάει αθώα, ως επιθυμία να ξεπεραστούν χρόνιες αρρώστιες ή για γενικότερη βελτίωση της υγείας. Επειδή όμως απαιτείται ιδιαίτερη αυτοσυγκράτηση και θέληση να υιοθετήσει κανείς μία δίαιτα που διαφέρει δραματικά από τις παιδικές συνήθειες ή από τις συνήθειες του άμεσου περιβάλλοντος, λίγοι καταφέρνουν να το κάνουν με χάρη. Οι περισσότεροι υιοθετούν σιδερένια αυτοπειθαρχία και μία αίσθηση ανωτερότητας σε σχέση με αυτούς που τρώνε πρόχειρα. Με τον καιρό, το τι τρώνε, πόσο τρώνε και οι συνέπειες αυτού που τρώνει αρχίζουν και καταλαμβάνει όλο και μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τους.
Η κατανάλωση "αγνού" φαγητού αρχίζει να έχει και ψευδο-μεταφυσικές ιδιότητες. Όσο η ορθορεξία εξελίσσεται, η κατανάλωση σπόρων και βολβών μοιάζει τόσο ιερή όσο η βοήθεια των φτωχών και των άστεγων. Όταν ο παθών ξεφύγει από τη δίαιτά του, καταναλώνοντας ακόμα κάτι αθώο όπως μία σταφίδα, τότε νιώθει σαν να ατιμάστηκε και αυτοτιμωρείται με ακόμα πιο αυστηρές δίαιτες και νηστείες.
Ο Bratman έχει γράψει διάφορα βιβλία για το θέμα και έχει ένα site στο οποίο αναπτύσσει τη θεωρία του με αρκετό χιούμορ. Η προσέγγισή του βεβαίως είναι αρκετά ελαφριά και δέχεται αρκετή κριτική (κατά τη γνώμη μου, επειδή χρησιμοποιεί ψευδοεπιστήμη) αν κι έχει αρκετά σωστά στοιχεία. Ό,τι και να πιστεύετε, το διαμάντι του site είναι τα γράμματα εξοργισμένων αναγνωστών:
Τι βλακείες. Πάω στοίχημα ότι η ανακάλυψη αυτής της "ασθένειας" είναι χρηματοδοτούμενη από το κράτος. Γιατί δεν το λες υγιεινή διαταραχή; Βάλε και μερικές λατινικές λέξεις και γίνεται μια χαρά. Η Αμερική ψοφάει για τέτοιες βλακείες...αλλά δεν είμαστε όλοι τόσο ηλίθιοι.
Αναρωτιέμαι αν οι άνθρωποι που προωθούν αυτή την ιδέα βρίσκονται στο τσεπάκι της Monsanto και των άλλων παραγωγών που πουλούν ανθυγιεινά προϊόντα.
Κύριε Bratman, είσαι ένας βλάκας. Εγώ λέω να πας στο Mickey Dee's και να φας μερικά Big Mac αλλά μην μου τηλεφωνήσεις το επόμενο πρωί. Φαντάζομαι ότι τα προϊόντα της Monsanto με φρουκτόζη, απαρτάμη, ζάχαρη και αλεύρι είναι πολύ υγιεινά. Είναι φοβερό το ότι δίνουν διδακτορικά ιατρικής σε απίθανους ηλίθιους. Καλή σου μέρα και μην ξεχάσεις να διπλασιαστείς σε μέγεθος, βλάκα.
