Η συζήτηση για το pattern στην Ελλάδα ξεκινά αναπόφευκτα από τον Γιάννη Τσεκλένη, τον σχεδιαστή που σφράγισε τη δεκαετία του ’60 και του ’70 με τα εμβληματικά του prints, που είναι εμπνευσμένα από την ελληνική αρχαιότητα, τη φύση, τη λαϊκή τέχνη και την αρχιτεκτονική. Τα μοτίβα του δεν ήταν ποτέ τυχαία: είχαν αφήγηση, μετάγγιζαν πολιτισμική μνήμη στο ύφασμα και μετέτρεπαν το ρούχο σε φορέα πολιτισμού.
Σήμερα, όσον αφορά το σύγχρονο ελληνικό pattern, τη σκυτάλη παίρνουν ξεκάθαρα τα Karavan (Σκούφου 10). Μέσα στα χρόνια έχουν καταφέρει να αναπτύξουν μια οπτική γλώσσα που αναγνωρίζεται από μακριά· κορίτσια στο μετρό κοιτάζονται και χαμογελούν γιατί ξέρουν πως μοιράζονται την ίδια αισθητική, την ίδια χαρά, το ίδιο χρώμα. Το κοινό των Karavan το λες και φανατικό. Στον λογαριασμό του brand στο Instagram θα βρείτε το highlight «laundry + closets», ολόκληρες μπουγάδες απλωμένες μόνο με ρούχα Karavan. (karavanclothing.com)
Φωτορεαλιστικά μοτίβα και Αθήνα παντού
Σε αυτόν τον διάλογο μπαίνει και το Anamnesi της Αγγελικής Τσίρου (Cherry) που χρησιμοποιεί φωτογραφικά patterns για να αποτυπώσει την Αθήνα ως ζωντανό κολάζ. Φωτογραφίες της ίδιας και συνεργατών της ενώνονται σε υφάσματα που γίνονται ρούχα και είναι μονίμως sold out: παντελόνια, φούστες, πουκάμισα που λειτουργούν σαν ψηφιακά ημερολόγια της πόλης. (anamnesi.gr)
«Η διαδικασία έχει πάντα μια δόση απρόβλεπτου· δεν ξέρεις ποτέ τι θα σου αποκαλύψει το μικροσκόπιο, ούτε ποια χρώματα θα εμφανιστούν στον φακό. Αυτή η τυχαία ομορφιά είναι που κάνει κάθε pattern μοναδικό».
Παραμένουμε στον φωτορεαλισμό και προχωράμε στα καλειδοσκοπικά μοτίβα με φωτογραφίες πάλι από την Αθήνα. Αυτήν τη φορά μιλάμε με τη Μαριλένα Σταθοπούλου. Στα πατρόν της θα χαζέψεις ηλιοβασιλέματα από τη Συγγρού, τα φώτα της κίνησης, μια κονσόλα σε πάρτι, σκηνές από την Πλάκα, την πέτρα της Ακρόπολης ή μια ρωμαϊκή εκκλησία. Μοτίβα παράδοξα, χαοτικά, ψυχεδελικά – κι όμως σε απόλυτη αρμονία.
Η ίδια εξηγεί: «Χρησιμοποιώ υφάσματα με ψηφιακή εκτύπωση και δίνω έμφαση σε φυσικής προέλευσης πρώτες ύλες με απαλή υφή, όπως η βισκόζη, το βαμβάκι και το tencel. Φτιάχνω όλα τα ρούχα συνθέτοντάς τα ένα ένα, σαν παζλ, με τα κομμάτια του πατρόν, γι’ αυτό και κάθε τελικό ρούχο είναι διαφορετικό, παρόλο που έχει το ίδιο pattern». Η φιλοσοφία της συνδέεται με το slow fashion, το limited waste και το upcycling, και δείχνει σεβασμό τόσο στους δημιουργούς όσο και στους ανθρώπους που θα φορέσουν τα ρούχα. (Marilenastathopoulou.com)
Κι αφού μιλάμε για δημιουργίες με βάση τη φωτογραφία, αξίζει μια μικρή αναφορά στη συλλογή που κυκλοφορεί αποκλειστικά στο Hyper Hypo (Βορέου 10). Εμπνευσμένη από τον γεμάτο χρώμα κόσμο του Martin Parr, η Motherland Productions παρουσιάζει μια περιορισμένης έκδοσης σειρά καλοκαιρινών αντικειμένων, τσάντες θαλάσσης, μπλουζάκια και πετσέτες παραλίας, όλα φτιαγμένα στην Ελλάδα, όλα κομμάτια ενός επικού φωτογραφικού σύμπαντος. (hyperhypo.gr)
Το art to wear και το μοτίβο ως αφήγηση
Μπροστά μας έχουμε το Aenao, μια σουρεαλιστική ιστορία του «είναι». Στα ντεσέν τους ξετυλίγονται μικρές παράξενες ιστορίες τυπωμένες σε μετάξι. Όλα παράγονται αποκλειστικά στη Βόρεια Ελλάδα, στο Σουφλί, έναν τόπο με βαθιά παράδοση στην εκτροφή μεταξοσκώληκα και στη μεταξουργία. Εκεί, το μετάξι καλλιεργείται φυσικά, οι εκτυπώσεις γίνονται ψηφιακά με υψηλή ποιότητα και καθετί ράβεται παραδοσιακά στο χέρι.
Εδώ, το pattern δεν είναι διακοσμητικό στοιχείο αλλά κομμάτι μιας προσωπικής ιστορίας. Κάθε σχέδιο ξεκινά από ένα συναίσθημα: κάτι διαφορετικό, μια ανθρώπινη σχέση, μια αδικία, μια καθημερινή στιγμή που την άγγιξε. Οι φιγούρες δεν έχουν φύλο ή χρώμα· έχουν ψυχή, βλέμμα, αλήθεια. Έτσι, κάθε σχέδιο γίνεται ένα σχόλιο για την αποδοχή, τη μοναδικότητα και τη βαθύτερη ανθρώπινη επαφή. (aenaodesign.com)
Πολύχρωμα, φαντασμαγορικά art prints και εκρήξεις χρωμάτων σε ρούχα που κάνουν pop out στο πλήθος. Η Κλέλια Ανδράλη (Δημ. Μαλαγαρδή 50, Κορυδαλλό) δημιουργεί ρούχα που συνδυάζουν έντονα χρώματα, καλλιτεχνικά prints και τολμηρές γραμμές με στόχο να εκφράσει μέσα από το ρούχο την προσωπικότητα και την ελευθερία. Η ίδια λέει: «Σπούδασα στο Glasgow School of Art, όπου ανέπτυξα τη σχέση μου με το σχέδιο και την τέχνη, κάτι που εξακολουθεί να επηρεάζει βαθιά τη δουλειά μου. Μέσα από το brand μου επιδιώκω να ενώσω την τέχνη με τη μόδα, δημιουργώντας συλλογές με ισχυρή ταυτότητα και καλλιτεχνική ματιά για ανθρώπους που τολμούν να ξεχωρίζουν». Φτιάχνει σχέδια που λένε ιστορίες χωρίς λόγια, έχουν στοιχεία από την Αθήνα, έντονο ρυθμό, αντιθέσεις, φως και σκιά, ήχο και χρώμα, χάος αλλά και στιγμές αρμονίας.
«Όλα αυτά απορροφώνται, συχνά υποσυνείδητα, και περνούν μέσα στα σχέδιά μου. Ειδικά τώρα που είμαι μαμά, βλέπω τον κόσμο και με τη ματιά των παιδιών, που παρατηρούν μικρές λεπτομέρειες, χρώματα, στιγμές που εμείς τείνουμε να προσπερνάμε». Η αθωότητα αυτής της παρατήρησης της θυμίζει γιατί ξεκίνησε να δημιουργεί. Η Κλέλια πιστεύει ότι όσοι φοράνε τα μοτίβα της συνδέονται με έναν ιδιαίτερο τρόπο μεταξύ τους. Ακόμη κι αν δεν το συνειδητοποιούν, μοιράζονται μια κοινή ανάγκη για έκφραση, για χρώμα και για να δείξουν ποιοι είναι μέσα από την εμφάνισή τους.
Όπως εξηγεί, οι άνθρωποι που επιλέγουν τα ρούχα του brand της δεν φοβούνται να ξεχωρίσουν κι έτσι δημιουργούν μια σιωπηλή κοινότητα που βλέπει τον κόσμο πιο δημιουργικά και πιο χαρούμενα. «Αυτό που θα έλεγα σε κάποιον που φοβάται να συνδυάσει διαφορετικά μοτίβα είναι το εξής: “Το πιο σημαντικό είναι να το κάνεις παιχνίδι. Αν τα prints μοιράζονται ένα κοινό χρώμα, αποκτούν αμέσως συνοχή – σαν να “μιλάνε” μεταξύ τους. Δεν χρειάζεται να ταιριάζουν απόλυτα· το ένστικτο, το προσωπικό γούστο, το πώς αισθάνεσαι φορώντας το, είναι αυτά που καθορίζουν αν κάτι είναι stylish ή όχι». (kleliaandrali.com)
Φλερτάροντας με το abstract
Μεγάλα, γεμάτα χρώματα και φαντασία: αυτά είναι τα σχέδια της Μυρτώς, της σχεδιάστριας και founder των Adelie Pengu (Ευφρονίου 10-12). «Μεγάλωσα στην Αθήνα και δουλεύω στον χώρο της μόδας έντεκα χρόνια, τα πέντε από αυτά με το δικό μου brand. Η δημιουργία για μένα ξεκινάει από τη χρωματική παλέτα, αυτή καθορίζει κάθε συλλογή και στη συνέχεια διαμορφώνεται η θεματική που εμπνέει τα μοτίβα. Τα prints μου είναι μεγάλα, abstract, αλλά με fun διάθεση, ώστε να φοριούνται εύκολα από διαφορετικές ηλικίες και στυλ. Αν έπρεπε να τα περιγράψω με λίγες λέξεις, θα έλεγα fun, quirky και κομψά. Εμπνέομαι από την καθημερινότητα, την αλληλεπίδραση με τον κόσμο και προσωπικούς προβληματισμούς – η συλλογή “Plants are the new pets. Pets are the new kids” ήταν σχεδόν βιογραφική. Οι άνθρωποι που αγαπούν τα Adelie Pengu συχνά είναι δημιουργικοί, με πάθος για χρώμα και patterns. Πιστεύω πολύ στο mix ‘n’ match και στο layering με μονοχρωμίες». (adeliepengu.com)
Ζωντανά, επαναστατικά, ποιητικά, ατμοσφαιρικά: αυτά είναι τα μοτίβα του SOMF (Μελανθίου 10), του brand που ίδρυσε η Μαριαφλώρα Λεέκ στην Αθήνα πριν από περίπου δεκατρία χρόνια. Όπως λέει η ίδια: «Σπούδασα womenswear design στο Central Saint Martins, σε μια εποχή που το Λονδίνο είχε απίστευτη δημιουργική ενέργεια που ακόμα με τροφοδοτεί. Το 2012 δημιούργησα τα SOMF, μια εναλλακτική πρόταση ρούχων για ανήσυχα πνεύματα σαν εμένα και τα άτομα που είναι φίλοι μου».
Η δημιουργική της διαδικασία ξεκινά από σκιτσάκια στο χαρτί, που στη συνέχεια φωτογραφίζει και επεξεργάζεται στο iPad, ώστε να τα μετατρέψει σε vector components για επαναλαμβανόμενα ντεσέν.
Αυτή η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει έως και δέκα μέρες, μέχρι το pattern να βγει άψογο, με χρώματα πεντακάθαρα και vibe πιστό στην αρχική έμπνευση που δεν είναι άλλη από την Αθήνα, με την αλητεία και την ενέργειά της. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το ντεσέν The SOMF/Athens Times, μια εφημερίδα δικής της σύλληψης που λειτουργεί σαν ωδή στο newsprint του Galliano και περιέχει «συμβουλές» για αθηναϊκές μαζώξεις, τελετές ομορφιάς και τρόπους manifesting στην πόλη.
Η χρωματική της παλέτα αλλάζει με τις εποχές, αλλά σταθερά στοιχεία είναι το μπεζ nude με μαύρες αντιθέσεις, το ηλεκτρικό μπλε σε όλους τους τόνους και ο συνδυασμός ροζ-κόκκινο. Πάνω απ’ όλα, οι άνθρωποι που φορούν SOMF μοιάζουν να συνδέονται σαν μια μυστική αδελφότητα, δημιουργώντας συχνά φιλίες σε λαϊβάκια, σαν να αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλο μέσα από τα μοτίβα.
«Η συμβουλή μου για να δείχνει κάποιος stylish με τα μοτίβα μου; Να φοράει ό,τι κάνει την ψυχή του να αγαλλιάζει· να νιώθει hot χωρίς να κοιτάει τι φοράνε οι άλλοι· και να μην ξεχνάει τη δυναμική μιας μαύρης μπότας ή ενός κόκκινου κραγιόν». (somfclothing.com)
Βγαλμένα από τη φύση
Ένας abstract κόσμος βγαλμένος από τη φύση – αυτό που με μαγνητίζει στη δουλειά της Ελένης Μπαντρά είναι ο τρόπος που μετατρέπει αόρατους κόσμους σε αντικείμενα που μπορείς να αγγίξεις. Η Ελένη συνδύασε την τέχνη και την επιστήμη. Σπούδασε αρχικά το ύφασμα στο Πανεπιστήμιο του Μπράιτον και στη συνέχεια μέταλλο στο Royal College of Art του Λονδίνου. Από νωρίς έμαθε να αναγνωρίζει και να επεξεργάζεται τις πρώτες ύλες, να τις μετασχηματίζει σε κάτι καλαίσθητο, σε αντικείμενα που έχουν διάρκεια και χαρακτήρα. Αυτό το υβρίδιο ύφους και τεχνικής είναι το θεμέλιο του brand της.
Όπως έλεγε και ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, «Το πιο γοητευτικό πράγμα είναι το μυστήριο. Είναι η πηγή κάθε αληθινής τέχνης και κάθε επιστήμης». Αυτό ακριβώς αποτελεί αφετηρία για τα μοτίβα της. Κοιτώντας μέσα από το μικροσκόπιο, ανακαλύπτει κόσμους που συνήθως μένουν αόρατοι: την υφή ενός άνθους, τις λεπτομέρειες ενός εντόμου, τα χρώματα μιας χημικής ένωσης. Με προσεκτική παρατήρηση και πειραματισμό, όλα αυτά μεταμορφώνονται σε digital σχέδια που τυπώνονται σε φουλάρια, τσάντες ή αξεσουάρ μόδας.
Η διαδικασία έχει πάντα μια δόση απρόβλεπτου· δεν ξέρεις ποτέ τι θα σου αποκαλύψει το μικροσκόπιο, ούτε ποια χρώματα θα εμφανιστούν στον φακό. Αυτή η τυχαία ομορφιά είναι που κάνει κάθε pattern μοναδικό. Σε συνδυασμό με τις αρχές του slow fashion –υλικά ανθεκτικά, παραγωγή σε μικρές ποσότητες, σεβασμός στο περιβάλλον– το τελικό αποτέλεσμα είναι κομμάτια που κουβαλούν μέσα τους κάτι ανεξερεύνητο, μινιμαλιστικό και αρμονικό. (elenibantra.com)
Η Έλια Τσερκέζου σπούδασε Fashion Design και Styling στην Αθήνα και τη Φλωρεντία. Εργάστηκε σε μερικές από τις σημαντικότερες εταιρείες μόδας, σε τομείς όπως το product design, το development και το buying. Έπειτα, παρέα με τον Μίλτο, ίδρυσαν το brand Love+Alicia (Αριστοτέλους 10, Ελληνικό). Το Love+Alicia ειδικεύεται σε κοκτέιλ/βραδινά ρούχα καθώς και σε ρούχα για ειδικές περιστάσεις – κυρίως φορέματα.
«Πριν από κάθε συλλογή, η δημιουργική διαδικασία ξεκινά με ένα μεγάλο moodboard: εκεί συγκεντρώνουμε, μαζί με την ομάδα μου, φωτογραφίες που μας εμπνέουν, χρώματα που συνδέονται με τις τάσεις της εποχής αλλά και προσωπικά σκίτσα και σημειώσεις. Μέσα από συζήτηση και ανταλλαγή ιδεών οραματιζόμαστε πώς θα θέλαμε να εξελιχθεί η συλλογή, δίνοντας στα prints τον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Τα σχέδια του Love+Alicia είναι ρομαντικά και εκλεπτυσμένα, συνδυάζοντας μια λεπτή θηλυκότητα και τη φαντασία. Είναι αφαιρετικά αλλά εκφραστικά, κάθε μοτίβο κρύβει βάθος και προσωπικότητα. Τα prints έχουν σοφιστικέ χαρακτήρα και η επανάληψή τους δημιουργεί ένα pattern κι αυτό με τη σειρά του μια διακριτική, προσωπική σύνδεση με τη γυναίκα που το φοράει». (loveandalicia.com)
Η Μαριέττα Καρπαθίου είναι creative director και ιδρύτρια της ergon. Τα patterns της μοιάζουν μίνιμαλ, λεπτεπίλεπτα και αποπνέουν μια effortless κομψότητα και διαχρονικότητα. Δεν χρειάζονται «σωστό» styling, αρκεί να τα αφήσεις να «μιλήσουν». Όπως η ίδια εξηγεί: «Η πόλη και η καθημερινότητα είναι ο αόρατος καμβάς που με καθοδηγεί. Λατρεύω την τέχνη σε όλες της τις μορφές, από τα μουσεία και την όπερα μέχρι τον Bowie και την τέχνη του φαγητού. Δεν ξεχωρίζω τη μόδα, γιατί για μένα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της τέχνης. H διαδικασία δημιουργίας ενός μοτίβου ξεκινά από μια ανάγκη της εποχής, από κάτι που μου έχει λείψει ή θέλω να αποχαιρετήσω. Σε αυτή την περίπτωση το ζωγραφίζω. Στη συνέχεια ανατρέχω σε μνήμες –άλλοτε χειροπιαστές, άλλοτε άυλες– και αρχίζω να δομώ το συναίσθημά μου με εικόνες. Τα μοτίβα μου είναι σαν ημερολόγιο, μικρά αποτυπώματα που δείχνουν ποια είμαι κάθε φορά. Θα τα περιέγραφα με πέντε λέξεις: αντιθέσεις, μνήμη, παιδικότητα, αταξία, αφήγηση». (ergonofficial.com)
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
