Η ταυτότητα του ανθρώπου στον οποίο ο Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα έγραφε παθιασμένους στίχους αποκαλύφθηκε τώρα, εβδομήντα χρόνια μετά. Ο κριτικός τέχνης και δημοσιογράφος Juan Ramirez κρατούσε ένα κουτί με αναμνηστικά της σχέσης, μαζί με ένα άγνωστο ως τώρα ποίημα κι ένα ημερολόγιο, τα οποία έκρυβε όλη του τη ζωή. Έδωσε το κουτί στην αδερφή του λίγο πριν πεθάνει, το 2010.

Το κουτί αποκαλύπτει ότι ο Λόρκα και ο τότε 19χροος Ramirez σχεδίαζαν να πάνε στο Μεξικό. Όμως ο νεαρός Ramirez δε μπορούσε να ταξιδέψει χωρίς την συγκατάθεση των γονιών του, οπότε γύρισε στην πατρίδα του, στο Albacete για να τους μιλήσει, λίγες μέρες πριν ξεκινήσει ο ισπανικός εμφύλιος πόλεμος. Η οικογένεια του Ramirez του απαγόρεψε το ταξίδι, σοκαρισμένη από την ιδέα. Ο Λόρκα βρισκόταν στη Γρανάδα και του ζήτησε να μην παρακούσει την οικογένειά του. Τα Σονέτα του Σκοτεινού Έρωτα γράφτηκαν εκείνη την εποχή, τα οποία διόρθωνε προσεχτικά μέχρι το θάνατό του τον Αύγουστο του 1936. [via guardian]

 

Το 1968 ο Πάμπλο Νερούδα έγραφε πως του τα είχε διαβάσει ο Λόρκα την τελευταία φορά που τον είχε δει και πως ήταν ποιήματα "απίστευτου κάλλους". Το 1937 ο Βιθέντε Αλεϊχάντρε γράφει γι' αυτά: "Μου διάβασε τα "Σονέτα τον σκοτεινού έρωτα". Ένα φαινόμενο πάθους, ενθουσιασμού, ευτυχίας, βασάνου. Μνημείο αγνό και φλογερό αφιερωμένο στον έρωτα, που για πρώτη ύλη έχει τη σάρκα, την καρδιά, την ψυχή του ποιητή στην κρίσιμη στιγμή της καταστροφής του". Ξέρουμε πως αντίγραφο των σονέτων κρατούσε ο Ραφαέλ Ροδρίγκεθ Ραπούν, γραμματέας της περίφημης "Μπαράκας". Αυτός, όμως, σκοτώθηκε στο μέτωπο του Μπιλμπάο και το σπίτι του βομβαρδίστηκε στον εμφύλιο. Αν, λοιπόν, δεν υπάρχουν στην οικογένεια Λόρκα τα πρωτότυπα, τότε ελάχιστες ελπίδες υπάρχουν να βρεθούν ποτέ. 

Από το 1965 -τουλάχιστον απ' τα στοιχεία που έχω στα χέρια μου- κυκλοφορούν επίσημα και σωστά δύο απ' τα σκοτεινά σονέτα: Το "Σονέτο του γλυκού παράπονου", αλλά με τίτλο τον πρώτο του στίχο ("Φοβάμαι μη χάσω το θαύμα") και το "Σονέτο της επιστολής" με τίτλο "Ο ποιητής ζητά από τον έρωτά του να του γράψει". Και να που ξαφνικά το παραπέτασμα σκίζεται σε μιαν άκρη και μπορούμε, αν όχι να εισχωρήσουμε, να κοιτάξουμε λίγο. Ήδη από το 1979 ο Jan Gibson, ο Francisco Ginor de los Rios, η Marie Laffranque, ο Eutimio Martin και η Antonina Rodrigo διαβεβαίωναν από τις σελίδες της εφημερίδας "ΕΙ Pais" πως το αρχείο της οικογένειας του ποιητή από χρόνια παρέμενε ανοιχτό και πάντα στη διάθεσή τους για τη δουλειά που πραγματοποιούσαν. [...] 

[Μαρία Ρούσσου, από το εισαγωγικό σημείωμα του βιβλίου]

 

 

Νύχτα του Άγρυπνου Έρωτα 


Νύχτα πάνω από τους δυο με πανσέληνο, 
εγώ βάλθηκα να κλαίω κι εσύ γελούσες. 
Η καταφρόνια σου ήταν ένας Θεός, τα δικά μου παράπονα 
στιγμές και περιστέρια αλυσοδεμένα. 

Νύχτα κάτω από τους δυο. Κρύσταλλο οδύνης, 
έκλαιγες εσύ από βάθη απόμακρα. 
Ο πόνος μου ήταν ένας σωρός από αγωνίες 
πάνω στην αδύναμη καρδιά σου από άμμο. 

Η αυγή μας έσμιξε πάνω στο κρεβάτι, 
τα στόματα βαλμένα πάνω στο παγωμένο σιντριβάνι 
του αίματος τ αστείρευτου που χύνεται. 

Κι ο ήλιος μπήκε απ το κλειστό μπαλκόνι 
και το κοράλλι της ζωής άπλωσε το κλαδί του 
πάνω στην καρδιά μου τη σαβανωμένη. 

 

 

Σονέτο του γλυκού παραπόνου – Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα

 

Φοβάμαι μη χάσω το θαύμα

των αγαλμάτινων ματιών σου και τη μελωδία
που μου αποθέτει τη νύχτα στο μάγουλο
το μοναχικό ρόδο της ανάσας σου

Πονώ που είμαι σε τούτη την όχθη
κορμός δίχως κλαδιά μα πιότερο λυπάμαι
που δεν έχω τον ανθό, πόλφο ή πηλό
για το σκουλήκι του μαρτυρίου μου.

Αν είσαι εσύ ο κρυμμένος μου θησαυρός

αν είσαι εσύ ο σταυρός και ο υγρός μου πόνος,
αν είμαι το σκυλί της αρχοντιάς σου
μη με αφήσεις να χάσω ό,τι έχω κερδίσει

και στόλισε τα νερά του ποταμού σου
με φύλλα από το φρενοκρουσμένο μου φθινόπωρο.