«Τώρα που το θυμήθηκες, βράσ’ το» – Κι όμως, η Δικαιοσύνη άκουσε

Δίκη Φιλιππίδη: Τελικά, τι σημαίνει η απόφαση;  Facebook Twitter
Ακόμη κι αν ο Άρειος Πάγος έχει άλλη άποψη για όσα έγιναν, δεν αλλάζει το γεγονός ότι η υπόθεση αυτή θα έχει φτάσει ως εκεί. Φωτ.: Eurokinissi
0


ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΚΑΠΟΙΑ ΧΡΟΝΙΑ,
είχα διαβάσει ένα ρεπορτάζ που έγραφε ότι στην Ελλάδα εκτιμάται πως συμβαίνουν περίπου 4.500 βιασμοί κάθε χρόνο. Απ’ αυτούς, καταγγέλλονται περίπου 200. Το ποσοστό που δεν ξέρω είναι εκείνο που λέει πόσες απ’ αυτές τις 200 καταγγέλλουσες δικαιώνονται. 

Διάβασα πολλά για το αποτέλεσμα της δίκης Φιλιππίδη. Διάβασα εκτενείς απόψεις σχετικά με το ότι «η ποινή είναι πλασματική» και ότι «υποτιμά τα θύματα». Διάβασα επίσης ότι «δεν είναι για να πανηγυρίζουμε» ή ότι «δεν αποτελεί νίκη, μας ρίχνουν στάχτη στα μάτια». Σήμερα θα σας γράψω γιατί, προσωπικά, δεν βρίσκω ασήμαντη ή φεμινιστικά αδιάφορη τη συγκεκριμένη απόφαση. 

Έχουμε δύο δεδομένα. Το πρώτο είναι ότι η κατηγορία δεν αφορά το έγκλημα του βιασμού αλλά την απόπειρα βιασμού. Το δεύτερο είναι το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ εγκλήματος και αναζήτησης της δικαιοσύνης. Αυτό σημαίνει ότι, εκ των πραγμάτων, θα υπάρχουν δυσκολίες στο στάδιο της απόδειξης, καθότι ορισμένα απ’ τα «κοινωνικά αναγνωρισμένα» αποδεικτικά μέσα δεν μπορούν να υπάρξουν. Ο συνήγορος υπεράσπισης είχε σχολιάσει σχετικά ότι «το αποδεικτικό υλικό αυτής της δικογραφίας είναι ισχνό. Δεν υπάρχουν αντικειμενικά αποδεικτικά μέσα. Δεν υπάρχει μία έκθεση ιατροδικαστή. Δεν υπάρχει DNA. Δεν υπάρχουν τοξικολογικές εξετάσεις. Δεν υπάρχει άρση του απορρήτου των επικοινωνιών. Δεν υπάρχει τίποτα, παρά μόνο κάποιες φίλες, οι οποίες επιβεβαιώνουν τις καταγγελίες, και μάλιστα με τρόπο αντιφατικό». 

Τώρα, μια απόφαση δικαστηρίου αναγνωρίζει ως αξιόποινο κάτι που πολλές γυναίκες ονοματίζουν μέσα τους «ανδρική συμπεριφορά». Αυτό δεν είναι καθόλου λίγο.

Σε γενικές γραμμές, όταν λες «απόδειξη βιασμού» ο κόσμος σκέφτεται «καταγγελία στην αστυνομία τη μέρα που έγινε ή την επομένη, σκισμένα ρούχα, νυχιές, ίσως αίμα, ίσως σπέρμα, ιατροδικαστής». Χωρίς αυτά, είναι δύσκολο να φανταστούμε «απόδειξη», αφού μπαίνουμε στη συζήτηση «αυτή λέει, αυτός απαντάει». Στη δίκη Φιλιππίδη, έγινε μεγάλη κουβέντα για το είδος των αποδεικτικών μέσων που παρουσιάστηκαν. Έγινε μεγάλη προσπάθεια να παρουσιαστούν στο κοινό ως ανεπαρκή. Ακούσαμε, όχι μόνο από τον συνήγορο υπεράσπισης αλλά και από τον εισαγγελέα, περιγραφές του «ορθού βιαστή». Ο «ορθός βιαστής» είναι ένα πλάσμα βίαιο, σκληρό, που κάνει τόσο μεγάλη ζημιά ώστε κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει το έγκλημα. Τα θύματα δεν θα μπορούσαν να έχουν πράγματι υποστεί απόπειρα βιασμού γιατί «δεν ήταν αναμαλλιασμένα». Στον βιασμό, ως κοινό, ως μη δικαστές, την απόδειξη έχουμε μάθει να την αναζητάμε στην εικόνα. Ο βιαστής πρέπει να φαίνεται για να είναι και η βιασμένη πρέπει και να είναι και να φαίνεται. 

Αυτό, λοιπόν, που βρήκα αξιοσημείωτο στη συγκεκριμένη δίκη είναι ότι έχει ως αποτέλεσμα μια τελεσίδικη απόφαση, όχι για βιασμό αλλά για απόπειρα, την οποία θα μπορούμε να μνημονεύουμε κάθε φορά που χρειαζόμαστε ένα παράδειγμα δικαίωσης θυμάτων που δεν ενήργησαν σε χρόνο κοντινό με την τέλεση του εγκλήματος. Για να το πω αλλιώς, η συγκεκριμένη απόφαση δικαιώνει ένα είδος θυμάτων που πολύς κόσμος θα απαξίωνε, θα έλεγε «τώρα που το θυμήθηκες, βράσ' το» και «πού πας να μπλέξεις μετά από τόσο καιρό, ούτε καν σε βίασε». 

Αν σκεφτούμε το πόσο λίγες είναι οι καταγγελίες των βιασμών, αξιοπρόσεκτη είναι ήδη η καταγγελία της απόπειρας. Και από τις καταγγελίες απόπειρας, πόσες μπορούμε να σκεφτούμε που να έχουν τέτοιο αποτέλεσμα χρόνια μετά την τέλεσή τους; Πέρα από νομικό ενδιαφέρον, υπάρχει και ένα μη μετρήσιμο κοινωνικό ίχνος που αφήνει μια τέτοια απόφαση σε μια τόσο πολύκροτη δίκη· σας φαίνεται απίθανο η επόμενη κοπέλα που θα σκεφτεί ότι κανείς δεν θα την πάρει στα σοβαρά να αναθαρρήσει ενθυμούμενη αυτό το αποτέλεσμα; Σας φαίνεται απίθανο να υπάρχουν τώρα γυναίκες στη χώρα που βλέπουν με έκπληξη ότι κάποιες πέτυχαν να αναγνωριστεί ως έγκλημα μια συνθήκη που για πάρα πολλές είναι απλώς συνώνυμο του να είσαι γυναίκα; Πολλές γυναίκες που γνωρίζω εγώ δεν θα σκέφτονταν καν να πάνε στην αστυνομία για κάτι που είναι «απόπειρα» και όχι «τετελεσμένος βιασμός». Δεν θα σκέφτονταν καν ότι τους συνέβη «κάτι», γιατί απλώς αυτά τα πράγματα είναι τόσο συνηθισμένα, τα κορίτσια μεγαλώνουν από μικρά με την ιδέα ότι «φταίνε» και ότι «προκαλούν», κι ένα στρίμωγμα στη γωνία δυο γενιές πριν μπορεί και να εντασσόταν στο πλαίσιο της επιθετικής διεκδίκησης. Τώρα, μια απόφαση δικαστηρίου αναγνωρίζει ως αξιόποινο κάτι που πολλές γυναίκες ονοματίζουν μέσα τους «ανδρική συμπεριφορά». Αυτό δεν είναι καθόλου λίγο. Ακόμη κι αν ο Άρειος Πάγος έχει άλλη άποψη για όσα έγιναν, δεν αλλάζει το γεγονός ότι η υπόθεση αυτή θα έχει φτάσει ως εκεί. 

Τα σημαντικά δεν είναι πάντα μεγάλα. Η κοινωνική αλλαγή δεν είναι πάντα κάτι τεράστιο. Μπορεί να μην είναι μια αυστηρή ποινή ή μια κάθειρξη. Μπορεί να είναι αναγνώριση συνθηκών που σπανίως εμφανίζονται σε επίσημα έγγραφα. Μπορεί να είναι μια εκτίμηση αποδεικτικών μέσων με τρόπο διαφορετικό απ’ τον συνηθισμένο. Μπορεί να είναι μια συγκεκριμένη δικαίωση, συγκεκριμένων ανθρώπων, που με προσωπικό κόστος και δημόσια έκθεση μπήκαν σε μια διαδικασία στην οποία θα μπορούσαν, απλώς, να μην έχουν μπει. Δεν υπάρχουν μόνο μεγέθη. Υπάρχουν και ποιότητες. 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιατί η δίκη Φιλιππίδη θα πρέπει να διδάσκεται σε όλες τις νομικές σχολές;

Οπτική Γωνία / Γιατί η δίκη Φιλιππίδη θα πρέπει να διδάσκεται σε όλες τις νομικές σχολές;

Από τις ερωτήσεις του Εισαγγελέα έως την έμπρακτη στήριξη των ηθοποιών, η δίκη Φιλιππίδη βρίθει πατριαρχικών συμβολισμών και συμπυκνώνει ένα μέρος της φεμινιστικής θεωρίας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Πέτρος Φιλιππίδης: «Αισθάνομαι δικαιωμένη» είπε η δεύτερη καταγγέλλουσα για πρώτη φορά μπροστά στην κάμερα

Ελλάδα / Πέτρος Φιλιππίδης: «Αισθάνομαι δικαιωμένη» είπε η δεύτερη καταγγέλλουσα για πρώτη φορά μπροστά στην κάμερα

«Για πρώτη φορά καταδικάζεται για αδίκημα κατά της σεξουαλικής ελευθερίας και αυτοδιάθεσης ένας επώνυμος» δήλωσε ο δικηγόρος της μιας από τις 2 καταγγέλλουσες
LIFO NEWSROOM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δημήτρης Παρασκευής: «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Οπτική Γωνία / «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ, Δημήτρης Παρασκευής, εξηγεί γιατί κάθε φθινόπωρο αυξάνονται οι ιώσεις του αναπνευστικού, ποια είναι η εικόνα του Covid-19 στην Ελλάδα και ποια μέτρα πρέπει να πάρουμε εν όψει του χειμώνα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Στέλιος Νέστωρ: «Ό,τι έκανα, δεν το έκανα για να ρίξω τη δικτατορία αλλά γιατί ντρεπόμουνα» 

Θεσσαλονίκη / Στέλιος Νέστωρ: «Δεν ήμουν από αυτούς που κάθονται σπίτι τους, βγάζουν λεφτά, τρώνε και πίνουνε» 

Μια πολιτική φυσιογνωμία που έδινε πάντα ηχηρό «παρών» στα πολιτικά και πολιτιστικά πράγματα της Θεσσαλονίκης. Μιλώντας στη LiFO, ζωντανεύει ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της πόλης, από την Κατοχή και τη χούντα μέχρι την ίδρυση του Μεγάρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Συνεταιριστική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ