Γιατί η δίκη Φιλιππίδη θα πρέπει να διδάσκεται σε όλες τις νομικές σχολές;

Γιατί η δίκη Φιλιππίδη θα πρέπει να διδάσκεται σε όλες τις νομικές σχολές; Facebook Twitter
Στη δίκη Φιλιππίδη, η υποστήριξη επώνυμων, γνωστών και με επιρροή ηθοποιών είναι παράδειγμα προς μίμηση. Πολλά μπορεί να κάνει κανείς και κυρίως πολλά μπορεί να μην κάνει. Η σιωπή είναι εύκολη και συνήθως χωρίς κόστος. 
0


ΑΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΟΥΜΕ
εντελώς το θέμα του βιασμού, μπορούμε να το κάνουμε ως εξής: στη μια μεριά στέκονται οι άνθρωποι που πιστεύουν ότι ο βιασμός είναι «φυσιολογικός». Πιστεύουν, δηλαδή, ότι ένας άντρας βιάζει γιατί είναι στη φύση του· γιατί είναι γεμάτος τεστοστερόνη, ορμές και πόθο που κάπως πρέπει να εκφραστεί. 

Αυτή η θεώρηση για τον βιασμό οδηγεί σε άλλες πεποιθήσεις, όπως στο ότι οι γυναίκες οφείλουν να κάνουν σεξ με άντρες για να μην τους οδηγήσουν σε βιασμό, ότι μια έγγαμη γυναίκα οφείλει να «ανακουφίζει» τον άντρα της γιατί αλλιώς θα ψάξει αλλού να ικανοποιηθεί, ότι η σεξεργασία προστατεύει τις μη σεξεργάτριες από βιασμό ή, όπως είχα διαβάσει σ’ ένα φόρουμ στο οποίο μιλούσαν incels, ότι το κράτος πρέπει να διανέμει γυναίκες σε άντρες για να μη γίνονται βίαιοι και αναγκάζονται να βιάζουν. 

Στην άλλη μεριά στέκονται οι άνθρωποι που θεωρούν τον βιασμό ένα έγκλημα που απορρέει από την ανάγκη να εξουσιάζει κανείς ένα σώμα. Πιστεύουν ότι οι άντρες είναι κανονικοί άνθρωποι που δεν έχουν κάποια «φυσική τάση» στη βία και το κακό, θεωρούν τον βιασμό έγκλημα, πιστεύουν ότι η συναίνεση είναι θεμελιώδης στην αναγνώριση του αν υπάρχει ή δεν υπάρχει βιασμός και εντάσσουν τον βιασμό στο εννοιολογικό σπιτάκι της εξουσίας και όχι της φύσης. 

Η Λένα Δροσάκη δεν σιώπησε. Η Κάτια Δανδουλάκη δεν σιώπησε και υπερασπίστηκε έμπρακτα τη Λένα Δροσάκη. Περιέγραψε εύγλωττα ότι «η Λένα έδειχνε τρομαγμένη, ντρεπόταν. Κάποια στιγμή ο Πέτρος άρχισε να δείχνει πιο εκνευρισμένος γιατί δεν πήγαιναν ίσως τα πράγματα όπως θα ήθελε, ήθελε να ελέγχει… υπήρχε μια αστυνόμευση που δεν ήταν ανεκτή σε μια πρόβα».

Αίμα, μελάνι και ιδρώτας έχουν χυθεί από τη δεύτερη κατηγορία για να πειστεί ο νόμος πως ο βιασμός είναι έγκλημα, πως ο συζυγικός βιασμός είναι κάτι που υπάρχει, πως μια γυναίκα δεν πρέπει να θεωρείται ένοχη επειδή φοράει κοντή φούστα και πως ένα χαμόγελο δεν γεννά σεξουαλική υποχρέωση. 

Αυτά τα πράγματα πολλές φορές παρουσιάζονται στον δημόσιο διάλογο σαν δυσνόητες θεωρίες. Και έρχεται η πραγματικότητα να μας μεταφράσει, λίγο απότομα μερικές φορές, το πόσο μεγάλη σημασία έχει η κοσμοθεωρία των ανθρώπων που εμπλέκονται σε μια δίκη. 

Διάβασα ότι εξελίχθηκε ο παρακάτω διάλογος στη δίκη Φιλιππίδη μεταξύ εισαγγελέα και μάρτυρα: 

Εισαγγελέας: Εδώ το κίνητρο ποιο ήταν;
Μάρτυρας: Δεν μπορώ να απαντήσω..
Εισαγγελέας: Δεν είναι ερωτικά τα κίνητρα;
Μάρτυρας: Δεν λείπει στους δράστες η σεξουαλική συνεύρεση.
Εισαγγελέας: Το κίνητρο γενικά ποιο είναι;
Μάρτυρας: Η επιβολή της θέλησης σε έναν άλλο άνθρωπο ή η επιβολή εξουσίας στον χώρο εργασίας ή να αποδεχθεί η γυναίκα…
Εισαγγελέας: Δεν είναι οι ορμές το κίνητρο; Βλέπει μια ωραία γυναίκα και…
Μάρτυρας: Όχι. Γιατί κάθε άνδρας δεν βιάζει μια γυναίκα που θεωρεί ωραία.
Εισαγγελέας: Γιατί ο κατηγορούμενος συνεχίζει με μηνύματα;
Μάρτυρας: Γι’ αυτό ρωτήστε τον κατηγορούμενο… μπορεί να θέλει να συνεχίσει να επιβάλλει τη θέλησή του…
Εισαγγελέας: Χωρίς να πάρω θέση, εγώ κατάλαβα έναν κατηγορούμενο που θέλει σεξ. Έχει τρελαθεί... Έχει ορμές, βιολογικά πράγματα, και έχει τον τρόπο του. Εκμεταλλεύεται την εξουσία του…
Μάρτυρας: Το βιολογικό το βρίσκεις με τη συναίνεση.
Εισαγγελέας: Όταν καλεί για τηλεφωνικό σεξ, θέλει σεξ βιολογικά...

Αν είχε γραφτεί σε βιβλίο φεμινιστικής οπτικής ο συγκεκριμένος διάλογος, η συγγραφέας θα είχε σχολιαστεί για το ότι γίνεται υπερβολικά προφανής και μπορούσε να βρει έναν καλύτερο τρόπο να περάσει το μήνυμα που θέλει. Αν είχε παρουσιαστεί σε παράσταση, θα είχε σχολιαστεί για υπεραπλούστευση σύνθετων νοημάτων και θα είχε υπογραμμιστεί ότι «οι άνθρωποι δεν μιλάνε έτσι». Τραβάει πολύ σε μάκρος αυτό το debate, με τους μεν να επιμένουν ότι ο βιασμός είναι έκφραση ανδρισμού και τις δε να επιμένουν ότι οι άντρες ορίζουν εαυτόν και ο βιασμός είναι έγκλημα. Πιο λιανή δεν θα μπορούσε να κάνει η πραγματικότητά μας αυτή τη βασική, θεμελιώδη διαφορά μεταξύ κοσμοαντιλήψεων. 

Την ίδια στιγμή, από τότε που συνέβη το #MeToo, ακούμε συχνά και συστηματικά για «αλληλεγγύη μεταξύ γυναικών», τη φράση «πίστεψε το θύμα», συνθήματα όπως τα «εγώ, αδελφή μου, σε πιστεύω», «οι γυναίκες πρέπει να στηρίζουν γυναίκες». Και ομοίως, είναι καμιά φορά δύσκολο να σκεφτούμε τι ακριβώς θα πρέπει να κάνουμε όταν συμβαίνει κάτι σε κάποια γυναίκα που ξέρουμε. Εδώ έρχεται πάλι η πραγματικότητα να μας εξηγήσει. Στη δίκη Φιλιππίδη, η υποστήριξη επώνυμων, γνωστών και με επιρροή ηθοποιών είναι παράδειγμα προς μίμηση. Πολλά μπορεί να κάνει κανείς και κυρίως πολλά μπορεί να μην κάνει. Η σιωπή είναι εύκολη και συνήθως χωρίς κόστος. 

Η Λένα Δροσάκη δεν σιώπησε. Η Κάτια Δανδουλάκη δεν σιώπησε και υπερασπίστηκε έμπρακτα τη Λένα Δροσάκη. Περιέγραψε εύγλωττα ότι «η Λένα έδειχνε τρομαγμένη, ντρεπόταν. Κάποια στιγμή ο Πέτρος άρχισε να δείχνει πιο εκνευρισμένος γιατί δεν πήγαιναν ίσως τα πράγματα όπως θα ήθελε, ήθελε να ελέγχει… υπήρχε μια αστυνόμευση που δεν ήταν ανεκτή σε μια πρόβα». Η Μαριάννα Τουμασάτου δεν σιώπησε και δήλωσε «δεν θα έπαιζα ποτέ με τον Πέτρο Φιλιππίδη, γιατί δεν πιστεύω ότι αν αθωωθεί, θα πρόκειται για μια δίκαιη απόφαση». Η Εβελίνα Παπούλια περιέγραψε ένα σκηνικό σεξουαλικής παρενόχλησης από τον ηθοποιό. Πολλές ακόμη ηθοποιοί, όπως η Ζέτα Δούκα, η Πηνελόπη Αναστασοπούλου και η Άννα Μαρία Παπαχαραλάμπους δεν έχουν σιωπήσει, έχουν πάρει θέση και στηρίζουν έμπρακτα αυτό που πιστεύουν ότι είναι σωστό. 

Αυτές οι γυναίκες και η συμπεριφορά τους είναι η μετάφραση των θεωριών που ακούμε για το πώς στηρίζουμε έμπρακτα σε αυτές τις περιπτώσεις. Είναι, επίσης, πρόσωπα με μεγάλη αναγνωρισιμότητα, με κοινό και με επιρροή. Αυτήν τη στιγμή, παιδάκια και εφηβάκια στην Ελλάδα που ακούνε ειδήσεις με τους γονείς τους μετά το σχολείο βλέπουν ηθοποιούς που ξέρουν να παίρνουν θέση για ένα σοβαρό ζήτημα. Αυτά τα πράγματα εγγράφονται, μένουν στις συνειδήσεις. Μπορεί το «ο φεμινισμός λέει να πιστεύω τα θύματα» να μη λέει κάτι που καρφώνεται στο μυαλό, αλλά το «η ηθοποιός που ξέρω στήριξε το θύμα τότε σε μια δίκη» καρφώνεται. 

Η δίκη αυτή, καθώς και τα πρόσωπα που τη συναπαρτίζουν, συμπυκνώνει ένα μεγάλο μέρος της φεμινιστικής θεωρίας και βρίθει πατριαρχικών συμβολισμών. Μπορείς μέσα απ’ αυτή να εξηγήσεις το victim blaming, τη συστημική υποτίμηση της γυναικείας κατάθεσης, τη γυναικεία αλληλεγγύη, την έμφυλη βία, τη σημασία της «Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης» για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, τη σημασία της «απόπειρας». Κάποια φωτισμένη νομικός θα κάνει παπάδες όταν τη διδάξει στο πανεπιστήμιο. Ως τότε, περιμένουμε την απόφαση του Εφετείου και, φυσικά, παρακολουθούμε τις σχετικές ειδήσεις, οι οποίες σε αυτό το στάδιο είναι πλέον καθημερινές. 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Antinero: Καταγγελία-μαμούθ για το μεγαλύτερο πρόγραμμα δασικής πρόληψης

Ρεπορτάζ / Antinero: Πώς το «μεγαλύτερο πρόγραμμα δασικής πρόληψης» έγινε πεδίο καταγγελιών

Με εκατομμύρια ευρώ να έχουν ήδη διατεθεί, το πρόγραμμα Antinero μπαίνει στο στόχαστρο: 213 φορείς και πολίτες υπέβαλαν αναφορά στην Ε.Ε., αμφισβητώντας τη νομιμότητα και την αποτελεσματικότητά του.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ