ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΜΕΡΕΣ δημοσιεύθηκαν πέντε διαφορετικές δημοσκοπήσεις (Pulse, ALCO, Metron Analysis, Prorata, Marc). Και οι πέντε, παρά τις επιμέρους διαφορές τους, καταλήγουν σε κάποια κοινά συμπεράσματα:
• Η ΝΔ διατηρεί σταθερό δημοσκοπικό προβάδισμα της ΝΔ έναντι του ΣΥΡΙΖΑ. Ελαφρώς μειούμενο σε σχέση με έναν χρόνο πριν, αλλά πάντως διακριτό και πέραν του εύρους του «στατιστικού σφάλματος».
• Η εικόνα του κ. Μητσοτάκη παραμένει πιο ισχυρή από εκείνη του κ. Τσίπρα, ειδικά σε τομείς όπως η οικονομία, οι επενδύσεις, τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Ο κ. Τσίπρας φαίνεται να παραμένει ισχυρός στο πεδίο των ψυχικών ταυτίσεων με πιο λαϊκά στρώματα και νεότερες ηλικίες. Στοιχείο αναμφίβολα σημαντικό, αλλά που δεν συνιστά από μόνο του προϋπόθεση εκλογικής επικράτησης.
• Ο βαθμός αποδοχής της κυβέρνησης έχει υποχωρήσει μεν, ωστόσο παραμένει αξιοσημείωτος. Ποσοστά αποδοχής της τάξης του 35-40% είναι τα μεγαλύτερα που έχει καταγράψει ελληνική κυβέρνηση τον τελευταίο χρόνο της θητείας της από το 2008 και μετά.
Η κυβέρνηση δεν σκορπίζει ενθουσιασμό, αλλά διαθέτει αντοχή και ανοχή. Η δε δυστοπική κατάσταση για τη χώρα που περιγράφει η αντιπολίτευση (και ειδικά ο ΣΥΡΙΖΑ) δεν φαίνεται να αποτελεί κοινωνική παραδοχή.
• Η εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ παραμένει προβληματική, καθώς όχι μόνο υστερεί σε «κυβερνησιμότητα» αλλά φαίνεται να παραμένει πιο «αντιπαθητικό» κόμμα. Είναι ενδεικτικό ότι στο ερώτημα «ποιο κόμμα θα σας ενοχλούσε να κερδίσει τις εκλογές» εξακολουθεί να καταγράφει πρωτιά (46%-43% στην έρευνα της Prorata), παρότι η ΝΔ, ως κυβέρνηση, θα έπρεπε να συγκεντρώνει τη μήνη όλων των υπολοίπων. Ένα σημαντικό πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να είναι η αδυναμία να προσελκύσει ψήφους απευθείας από τη ΝΔ. Η διαρροή ψηφοφόρων από ΝΔ προς ΣΥΡΙΖΑ εξισορροπείται από το ποσοστό διαρροής ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ προς τη ΝΔ. Όσο αυτό δεν αλλάζει –όπως είχε συμβεί και το 2015 και το 2019, οπότε παρατηρήθηκε απευθείας μετακίνηση περίπου 10% από το κόμμα που έχασε προς το κόμμα που κέρδισε–, οι πιθανότητες του ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει την πρώτη θέση μειώνονται.
• Τα υπόλοιπα κόμματα εμφανίζουν μια στασιμότητα. Μόνο το ΠΑΣΟΚ καταγράφει σταθερά δημοσκοπικά ποσοστά μεγαλύτερα από αυτά των τελευταίων βουλευτικών εκλογών, έχει χάσει ωστόσο τη δυναμική που κατέγραφε έναν χρόνο πριν, αμέσως μετά την εκλογή του κ. Ανδρουλάκη.
• Το δε ποσοστό αναποφάσιστων ψηφοφόρων δεν είναι υψηλότερο απ’ ό,τι σε παλαιότερες προεκλογικές έρευνες και προέρχεται από πολλές δεξαμενές, κάτι που σημαίνει ότι δύσκολα θα κινηθεί μαζικά προς μία κατεύθυνση.
Συνοψίζοντας: Η κυβέρνηση δεν σκορπίζει ενθουσιασμό, αλλά διαθέτει αντοχή και ανοχή. Η δε δυστοπική κατάσταση για τη χώρα που περιγράφει η αντιπολίτευση (και ειδικά ο ΣΥΡΙΖΑ) δεν φαίνεται να αποτελεί κοινωνική παραδοχή.
Αυτά δείχνουν τα στοιχεία. Κάποιους τους χαροποιούν, αλλά καλό είναι να μην εφησυχάζουν. Και κάποιους τους δυσαρεστούν, με αποτέλεσμα να πετροβολούν τον «αγγελιοφόρο», λες και είναι αυτός το πρόβλημα και όχι το μήνυμα καθαυτό.
Όλα όμως έχουν την εξήγησή τους και όσο η ανάλυση της αντιπολίτευσης επηρεάζεται από την οργή και το θυμικό της, τόσο θα αναρωτιούνται «τι έχουν τα έρμα και δεν ψοφάνε»…
Ερμηνεύοντας λοιπόν τις επί μεγάλο διάστημα σταθερές εκλογικές τάσεις θα εστιάζαμε σε τέσσερα κυρίως σημεία:
• Πρώτον, στη συνεχή διαχείριση κρίσεων. Η διαχείριση δύο μεγάλων κρίσεων τον πρώτο χρόνο της κυβέρνησης δημιούργησε πρόσθετο πολιτικό κεφάλαιο στον κ. Μητσοτάκη. Το οποίο έχει εκλείψει πλέον, αλλά στις δύσκολες στιγμές που ακολούθησαν λειτούργησε ως «μαξιλαράκι». Οι κρίσεις που ακολούθησαν θεωρούνται από τους πολίτες σε μεγάλο βαθμό εξωγενείς, άρα δημιουργούν και μια αντίστοιχη ανοχή. Παρά τα όποια λάθη καταλογίζονται στην κυβέρνηση, υπάρχει η αίσθηση είναι ότι τις διαχειρίζεται καλύτερα από τους ανταγωνιστές της.
• Δεύτερον, στο ότι η ΝΔ διέψευσε φοβίες που υπήρχαν. Κοινωνικές ομάδες που ήταν προνομιακό κοινό του ΣΥΡΙΖΑ (π.χ. επιδοματούχοι, δημόσιοι υπάλληλοι κ.λπ.) όχι μόνο δεν επλήγησαν, αλλά, αντιθέτως, είδαν είτε μικρές αυξήσεις είτε ακόμα περισσότερες ενισχύσεις. Αυτό εξηγεί και κάποιες εισροές στη ΝΔ από τον ΣΥΡΙΖΑ.
• Τρίτον, στο ότι υπάρχουν κάποιοι τομείς όπου το έργο της κυβέρνησης συγκεντρώνει αποδοχή μεγαλύτερη της εκλογικής επιρροής της. Ψηφιοποίηση κράτους, επενδύσεις, μείωση ανεργίας, εξωτερική πολιτική και εξοπλιστικά, δημόσια έργα, τουρισμός, είναι τομείς στους οποίους ο κόσμος θεωρεί ότι η κατάσταση έχει βελτιωθεί και αυτό στηρίζει το συνολικό αφήγημά της.
• Τέταρτον, στην τακτική της αντιπολίτευσης. Θα έπρεπε να είναι πλέον σαφές ότι οι υψηλοί τόνοι δεν αποδίδουν. Αντιθέτως, όταν χάνεται το μέτρο, προκαλούν αντισυσπειρώσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ ακολουθεί τη μανιέρα της περιόδου 2010-15, αλλά οι συνθήκες δεν είναι πλέον ίδιες. Και όσο εξακολουθεί να συνομιλεί με ένα ολοένα και πιο φανατισμένο εκλογικό ακροατήριο τόσο θα δυσκολεύεται να πείσει το κοινό που κρίνει τις εκλογές.
Προεξοφλούν όλα τα παραπάνω την εκλογική νίκη για τη ΝΔ; Ασφαλώς όχι. Τα σημάδια φθοράς είναι ορατά. Ο δύσκολος χειμώνας είναι μπροστά, αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι ίσως τελικά είναι λιγότερο δύσκολος από όσο είχε προεξοφληθεί. Υπάρχουν κρίσιμοι τομείς όπου η ΝΔ εμφανίζεται αδύναμη, όπως το πεδίο των ψυχικών ταυτίσεων και η επιρροή στις νέες ηλικίες, ενώ πάντα υπάρχουν απρόοπτα γεγονότα που μπορούν να αλλάξουν τα δεδομένα. Αυτό δεν έχει συμβεί μέχρι σήμερα για τους λόγους που προαναφέρθηκαν. Αλλά σε ένα πολιτικό περιβάλλον που ακόμα δεν έχει ανακτήσει τη σταθερότητα της προπερασμένης δεκαετίας, κάθε απρόβλεπτο γεγονός μπορεί να προκαλέσει αναταράξεις.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LIFO.
σχόλια