Έρευνα ΕΝΑ-Prorata: Ο βαθμός αντιπάθειας των κομμάτων  και ο ρόλος δεξιάς και αριστεράς

Έρευνα ΕΝΑ-Prorata: Το πιο αντιπαθές κόμμα και ο ρόλος «δεξιάς» και «αριστεράς» Facebook Twitter
Φωτ.: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ/EUROKINISSI
0

Έρευνα του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών (ΕΝΑ), σε συνεργασία με την εταιρεία δημοσκοπήσεων Prorata, καταλήγει στο συμπέρασμα πως η διάκριση «Αριστερά-Δεξιά» αποτελεί ακόμα μέτρο κρίσης του κομματικού ανταγωνισμού στη χώρα. 

Το ερωτηματολόγιο της έρευνας είχε τρεις θεματικές, που αφορούσαν το «πολιτικό ενδιαφέρον», όπου συζητούνται ζητήματα πολιτικής εμπλοκής και διαθεσιμότητας, καθώς και εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς, η «ιδεολογία», όπου συζητούνται κρίσιμες πλευρές της ιδεολογικής συζήτησης, τόσο σε επίπεδο ταυτοτήτων όσο και σε επίπεδο πολιτικοϊδεολογικής τοποθέτησης και «πολιτικές», όπου καταγράφονται οι στάσεις των πολιτών γύρω από συγκεκριμένες πολιτικές και προγραμματικές θέσεις.

Τα συμπέρασμα που προέκυψε πως η ταυτότητα «προοδευτικός» φέρει μία  κοινωνική αντιπαράθεση ως προς την ένοιά της και αναμένεται να αποτελέσει ένα πολύ σημαντικό επίδικο στον προεκλογικό ανταγωνισμό.

Επίσης, το γεγονός ότι κατά τεκμήριο αριστερόστροφες ταυτότητες στοιχίζονται στα αριστερά και δεξιόστροφες στα δεξιά δείχνει ότι η πολιτικοϊδεολογική συγκρότηση στην Ελλάδα εξακολουθεί να έχει κάποιες σταθερές που διαφοροποιούν το αριστερό από το δεξιό.

Οι στρατηγικές των κομμάτων επιδρούν και στο πώς σχηματίζουν ιδεολογικές ταυτότητες οι πολίτες. 

«Είναι βέβαιο ότι ακόμα υπάρχουν αντιπαραθετικές ταυτότητες και έννοιες που οργανώνουν τον κοινωνικό και πολιτικό ανταγωνισμό στη βάση της αντίθεσης ανάμεσά τους σε διακριτές πολιτικές εναλλακτικές» αναφέρεται, ειδικότερα, στην έρευνα. 

Ο βαθμός αντιπάθειας των κομμάτων 

Ο βαθμός αντιπάθειας προς τα κόμματα αναμένεται να επηρεάσει την εκλογική συνθήκη. Είναι χαρακτηριστικό πως στη σύγχρονη εκλογική συμπεριφορά διεθνώς εμφανίζεται το φαινόμενο της «αρνητικής ταύτισης» με κάποιο κόμμα, όπου η αντιπάθεια εμφανίζεται να είναι ισχυρότερο κίνητρο ψήφου απ’ ό,τι η συμπάθεια.

Σύμφωνα με τις απαντήσεις των ερωτηθέντων, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το πρώτο κόμμα σε αντιπάθεια και ακολoυθεί η Νέα Δημοκρατία. Συγκεκριμένα, το 35% του συνόλου δήλωσε πως αντιπαθεί τον ΣΥΡΙΖΑ, το 33% τη ΝΔ, το 9% τους Έλληνες για την Πατρίδα, το 7% το ΚΚΕ, το 4% την Ελληνική Λύση και το ΜέΡΑ25 και το 2% το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ.

Έρευνα ΕΝΑ-Prorata: Το πιο αντιπαθές κόμμα και ο ρόλος «δεξιάς» και «αριστεράς» Facebook Twitter

Βασικά συμπεράσματα

Ένα από τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας είναι πως η εδραιωμένη δυσπιστία των πολιτών απέναντι στη λειτουργία του ελληνικού πολιτικού συστήματος οδηγεί σε αποτιμήσεις της πολιτικής διαδικασίας ως συνυφασμένης κυρίως με το φαινόμενο της διαφθοράς. Αυτή η ανάγνωση συνιστά οπωσδήποτε αντίδραση σε υπαρκτές ανεπάρκειες και παθολογίες της πολιτικής διαχείρισης. Οι πολίτες διατηρούν, ωστόσο, υψηλές προσδοκίες από την πολιτική και σε πολύ μεγάλο βαθμό μπορούν να φανταστούν εαυτούς ως συμμέτοχους στην πολιτική διαδικασία.

Μπορεί, επομένως, να εξαχθεί το συμπέρασμα, πως οι αποτυχίες της πολιτικής είναι βασική αιτία για την ανάδυση συναισθημάτων τα οποία στρέφονται κυρίως ενάντια στους φορείς της πολιτικής και λιγότερο ενάντια στην ίδια την πολιτική. Οι πολίτες αντιλαμβάνονται την πολιτική ως δυνατότητα κινητοποίησης αλλαγών, αλλά προς το παρόν φαίνεται πως το ελληνικό πολιτικό σύστημα ματαιώνει τις προσδοκίες τους.

Ένα δεύτερο συμπέρασμα είναι πως η εμπιστοσύνη προς ορισμένους θεσμούς είναι ένας κρίσιμος δείκτης του τρόπου με τον οποίο κατανοούν οι πολίτες τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος. Περισσότερης εμπιστοσύνης απολαμβάνουν θεσμοί με μακρά ιστορική παρουσία, οι οποίοι αποπνέουν σταθερότητα σε μια εποχή ρευστότητας. Πρακτικά, οι θεσμοί στρατός, πανεπιστήμιο, ΕΣΥ αντιστοιχούν σε τρεις λειτουργίες του κράτους που κατεξοχήν συμβάλλουν στην κοινωνική αναπαραγωγή: άμυνα και ασφάλεια, εκπαίδευση και κοινωνική κινητικότητα, υγεία και επιβίωση. Η προτίμηση στο ΕΣΥ είναι απότοκο της πανδημίας, ο στρατός είναι παράγοντας ασφάλειας σε εποχές ανασφάλειας λόγω γεγονότων που προσλαμβάνονται ως εξωτερικές απειλές, το πανεπιστήμιο είναι ένας τρόπος καλλιέργειας δυνατοτήτων για ένα καλύτερο μέλλον.

Από εκεί και πέρα, οι αιρετοί θεσμοί ή οι θεσμοί που υπόκεινται σε δημόσιο ή κοινωνικό έλεγχο δεξιώνονται χαμηλή εμπιστοσύνη, όπως επίσης και τα εκτεθειμένα ΜΜΕ, αλλά και η εκκλησία, ιδίως στη συνάφεια της πανδημίας. Πρόκειται, θα λέγαμε, για έλλειμμα αξιοπιστίας, καθώς η εμπιστοσύνη υποδηλώνει δεσμό με θεσμούς ή συστήματα πολιτικών σχέσεων που πάνω-κάτω παρέχουν, έστω και ανεπαρκώς, αυτά τα οποία είναι επιφορτισμένα να προσφέρουν.

Επιπλέον, η διάκριση «Αριστερά – Δεξιά» εξακολουθεί να είναι ένα μέτρο βάσει του οποίου κρίνεται η εξέλιξη του κομματικού ανταγωνισμού. Τα επίδικα στη συγχρονία είναι ενδεχομένως διαφορετικά και ενίοτε απομακρύνονται από τις παραδοσιακές ορίζουσες της διάκρισης. Ωστόσο, αυτού του είδους η διαίρεση εξακολουθεί να έχει νόημα όσο υπάρχει ο καπιταλισμός και οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που αυτός εγκαθιδρύει, όσο υπάρχουν ανισότητες και όσο υπάρχουν κοινωνικοπολιτικές δυνάμεις που αντιστρατεύονται μια τέτοιου είδους κανονικότητα. 

Και τα δύο μεγάλα κόμματα διεκδίκησης της εξουσίας φαίνεται πως εδράζονται σε σχετικά αμιγείς αριστερόστροφες και δεξιόστροφες βάσεις.

Παράλληλα, ο χώρος του κέντρου μοιάζει να μην έχει κάποια εγγενή χαρακτηριστικά, αλλά, αντίθετα, άλλοτε τείνει προς τα αριστερά και άλλοτε προς τα δεξιά. Ο κεντρώος χώρος είναι προοδευτικός με όρους πολιτισμικού φιλελευθερισμού, αλλά πιο κοντά στη δεξιά με όρους οικονομίας. Ενδεχομένως, η αυτοτοποθέτηση στο κέντρο να υποδηλώνει και μια αμηχανία για το πού θα κινηθεί μια μελλοντική εκλογική επιλογή.

Οι αρνούμενοι την αυτοτοποθέτησή τους στον άξονα «Αριστερά-Δεξιά» φαίνεται πως λαμβάνουν περισσότερο πολωτικές στάσεις, εκφράζουν μεγαλύτερη δυσπιστία στο πολιτικό σύστημα και είναι περισσότερο επιρρεπείς σε εικόνες αστάθειας.

Όπως καταδεικνύεται, οι στρατηγικές των πολιτικών κομμάτων επιδρούν, εμφανώς, στις αναπαραστάσεις του πολιτικού ανταγωνισμού, έτσι όπως αυτές κατανοούνται από τους πολίτες. Τα δίπολα «πρόοδος - συντήρηση» και «λαϊκισμός - υπευθυνότητα» υπερκαλύπτουν εν προκειμένω το «Αριστερά - Δεξιά», κυρίως γιατί τα κόμματα προπαγανδίζουν κατά βάση αυτά τα δύο δίπολα.

Άρα, ό,τι εμφανίζεται στην έρευνα ως τάση δεν είναι προφανώς μια στάσιμη κατάσταση, αλλά μια συνθήκη που μπορεί να μεταβληθεί μέσα από τη δυναμική του κομματικού ανταγωνισμού. Η επένδυση όλων των πολιτικών δυνάμεων στην καλλιέργεια ενός ισχυρού «αντί» που μπορεί να δημιουργεί συσπειρώσεις και να κατανικά τους δισταγμούς των αναποφάσιστων πλήττει κατ' αρχάς τον ΣΥΡΙΖΑ, ιδίως όταν το «αντί» που ο ίδιος προβάλλει δεν πλαισιώνεται από εναλλακτική που κινητοποιεί τις απαραίτητες ποιοτικά και ποσοτικά εγκλήσεις.

Τέλος, η πανδημία αλλά και η αλληλουχία των αλλεπάλληλων κρίσεων έδειξαν ότι πολλές θεματικές εμφάσεις νεοφιλελεύθερης κοπής, όπως για τον περιορισμένο ρόλο του κράτους στην οικονομία ή τη θέση του ιδιωτικού τομέα, έχουν παύσει να θεωρούνται σταθερά σημεία κοινής λογικής σε αρκετές κατηγορίες της κοινής γνώμης. Φαίνεται πλέον να μορφοποιείται μια νέα κοινή λογική, που επενδύει σε πλευρές μιας περισσότερο αριστερόστροφης προοδευτικής πολιτικής.

Πολιτική
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Επίσκεψη Γεραπετρίτη στην Τρίπολη: Ελλάδα και Λιβύη έτοιμες να συζητήσουν για οριοθέτηση ΑΟΖ στο προσεχές μέλλον

Πολιτική / Επίσκεψη Γεραπετρίτη στην Τρίπολη: Ελλάδα και Λιβύη έτοιμες να συζητήσουν για οριοθέτηση ΑΟΖ στο προσεχές μέλλον

Ο κ. Γεραπετρίτης διατύπωσε την επιδίωξη της Ελλάδας για ενίσχυση των διμερών σχέσεων με την Τρίπολη, με έμφαση στην οικονομία και τις επενδύσεις - Τι δήλωσε ο Λίβυος ΥΠΕΞ
LIFO NEWSROOM
Λευτέρης Αυγενάκης: Άρση ασυλίας για το επεισόδιο στο αεροδρόμιο ζητά η Επιτροπή Δεοντολογίας

Πολιτική / Λευτέρης Αυγενάκης: Άρση ασυλίας για το επεισόδιο στο αεροδρόμιο ζητά η Επιτροπή Δεοντολογίας

Το καλοκαίρι του 2024, ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας ενεπλάκη σε περιστατικό χειροδικίας κατά εργαζόμενου στο «Ελ. Βενιζέλος» με αποτέλεσμα τη διαγραφή του
LIFO NEWSROOM
ΟΠΕΚΕΠΕ: Κοινή πρόταση για Προκαταρκτική Επιτροπή καταθέτουν ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και Νέα Αριστερά

Πολιτική / ΟΠΕΚΕΠΕ: Κοινή πρόταση για Προκαταρκτική Επιτροπή καταθέτουν ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και Νέα Αριστερά

«Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν είναι μόνο ένα οικονομικό σκάνδαλο διαφθοράς, αλλά μια δυσώδης υπόθεση διαπλοκής μετά το 2019 υψηλόβαθμων κυβερνητικών στελεχών και βουλευτών της ΝΔ και «γαλάζιων» παραγόντων» αναφέρεται στην ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ
LIFO NEWSROOM
Συνήγορος του Πολίτη: Κίνδυνος για το κράτος δικαίου η αναστολή αιτήσεων ασύλου

Πολιτική / Συνήγορος του Πολίτη: Κίνδυνος για το κράτος δικαίου η αναστολή αιτήσεων ασύλου

«Τόσο ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ όσο και το παράγωγο ενωσιακό δίκαιο κατοχυρώνουν, εκτός από την κατ’ ουσίαν διεθνή προστασία σε περίπτωση βάσιμων λόγων δίωξης, και το δικαίωμα πρόσβασης στη διαδικασία ασύλου»
LIFO NEWSROOM
Βενιζέλος κατά κυβέρνησης για το μεταναστευτικό: Ζήτημα υψίστης σημασίας για την υπόσταση του κράτους δικαίου

Πολιτική / Βενιζέλος κατά κυβέρνησης για το μεταναστευτικό: Ζήτημα υψίστης σημασίας για την υπόσταση του κράτους δικαίου

Ζητά την ανάκληση της νομικής αιτιολόγησης που στηρίζεται στο άρθρο 15 ΕΣΔΑ, δηλαδή το αντίστοιχο του άρθρου 48 Συντ. για την εφαρμογή του νόμου περί καταστάσεως πολιορκίας, όπως σημειώνει με έκπληξη
LIFO NEWSROOM
Φλωρίδης για Ιατροδικαστική Υπηρεσία Πάτρας: «Αν δεν κόψεις τα σάπια, θα μολυνθούν και τα υπόλοιπα»

Πολιτική / Φλωρίδης για Ιατροδικαστική Υπηρεσία Πάτρας: «Αν δεν κόψεις τα σάπια, θα μολυνθούν και τα υπόλοιπα»

Ανοιχτό άφησε το ενδεχόμενο να τεθεί σε αναστολή και ο ιατροδικαστής που υπέγραψε τις τρεις εκθέσεις για τα βρέφη που δολοφόνησε η Ειρήνη Μουρτζούκου, ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης, εξηγώντας τους λόγους που οδήγησαν στην απόφαση για την αναστολή λειτουργίας της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Πάτρας
LIFO NEWSROOM
Ακροδεξιό παραλήρημα Πλεύρη: Αντικίνητρα για «λαθρομετανάστες, που έρχονται και τρώνε-πίνουν με τα χρήματα των φορολογούμενων»

Πολιτική / Ακροδεξιό παραλήρημα Πλεύρη: Αντικίνητρα για «λαθρομετανάστες, που έρχονται και τρώνε-πίνουν με τα χρήματα των φορολογούμενων»

Ο νέος υπουργός επιτίθεται στους μετανάστες με χυδαία ρητορική λέγοντας πως στις δομές «τρώνε 3 φορές κρέας και μία ψάρι» και πως «δεν θέλουμε να αντικαταστήσουμε τον πληθυσμό της Ευρώπης»
LIFO NEWSROOM
Μητσοτάκης κατά Ανδρουλάκη στη Βουλή: Πολιτική κόντρα για ΟΠΕΚΕΠΕ και «γαλάζια συμμορία»

Πολιτική / Μητσοτάκης κατά Ανδρουλάκη στη Βουλή: Πολιτική κόντρα για ΟΠΕΚΕΠΕ και «γαλάζια συμμορία»

 Όταν απευθύνεστε σε αυτήν την παράταξη δεν θα χρησιμοποιείτε τον όρο «γαλάζια συμμορία», δεν τη δέχομαι από ένα κόμμα, που έχει στιγματίσει την πολιτική ζωή της χώρας, απάντησε σε υψηλούς τόνους στον Νίκο Ανδρουλάκη ο πρωθυπουργός
LIFO NEWSROOM
Μητσοτάκης: «Κλείνει η δίοδος από Λιβύη προς Ελλάδα» – Τρίμηνη αναστολή ασύλου και δύο κλειστά κέντρα στην Κρήτη

Πολιτική / Μητσοτάκης: «Κλείνει η δίοδος από Λιβύη προς Ελλάδα» – Τρίμηνη αναστολή ασύλου και δύο κλειστά κέντρα στην Κρήτη

Σύλληψη και κράτηση για όσους εισέρχονται παράνομα στη χώρα – Νέα μέτρα υπό τον απόηχο της άρνησης Χάφταρ να δεχθεί την ευρωπαϊκή αποστολή
LIFO NEWSROOM