Η ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟΥ δυστυχήματος στα Τέμπη, που συνέβη στις 28 Φεβρουαρίου 2023 και στοίχισε τη ζωή σε 57 άτομα, βρίσκεται σε εξέλιξη και καθημερινά προστίθενται νέα στοιχεία. Ένα ηχητικό ντοκουμέντο από κλήσεις στο 112 που βρισκόταν στη δικογραφία εδώ και αρκετούς μήνες βγήκε στη δημοσιότητα τις προηγούμενες μέρες, αποκαλύπτοντας δραματικές στιγμές που βίωσαν ορισμένα θύματα μετά τη σύγκρουση, και συγκίνησε την ελληνική κοινωνία, η οποία δεν ξεχνά το δυστύχημα των Τεμπών και δεν ικανοποιείται από τις απαντήσεις και τη στάση της κυβέρνησης.
Πριν από μερικές μέρες εκπρόσωποι του Συλλόγου Συγγενών Θυμάτων Τεμπών 2023, ο οποίος εκπροσωπεί μια μικρή μειοψηφία συγγενών (οι περισσότεροι δεν συμμετέχουν και έχουν ορίσει άλλους τεχνικούς συμβούλους- πραγματογνώμονες), παρέδωσαν στις ανακριτικές αρχές το πόρισμα του ιδιώτη τεχνικού συμβούλου-πραγματογνώμονα Βασίλη Κοκοτσάκη για να ενσωματωθεί στη δικογραφία. Η έκθεση του κ. Κοκοτσάκη αναφερόταν στον θάνατο 30 διασωθέντων από τη σύγκρουση, που απανθρακώθηκαν σε δεύτερο χρόνο από φωτιά που προκλήθηκε από αρωματικούς υδρογονάνθρακες.
Λόγω της σημαντικής διαφωνίας για τα αίτια της φωτιάς, ο ανακριτής έχει ζητήσει εδώ και μερικούς μήνες μια νέα έκθεση, η οποία αναμένεται να παραδοθεί από μέρα σε μέρα, για να δώσει την απάντηση που λείπει ως προς το τι προκάλεσε την πυρκαγιά μετά την πρόσκρουση. Η απάντηση αυτή, όταν και αν δοθεί, αναμένεται να φωτίσει και το μυστήριο για το αν υπήρξε κάποια παράνομη μεταφορά εύφλεκτων υλών.
Αυτό, ωστόσο, διαφοροποιείται από τις εκτιμήσεις άλλων πραγματογνωμόνων οικογενειών, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι από τα στοιχεία που υπάρχουν ο αριθμός των θυμάτων που φαίνεται να κάηκαν, ενώ ήταν ζωντανά, είναι 5-7. Σύμφωνα με τον πραγματογνώμονα Κώστα Λακαφώση, από την Επιτροπή Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών (ΕΔΑΠΟ), υπάρχουν αποδείξεις για 5 ανθρώπους που κάηκαν ενώ ήταν ζωντανοί, αλλά, όπως λέει, και ένας άνθρωπος να μπορούσε να επιβιώσει αν δεν υπήρχε η φωτιά αρκούσε για να είναι σοβαρό το ζήτημα και να ερευνηθεί περαιτέρω ώστε να ασκηθούν οι αντίστοιχες ποινικές διώξεις.
Η μεγάλη εκκρεμότητα
Ως προς τα αίτια πρόκλησης της φωτιάς όλοι οι πραγματογνώμονες των οικογενειών φαίνεται να αμφισβητούν το αρχικό πόρισμα της Πυροσβεστικής περί ελαίων σιλικόνης των μετασχηματιστών ως αιτία της έκρηξης, αλλά χωρίς βεβαιότητες για το υλικό που πραγματικά την προκάλεσε. Στον φάκελο του ανακριτή υπάρχουν πάρα πολλές διαφορετικές εκθέσεις τεχνικών συμβούλων των οικογενειών για το ζήτημα αυτό.
Λόγω της σημαντικής διαφωνίας για τα αίτια της φωτιάς, ο ανακριτής έχει ζητήσει εδώ και μερικούς μήνες μια νέα έκθεση από τον καθηγητή της Σχολής Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ, Δημήτρη Καρώνη, η οποία αναμένεται να παραδοθεί από μέρα σε μέρα, για να δώσει την απάντηση που λείπει ως προς το τι προκάλεσε την πυρκαγιά μετά την πρόσκρουση. Η απάντηση αυτή, όταν και αν δοθεί, αναμένεται να φωτίσει και το μυστήριο για το αν υπήρξε κάποια παράνομη μεταφορά εύφλεκτων υλών.
Ο ανακριτής μέχρι στιγμής, στο πλαίσιο της δικαστικής έρευνας, στηριζόταν στα πορίσματα της Πυροσβεστικής και των διορισμένων πραγματογνωμόνων που ανέφεραν τα λάδια σιλικόνης ως αιτία της φωτιάς, κάτι που αμφισβητούν όμως όλοι οι άλλοι πραγματογνώμονες των συγγενών των θυμάτων, παρά τις επιμέρους διαφωνίες που υπάρχουν και ανάμεσά τους.
Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, το πόρισμα του ΕΜΠ θα απορρίπτει το ότι η αιτία της αρχικής ανάφλεξης ήταν τα έλαια σιλικόνης και αυτό θα είναι το πρώτο επίσημο πόρισμα στον φάκελο της δικογραφίας που θα το λέει. Αυτό θα συμβάλει στο να αρθεί μια εσφαλμένη, απ’ ό,τι φαίνεται, εκτίμηση που δημιουργούσε εμπόδια στη διερεύνηση του σιδηροδρομικού δυστυχήματος. Οι ίδιες πληροφορίες, όμως, αναφέρουν πως ούτε η έρευνα του ΕΜΠ ως τώρα έχει καταλήξει στον προσδιορισμό του υλικού που προκάλεσε τη φωτιά, αλλά θα αποκλείσει τα έλαια σιλικόνης, που είναι κι αυτό σημαντικό.
Τα στοιχεία που λείπουν
Το βιντεοληπτικό υλικό για την εμπορική αμαξοστοιχία που δεν βρέθηκε ποτέ είναι από τα σημαντικά στοιχεία που λείπουν από τον φάκελο των Τεμπών και θέτει εκ των πραγμάτων ζητήματα ορθής διαχείρισης της ανάκρισης. Οι συγγενείς και οι πραγματογνώμονες που μίλησαν στη LiFO τόνισαν ότι ζητούσαν τα βίντεο από την πρώτη μέρα. Έναν μήνα μετά το δυστύχημα ο πατέρας θύματος και δικηγόρος Αντώνης Ψαρόπουλος υπέβαλε και γραπτώς αίτημα στον εφέτη ανακριτή για να αναζητήσει και να παραδώσει τα βίντεο της φόρτωσης της εμπορικής αμαξοστοιχίας, όπως είχε γίνει με τα βίντεο της επιβατικής.
Αυτό το αίτημα αρχικά αγνοήθηκε, στη συνέχεια υπήρξε μεγάλη καθυστέρηση, παρότι, σύμφωνα με ορισμένους, η αστυνομία όφειλε να κατασχέσει τα βίντεο άμεσα, μετά οι αρμόδιοι του ΟΣΕ έδωσαν λάθος υλικό στη Δικαιοσύνη και στο τέλος είπαν ότι είχαν εγγραφεί άλλα στοιχεία στον δίσκο εκείνο. Οι παραλείψεις εδώ είναι προφανείς και προκαλούν εύλογες υπόνοιες για σκοπιμότητα.
Οι πραγματογνώμονες, ωστόσο, δεν μπορούν να πουν με σιγουριά ότι αυτό που κρύβεται εδώ έχει σίγουρα σχέση με την αιτία της ανάφλεξης, όπως αναφέρει ένας από αυτούς, καθώς μπορεί να υπήρχε μεν κάποιο παράνομο φορτίο που επιχείρησαν κάποιοι να κρύψουν, αλλά δεν υπάρχει βεβαιότητα ότι αυτό σχετιζόταν με τη φωτιά. Κατά τ’ άλλα, η «κατεπείγουσα έρευνα» για το χαμένο βίντεο με την πορεία της εμπορικής αμαξοστοιχίας διατάχθηκε σχεδόν ενάμιση χρόνο μετά το δυστύχημα στα Τέμπη, μόλις τον περασμένο Νοέμβριο. Εντύπωση προκαλεί και η απουσία κάθε αντίδρασης από την κυβέρνηση, η οποία εξακολουθεί, μετά από αυτά, να εμπιστεύεται τη διοίκηση του ΟΣΕ.
Εν αναμονή κι άλλου πορίσματος
Στο τέλος του Φεβρουαρίου αναμένεται ένα ακόμα πόρισμα, αυτό του (νεοσύστατου) Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων, που είναι πλέον ο επίσημος φορέας διερεύνησης και όλοι περιμένουν εάν θα προσθέσει κάποιο νέο εύρημα στα ήδη υπάρχοντα. Σύμφωνα με τον κ. Λακαφώση, πάντως, το κομμάτι της διερεύνησης για τα αίτια της σύγκρουσης είναι ολοκληρωμένο και δεν υπάρχει κανένα κενό σε αυτό.
Όσο για το θέμα της καθυστέρησης της δίκης, δεν υπάρχει μια σαφής απάντηση που θα μπορούσε να δώσει κανείς. Οι συγγενείς θυμάτων με τους οποίους μιλήσαμε αμφισβητούν κάποιες πτυχές της διαχείρισης της ανάκρισης, όπως π.χ. η καθυστέρηση αναζήτησης του βιντεοληπτικού υλικού για την εμπορική αμαξοστοιχία που είχε ως αποτέλεσμα να μη βρεθεί, αλλά δεν θεωρούν ότι υπάρχει γενικά καθυστέρηση, γνωρίζοντας τον τεράστιο όγκο των καταθέσεων, των ντοκουμέντων που πρέπει να εξεταστούν και των πορισμάτων. Πολλοί προτιμούν, όπως λένε, να ερευνηθούν διεξοδικά τα πάντα παρά να βιαστούν, με κίνδυνο να υπάρξουν παραλείψεις και να γίνουν λάθη.
Όταν ο εφέτης ανακριτής ολοκληρώσει την ανάκριση, θα υποβάλει τον φάκελο του υλικού μαζί με την έκθεσή του στον εισαγγελέα και στη συνέχεια θα οριστεί η δίκη. Ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης εκτίμησε ότι αυτό μπορεί να γίνει μέσα στον επόμενο μήνα, ωστόσο πολλοί δικηγόροι της υπόθεσης θεωρούν ότι υπάρχουν ακόμα πολλά ανοιχτά ζητήματα.
