Η τηλεόραση ενσαρκώνει τον ρόλο του ενισχυτή της φρίκης

Η τηλεόραση ενσαρκώνει τον ρόλο του ενισχυτή της φρίκης Facebook Twitter
Δεν νοείται οι φωτογραφίες της σεξουαλικής κακοποίησης ενός 11χρονου παιδιού να αποτελούν υλικό έμπνευσης και talking points για τον πρωινό σχολιασμό μιας ομάδας τηλεπανελιστών.
0

Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΞΕΠΕΡΝΑΕΙ ήδη, από μόνη της, τα όρια της φρίκης. 

Από τη μια βρίσκεται η ανατριχιαστική υπόθεση της μαστροπείας και του μαζικού βιασμού ενός 12χρονου κοριτσιού. Στην καρδιά της Αθήνας, σε έναν διώροφο οίκο ανοχής στην καρδιά του Κεραμεικού, για μήνες οι πελάτες του κυκλώματος του Ηλία Μίχου πλήρωναν για να κακοποιούν σεξουαλικά ένα μικρό παιδί που και ο ίδιος βίαζε συστηματικά. Λέξεις για να περιγράψουν την αθλιότητα του εγκλήματος δεν υπάρχουν.

Από την άλλη βρίσκεται η σοβαρότατη καταγγελία μιας 19χρονης γυναίκας για βιασμό από δύο ένστολους αστυνομικούς της ομάδας ΔΙΑΣ στο υπόγειο του Α.Τ. Ομόνοιας. Η υπόθεση παραμένει ανοιχτή, ωστόσο ότι και να έχει συμβεί σχετικά με την καταγγελία της νεαρής φοιτήτριας, η εικόνα είναι εξοργιστική. Αν ισχύει η κατηγορία, μιλάμε φυσικά για τον απόλυτο εφιάλτη – ακόμα και αν ισχύει η υπερασπιστική γραμμή των αστυνομικών, το γεγονός πως δυο ένστολοι συνευρέθηκαν με άγνωστη κοπέλα εντός του ίδιου τους του αστυνομικού τμήματος, την ώρα που οι συνάδελφοι τους εργάζονταν κανονικά, σχηματίζει μια τουλάχιστον άθλια και ντροπιαστική εικόνα για την Ελληνική Αστυνομία.

Θα υπέθετα πως άνθρωποι που συνειδητά έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στον χώρο της ενημέρωσης και της ψυχαγωγίας, έμπειροι δημοσιογράφοι με χρόνια εμπειρίας στα τηλεοπτικά πλατό, θα είχαν το ένστικτο να κατανοήσουν πως δεν νοείται οι φωτογραφίες της σεξουαλικής κακοποίησης ενός 11χρονου παιδιού να αποτελούν υλικό έμπνευσης και talking points για τον πρωινό σχολιασμό μιας ομάδας τηλεπανελιστών.

Στην ήδη ζοφερή πραγματικότητα που ζούμε, η ελληνική τηλεόραση επέλεξε να καλύψει τα γεγονότα ενσαρκώνοντας τον ρόλο του ενισχυτή της φρίκης. Δεν ήταν μονάχα η συνήθης προσέγγιση του μεγεθυντικού φακού: η παρέλαση δεκάδων προσώπων, εμπλεκόμενων ή και άσχετων τηλεμαγνητών, στα πάνελ και στα ρεπορτάζ, η εξιστόρηση όλων των ανατριχιαστικών λεπτομερειών των υποθέσεων με ύφος crime documentary, η δραματοποιημένη ανάλυση και η διάχυτη παραπληροφόρηση. Όχι, ορισμένες τηλεοπτικές στιγμές των τελευταίων ημερών ξεπέρασαν τα όρια του ευτελούς, ακουμπώντας πλέον το αδιανόητο. 

Το πρωί της Τετάρτης, στην εκπομπή «Το Πρωινό» του ΑΝΤ1, που αυτοπροσδιορίζεται ως «η πολύχρωμη εικόνα του πρωινού και της ημέρας μας», ο Γιώργος Λιάγκας αποφάσισε να παρακολουθήσει ζωντανά στον αέρα φωτογραφίες και υλικό παιδικής πορνογραφίας από την υπόθεση του Κολωνού. Σκρολάροντας στο κινητό του και κοιτώντας ντοκουμέντα του βιασμού του τότε 11χρονου κοριτσιού από τον κατηγορούμενο, που υποθέτουμε πως έφτασαν στα χέρια του μέσω κάποιας ανεξήγητης και παράνομης διαρροής της δικογραφίας, ο παρουσιαστής ξεκίνησε να περιγράφει στους τηλεθεατές τις αντιδράσεις του. 

«Βλέπω τώρα φωτογραφίες και δεν μπορώ να το διαχειριστώ κιόλας γιατί είμαι και πατέρας» ανέφερε, κοιτώντας διαδοχικά την οθόνη του κινητού του και την κάμερα. «Στη φωτογραφία που τώρα είδα φαίνεται το πρόσωπό του, του Ηλία Μίχου. Φαίνεται και κάμερα, και φαίνεται και όλη η σεξουαλική πράξη, ο βιασμός με το ανήλικο το 11χρονο!» πρόσθεσε, καθώς τα υπόλοιπα πρόσωπα του πάνελ περιεργάζονταν το κινητό του δημοσιογράφου και σχολίαζαν σοκαρισμένα τις φρικιαστικές εικόνες της σεξουαλικής κακοποίησης ενός παιδιού.

Από τις αντιδράσεις τους, δεν είμαι σίγουρος αν κανένας τους γνώριζε πως η κατοχή περιεχομένου παιδικής πορνογραφίας είναι σοβαρό ποινικό αδίκημα. Η παράγραφος 6 του άρθρου 348Α του Ποινικού Κώδικα, άλλωστε, γράφει ξεκάθαρα πως «όποιος εν γνώσει αποκτά πρόσβαση σε υλικό παιδικής πορνογραφίας μέσω πληροφοριακών συστημάτων τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία έτη ή χρηματική ποινή». Παράνομη είναι φυσικά και η διαρροή της δικογραφίας και η παραβίαση του δικαστικού απορρήτου, όπως μάθαμε, αλλά προφανώς δεν συνειδητοποιήσαμε με την κάλυψη της υπόθεσης Πισπιρίγκου.

Ας ξεπεράσουμε, ωστόσο, το ζήτημα της νομικής άγνοιας. Θα υπέθετα πως άνθρωποι που συνειδητά έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στον χώρο της ενημέρωσης και της ψυχαγωγίας, έμπειροι δημοσιογράφοι με χρόνια εμπειρίας στα τηλεοπτικά πλατό, θα είχαν το ένστικτο να κατανοήσουν πως η μόνη αλληλεπίδραση με το απεχθέστατο υλικό που βρέθηκε στο κινητό τους θα έπρεπε να περιορίζεται στα όρια της δικογραφίας. Να αναγνωρίζουν, έστω, πως ακόμα και η παθητική μετάδοση τόσο φρικιαστικού περιεχομένου σε εκατοντάδες σαλόνια της Ελλάδας στον βωμό της τηλεθέασης και του εντυπωσιασμού είναι ο ορισμός του ξεπεσμού και της έλλειψης κάθε ηθικού φραγμού. Και πως θα καταλάβαιναν ότι δεν νοείται οι φωτογραφίες της σεξουαλικής κακοποίησης ενός 11χρονου παιδιού να αποτελούν υλικό έμπνευσης και talking points για τον πρωινό σχολιασμό μιας ομάδας τηλεπανελιστών.

Με τις εικόνες που περνούν μπροστά από τις οθόνες μας αυτές τις μέρες, ο τηλεοπτικός πάτος ξεκινά να μοιάζει με ταβάνι. «Η κοπέλα ικανοποίησε τη φαντασίωσή της» ήταν ο τίτλος που επέλεξε το MEGA για να γεμίσει το μπάνερ ενός άλλου πρωινού ρεπορτάζ, αυτήν τη φορά για την υπόθεση της καταγγελίας βιασμού στο Αστυνομικό Τμήμα Ομόνοιας. Η εικόνα αυτή μεταδιδόταν στις 7:51 το πρωί, την ώρα που κάποια παιδιά ετοιμάζονταν να πάνε στο σχολείο και οι τηλεοράσεις των σπιτιών τους ενδεχομένως να ήταν ανοιχτές, και βασιζόταν στην τηλεφωνική συνομιλία που είχαν οι παρουσιαστές με τον δικηγόρο της υπόθεσης Αλέξη Κούγια.

Αλέξης Κούγιας Facebook Twitter
Δεν αποτελεί σύμπτωση πως πίσω από τις πιο εφιαλτικές υποθέσεις της τελευταίας διετίας που κινούν το ενδιαφέρον του τηλεοπτικού κανιβαλισμού εμφανίζεται συνεχώς ο Αλέξης Κούγιας. Φωτ.: Eurokinissi

Φυσικά, ο ρόλος του εν λόγω προσώπου στη διαιώνιση της τηλεοπτικής φρίκης δεν είναι καθόλου αμελητέος. Δεν αποτελεί, άλλωστε, σύμπτωση πως πίσω από τις πιο εφιαλτικές υποθέσεις της τελευταίας διετίας που κινούν το ενδιαφέρον του τηλεοπτικού κανιβαλισμού εμφανίζεται συνεχώς ο ίδιος συνήγορος υπεράσπισης. Εξοπλισμένος, ως συνήθως, με τσιτάτα και προκλητικά αφηγήματα, τοποθετήσεις αντίστοιχες με το περίφημο «επαγγελματίες ομοφυλόφιλοι» της υπόθεσης Λιγνάδη, απειλές παρόμοιες με αυτές που έκανε για την υπόθεση Πισπιρίγκου, ο Αλέξης Κούγιας συνεχίζει να τρέφει και να τρέφεται από τη διαχρονική σχέση αλληλεξάρτησης που έχει με την ελληνική τηλεόραση, ταΐζοντάς την με προβοκατόρικο λόγο και ύφος και δυναμιτίζοντας τη συζήτηση και την κάλυψη των γεγονότων.

Προφανώς η τηλεόραση έχει την υποχρέωση να παρουσιάσει τη γραμμή υπεράσπισης, όπως και να κρατήσει τις ισορροπίες μιας δικαστικής υπόθεσης που βρίσκεται εν εξελίξει, να σεβαστεί το τεκμήριο της αθωότητας και να παρουσιάσει ένα εύρος τοποθετήσεων. Μα θεωρεί σωστό το κανάλι να χτίζεται τηλεοπτικά ένα εξευτελιστικό αφήγημα που απαντά σε μια κατηγορία βιασμού, όποια και αν είναι αυτή, με λεζάντες για ικανοποίηση κάποιας φαντασίωσης; Είναι φυσιολογικό να παρουσιάζει η εκπομπή παντελώς απλαισίωτες τέτοιες φράσεις –που δεν χρειάζεται και ιδιαίτερη φαντασία για να αντιληφθεί κανείς πόσο τραυματικές είναι για τα εκατοντάδες θύματα βιασμού και κακοποίησης– χωρίς καμία αίσθηση του αντικτύπου και της ευθύνης;

Υπάρχει μία ακόμα ενδιαφέρουσα πτυχή που ενώνει και τα δύο τηλεοπτικά συμβάντα. Και τα δύο προκάλεσαν την κατακραυγή δεκάδων χιλιάδων οργισμένων χρηστών των social media και τελικά αναδείχθηκαν από αυτά. Αναρτήσεις που κατέκριναν τα κανάλια για τον τρόπο κάλυψης των δύο ζοφερών υποθέσεων και ζητούσαν την άμεση παρέμβαση κάποιου φορέα γέμισαν χθες κάθε γωνιά του ελληνικού διαδικτύου. Δυστυχώς, οι αντιδράσεις του ΕΣΡ και της ΕΣΗΕΑ παραμένουν ακόμα από οκνηρές μέχρι ανύπαρκτες, καθώς μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει κάποια παρέμβαση. Και κάπως έτσι η οργή διπλασιάζεται, τα κανάλια αντιδρούν με ακόμα πιο σκανδαλοθηρικά ρεπορτάζ και ο φαύλος κύκλος της βίας συνεχίζεται ανενόχλητος.

Το θλιβερότερο όλων είναι πως μέσα στη φρενήρη κάλυψη των ημερών, σχεδόν καμία εκπομπή δεν αφιέρωσε έστω ένα πεντάλεπτο στην παροχή πληροφοριών που θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμες στα θύματα βιασμού και κακοποίησης. Τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας, λεπτομέρειες επικοινωνίας για την παροχή υποστήριξης σε επιζήσαντες και επιζήσασες, οδηγίες για ανθρώπους που γνωρίζουν πως κάποιος κακοποιείται συστηματικά και δεν ξέρουν πώς να βοηθήσουν – τίποτε απ’ όλα αυτά δεν πέρασε από τις οθόνες μας, ούτε και ως ένα τηλεοπτικό frame. 

Παρέμεινε μονάχα η μεγέθυνση της φρίκης πέρα από κάθε όριο νομιμότητας και δεοντολογίας, μια ακόμη απεγνωσμένη προσπάθεια ενός μέσου που αργοπεθαίνει να τραβήξει τα βλέμματα του κόσμου εις βάρος των θυμάτων, μια βουτιά ακόμα πιο βαθιά στον τηλεοπτικό βούρκο της εποχής προς αναζήτηση του απόλυτου πάτου.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αστυνομία και κράτος δικαίου

Guest Editors / Αστυνομία και κράτος δικαίου: Γιατί πληθαίνουν τα φαινόμενα αυθαιρεσίας;

Η αντίληψη πως η αστυνομική παραβατικότητα είναι διαδεδομένη, δίχως να επιβάλλονται οι αρμόζουσες κυρώσεις, παγιώνεται πλέον στην κοινή γνώμη.
ΣΠΥΡΟΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Οπτική Γωνία / Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Το κόστος ζωής, η ανισότητα, η διαφθορά, ο νεποτισμός, η βιαιότητα των δυνάμεων καταστολής: αυτά είναι τα ζητήματα που απασχολούν τα κινήματα της Γενιάς Ζ και όχι τόσο τα memes ή τα καρτούν.
THE LIFO TEAM
Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Οπτική Γωνία / Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Δεν μιλάμε πια για ειδικούς αναλυτές θεμάτων ασφάλειας, αλλά για έναν νέο τύπο τηλεοπτικού ιεροκήρυκα: ο αστυνομικός που εξηγεί, καθοδηγεί και κρίνει τα πάντα «με τάξη και ασφάλεια».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει από πουθενά, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

Αθλητισμός / Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

H ανερχόμενη αθλήτρια του ελληνικού στίβου έχει μάθει να μην αφήνει το παρελθόν να την κρατά πίσω, τροφοδοτείται από το συναίσθημα, έχει στόχο τους Ολυμπιακούς και ζωγραφίζει παντού, ακόμα και στο δέρμα της.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
Γιατί ανοίγει ξανά η υπόθεση θανάτου της Μαίρης Χρονοπούλου

Ρεπορτάζ / Γιατί ανοίγει ξανά η υπόθεση θανάτου της Μαίρης Χρονοπούλου

Δύο χρόνια μετά τον θάνατο της αγαπητής ηθοποιού, η υπόθεση βρίσκεται στο Τμήμα Ανθρωποκτονιών και ερευνάται εκ νέου. Κοντινοί της άνθρωποι ισχυρίζονται ότι «δεν ήταν ατύχημα, αλλά εγκληματική ενέργεια».
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ