Η υπόσχεση της Ανάστασης

Η υπόσχεση της Ανάστασης Facebook Twitter
Διάφορα πρόσωπα, κόμματα, ιδεολογίες ή ομάδες ταυτίζουν τον δικό τους θρίαμβο με μια συλλογική αναγέννηση, με μια άλλη Ανάσταση. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

Η ΠΙΟ ΠΟΛΥΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΗ μεταφορά της σύγχρονης ιστορίας μας είναι η Ανάσταση. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Το κοινότοπο λογοπαίγνιο Ανάσταση - Επανάσταση, το πώς η Ανάσταση έγινε εκλογικό ευφυολόγημα, κοινωνικό μήνυμα του συρμού, πρόχειρος συμβολισμός κάθε πορείας προς τη «νίκη»;

Διάφορα πρόσωπα, κόμματα, ιδεολογίες ή ομάδες ταυτίζουν τον δικό τους θρίαμβο με μια συλλογική αναγέννηση, με μια άλλη Ανάσταση.

Η αλήθεια είναι πως «το μήνυμα της Αναστάσεως» έχει τυποποιηθεί και ακολουθεί τη μοίρα των πασχαλινών λαμπάδων: από ένα ταπεινό κερί έχουμε περάσει σε περίτεχνες κατασκευές με πρόσθετα μέρη ή στην Jumbo αισθητική.

Παρ' όλα αυτά, η ιδέα της Ανάστασης συνεχίζει να είναι κάτι πιο βαθύ απ' όλα τα κλισέ που την έχουν κυκλώσει και τις εικόνες που την έχουν μετατρέψει σε σύνθημα κάθε λογής ξεφαντώματος και θριαμβευτικής ευωχίας.

Η Ανάσταση είναι έτσι η μοναδική εξαίρεση, που προσκαλεί όμως τον καθένα. Συνέβη σε έναν Εξαιρετικό (τον Ιησού), για να αφορά όμως τους μη εξαιρετικούς, τους συνηθισμένους, τους σάρκινους. Θα πει κανείς, αυτό λέει το σενάριο του ένθεου, η επίσημη χριστιανική αφήγηση. Γιατί αυτό να αφορά και τους υπόλοιπους;

Για κάποιον λόγο, συγκινεί και έναν άθεο ή, έστω, αδιάφορο ως προς τα λατρευτικά έθιμα. Και αν δεν το συγκινεί, σχεδόν ποτέ δεν τον αφήνει αδιάφορο. Η συνηθισμένη απάντηση σε αυτό είναι πως όλους μάς συνεπαίρνει η ιδέα της νίκης επί του θανάτου. Ή, για τους παγανιστές, πάντα είναι αξιοθαύμαστη η ιδέα μιας ανοιξιάτικης φύσης που ανθίζει μετά τη μούχλα του χειμώνα, εικόνες λαμπρότητας φυτών και λουλουδιών που συνδυάζονται με την Ανάσταση του Χριστού.

Οι άπιστοι βλέπουν την αναγεννημένη φύση, οι πιστοί επιμένουν στην ανάσταση του Κυρίου και όλοι μας συντηρούμε ένα απόθεμα αναμνήσεων από όπου ανασύρουμε το νόημα αυτών των ημερών.

Αν δεν θέλουμε να τη μετατρέψουμε σε επαναστατικό κιτς (του τύπου «καλή Επανάσταση») ή σε διακοπές στο χωριό, αν δεν τη συνδέσουμε μόνο με μυρουδιά ψητού αρνιού και οικογενειακά τραπέζια, τι απομένει;

Η δύναμή της είναι αδιάψευστη. Η Ανάσταση μοιάζει μάλιστα να είναι ένα από τα κεντρικά γεγονότα της ελληνικής φαντασίας. Ίσως αυτό έχει να κάνει με την ίδια τη δομή της Μεγάλης Εβδομάδας: πορεία προς τον θάνατο, θάνατος και ταφή και αμέσως μετά μια βροντερή και μεγαλειώδης άρνηση του θανάτου.

Οι δυο πρώτες στιγμές αντιπροσωπεύουν πιστά την ανθρωπότητα, τη μοίρα όλων μας και συγχρόνως την ξεχωριστή, προσωπική ιστορία του καθενός. Η τρίτη στιγμή όμως περιέχει το θαύμα. Η τρίτη στιγμή είναι η δυνατότητα να συμβεί κάτι τελείως διαφορετικό, να μην επιβεβαιωθεί το προδιαγεγραμμένο.

Η Ανάσταση είναι έτσι η μοναδική εξαίρεση, που προσκαλεί όμως τον καθένα. Συνέβη σε έναν Εξαιρετικό (τον Ιησού), για να αφορά όμως τους μη εξαιρετικούς, τους συνηθισμένους, τους σάρκινους. Θα πει κανείς, αυτό λέει το σενάριο του ένθεου, η επίσημη χριστιανική αφήγηση. Γιατί αυτό να αφορά και τους υπόλοιπους;

Να όμως που μας αφορά. Δεν μπορεί να περάσει έτσι. Σε μια διαλεκτική τριάδα ο τρίτος όρος επιφυλάσσει το θαύμα. Ας αναλογιστούμε, για παράδειγμα, την περίφημη τριάδα της Γαλλικής Επανάστασης: ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα. Η πρώτη, η ελευθερία, έγινε η κυρίαρχη ιδεολογία των μοντέρνων, η δεύτερη, η ισότητα, το μεγάλο και ασίγαστο πάθος των δημοκρατικών κοινωνιών που αναμετριούνται με τις ανισότητες.

Και η τρίτη; Η καημένη η αδελφότητα έμεινε στη σκιά των δυο άλλων ογκόλιθων γιατί είναι η πιο δύσκολη, η πιο απίθανη σχέση. Η αδελφότητα ως αλληλεγγύη κάνει την ελευθερία κάτι λιγότερο μοναχικό και την ισότητα κάτι λιγότερο απρόσωπο και «ισοπεδωτικό». Η στιγμή της αδελφότητας φέρνει κοντά την ιδέα της Ανάστασης που καταργεί, μυστηριωδώς, τους μοναχικούς θανάτους, συνδέοντας τους ανθρώπους σε μια κοινή ελπίδα.

Η Ανάσταση μας συγκινεί γιατί είναι αυτό που απουσιάζει περισσότερο. Γιατί όλα φθείρονται και φυλλορροούν, εκτός από αυτήν τη χαρά που αποκτά βάθος όταν έρχεται μετά το πένθος.  

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δυο καράβια των παιδικών χρόνων

Οπτική Γωνία / Η αριστοκρατική Μαριλένα και η τραχιά Μυρτιδιώτισσα όργωσαν τις ελληνικές θάλασσες, αφήνοντας το στίγμα τους

Βίος και πολιτεία δυο καραβιών που έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στα όχι άγνωστα αλλά και όχι πάντοτε ήρεμα νερά της Ελλάδας.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
«Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ρεπορτάζ / «Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, που ζει στη Χίο και καλλιεργεί εκεί ο ίδιος τη δική του γη, περιγράφει στη LiFo την καθημερινότητα, που έχει αλλάξει ριζικά μετά τις φωτιές, και την προσπάθεια των κατοίκων να σταθούν ξανά στα πόδια τους.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Βασιλική Σιούτη / Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Πώς θα τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και πόσο κοντά βρισκόμαστε σε αυτό το τέλος; Τραμπ και Πούτιν μοιάζουν αποφασισμένοι, αλλά ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν βιάζονται.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Οπτική Γωνία / Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Αν έβγαζε κάποιος ένα συμπέρασμα από τον χειρισμό της υπόθεσης αυτής, θα έλεγε πως «όλα ήταν ένα λάθος». Ένα λάθος το οποίο πολλοί δεν το βλέπουν ως τέτοιο, καθώς θεωρούν αυτονόητο να μαθαίνουν πληροφορίες για τις ζωές των άλλων, ακόμα και αν αυτές έχουν δυσκολίες και απαιτούν σεβασμό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Οπτική Γωνία / Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Από που προκύπτει το αναρχικό, πόσο μάλλον κάποιο «κομμουνιστικό» προφίλ των «εμπρηστών»; Από ένα σκουλαρίκι, την είδηση για το χασίς και τα τσίπουρα, τα ρούχα που είναι αυτά που συναντάς σε πλήθος εικοσάρηδων σε πλατείες και δρόμους της χώρας;
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Υπάρχει όντως λόγος να επιστρέψει ο Τσίπρας;

Οπτική Γωνία / Υπάρχει όντως λόγος να επιστρέψει ο Τσίπρας;

Υπάρχει ανάγκη στην πολιτική ζωή για ένα νέο κόμμα; Υπάρχει κρίσιμος ζωτικός χώρος που δεν έχει εκπροσώπηση; Μπορεί να ξεπεραστούν ή, έστω, να αμβλυνθούν οι έντονα αρνητικές μνήμες από τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ; Είναι ο Αλέξης Τσίπρας το ιδανικό πρόσωπο;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Σουδάν: Ο ξεχασμένος πόλεμος και τα «παιδιά-πρόσφυγες» που κατηγορούνται ως διακινητές

Οπτική Γωνία / Σουδάν: Η μεγαλύτερη τραγωδία του αιώνα δεν γίνεται ποτέ πρωτοσέλιδο

Οι νεκροί από τις συγκρούσεις, την πείνα και τις επιδημίες υπολογίζεται συνολικά περί το 1 εκατ., και περισσότεροι από τους μισούς εξ αυτών είναι παιδιά. Μια εφιαλτική κατάσταση, που έχει όμως την «ατυχία» να περνά σε δεύτερη ή και τρίτη μοίρα, καθώς ούτε τα ΜΜΕ και τους διεθνείς οργανισμούς φαίνεται να συγκινεί ιδιαίτερα ούτε εντάσσεται εύκολα σε κάποιο πολιτικό αφήγημα ώστε να εμπνεύσει μαζικά κινήματα αλληλεγγύης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Οπτική Γωνία / Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Σκέψεις πάνω στην απόφαση του Oposito, ενός μικρού εκδοτικού οίκου που έχει δώσει ενδιαφέροντα δείγματα ανήσυχης κοινωνικής και πολιτισμικής σκέψης, για την «αποδέσμευσή» του σε σχέση με το βιβλίο της κοινωνιολόγου Eύα Ιλούζ «Ψυχρή τρυφερότητα. Η άνοδος του συναισθηματικού καπιταλισμού».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ακροβατώντας / Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ένα εντυπωσιακά μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας είναι διατεθειμένο να δώσει «συγχωροχάρτι» για ένα μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο, αρκεί οι εμπλεκόμενοι να τηρήσουν ακροδεξιά και ρατσιστική στάση στο μεταναστευτικό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ