Η κωμωδία δεν είναι ανδρικό προνόμιο

Η ακύρωση της παράστασης «Πες το ψέματα» ήταν η σωστή απόφαση Facebook Twitter
Η αποκλειστική παρουσία ανδρών στο καστ δεν είναι μόνο αποτέλεσμα κακής διαχείρισης, αλλά και σύμπτωμα βαθύτερων προβλημάτων στη δομή του καλλιτεχνικού χώρου.
0

ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ έχει παρατηρηθεί μια έντονη τάση να στιγματιστεί η stand-up κοινότητα, βασισμένη σε μία από τις πλέον επικρατούσες –και συνάμα νοσηρές– απόψεις. Σύμφωνα με αυτήν, την οποία υιοθέτησε βεβιασμένα και εσφαλμένα ακόμη και ο πρώην πρόεδρος του ΣΕΗ (μαζί με τους υποστηρικτές του), οι γυναίκες φέρονται να συνενώθηκαν για να ακυρώσουν μια παράσταση που περιλάμβανε μόνο άνδρες στο καστ. Μάλιστα, αυτό χαρακτηρίστηκε, χωρίς καμία τεκμηρίωση, ως φασιστική πράξη. Ας δούμε, όμως, τα γεγονότα από την αρχή, διότι τα πράγματα δεν έχουν καμία σχέση με αυτό το αφήγημα.

Πρώτα απ' όλα, καμία γυναίκα stand-up κωμικός δεν ζήτησε να ακυρωθεί καμία παράσταση. Σε όλες τις δημόσιες τοποθετήσεις τους –οι οποίες είναι διαθέσιμες και μπορείτε να ανατρέξετε σε αυτές ξανά και ξανά– καμία από αυτές δεν ανέφερε ότι η παράσταση «Πες το ψέματα» δεν πρέπει να πραγματοποιηθεί. Η εκδικητικότητα που τους αποδίδεται δεν εκφράστηκε ποτέ. Τι συνέβη, λοιπόν;

Η έλλειψη γυναικείας εκπροσώπησης στο καστ και η συνολική διαχείριση της παραγωγής ανέδειξαν τις χρόνιες παθογένειες που χαρακτηρίζουν τον πολιτιστικό τομέα. 

Οι γυναίκες κωμικοί συντάχθηκαν και προχώρησαν σε μια κοινή τοποθέτηση –και όχι καταγγελία–, επισημαίνοντας ότι, με αφορμή την αφίσα της συγκεκριμένης παράστασης, είναι απαραίτητο, στο πλαίσιο της ορατότητας και της συμπερίληψης που ενυπάρχει στον χώρο από τότε που το stand-up έγινε mainstream τέχνη και στην Ελλάδα, να αναγνωριστεί πως αυτή η κατάσταση είναι προβληματική. Ποια είναι αυτή η κατάσταση; Η έλλειψη γυναικείας εκπροσώπησης σε μια παράσταση που ουσιαστικά βασίζεται στον διάλογο και τον αυθορμητισμό.

Το «Would I Lie to You?» είναι ένα βρετανικό κωμικό πάνελ σόου που έκανε πρεμιέρα το 2007. Στην εκπομπή, δύο ομάδες διαγωνίζονται προσπαθώντας να ξεχωρίσουν τις αληθινές ιστορίες από τις ψευδείς, βασιζόμενες στις αφηγήσεις των αντιπάλων τους. Κάθε ομάδα αποτελείται από έναν μόνιμο αρχηγό και δύο καλεσμένους. Ο παρουσιαστής συντονίζει τη ροή του παιχνιδιού και εισάγει τα διάφορα μέρη του.

Πιστεύετε ότι δεν έχει θέση μια γυναίκα σε αυτό το παιχνίδι; Αν ναι, αφιερώστε μία ώρα και δείτε πόσο αστείο είναι το παρακάτω βίντεο, αλλά προσοχή, τα πάνελ έχουν και γυναίκες.

Η ακύρωση της παράστασης «Πες το ψέματα» αποτελεί σημείο αναφοράς στη διαρκή συζήτηση για τη σημασία της ισότητας και της συμπερίληψης στον καλλιτεχνικό χώρο. Η έλλειψη γυναικείας εκπροσώπησης στο καστ και η συνολική διαχείριση της παραγωγής ανέδειξαν τις χρόνιες παθογένειες που χαρακτηρίζουν τον πολιτιστικό τομέα.

Η απόφαση για την ακύρωση της παράστασης δεν είναι απλώς μια παραδοχή λάθους (για την ακρίβεια, κανείς δεν ζήτησε ευθέως συγγνώμη, αλλά η ακύρωση της παράστασης ήταν ένα βήμα προς τα εκεί), είναι μια δικαίωση όσων απαιτούν ισότητα, πολυφωνία και σεβασμό.

Σημειώνεται ότι η αφίσα αναρτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου. Επί τρεις ημέρες υπήρχε έντονη κριτική στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για το περιεχόμενό της. Τρεις ημέρες μετά (18 Ιανουαρίου) άρχισαν να σχολιάζουν αρνητικά αυτή την πρωτοβουλία οι γυναίκες κωμικοί. Στο διάστημα που μεσολάβησε, κανένας από τους παραγωγούς δεν άκουσε τις αδέσποτες φωνές του διαδικτύου. Η προβληματική τοποθέτηση εκπροσώπου της παράστασης σε πρωινή εκπομπή της ΕΡΤ πυροδότησε τις αντιδράσεις. Εν συνεχεία, ορισμένοι συντελεστές οδηγήθηκαν σε αποχώρηση από την παράσταση, προκαλώντας το ντόμινο που είδαμε να συμβαίνει σε real time.

Η αποκλειστική παρουσία ανδρών στο καστ δεν είναι μόνο αποτέλεσμα κακής διαχείρισης, αλλά και σύμπτωμα βαθύτερων προβλημάτων στη δομή του καλλιτεχνικού χώρου. Οι γυναίκες, παρά τις σημαντικές επιτυχίες τους τα τελευταία χρόνια, εξακολουθούν να παλεύουν για να κερδίσουν τον χώρο που τους αξίζει. Η κωμωδία, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, παραμένει ένας χώρος όπου οι γυναίκες αντιμετωπίζουν στερεότυπα, υποτίμηση και έλλειψη ευκαιριών. Δεν είναι τυχαίο ότι από τον βούρκο των social media τα πιο δημοφιλή σχόλια των τελευταίων ημερών ήταν το «μα οι γυναίκες δεν είναι αστείες» και το «να πάρουμε και στην οικοδομή γυναίκες».

Πολλές γυναίκες κωμικοί, όπως για παράδειγμα η Κατερίνα Βρανά, που έχει διαπρέψει διεθνώς, η Χρύσα Κατσαρίνη, που έχει ευρεία αποδοχή στην Ελλάδα με αλλεπάλληλα sold out, και η Ήρα Κατσούδα, με αμέτρητες περιοδείες σε Ελλάδα και εξωτερικό, έχουν αποδείξει ότι η κωμωδία δεν είναι «ανδρικό προνόμιο». Ωστόσο, η παράσταση «Πες το ψέματα» αγνόησε αυτή την πραγματικότητα, προωθώντας μια μονοδιάστατη και παρωχημένη αντίληψη του χώρου.

Η τέχνη είναι καθρέφτης της κοινωνίας. Όταν μια παράσταση αγνοεί τον μισό πληθυσμό, δεν μπορεί να ισχυρίζεται ότι εκφράζει την πολυπλοκότητα και τη διαφορετικότητα της ανθρώπινης εμπειρίας. Οι γυναίκες κωμικοί φέρνουν διαφορετικές προοπτικές και εμπειρίες, εμπλουτίζοντας το περιεχόμενο και προσφέροντας ένα πιο αυθεντικό προϊόν στο κοινό.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δημήτρης Παρασκευής: «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Οπτική Γωνία / «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ, Δημήτρης Παρασκευής, εξηγεί γιατί κάθε φθινόπωρο αυξάνονται οι ιώσεις του αναπνευστικού, ποια είναι η εικόνα του Covid-19 στην Ελλάδα και ποια μέτρα πρέπει να πάρουμε εν όψει του χειμώνα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Στέλιος Νέστωρ: «Ό,τι έκανα, δεν το έκανα για να ρίξω τη δικτατορία αλλά γιατί ντρεπόμουνα» 

Θεσσαλονίκη / Στέλιος Νέστωρ: «Δεν ήμουν από αυτούς που κάθονται σπίτι τους, βγάζουν λεφτά, τρώνε και πίνουνε» 

Μια πολιτική φυσιογνωμία που έδινε πάντα ηχηρό «παρών» στα πολιτικά και πολιτιστικά πράγματα της Θεσσαλονίκης. Μιλώντας στη LiFO, ζωντανεύει ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της πόλης, από την Κατοχή και τη χούντα μέχρι την ίδρυση του Μεγάρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Συνεταιριστική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ