Η κωμωδία δεν είναι ανδρικό προνόμιο

Η ακύρωση της παράστασης «Πες το ψέματα» ήταν η σωστή απόφαση Facebook Twitter
Η αποκλειστική παρουσία ανδρών στο καστ δεν είναι μόνο αποτέλεσμα κακής διαχείρισης, αλλά και σύμπτωμα βαθύτερων προβλημάτων στη δομή του καλλιτεχνικού χώρου.
0

ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ έχει παρατηρηθεί μια έντονη τάση να στιγματιστεί η stand-up κοινότητα, βασισμένη σε μία από τις πλέον επικρατούσες –και συνάμα νοσηρές– απόψεις. Σύμφωνα με αυτήν, την οποία υιοθέτησε βεβιασμένα και εσφαλμένα ακόμη και ο πρώην πρόεδρος του ΣΕΗ (μαζί με τους υποστηρικτές του), οι γυναίκες φέρονται να συνενώθηκαν για να ακυρώσουν μια παράσταση που περιλάμβανε μόνο άνδρες στο καστ. Μάλιστα, αυτό χαρακτηρίστηκε, χωρίς καμία τεκμηρίωση, ως φασιστική πράξη. Ας δούμε, όμως, τα γεγονότα από την αρχή, διότι τα πράγματα δεν έχουν καμία σχέση με αυτό το αφήγημα.

Πρώτα απ' όλα, καμία γυναίκα stand-up κωμικός δεν ζήτησε να ακυρωθεί καμία παράσταση. Σε όλες τις δημόσιες τοποθετήσεις τους –οι οποίες είναι διαθέσιμες και μπορείτε να ανατρέξετε σε αυτές ξανά και ξανά– καμία από αυτές δεν ανέφερε ότι η παράσταση «Πες το ψέματα» δεν πρέπει να πραγματοποιηθεί. Η εκδικητικότητα που τους αποδίδεται δεν εκφράστηκε ποτέ. Τι συνέβη, λοιπόν;

Η έλλειψη γυναικείας εκπροσώπησης στο καστ και η συνολική διαχείριση της παραγωγής ανέδειξαν τις χρόνιες παθογένειες που χαρακτηρίζουν τον πολιτιστικό τομέα. 

Οι γυναίκες κωμικοί συντάχθηκαν και προχώρησαν σε μια κοινή τοποθέτηση –και όχι καταγγελία–, επισημαίνοντας ότι, με αφορμή την αφίσα της συγκεκριμένης παράστασης, είναι απαραίτητο, στο πλαίσιο της ορατότητας και της συμπερίληψης που ενυπάρχει στον χώρο από τότε που το stand-up έγινε mainstream τέχνη και στην Ελλάδα, να αναγνωριστεί πως αυτή η κατάσταση είναι προβληματική. Ποια είναι αυτή η κατάσταση; Η έλλειψη γυναικείας εκπροσώπησης σε μια παράσταση που ουσιαστικά βασίζεται στον διάλογο και τον αυθορμητισμό.

Το «Would I Lie to You?» είναι ένα βρετανικό κωμικό πάνελ σόου που έκανε πρεμιέρα το 2007. Στην εκπομπή, δύο ομάδες διαγωνίζονται προσπαθώντας να ξεχωρίσουν τις αληθινές ιστορίες από τις ψευδείς, βασιζόμενες στις αφηγήσεις των αντιπάλων τους. Κάθε ομάδα αποτελείται από έναν μόνιμο αρχηγό και δύο καλεσμένους. Ο παρουσιαστής συντονίζει τη ροή του παιχνιδιού και εισάγει τα διάφορα μέρη του.

Πιστεύετε ότι δεν έχει θέση μια γυναίκα σε αυτό το παιχνίδι; Αν ναι, αφιερώστε μία ώρα και δείτε πόσο αστείο είναι το παρακάτω βίντεο, αλλά προσοχή, τα πάνελ έχουν και γυναίκες.

Η ακύρωση της παράστασης «Πες το ψέματα» αποτελεί σημείο αναφοράς στη διαρκή συζήτηση για τη σημασία της ισότητας και της συμπερίληψης στον καλλιτεχνικό χώρο. Η έλλειψη γυναικείας εκπροσώπησης στο καστ και η συνολική διαχείριση της παραγωγής ανέδειξαν τις χρόνιες παθογένειες που χαρακτηρίζουν τον πολιτιστικό τομέα.

Η απόφαση για την ακύρωση της παράστασης δεν είναι απλώς μια παραδοχή λάθους (για την ακρίβεια, κανείς δεν ζήτησε ευθέως συγγνώμη, αλλά η ακύρωση της παράστασης ήταν ένα βήμα προς τα εκεί), είναι μια δικαίωση όσων απαιτούν ισότητα, πολυφωνία και σεβασμό.

Σημειώνεται ότι η αφίσα αναρτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου. Επί τρεις ημέρες υπήρχε έντονη κριτική στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για το περιεχόμενό της. Τρεις ημέρες μετά (18 Ιανουαρίου) άρχισαν να σχολιάζουν αρνητικά αυτή την πρωτοβουλία οι γυναίκες κωμικοί. Στο διάστημα που μεσολάβησε, κανένας από τους παραγωγούς δεν άκουσε τις αδέσποτες φωνές του διαδικτύου. Η προβληματική τοποθέτηση εκπροσώπου της παράστασης σε πρωινή εκπομπή της ΕΡΤ πυροδότησε τις αντιδράσεις. Εν συνεχεία, ορισμένοι συντελεστές οδηγήθηκαν σε αποχώρηση από την παράσταση, προκαλώντας το ντόμινο που είδαμε να συμβαίνει σε real time.

Η αποκλειστική παρουσία ανδρών στο καστ δεν είναι μόνο αποτέλεσμα κακής διαχείρισης, αλλά και σύμπτωμα βαθύτερων προβλημάτων στη δομή του καλλιτεχνικού χώρου. Οι γυναίκες, παρά τις σημαντικές επιτυχίες τους τα τελευταία χρόνια, εξακολουθούν να παλεύουν για να κερδίσουν τον χώρο που τους αξίζει. Η κωμωδία, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, παραμένει ένας χώρος όπου οι γυναίκες αντιμετωπίζουν στερεότυπα, υποτίμηση και έλλειψη ευκαιριών. Δεν είναι τυχαίο ότι από τον βούρκο των social media τα πιο δημοφιλή σχόλια των τελευταίων ημερών ήταν το «μα οι γυναίκες δεν είναι αστείες» και το «να πάρουμε και στην οικοδομή γυναίκες».

Πολλές γυναίκες κωμικοί, όπως για παράδειγμα η Κατερίνα Βρανά, που έχει διαπρέψει διεθνώς, η Χρύσα Κατσαρίνη, που έχει ευρεία αποδοχή στην Ελλάδα με αλλεπάλληλα sold out, και η Ήρα Κατσούδα, με αμέτρητες περιοδείες σε Ελλάδα και εξωτερικό, έχουν αποδείξει ότι η κωμωδία δεν είναι «ανδρικό προνόμιο». Ωστόσο, η παράσταση «Πες το ψέματα» αγνόησε αυτή την πραγματικότητα, προωθώντας μια μονοδιάστατη και παρωχημένη αντίληψη του χώρου.

Η τέχνη είναι καθρέφτης της κοινωνίας. Όταν μια παράσταση αγνοεί τον μισό πληθυσμό, δεν μπορεί να ισχυρίζεται ότι εκφράζει την πολυπλοκότητα και τη διαφορετικότητα της ανθρώπινης εμπειρίας. Οι γυναίκες κωμικοί φέρνουν διαφορετικές προοπτικές και εμπειρίες, εμπλουτίζοντας το περιεχόμενο και προσφέροντας ένα πιο αυθεντικό προϊόν στο κοινό.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Antinero: Καταγγελία-μαμούθ για το μεγαλύτερο πρόγραμμα δασικής πρόληψης

Ρεπορτάζ / Antinero: Πώς το «μεγαλύτερο πρόγραμμα δασικής πρόληψης» έγινε πεδίο καταγγελιών

Με εκατομμύρια ευρώ να έχουν ήδη διατεθεί, το πρόγραμμα Antinero μπαίνει στο στόχαστρο: 213 φορείς και πολίτες υπέβαλαν αναφορά στην Ε.Ε., αμφισβητώντας τη νομιμότητα και την αποτελεσματικότητά του.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ