Η κωμωδία δεν είναι ανδρικό προνόμιο

Η ακύρωση της παράστασης «Πες το ψέματα» ήταν η σωστή απόφαση Facebook Twitter
Η αποκλειστική παρουσία ανδρών στο καστ δεν είναι μόνο αποτέλεσμα κακής διαχείρισης, αλλά και σύμπτωμα βαθύτερων προβλημάτων στη δομή του καλλιτεχνικού χώρου.
0

ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ έχει παρατηρηθεί μια έντονη τάση να στιγματιστεί η stand-up κοινότητα, βασισμένη σε μία από τις πλέον επικρατούσες –και συνάμα νοσηρές– απόψεις. Σύμφωνα με αυτήν, την οποία υιοθέτησε βεβιασμένα και εσφαλμένα ακόμη και ο πρώην πρόεδρος του ΣΕΗ (μαζί με τους υποστηρικτές του), οι γυναίκες φέρονται να συνενώθηκαν για να ακυρώσουν μια παράσταση που περιλάμβανε μόνο άνδρες στο καστ. Μάλιστα, αυτό χαρακτηρίστηκε, χωρίς καμία τεκμηρίωση, ως φασιστική πράξη. Ας δούμε, όμως, τα γεγονότα από την αρχή, διότι τα πράγματα δεν έχουν καμία σχέση με αυτό το αφήγημα.

Πρώτα απ' όλα, καμία γυναίκα stand-up κωμικός δεν ζήτησε να ακυρωθεί καμία παράσταση. Σε όλες τις δημόσιες τοποθετήσεις τους –οι οποίες είναι διαθέσιμες και μπορείτε να ανατρέξετε σε αυτές ξανά και ξανά– καμία από αυτές δεν ανέφερε ότι η παράσταση «Πες το ψέματα» δεν πρέπει να πραγματοποιηθεί. Η εκδικητικότητα που τους αποδίδεται δεν εκφράστηκε ποτέ. Τι συνέβη, λοιπόν;

Η έλλειψη γυναικείας εκπροσώπησης στο καστ και η συνολική διαχείριση της παραγωγής ανέδειξαν τις χρόνιες παθογένειες που χαρακτηρίζουν τον πολιτιστικό τομέα. 

Οι γυναίκες κωμικοί συντάχθηκαν και προχώρησαν σε μια κοινή τοποθέτηση –και όχι καταγγελία–, επισημαίνοντας ότι, με αφορμή την αφίσα της συγκεκριμένης παράστασης, είναι απαραίτητο, στο πλαίσιο της ορατότητας και της συμπερίληψης που ενυπάρχει στον χώρο από τότε που το stand-up έγινε mainstream τέχνη και στην Ελλάδα, να αναγνωριστεί πως αυτή η κατάσταση είναι προβληματική. Ποια είναι αυτή η κατάσταση; Η έλλειψη γυναικείας εκπροσώπησης σε μια παράσταση που ουσιαστικά βασίζεται στον διάλογο και τον αυθορμητισμό.

Το «Would I Lie to You?» είναι ένα βρετανικό κωμικό πάνελ σόου που έκανε πρεμιέρα το 2007. Στην εκπομπή, δύο ομάδες διαγωνίζονται προσπαθώντας να ξεχωρίσουν τις αληθινές ιστορίες από τις ψευδείς, βασιζόμενες στις αφηγήσεις των αντιπάλων τους. Κάθε ομάδα αποτελείται από έναν μόνιμο αρχηγό και δύο καλεσμένους. Ο παρουσιαστής συντονίζει τη ροή του παιχνιδιού και εισάγει τα διάφορα μέρη του.

Πιστεύετε ότι δεν έχει θέση μια γυναίκα σε αυτό το παιχνίδι; Αν ναι, αφιερώστε μία ώρα και δείτε πόσο αστείο είναι το παρακάτω βίντεο, αλλά προσοχή, τα πάνελ έχουν και γυναίκες.

Η ακύρωση της παράστασης «Πες το ψέματα» αποτελεί σημείο αναφοράς στη διαρκή συζήτηση για τη σημασία της ισότητας και της συμπερίληψης στον καλλιτεχνικό χώρο. Η έλλειψη γυναικείας εκπροσώπησης στο καστ και η συνολική διαχείριση της παραγωγής ανέδειξαν τις χρόνιες παθογένειες που χαρακτηρίζουν τον πολιτιστικό τομέα.

Η απόφαση για την ακύρωση της παράστασης δεν είναι απλώς μια παραδοχή λάθους (για την ακρίβεια, κανείς δεν ζήτησε ευθέως συγγνώμη, αλλά η ακύρωση της παράστασης ήταν ένα βήμα προς τα εκεί), είναι μια δικαίωση όσων απαιτούν ισότητα, πολυφωνία και σεβασμό.

Σημειώνεται ότι η αφίσα αναρτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου. Επί τρεις ημέρες υπήρχε έντονη κριτική στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για το περιεχόμενό της. Τρεις ημέρες μετά (18 Ιανουαρίου) άρχισαν να σχολιάζουν αρνητικά αυτή την πρωτοβουλία οι γυναίκες κωμικοί. Στο διάστημα που μεσολάβησε, κανένας από τους παραγωγούς δεν άκουσε τις αδέσποτες φωνές του διαδικτύου. Η προβληματική τοποθέτηση εκπροσώπου της παράστασης σε πρωινή εκπομπή της ΕΡΤ πυροδότησε τις αντιδράσεις. Εν συνεχεία, ορισμένοι συντελεστές οδηγήθηκαν σε αποχώρηση από την παράσταση, προκαλώντας το ντόμινο που είδαμε να συμβαίνει σε real time.

Η αποκλειστική παρουσία ανδρών στο καστ δεν είναι μόνο αποτέλεσμα κακής διαχείρισης, αλλά και σύμπτωμα βαθύτερων προβλημάτων στη δομή του καλλιτεχνικού χώρου. Οι γυναίκες, παρά τις σημαντικές επιτυχίες τους τα τελευταία χρόνια, εξακολουθούν να παλεύουν για να κερδίσουν τον χώρο που τους αξίζει. Η κωμωδία, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, παραμένει ένας χώρος όπου οι γυναίκες αντιμετωπίζουν στερεότυπα, υποτίμηση και έλλειψη ευκαιριών. Δεν είναι τυχαίο ότι από τον βούρκο των social media τα πιο δημοφιλή σχόλια των τελευταίων ημερών ήταν το «μα οι γυναίκες δεν είναι αστείες» και το «να πάρουμε και στην οικοδομή γυναίκες».

Πολλές γυναίκες κωμικοί, όπως για παράδειγμα η Κατερίνα Βρανά, που έχει διαπρέψει διεθνώς, η Χρύσα Κατσαρίνη, που έχει ευρεία αποδοχή στην Ελλάδα με αλλεπάλληλα sold out, και η Ήρα Κατσούδα, με αμέτρητες περιοδείες σε Ελλάδα και εξωτερικό, έχουν αποδείξει ότι η κωμωδία δεν είναι «ανδρικό προνόμιο». Ωστόσο, η παράσταση «Πες το ψέματα» αγνόησε αυτή την πραγματικότητα, προωθώντας μια μονοδιάστατη και παρωχημένη αντίληψη του χώρου.

Η τέχνη είναι καθρέφτης της κοινωνίας. Όταν μια παράσταση αγνοεί τον μισό πληθυσμό, δεν μπορεί να ισχυρίζεται ότι εκφράζει την πολυπλοκότητα και τη διαφορετικότητα της ανθρώπινης εμπειρίας. Οι γυναίκες κωμικοί φέρνουν διαφορετικές προοπτικές και εμπειρίες, εμπλουτίζοντας το περιεχόμενο και προσφέροντας ένα πιο αυθεντικό προϊόν στο κοινό.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Οπτική Γωνία / Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Έχουμε ένα καινούργιο συναίσθημα, όχι το κλασικό της εποχής των φασισμών, δηλαδή τον φόβο μη βρεθεί κανείς στη θέση των κατώτερων, όσων έμειναν πίσω ή «από κάτω». Πλέον βλέπει κανείς μένος για τα θύματα που μιλάνε.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Μποτιλιαρισμένοι στην Αθήνα: Δαπανούμε έναν μισθό στον δρόμο κάθε έτος

Οπτική Γωνία / Κάθε χρόνο χάνουμε 110 ώρες από τη ζωή μας κολλημένοι στο τιμόνι

Πώς μπορεί να μειωθεί άμεσα το μποτιλιάρισμα στους δρόμους της πρωτεύουσας; Γιατί η λεωφόρος Κηφισού δεν θα αδειάσει ποτέ; Ο συγκοινωνιολόγος και καθηγητής του ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Βασιλική Σιούτη / Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Οι εκ των υστέρων αποκαλύψεις για τη συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν κατέδειξαν τις πραγματικές ισορροπίες στο πεδίο των διεθνών σχέσεων: καμία πλευρά δεν κερδίζει άνευ ανταλλαγμάτων και οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονται από προσωπικές συμπάθειες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Βασιλική Σιούτη / Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα Τέμπη και με την ακρίβεια, που προκαλεί κοινωνική δυσφορία, ο Νίκος Δένδιας εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής που θα οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κάποτε στην Αμερική…

Ακροβατώντας / Η αμερικανική δημοκρατία οδεύει προς το τέλος της

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει επιδοθεί σε ανελέητο κυνηγητό όσων αμφισβητούν την αλήθεια της. Κυνηγάει δημοσιογράφους, παρουσιαστές, ακτιβιστές, αντιφρονούντες, δικαστές, όποιον τολμήσει να την αμφισβητήσει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Χωρίς αναισθητικό, χωρίς δικαιώματα: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Χωρίς αναισθητικό: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές για halal και kosher στην Ελλάδα;

Παρά τις προσπάθειες νομιμοποίησης του εβραϊκού και ισλαμικού τρόπου σφαγής των ζώων χωρίς αναισθητοποίηση, το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα δεν έχει αλλάξει. Η σχεδιαζόμενη Εθνική Στρατηγική Halal επαναφέρει το θέμα.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
H εξέγερση της «κανονικότητας»

Οπτική Γωνία / H εξέγερση της «κανονικότητας»

Μια τάση που θέλει να προσελκύσει μετριοπαθή ακροατήρια, αντλώντας από μια ψευδή εκδοχή της Ιστορίας, η οποία θέλει τον δυτικό πολιτισμό να υποφέρει ή να παρακμάζει γιατί τάχα έπεσε θύμα του ανθρωπισμού του.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
EPEJERGAS HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οπτική Γωνία / HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οι κρίσιμοι σταθμοί μιας δύσκολης πορείας που ξεκίνησε το 1981, οπότε πιστοποιήθηκαν τα πρώτα κρούσματα HIV, μέχρι σήμερα, που στόχος πια είναι η πλήρης ύφεση της νόσου, με ορίζοντα την επίτευξη της ίασης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Οπτική Γωνία / Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Επιστρατεύοντας το ύστατο μέσο πίεσης, ο Πάνος Ρούτσι ζητά δικαιοσύνη για τα Τέμπη και άδεια για να ξεθάψει το παιδί που έχασε στο μοιραίο τρένο, ώστε να ταυτοποιηθεί και να γίνουν τοξικολογικές εξετάσεις.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ