Για το νόημα μιας πλήρους μέρας

Για το νόημα μιας πλήρους μέρας Facebook Twitter
Το «δεν έχω οξυγόνο» που τόσο λοιδορήθηκε είναι μια εξαιρετική συμπύκνωση συλλογικών καταστάσεων που συχνά δεν μπορούν να ενθυλακωθούν σε «προτάσεις θεσμικές» ή «δημοσιονομικά μετρημένες λύσεις». Φωτογραφία: Eurokinissi
0

ΕΧΩ ΑΚΟΜΑ ΖΕΣΤΕΣ ΤΙΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ. Η Εγνατίας ένα πυκνό πλήθος, κινούμενο και ακίνητο, σε ροή και σταματημένο, καθώς γινόταν όλο και δυσκολότερο να βρεις χώρο. Όλοι οι παράδρομοι μέχρι την Καμάρα και το Αριστοτέλειο με ανθρώπους κάθε γενιάς, πάρα πολλούς νέους και νέες, κυρίως όμως οικογένειες, ζευγάρια, πολλοί με τα καρότσια των μωρών. Ήταν ο λεγόμενος «γενικός πληθυσμός», το «εθνικό ακροατήριο» και όχι μόνο, ή όχι κυρίως ο κόσμος των οργανώσεων και της αριστεροσύνης. Αναγνώρισα πρόσωπα από την γειτονιά μου, την κοπέλα που δουλεύει στο καφέ λίγα μέτρα από το σπίτι, πρώην φοιτητές στα σαράντα τους με τα παιδιά τους, τη δασκάλα των Αγγλικών της κόρης μου.   

Έπειτα από κάποιες ώρες επιστρέφοντας σπίτι εισέπραξα το θέαμα και κυρίως τη φιλολογία για τα επεισόδια και τα σχόλια θυμωμένων οπαδών του κυβερνητικού αφηγήματος που μιλούσαν για τον όχλο. Ένα εκατομμύριο πολίτες -και κάμποσοι χιλιάδες σε πλείστες γωνιές του πλανήτη- χαρακτηρίστηκαν μη πολίτες, άκριτη μάζα υποταγμένη στην ρηχότητα των συναισθημάτων. Είτε υποχείρια αφελή πουτινικών μηχανορραφιών είτε επαναβιώσεις της αιώνιας Αγανάκτησης.

Δεν υπάρχει «πένθος» δημόσιο δίχως πολιτική αιχμή. Η ηθική διαμαρτυρία είναι αδιάρρηκτα και πολιτικό μήνυμα.

Ας το πω απλά: πιστεύω ότι μια μετά από αυτή τη μέρα πολύ δύσκολα μπορεί να  σταθεί το ίδιο σκηνικό, η ίδια κυβερνητική και πολιτική συνθήκη. Το γιγαντιαίο της κινητοποίησης συνέτριψε τα ετοιμόρροπα επιχειρήματα περί σχεδίων εκτροπής, ξένων δακτύλων ή  κάποιου αντιδημοκρατικού «πραξικοπήματος». Κυρίως δεν μπορεί να διεκδικεί την νηφαλιότητα και την ευθυκρισία μια προσέγγιση στα πράγματα που δεν αντιλαμβάνεται το εξής: ότι δίχως έναν ενεργητικό λαό δεν μπορεί να υπάρξει καμιά θεσμική και κοινωνική ανάταξη. Όλες οι ολιγαρχικές, ψευδώς διαδικαστικές και στην ουσία ξινισμένες εκδοχές για τη λαϊκή διαμαρτυρία δεν έχουν κανένα έρεισμα. Προφανώς, η αλήθεια για τα Τέμπη δεν περιμένει τα πειράματα κάποιων φιλοκυβερνητικών «φυσικών επιστημόνων» για να λάμψει. Και ο αναστοχασμός για τα κρατικά και εταιρικά δεινά (όπως αυτά του ΟΣΕ, της Hellenic Train κλπ) δεν μπορεί να χωρέσει στην πασίγνωστη επωδό κάποιων «νεοφιλελεύθερων» για το κακό Δημόσιο και τους άχρηστους υπαλλήλους. 

Τα πλήθη που έδειξαν την ισχύ τους δεν ήταν ένας κόσμος ακατέργαστης οργής ή αντιπολιτικού μένους. Δεν το διάβαζες πουθενά γύρω σου αυτό το πλαίσιο, το, ας το πούμε, «ακροδεξιό αντισυστημικό». Φυσικά σε μια τέτοιας έκτασης κινητοποίηση ανθρώπων υπήρξαν και μερίδες (κάποιες εκατοντάδες) που θεωρούν μοναδικό εξεγερσιακό ρεπερτόριο τα σπασμένα μάρμαρα και τις μολότοφ. Από όσα είδαμε και από μαρτυρίες (της Αθήνας), αυτή η χορογραφία - με κάποιες πραγματικά σκοτεινές άκρες, αλλά ας την θεωρήσουμε «ειλικρινή» - δεν άφησε κανένα αποτύπωμα στο μεγάλο δημοκρατικό γεγονός. Το γεγονός είναι ότι ο πληθυσμός έγινε λαός, καθημερινοί άνθρωποι αφιέρωσαν κάποιες ώρες σε μια τελετουργία που αποτελεί, όπως και να το κάνουμε, μέρος της δημοκρατικής μας νεωτερικότητας, της ιστορίας μας, των τρόπων που συναισθανόμαστε όσα μας συγκλονίζουν. Και ο λόγος και η σιωπή και οι κουβέντες κόμισαν συγχρόνως ηθικό και πολιτικό νόημα. Άλλωστε, όταν ο λαός κινείται για λίγο εκτός της οικονομικής, βιοποριστικής ή άλλης του ρουτίνας, όταν εγείρεται και συμπάσχει για κάποια δημόσια πληγή, όταν απαιτεί δικαιοσύνη, αναρωτιέται πάντα για τη στάση μιας εξουσίας, για τα όσα έκαναν ή λέγουν αυτοί που κυβερνούν. Δεν υπάρχει «πένθος» δημόσιο δίχως πολιτική αιχμή. Η ηθική διαμαρτυρία είναι αδιάρρηκτα και πολιτικό μήνυμα.

Η Παρασκευή 28/2 ήταν και μνημόνευση και απαίτηση δικαιοσύνης και μήνυμα για μια πολιτική με επίκεντρο την προστασία της ζωής και όχι την έκθεση στο θάνατο και σε όλες τις άλλες εκδοχές θανάτωσης και ασφυξίας. Το «δεν έχω οξυγόνο» που τόσο λοιδορήθηκε ως υπερβολικό, «αφηρημένο» ή μελοδραματικά άστοχο είναι μια εξαιρετική συμπύκνωση συλλογικών καταστάσεων που συχνά δεν μπορούν να ενθυλακωθούν σε «προτάσεις θεσμικές» ή «δημοσιονομικά μετρημένες λύσεις». Όταν μάλιστα ζητάς από τον κόσμο που δηλώνει την ασφυξία του ή κατανοεί (προσπαθεί να συναισθανθεί) την ασφυξία άλλων συμπολιτών, όταν του ζητάς παράβολα για να πρωτοκολληθεί το αίτημα στο υπεύθυνο γραφείο, όταν δηλαδή αντιμετωπίζεις την αφύπνιση των πολιτών από τη σκοπιά του αμέτοχου γραφειοκράτη και του κυβερνητικού κλητήρα, τότε δεν έχεις καταλάβει τίποτα. Ούτε από το πώς ζουν οι δημοκρατίες ούτε από τους λόγους που τις έχουν κάνει τόσο ευάλωτες και δίχως ζωντανά στηρίγματα.

Η μέρα για τα Τέμπη ήταν τελικά κάτι που δεν μπορεί να αφήσει αμετάβλητη την πορεία των πραγμάτων στη χώρα. Δεν ήταν μια «μαζική παραφροσύνη» εναντίον του «ορθολογισμού» αλλά μια μεγάλη ευκαιρία να αποκατασταθεί ο κριτικός, δημοκρατικός και βαθιά ανθρωπιστικός πυρήνας του ορθολογισμού ως εμπιστοσύνης στη συλλογική νοημοσύνη πολιτών που ζητούν το λόγο και διεκδικούν.

Οπτική Γωνία
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Antinero: Καταγγελία-μαμούθ για το μεγαλύτερο πρόγραμμα δασικής πρόληψης

Ρεπορτάζ / Antinero: Πώς το «μεγαλύτερο πρόγραμμα δασικής πρόληψης» έγινε πεδίο καταγγελιών

Με εκατομμύρια ευρώ να έχουν ήδη διατεθεί, το πρόγραμμα Antinero μπαίνει στο στόχαστρο: 213 φορείς και πολίτες υπέβαλαν αναφορά στην Ε.Ε., αμφισβητώντας τη νομιμότητα και την αποτελεσματικότητά του.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ