Το φάντασμα του πολέμου πλανιέται πάνω από την Ευρώπη; 

Το φάντασμα του πολέμου πλανιέται πάνω από την Ευρώπη;  Facebook Twitter
Kανείς δεν γνωρίζει τι θέλει να πετύχει το Κρεμλίνο. Θέλει μόνο να προσαρτήσει ορισμένα ουκρανικά εδάφη ή μήπως θέλει να αλλάξει τα σύνορα και σε άλλα σημεία της περιοχής; Φωτ.: Sergey Kozlov/EPA
0

Τις τελευταίες μέρες κάποιες δηλώσεις αξιωματούχων έχουν ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων. Η υπουργός Παιδείας της Γερμανίας προκάλεσε σοκ όταν υποστήριξε ότι τα σχολεία πρέπει να προετοιμάσουν τους μαθητές για το ενδεχόμενο πολέμου. Έπειτα, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, σε άρθρο του σημείωσε: «Αν θέλει ειρήνη, η Ευρώπη πρέπει να ετοιμαστεί για πόλεμο», ενώ ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν, υποστήριξε ότι «δεν πρέπει να αποκλείεται» το ενδεχόμενο εμπλοκής ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία.

Θα μπορούσε η σύγκρουση στα ουκρανικά εδάφη να κλιμακωθεί σε πόλεμο πλήρους κλίμακας στην Ευρώπη; Πόσο επηρεάζει τη χώρα μας αυτή η συζήτηση; Και τι θα σημάνει μια εκλογή Τραμπ τον ερχόμενο Νοέμβριο στις ΗΠΑ; Τις απαντήσεις δίνει ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και Reader in International Security στο Τμήμα Αμυντικών Σπουδών του King’s College London, Μάνος Καραγιάννης. 

Η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας θα στοιχίσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι τα χρήματα αυτά θα βρεθούν εύκολα, μετά το τέλος του πολέμου.

— Κύριε καθηγητά, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, σε άρθρο του σημείωσε: «Αν θέλει ειρήνη, η Ευρώπη πρέπει να ετοιμαστεί για πόλεμο». Πιστεύετε ότι το φάντασμα μιας ευρύτερης πολεμικής αναμέτρησης πλανιέται πάνω από την ευρωπαϊκή ήπειρο;  
Η αλήθεια είναι ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έπιασε εξαπίνης πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, αλλά και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό όμως που έχει προκαλέσει μεγάλο σοκ είναι η ανθρωπιστική καταστροφή που έχει προκληθεί λόγω των ρωσικών επιθέσεων εναντίον ουκρανικών πόλεων. Εκατοντάδες χιλιάδες έχουν σκοτωθεί και τραυματιστεί, ενώ εκατομμύρια άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να φύγουν από τα σπίτια τους. Η ενωμένη Ευρώπη, λοιπόν, επιχειρεί να διαχειριστεί τις συνέπειες ενός μεγάλου πολέμου, που ελάχιστοι πίστευαν ότι μπορεί να ξεσπάσει στην ήπειρό μας. Ο Σαρλ Μισέλ, όπως και άλλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, προσπαθεί να προειδοποιήσει τους πολίτες ότι έρχονται δύσκολες μέρες για την Ευρώπη.

Μάνος Καραγιάννης
Ο κ. Μάνος Καραγιάννης

— Τι σηματοδοτεί το γεγονός ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία εξελίσσεται σε έναν παρατεταμένο πόλεμο; Μπορεί αυτό να έχει απρόβλεπτες συνέπειες;
Καταρχάς, όσο περισσότερο διαρκεί ο πόλεμος τόσο θα αυξάνεται το μέγεθος της καταστροφής. Η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας θα στοιχίσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι τα χρήματα αυτά θα βρεθούν εύκολα, μετά το τέλος του πολέμου. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι κανείς δεν γνωρίζει τι θέλει να πετύχει το Κρεμλίνο. Θέλει μόνο να προσαρτήσει ορισμένα ουκρανικά εδάφη ή μήπως θέλει να αλλάξει τα σύνορα και σε άλλα σημεία της περιοχής; Τι θα γίνει με τη Μολδαβία, όπου ήδη υπάρχουν εντάσεις με την αποσχισμένη δημοκρατία της Υπερδνειστερίας που ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από τη Μόσχα; Το μόνο βέβαιο είναι ότι έχουν αναβιώσει ανταγωνισμοί στην Ευρώπη που αλλάζουν τους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς πολλών ευρωπαϊκών χωρών.

— Η Ελλάδα ποια στάση πρέπει να τηρήσει και κατά πόσο μας επηρεάζει όλη αυτή η συζήτηση; 
Η ελληνική κυβέρνηση έχει αποφασίσει από την αρχή να μην κρατήσει στάση ουδετερότητας, αλλά να ταχθεί απερίφραστα υπέρ της Ουκρανίας. Πιστεύω ότι η απόφαση εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα και τη στρατηγική που έχει υιοθετηθεί εδώ και πολλές δεκαετίες, δηλαδή να συμπορευόμαστε με τις μεγάλες δυνάμεις της Δύσης. Ωστόσο, υπάρχει κάτι που αξίζει να συζητηθεί περισσότερο και αφορά τη διαχείριση της σχέσης με τη Μόσχα. Για παράδειγμα, το υπουργείο Εξωτερικών αποφάσισε πολύ πρόσφατα να μην προσκληθούν Ρώσοι διπλωμάτες σε εκδηλώσεις που διοργανώνουν οι πρεσβείες μας για τον εορτασμό της εθνικής επετείου της Επανάστασης του 1821. Ειλικρινά δεν καταλαβαίνω ποιο είναι το σκεπτικό πίσω από αυτή την απόφαση. Η στάση της Αθήνας είναι απόλυτα ξεκάθαρη, αφού η χώρα τάχθηκε υπέρ της Ουκρανίας. Γιατί πρέπει να επιβεβαιώνεται η θέση μας με αυτόν τον τρόπο; Σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Ρωσία είναι μια χώρα που διαθέτει θεσμική μνήμη. Πολύ φοβάμαι ότι για πολλά χρόνια, ακόμα και αν αλλάξει η ηγεσία στο Κρεμλίνο, το ρωσικό βαθύ κράτος θα μας έχει κατατάξει στους «βασιλικοτέρους του βασιλέως». Δεν χρειάζονται, λοιπόν, υπερβολές, δεδομένου ότι με τη ρωσική κοινωνία μάς ενώνουν πολλά πράγματα.

Το φάντασμα του πολέμου πλανιέται πάνω από την Ευρώπη;  Facebook Twitter
Θα μπορούσε η σύγκρουση στα ουκρανικά εδάφη να κλιμακωθεί σε πόλεμο πλήρους κλίμακας στην Ευρώπη; Φωτ.: EPA

— Είναι πιθανή η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού στρατού στο άμεσο μέλλον;
Δεν είναι πιθανή μια τέτοια εξέλιξη στο άμεσο μέλλον για τουλάχιστον δύο λόγους. Πρώτον, υπάρχουν φιλοατλαντικές χώρες που δεν επιθυμούν τη δημιουργία μιας κοινής αμυντικής πολιτικής για να μη μειωθεί η αξία του ΝΑΤΟ ως οργανισμού συλλογικής άμυνας. Δεύτερον, πολλές ευρωπαϊκές κοινωνίες είναι απρόθυμες να  συνεισφέρουν περισσότερο στην υπόθεση της κοινής άμυνας, επειδή έχουν περάσει στην εποχή της «μετα-ηρωικότητας». Δεν είναι διατεθειμένες δηλαδή να αποδεχθούν ανθρώπινες απώλειες σε ξένους πολέμους. Πάντως θεωρώ ότι η δημιουργία μιας κοινής αμυντικής πολιτικής συνιστά μονόδρομο για την επιβίωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

— Πόσο θα επηρεάσει μια εκλογή Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές; 
Κοιτάξτε, κανείς δεν ξέρει πραγματικά τι θα συμβεί αν επιστρέψει ο Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Αν κρίνουμε από τη συμπεριφορά που είχε ως Πρόεδρος την περίοδο 2016-2022, μπορούμε να καταλήξουμε σε 2-3 ασφαλή συμπεράσματα. Πρώτον, ο ίδιος θα προσπαθήσει να ασκήσει μια προσωπική διπλωματία χωρίς ηθικούς φραγμούς. Ωστόσο, το αμερικανικό βαθύ κράτος (Πεντάγωνο, μυστικές υπηρεσίες και Στέιτ Ντιπάρτμεντ) θα προσπαθήσει με διάφορους τρόπους να διατηρήσει την αξιοπιστία της Αμερικής ως ηγέτιδας δύναμης της Δύσης. Δεύτερον, η στελέχωση των κρίσιμων θέσεων (π.χ. διοικητής CIA, υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας) σε μια νέα διοίκηση Τραμπ δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Το γεγονός ότι έχει τη συνήθεια να αλλάζει συνεχώς τη στενή του ομάδα και να βασίζεται περισσότερο σε μέλη της οικογένειάς του θα αποτρέψει αξιόλογους και έμπειρους ανθρώπους από να αποδεχθούν τυχόν προτάσεις συνεργασίας με τον νέο Πρόεδρο. Τρίτον, είναι αρκετά πιθανό να αυξηθεί η ένταση με την Ευρωπαϊκή Ένωση για θέματα εμπορίου. Γενικά, μια εκλογή Τραμπ θα προκαλέσει αβεβαιότητα και ανησυχία στους συμμάχους της Αμερικής. Δεν θα είναι μια καλή είδηση ούτε για την Ευρώπη ούτε για την Ελλάδα!

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γερμανία: Αντιδράσεις προκαλεί η πρόταση της υπουργού Παιδείας να προετοιμαστούν οι μαθητές για το ενδεχόμενο πολέμου

Διεθνή / Γερμανία: Αντιδράσεις προκαλεί η πρόταση της υπουργού Παιδείας να προετοιμαστούν οι μαθητές για το ενδεχόμενο πολέμου

Η υπουργός Παιδείας κάλεσε ακόμη τα σχολεία στην Γερμανία να αναπτύξουν «χαλαρή» σχέση με τις ένοπλες δυνάμεις, με επισκέψεις αξιωματικών, οι οποίοι θα αναλάβουν να εξηγήσουν τι ακριβώς κάνει η Bundeswehr για την ασφάλεια των πολιτών
LIFO NEWSROOM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Οπτική Γωνία / Αμπντελά Ταϊά: «Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Ο Μαροκινός συγγραφέας και σκηνοθέτης, κάτοικος Γαλλίας πλέον και γνωστός στην Ελλάδα από το υπέροχο μυθιστόρημα «Η ζωή με το δικό σου φως», μιλά με θαυμασμό για την εξέγερση της νεολαίας που συνταράσσει την πατρίδα του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Συνέντευξη / Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Μετά από μισό αιώνα στο «Βήμα», ο Νίκος Χασαπόπουλος μιλά για πρώτη φορά για την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής του, τις στιγμές που έζησε δίπλα σε Λαμπράκη, Ψυχάρη και πρωθυπουργούς, αλλά και για το μεγάλο λάθος του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Οπτική Γωνία / Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Έχουμε ένα καινούργιο συναίσθημα, όχι το κλασικό της εποχής των φασισμών, δηλαδή τον φόβο μη βρεθεί κανείς στη θέση των κατώτερων, όσων έμειναν πίσω ή «από κάτω». Πλέον βλέπει κανείς μένος για τα θύματα που μιλάνε.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Μποτιλιαρισμένοι στην Αθήνα: Δαπανούμε έναν μισθό στον δρόμο κάθε έτος

Οπτική Γωνία / Κάθε χρόνο χάνουμε 110 ώρες από τη ζωή μας κολλημένοι στο τιμόνι

Πώς μπορεί να μειωθεί άμεσα το μποτιλιάρισμα στους δρόμους της πρωτεύουσας; Γιατί η λεωφόρος Κηφισού δεν θα αδειάσει ποτέ; Ο συγκοινωνιολόγος και καθηγητής του ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Βασιλική Σιούτη / Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Οι εκ των υστέρων αποκαλύψεις για τη συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν κατέδειξαν τις πραγματικές ισορροπίες στο πεδίο των διεθνών σχέσεων: καμία πλευρά δεν κερδίζει άνευ ανταλλαγμάτων και οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονται από προσωπικές συμπάθειες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Βασιλική Σιούτη / Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα Τέμπη και με την ακρίβεια, που προκαλεί κοινωνική δυσφορία, ο Νίκος Δένδιας εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής που θα οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ