Το δυστοπικό μας μέλλον

Το δυστοπικό μας μέλλον… Facebook Twitter
Η σύγχρονη ελληνική κοινωνία σταδιακά έχει μεταλλαχθεί σε κάτι άλλο κι αυτό δεν ερμηνεύεται με μια κατάφαση ή μια άρνηση, με μια καταδίκη ή έναν θαυμασμό. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

«ΠΟΙΟΣ ΦΤΑΙΕΙ, ΛΟΙΠΟΝ, που οι νέοι εκπρόσωποι είναι αυτοί που είναι», αναρωτήθηκε ο Ντιντιέ Εριμπόν λίγα χρόνια πριν, όταν προσπάθησε να ερμηνεύσει την εντυπωσιακή στροφή ενός μεγάλου κομματιού της γαλλικής κοινωνίας προς το ακροδεξιό μέτωπο της Λεπέν. Ήταν πολλοί ανάμεσα σε αυτούς που είχαν ένα «καθαρό» παρελθόν, ανήκαν στο σοσιαλιστικό ή κυρίως στο άλλοτε πανίσχυρο Κομμουνιστικό Κόμμα, και όμως σταδιακά οδηγήθηκαν στην αγκαλιά μιας επικίνδυνης λογικής που εκφράζει ένα από τα μεγαλύτερα ακροδεξιά και λαϊκίστικα κόμματα της Ευρώπης το οποίο έδειξε πρωτοφανή αντοχή και μεγάλη επιρροή στην κοινωνία μιας χώρας με μεγάλη δημοκρατική κουλτούρα ‒ μην ξεχνάμε τον Μάη του ’68.

Ας επιχειρήσουμε να παραφράσουμε το ερώτημα του Εριμπόν και να το προσαρμόσουμε στα δικά μας δεδομένα, όσο κι αν αυτό ίσως φανεί αδόκιμο. Ποιος φταίει, λοιπόν, που οι νέοι εκπρόσωποι τους οποίους ανέδειξαν οι εκλογές της περασμένης Κυριακής είναι αυτοί που είναι; Ποιος φταίει που η συντηρητική παράταξη επιβεβαίωσε μια πρωτόγνωρη πολιτική κυριαρχία η οποία δεν έχει προηγούμενο στη μεταπολιτευτική Ελλάδα, με εξαίρεση τα χρόνια 1974 και 1977, όταν ο Κ. Καραμανλής κέρδισε μεν δύο εκλογικές αναμετρήσεις ‒τις δεύτερες με μικρότερη επιρροή‒, αλλά η χώρα διένυε τα πρώτα χρόνιας μετά τη δικτατορία, άρα οι νίκες αυτές μπορούν να έχουν και δεύτερες αναγνώσεις.

Αυτό που μάλλον αργήσαμε να συνειδητοποιήσουμε είναι ότι για πολλά χρόνια επιχειρούσαμε να ερμηνεύσουμε την ελληνική κοινωνία με όρους του παρελθόντος και να ανοίξουμε με κλειδιά που δεν ανοίγουν τίποτα πια παρά την ιστορία της.

Ποιος φταίει που η αριστερά, όπως εκφράστηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, υπέστη μια πανωλεθρία η οποία δεν θα αφήσει αλώβητες τις ιδέες που ισχυριζόταν ότι εκπροσωπούσε και είχαν αποτυπωθεί σε πολλές γενιές ως μεγάλες προσδοκίες; Ποιος φταίει που τρία κόμματα με φασιστικά ή ακροδεξιά χαρακτηριστικά έδειξαν πως οι απεχθείς ιδέες εξακολουθούν να ενδιαφέρουν ένα ανησυχητικά μεγάλο ποσοστό της κοινωνίας; Ποιος φταίει ακόμα που το άλλοτε κραταιό ΠΑΣΟΚ δείχνει ικανοποιημένο με ένα ασθενικό και εύκολα αναλώσιμο ποσοστό; Ποιος φταίει για το ότι βρέθηκε πρόσφορο έδαφος ικανό για να στείλει στη Βουλή μια πολιτική φιγούρα σαν αυτήν της Κωνσταντοπούλου;

Αυτό που μάλλον αργήσαμε να συνειδητοποιήσουμε είναι ότι για πολλά χρόνια επιχειρούσαμε να ερμηνεύσουμε την ελληνική κοινωνία με όρους του παρελθόντος και να ανοίξουμε με κλειδιά που δεν ανοίγουν τίποτα πια παρά την ιστορία της. Η σύγχρονη ελληνική κοινωνία σταδιακά έχει μεταλλαχθεί σε κάτι άλλο κι αυτό δεν ερμηνεύεται με μια κατάφαση ή μια άρνηση, με μια καταδίκη ή έναν θαυμασμό. Πρόκειται απλώς για μια διαφορετική κοινωνία η οποία, απογοητευμένη μετά το σοκ της μεγάλης κρίσης του 2010, αναζητεί διεξόδους που δεν βρίσκει εύκολα.

Η ερμηνεία της χρειάζεται πολλή δουλειά και πολύ χρόνο, πρέπει να καταλάβουμε τα υπόγεια ρεύματα που μετακινούν ψήφους από την αριστερά προς τη δεξιά, γιατί το 15% των πολιτών δεν βρίσκει άσχημη ιδέα μια δικτατορία, τι συνέβη σε αυτή την κοινωνία και δείχνει μεγάλη απάθεια για ένα συγκλονιστικό γεγονός όπως ο πνιγμός στα νερά της χώρας εκατοντάδων ανθρώπων, γιατί αναζητά μεγαλύτερη συμμετοχή σε αποφάσεις που αφορούν τη ζωή τους αλλά δεν τα καταφέρνει, γιατί δεν εμπιστεύεται θεσμούς όπως η Δικαιοσύνη ή οι ανεξάρτητες αρχές. Οι απαντήσεις μοιάζουν προφανείς, αλλά δεν είναι, δεν αρκεί να πούμε ότι οι ανεξάρτητες αρχές έχουν απαξιωθεί από τις κυβερνήσεις, κάτι το οποίο είναι γεγονός, πρέπει και να εξηγήσουμε γιατί τα κριτήρια ψήφου δεν ανταποκρίνονται σε τέτοιες απαιτήσεις.

Η Νέα Δημοκρατία κατάφερε μια δεύτερη επικράτηση γιατί για πολλούς αποτέλεσε την ύστατη λύση, το μικρότερο κακό, πήρε αμέτρητες αρνητικές ψήφους (δεν την ψήφισαν ως θετική επιλογή αλλά ως τη λιγότερο κακή λύση), αν και αυτό συνηθίζεται στις εκλογικές αναμετρήσεις. Αυτό που δεν συνηθίζεται είναι να έχει απέναντί της μια αξιωματική αντιπολίτευση στα πρόθυρα διάλυσης, ένα ΠΑΣΟΚ με αδύναμο λόγο, τουλάχιστον όχι ικανό ακόμα να αποτελέσει απειλή για την κυβέρνηση. Απειλές η κυβέρνηση θα βλέπει μόνο από τα δεξιά της. Ήδη αυτό φάνηκε με μετατόπιση του προεκλογικού της λόγου σε πιο συντηρητικά συνθήματα, σε αναφορές για υπουργεία οικογένειας, με ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια προσέγγισης της Εκκλησίας, με χρήση εννοιών σχετικών με την πατρίδα όλο και πιο συχνά.

Το μέλλον μας μοιάζει δυστοπικό: η κυβέρνηση που διακρίθηκε στην απαξίωση των θεσμών, αποκαλύφθηκε ότι έκανε υποκλοπές και επί των ημερών της καταπατήθηκαν δικαιώματα Ελλήνων που αμφισβήτησαν και ξένων που αναζήτησαν μια καλύτερη τύχη θα εξουσιάζει πανίσχυρη και θα ενοχλείται μόνο από τις ρατσιστικές αναφορές στη Βουλή των νεοναζί, των ακροδεξιών, των υπερχριστιανών και της Κωνσταντοπούλου που κάνει για εκατό βουλευτές, όπως λέει η ίδια. Δεν φαντάζει ιδανικό να ζεις σε μια τέτοια χώρα αυτό τον καιρό…

​​​​​​Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Οπτική Γωνία / Αμπντελά Ταϊά: «Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Ο Μαροκινός συγγραφέας και σκηνοθέτης, κάτοικος Γαλλίας πλέον και γνωστός στην Ελλάδα από το υπέροχο μυθιστόρημα «Η ζωή με το δικό σου φως», μιλά με θαυμασμό για την εξέγερση της νεολαίας που συνταράσσει την πατρίδα του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Συνέντευξη / Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Μετά από μισό αιώνα στο «Βήμα», ο Νίκος Χασαπόπουλος μιλά για πρώτη φορά για την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής του, τις στιγμές που έζησε δίπλα σε Λαμπράκη, Ψυχάρη και πρωθυπουργούς, αλλά και για το μεγάλο λάθος του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Οπτική Γωνία / Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Έχουμε ένα καινούργιο συναίσθημα, όχι το κλασικό της εποχής των φασισμών, δηλαδή τον φόβο μη βρεθεί κανείς στη θέση των κατώτερων, όσων έμειναν πίσω ή «από κάτω». Πλέον βλέπει κανείς μένος για τα θύματα που μιλάνε.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Μποτιλιαρισμένοι στην Αθήνα: Δαπανούμε έναν μισθό στον δρόμο κάθε έτος

Οπτική Γωνία / Κάθε χρόνο χάνουμε 110 ώρες από τη ζωή μας κολλημένοι στο τιμόνι

Πώς μπορεί να μειωθεί άμεσα το μποτιλιάρισμα στους δρόμους της πρωτεύουσας; Γιατί η λεωφόρος Κηφισού δεν θα αδειάσει ποτέ; Ο συγκοινωνιολόγος και καθηγητής του ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Βασιλική Σιούτη / Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Οι εκ των υστέρων αποκαλύψεις για τη συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν κατέδειξαν τις πραγματικές ισορροπίες στο πεδίο των διεθνών σχέσεων: καμία πλευρά δεν κερδίζει άνευ ανταλλαγμάτων και οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονται από προσωπικές συμπάθειες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Βασιλική Σιούτη / Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα Τέμπη και με την ακρίβεια, που προκαλεί κοινωνική δυσφορία, ο Νίκος Δένδιας εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής που θα οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ