Το δυστοπικό μας μέλλον

Το δυστοπικό μας μέλλον… Facebook Twitter
Η σύγχρονη ελληνική κοινωνία σταδιακά έχει μεταλλαχθεί σε κάτι άλλο κι αυτό δεν ερμηνεύεται με μια κατάφαση ή μια άρνηση, με μια καταδίκη ή έναν θαυμασμό. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

«ΠΟΙΟΣ ΦΤΑΙΕΙ, ΛΟΙΠΟΝ, που οι νέοι εκπρόσωποι είναι αυτοί που είναι», αναρωτήθηκε ο Ντιντιέ Εριμπόν λίγα χρόνια πριν, όταν προσπάθησε να ερμηνεύσει την εντυπωσιακή στροφή ενός μεγάλου κομματιού της γαλλικής κοινωνίας προς το ακροδεξιό μέτωπο της Λεπέν. Ήταν πολλοί ανάμεσα σε αυτούς που είχαν ένα «καθαρό» παρελθόν, ανήκαν στο σοσιαλιστικό ή κυρίως στο άλλοτε πανίσχυρο Κομμουνιστικό Κόμμα, και όμως σταδιακά οδηγήθηκαν στην αγκαλιά μιας επικίνδυνης λογικής που εκφράζει ένα από τα μεγαλύτερα ακροδεξιά και λαϊκίστικα κόμματα της Ευρώπης το οποίο έδειξε πρωτοφανή αντοχή και μεγάλη επιρροή στην κοινωνία μιας χώρας με μεγάλη δημοκρατική κουλτούρα ‒ μην ξεχνάμε τον Μάη του ’68.

Ας επιχειρήσουμε να παραφράσουμε το ερώτημα του Εριμπόν και να το προσαρμόσουμε στα δικά μας δεδομένα, όσο κι αν αυτό ίσως φανεί αδόκιμο. Ποιος φταίει, λοιπόν, που οι νέοι εκπρόσωποι τους οποίους ανέδειξαν οι εκλογές της περασμένης Κυριακής είναι αυτοί που είναι; Ποιος φταίει που η συντηρητική παράταξη επιβεβαίωσε μια πρωτόγνωρη πολιτική κυριαρχία η οποία δεν έχει προηγούμενο στη μεταπολιτευτική Ελλάδα, με εξαίρεση τα χρόνια 1974 και 1977, όταν ο Κ. Καραμανλής κέρδισε μεν δύο εκλογικές αναμετρήσεις ‒τις δεύτερες με μικρότερη επιρροή‒, αλλά η χώρα διένυε τα πρώτα χρόνιας μετά τη δικτατορία, άρα οι νίκες αυτές μπορούν να έχουν και δεύτερες αναγνώσεις.

Αυτό που μάλλον αργήσαμε να συνειδητοποιήσουμε είναι ότι για πολλά χρόνια επιχειρούσαμε να ερμηνεύσουμε την ελληνική κοινωνία με όρους του παρελθόντος και να ανοίξουμε με κλειδιά που δεν ανοίγουν τίποτα πια παρά την ιστορία της.

Ποιος φταίει που η αριστερά, όπως εκφράστηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, υπέστη μια πανωλεθρία η οποία δεν θα αφήσει αλώβητες τις ιδέες που ισχυριζόταν ότι εκπροσωπούσε και είχαν αποτυπωθεί σε πολλές γενιές ως μεγάλες προσδοκίες; Ποιος φταίει που τρία κόμματα με φασιστικά ή ακροδεξιά χαρακτηριστικά έδειξαν πως οι απεχθείς ιδέες εξακολουθούν να ενδιαφέρουν ένα ανησυχητικά μεγάλο ποσοστό της κοινωνίας; Ποιος φταίει ακόμα που το άλλοτε κραταιό ΠΑΣΟΚ δείχνει ικανοποιημένο με ένα ασθενικό και εύκολα αναλώσιμο ποσοστό; Ποιος φταίει για το ότι βρέθηκε πρόσφορο έδαφος ικανό για να στείλει στη Βουλή μια πολιτική φιγούρα σαν αυτήν της Κωνσταντοπούλου;

Αυτό που μάλλον αργήσαμε να συνειδητοποιήσουμε είναι ότι για πολλά χρόνια επιχειρούσαμε να ερμηνεύσουμε την ελληνική κοινωνία με όρους του παρελθόντος και να ανοίξουμε με κλειδιά που δεν ανοίγουν τίποτα πια παρά την ιστορία της. Η σύγχρονη ελληνική κοινωνία σταδιακά έχει μεταλλαχθεί σε κάτι άλλο κι αυτό δεν ερμηνεύεται με μια κατάφαση ή μια άρνηση, με μια καταδίκη ή έναν θαυμασμό. Πρόκειται απλώς για μια διαφορετική κοινωνία η οποία, απογοητευμένη μετά το σοκ της μεγάλης κρίσης του 2010, αναζητεί διεξόδους που δεν βρίσκει εύκολα.

Η ερμηνεία της χρειάζεται πολλή δουλειά και πολύ χρόνο, πρέπει να καταλάβουμε τα υπόγεια ρεύματα που μετακινούν ψήφους από την αριστερά προς τη δεξιά, γιατί το 15% των πολιτών δεν βρίσκει άσχημη ιδέα μια δικτατορία, τι συνέβη σε αυτή την κοινωνία και δείχνει μεγάλη απάθεια για ένα συγκλονιστικό γεγονός όπως ο πνιγμός στα νερά της χώρας εκατοντάδων ανθρώπων, γιατί αναζητά μεγαλύτερη συμμετοχή σε αποφάσεις που αφορούν τη ζωή τους αλλά δεν τα καταφέρνει, γιατί δεν εμπιστεύεται θεσμούς όπως η Δικαιοσύνη ή οι ανεξάρτητες αρχές. Οι απαντήσεις μοιάζουν προφανείς, αλλά δεν είναι, δεν αρκεί να πούμε ότι οι ανεξάρτητες αρχές έχουν απαξιωθεί από τις κυβερνήσεις, κάτι το οποίο είναι γεγονός, πρέπει και να εξηγήσουμε γιατί τα κριτήρια ψήφου δεν ανταποκρίνονται σε τέτοιες απαιτήσεις.

Η Νέα Δημοκρατία κατάφερε μια δεύτερη επικράτηση γιατί για πολλούς αποτέλεσε την ύστατη λύση, το μικρότερο κακό, πήρε αμέτρητες αρνητικές ψήφους (δεν την ψήφισαν ως θετική επιλογή αλλά ως τη λιγότερο κακή λύση), αν και αυτό συνηθίζεται στις εκλογικές αναμετρήσεις. Αυτό που δεν συνηθίζεται είναι να έχει απέναντί της μια αξιωματική αντιπολίτευση στα πρόθυρα διάλυσης, ένα ΠΑΣΟΚ με αδύναμο λόγο, τουλάχιστον όχι ικανό ακόμα να αποτελέσει απειλή για την κυβέρνηση. Απειλές η κυβέρνηση θα βλέπει μόνο από τα δεξιά της. Ήδη αυτό φάνηκε με μετατόπιση του προεκλογικού της λόγου σε πιο συντηρητικά συνθήματα, σε αναφορές για υπουργεία οικογένειας, με ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια προσέγγισης της Εκκλησίας, με χρήση εννοιών σχετικών με την πατρίδα όλο και πιο συχνά.

Το μέλλον μας μοιάζει δυστοπικό: η κυβέρνηση που διακρίθηκε στην απαξίωση των θεσμών, αποκαλύφθηκε ότι έκανε υποκλοπές και επί των ημερών της καταπατήθηκαν δικαιώματα Ελλήνων που αμφισβήτησαν και ξένων που αναζήτησαν μια καλύτερη τύχη θα εξουσιάζει πανίσχυρη και θα ενοχλείται μόνο από τις ρατσιστικές αναφορές στη Βουλή των νεοναζί, των ακροδεξιών, των υπερχριστιανών και της Κωνσταντοπούλου που κάνει για εκατό βουλευτές, όπως λέει η ίδια. Δεν φαντάζει ιδανικό να ζεις σε μια τέτοια χώρα αυτό τον καιρό…

​​​​​​Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Antinero: Καταγγελία-μαμούθ για το μεγαλύτερο πρόγραμμα δασικής πρόληψης

Ρεπορτάζ / Antinero: Πώς το «μεγαλύτερο πρόγραμμα δασικής πρόληψης» έγινε πεδίο καταγγελιών

Με εκατομμύρια ευρώ να έχουν ήδη διατεθεί, το πρόγραμμα Antinero μπαίνει στο στόχαστρο: 213 φορείς και πολίτες υπέβαλαν αναφορά στην Ε.Ε., αμφισβητώντας τη νομιμότητα και την αποτελεσματικότητά του.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ