ΕΙΝΑΙ ΒΑΘΙΑ ΚΑΙ ΜΑΚΡΑ και ντροπιαστική η παράδοση του αντισημιτισμού στην Ελλάδα. Και οι περισσότεροι θιασώτες του ζουν συνήθως ήσυχα κι ωραία ανάμεσά μας –πού και πού μόνο τους ξεφεύγει δημοσίως καμιά ατάκα περί «εβραϊκής συνομωσίας» και κατόπιν επιστρέφουν στις τρύπες τους. Ποτέ στην ζωή μου – που εμπλουτίστηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό από το έργο και την αντίληψη τόσων και τόσων Εβραίων συγγραφέων, διανοητών, καλλιτεχνών, κωμικών, δημιουργών πάσης φύσεως και χροιάς – δεν περίμενα ότι θα έφτανε μια μέρα που θα μπορούσε κάποιος να με βάλει στο ίδιο τσουβάλι με τέτοιους ανθρώπους.
Θεωρώ τεράστια προσβολή και με κάνει έξω φρενών η πιθανότητα (το θράσος!) να με αποκαλέσουν αντισημίτη, μόνο και μόνο επειδή αντιδρώ, εντελώς αντανακλαστικά και μέσα από τα σωθικά μου, στη γενοκτονία (εξολόθρευση; εθνοκάθαρση; εξαναγκασμό σε φυγή; μαζικό διωγμό; όπως και να το χαρακτηρίσει κανείς, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο τραγικό και απάνθρωπο και στην πραγματικότητα δεν αμφισβητείται σοβαρά από κανέναν) των Παλαιστινίων από τις πανίσχυρες ισραηλινές δυνάμεις.
Για άλλη μια φορά επιστρατεύτηκε η όλο και πιο ισχνή από την πολλή κατάχρηση ρήση του (Γερμανο-εβραίου) Χάινριχ Χάινε: «Όπου καίγονται βιβλία κάποια στιγμή θα φτάσουν να καίγονται και άνθρωποι» (ο ίδιος πάντως είχε δηλώσει επίσης ότι «πρέπει να συγχωρούμε τους εχθρούς μας, αλλά όχι προτού τους κρεμάσουμε»).
Διαβάζοντας κανείς κάποια δημοσιεύματα και κάποιες κραυγαλέες αντιδράσεις σχετικά με την ματαίωση της εκδήλωσης με τίτλο «Μεταβαλλόμενα τοπία της εβραϊκής λογοτεχνίας» στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης το Σάββατο μετά από ακτιβιστική πρωτοβουλία εκδοτικών και άλλων φορέων (και την συμπαράσταση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εκδοτών Βιβλιοπωλών, και του Συλλόγου Βιβλιοπωλών Εκδοτών Αθήνας & περιχώρων), θα πίστευε ίσως ότι συντελέστηκε κάποιου είδους «πογκρόμ» (άλλος ένας όρος που τείνει να χάσει το νόημά του). Και μάλιστα μέσα στην «πόλη των φαντασμάτων». Ότι κάηκαν βιβλία ενδεχομένως. Για άλλη μια φορά επιστρατεύτηκε η όλο και πιο ισχνή από την πολλή κατάχρηση ρήση του (Γερμανο-εβραίου) Χάινριχ Χάινε: «Όπου καίγονται βιβλία κάποια στιγμή θα φτάσουν να καίγονται και άνθρωποι» (ο ίδιος πάντως είχε δηλώσει επίσης ότι «πρέπει να συγχωρούμε τους εχθρούς μας, αλλά όχι προτού τους κρεμάσουμε»).
Επιστρατεύτηκε επίσης η ευκαιριακή και προσχηματική επίκληση της ελευθερίας του λόγου που φοριέται πολύ τώρα τελευταία. Αυτά από ανθρώπους που θα χαλούσαν τον κόσμο με την προοπτική μιας εκδήλωσης με τίτλο «Μεταβαλλόμενα τοπία της ρωσικής λογοτεχνίας» υπό την αιγίδα της ρωσικής πρεσβείας (όχι ότι μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο υπό τις παρούσες συνθήκες). Άδικο θα είχαν και πάλι, όπως κατά τη γνώμη μου – και παρότι συντάσσομαι με την διαμαρτυρία τους – άδικο έχουν και όσοι «πέτυχαν» την ματαίωση της προχθεσινής εκδήλωσης. Εν τέλει, τέτοιες ενέργειες που σηματοδοτούν ακύρωση και απαγόρευση, όπως κι αν τις ενδύσεις, όσο ειρηνικά κι αν συντελέστηκαν, δεν αποτελούν «καλό look» ή «καλό fit», που λένε κι οι Αμερικάνοι, γι’ αυτούς που τις πραγματοποιούν – ακόμα και αν ο στόχος εν προκειμένω δεν ήταν σε καμιά περίπτωση ο Ισραηλινός συγγραφέας Οντέντ Βολκστάιν που θα μιλούσε, ούτε φυσικά η «εβραϊκή λογοτεχνία» αλλά μόνο η πρεσβεία (και κατ΄ επέκταση το κράτος) του Ισραήλ που εμφανιζόταν ως διοργανωτής/ χορηγός της εκδήλωσης.
Μου φάνηκαν συνεπώς μάλλον…ασύμμετροι οι πανηγυρισμοί μετά το επίτευγμα («Συνάδελφοι τα καταφέραμε!») λες και με την ματαίωση μιας λογοτεχνικής εκδήλωσης συντελέστηκε κάποιο φοβερό πλήγμα στους μηχανισμούς του βαθέως Ισραηλινού κράτους ή ακόμα και στον Νετανιάχου τον ίδιον. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι ήταν κατά κανένα τρόπο «αντισημιτική» η διαμαρτυρία ή ό,τι εκφράστηκαν τέτοιου είδους ρητορικές. Απλώς κάποιοι έχουν επιλέξει στρατόπεδο και έχουν φορέσει ήδη τη στολή παραλλαγής καθώς σκύβουν πάνω από το πληκτρολόγιό τους για να γράψουν «πολεμικές» περί αντισημιτισμού και ελευθερίας του λόγου. Γι’ αυτούς, το Ισραήλ αποτελεί την τεχνο-στρατιωτική «αιχμή της Δύσης» και οι Παλαιστίνιοι ασήμαντες, δυνάμει εχθρικές και επί της ουσίας εντελώς αναλώσιμες οντότητες. Αντίστοιχου τύπου γεωπολιτικές ψευδαισθήσεις μεγαλείου τρέφουν και κάποιοι από εκείνους που στοιχίζονται στο «αντιδυτικό» στρατόπεδο και ρίγησαν με την επίδειξη καλλισθενικού ολοκληρωτισμού στην μεγαλοπρεπή στρατιωτική παρέλαση του Πούτιν για την Ημέρα της Νίκης ή πανηγύρισαν με τα fake news της από αέρος ανθρωπιστικής βοήθειας που απέστειλε η Κίνα στη Γάζα (οι εικόνες ήταν από αλεξίπτωτα με δέματα που είχαν στείλει οι Αμερικανοί πριν από ένα χρόνο), λες και κάτι τέτοιο αρκεί για να σώσει το μαρτυρικό μέρος που σβήνει μέρα με τη μέρα μπροστά στα μάτια μας.
