Δικαίωμα στον θάνατο

Δικαίωμα στον θάνατο Facebook Twitter
Ασφαλώς και το τέλος μπορεί να είναι μια λύτρωση από τον πόνο και την ανημπόρια, υπάρχει όμως πραγματικά αξιοπρέπεια στον θάνατο;
0

Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ που συνόδευσε την είδηση του θανάτου του Ζαν Λικ Γκοντάρ –ότι το τέλος του 91χρονου σκηνοθέτη επήλθε με «υποβοηθούμενη αυτοκτονία», μια διαδικασία που είναι θεσμικά κατοχυρωμένη στην Ελβετία– έφερε στο προσκήνιο για άλλη μια φορά τα τελευταία χρόνια μια κρίσιμη συζήτηση που συχνά παγιδεύεται σε ποικίλης μορφής ηθικά και υπαρξιακά αδιέξοδα.

«Ο Γκοντάρ κατέφυγε σε νόμιμη υποβοηθούμενη ευθανασία λόγω "πολλαπλών παθολογικών καταστάσεων που προκαλούν αναπηρία", σύμφωνα με τους όρους της ιατρικής γνωμάτευσης», εξήγησε ο δικηγόρος του σκηνοθέτη, ενώ σύμφωνα με τη Libération, συγγενής της οικογένειας διευκρίνισε ότι «δεν ήταν άρρωστος, ήταν απλώς εξαντλημένος και γι’ αυτό αποφάσισε να δώσει ένα τέλος».

Η ανταλλαγή επιχειρημάτων και οι ρητορικές ακροβασίες ένθεν και ένθεν μπορούν να συνεχιστούν επ’ άπειρον για ένα τέτοιο ζήτημα, ειδικά εκ μέρους όσων δεν έχουν βρεθεί στη θέση των ανθρώπων που φτάνουν σ’ αυτή την απόφαση ή των συντρόφων και συγγενών τους.

Ακόμα και η σχετική ορολογία μοιάζει να αποτελείται από ευφημισμούς και οξύμωρα: Ευθανασία, υποβοηθούμενη αυτοκτονία, θάνατος με αξιοπρέπεια, δικαίωμα στον θάνατο... 

Ασφαλώς και το τέλος μπορεί να είναι μια λύτρωση από τον πόνο και την ανημπόρια, υπάρχει όμως πραγματικά αξιοπρέπεια στον θάνατο; Κι αν φτάσει κανείς στο σημείο να ζητήσει (ή να ζητήσουν οι δικοί του) «υποβοηθούμενη αυτοκτονία», δεν έχει σαλπάρει κατά έναν τρόπο η αξιοπρέπεια προ πολλού;

Κι από την άλλη όμως, γιατί υποθέτουμε ότι οι άνθρωποι που έχουν καταβληθεί από ανίατες (ψυχικές ή σωματικές) νόσους και βαδίζουν βασανιστικά προς το τέλος, έχουν χάσει την αξιοπρέπειά τους; Ούτε να πεθάνει κανείς στην ώρα του δεν επιτρέπεται πια; Αν ανοίξουμε τέτοια πόρτα, ποιος θα μπορεί να κρίνει σε λίγο και με ποια ακριβώς κριτήρια ποιος δικαιούται την ευθανασία και ποιος όχι; Και ο όρκος του Ιπποκράτη τι λέει για όλα αυτά; 

Η ανταλλαγή επιχειρημάτων και οι ρητορικές ακροβασίες ένθεν και ένθεν μπορούν να συνεχιστούν επ’ άπειρον για ένα τέτοιο ζήτημα, ειδικά εκ μέρους όσων δεν έχουν βρεθεί στη θέση των ανθρώπων που φτάνουν σ’ αυτή την απόφαση ή των συντρόφων και συγγενών τους. Και οι περισσότεροι δεν έχουμε βρεθεί, γεγονός που δεν εμποδίζει να έχουμε έντονη και απόλυτη άποψη για το θέμα, παρασυρόμενοι συχνά από μια επιθυμία ελέγχου της μοίρας, μια ψευδαίσθηση ύστατης επιλογής.

Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει κάποιον ή κάποια να λέει «αν καταλήξω "έτσι", τελειώστε με, κάντε μου την ένεση, τραβήξτε την πρίζα». Ούτε «παρηγορητική φροντίδα», ούτε «η ελπίδα πεθαίνει τελευταία», ούτε τίποτα.

Υπάρχουν διάφορες παράμετροι –νομικές, επιστημονικές, θρησκευτικές, φιλοσοφικές– που περιπλέκουν το ζήτημα, στο τέλος της μέρας όμως, αν βγάλουμε απ’ έξω τις πιο δογματικές θέσεις, δύο είναι οι αντιλήψεις που συγκρούονται εν προκειμένω. Είτε πιστεύει κανείς ότι υπάρχουν (πολύ) χειρότερα πράγματα κι από τον θάνατο είτε πιστεύει πως οτιδήποτε (ακόμα και μια επίπονη και βασανιστική ύπαρξη στην αιχμή μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας) είναι προτιμότερη από την ανυπαρξία, από το πρόωρο τέλος.     

Daily
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Ζαν Λικ Γκοντάρ κατέφυγε σε υποβοηθούμενη αυτοκτονία- «Δεν ήταν άρρωστος, απλώς εξαντλημένος»

Διεθνή / Ο Ζαν Λικ Γκοντάρ κατέφυγε σε υποβοηθούμενη αυτοκτονία- «Δεν ήταν άρρωστος, απλώς εξαντλημένος»

O διάσημος σκηνοθέτης είχε, καθ' όλη τη διάρκεια της καριέρας του, έναν φιλοσοφικό προβληματισμό σχετικά με το ζήτημα της αυτοκτονίας, γράφει η γαλλική εφημερίδα Liberation
LIFO NEWSROOM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Daily / Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Ένα κρίσιμο και «μανιοκαταθλιπτικό» 24ωρο στη ζωή ενός εκπαιδευτικού σε ένα σχολείο για προβληματικούς εφήβους αποτελεί τον καμβά για το υπερκινητικό δράμα του Netflix με πρωταγωνιστή τον Κίλιαν Μέρφι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ναζί κανείς ή να μη ζει;: Το φάντασμα της Λένι Ρίφενσταλ επιστρέφει ξανά  

Daily / «Ναζί κανείς ή να μη ζει;»: Το φάντασμα της Λένι Ρίφενσταλ επιστρέφει ξανά  

Συμπαθούσα ή συνεργός; Το ντοκιμαντέρ «Riefenstahl» επαναφέρει για μια ακόμη φορά το ερώτημα που ακολουθούσε την «σκηνοθέτρια των Ναζί» μέχρι το τέλος της ζωής της σε ηλικία 101 ετών. 
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Εθνικός πανωλεθρίαμβος

Daily / Εθνικός πανωλεθρίαμβος

Δύο απανωτές πανωλεθρίες – μία από την «σύζυγο» χθες και μία από την «επίσημη αγαπημένη» σήμερα – δύσκολα θα τις αντέξει ο ευάλωτος ψυχισμός του Έλληνα φιλάθλου, όπου τα συμπλέγματα κατωτερότητας βαδίζουν αγκαλιά με τις ψευδαισθήσεις μεγαλείου.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Highest 2 Lowlest: Ο Σπάικ Λι μεταφέρει το πνεύμα του Κουροσάβα στη Νέα Υόρκη του σήμερα

Daily / Highest 2 Lowlest: Ο Σπάικ Λι φέρνει τον Κουροσάβα στη σημερινή Νέα Υόρκη

Η νέα ταινία του «μαέστρου» από το Μπρούκλιν, διαθέσιμη εδώ και λίγες μέρες στο Apple TV+, αποτελεί ένα συναρπαστικό ριμέικ του αστυνομικού θρίλερ «High and Low» του Ιάπωνα σκηνοθέτη, έξι δεκαετίες μετά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ