Τα αγάλματα είναι προορισμένα για να χέζουν την κεφαλή τους πουλιά και για να κατουράνε το βάθρο τους σκύλοι, αλλά αυτά είναι κακουχίες της πλάκας για το άγαλμα του Τρούμαν που προχθές επιχείρησαν να κατεδαφίσουν διαδηλωτές για πολλοστή φορά, ενώ μέσα στα χρόνια έχει δεχτεί βομβιστικές επιθέσεις, εικαστικές επεμβάσεις με μπογιές, καθώς και διάφορες αποτυχημένες απόπειρες ακρωτηριασμού των κάτω μελών του.
Διαχρονικό σύμβολο του μεταπολεμικού αμερικανικού ιμπεριαλισμού στα κοινωνικοπολιτικά «δρώμενα» της πόλης (η ζωή μου μοιάζει να είναι μεγάλα διαλείμματα μεταξύ των κατά καιρούς εξορμήσεων εναντίον του ανδριάντα που επιμένει να βρίσκεται στη συμβολή των δύο βασιλοφρόνων οδών στο έξω Παγκράτι), συνδέει πλέον πάνω από τρεις γενιές στρατευμένων Ελλήνων κομμουνιστών που οφείλουν να περάσουν κάποια στιγμή και από κει με επιθετικές διαθέσεις, για να ολοκληρώσουν με επιτυχία τα μαθήματα αντι-ιμπεριαλιστικής αγωγής.
Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι δεν θα αντιμετώπιζε ανάλογες επιθέσεις το άγαλμα του Αβραάμ Λίνκολν, με το οποίο είχε προτείνει ο δήμαρχος της Αθήνας Δημήτρης Μπέης να αντικατασταθεί ο Τρούμαν, όταν σωριάστηκε μετά από έκρηξη ωρολογιακής βόμβας
Αναρωτιόμουν, πάντως, αν κάποιοι από τους προχθεσινούς ενθουσιώδεις διαδηλωτές που επιχείρησαν με βίντσια και τροχούς να ρίξουν το άγαλμα υποκινήθηκαν, εκτός από τα παραδοσιακά αντιαμερικανικά αντανακλαστικά, και από την παρακολούθηση της σειράς ντοκιμαντέρ του Όλιβερ Στόουν, The untold History of the United States (υπάρχει, νομίζω, διαθέσιμο στο Netflix), στην οποία ο 33ος Πρόεδρος των ΗΠΑ εμφανίζεται ως ένας από τους μεγάλους «κακούς» της Ιστορίας του 20ού αιώνα.
Πρόκειται για μια «εναλλακτική» θεώρηση της μεταπολεμικής κυρίως περιόδου σε δέκα ωριαία επεισόδια, με τον Χάρι Τρούμαν στον ρόλο του ανθρώπου που αντικατέστησε πραξικοπηματικά σχεδόν τον «άγιο» Φραγκλίνο Ρούζβελτ, παραμερίζοντας με παρασκηνιακές διαδικασίες τον προοδευτικό αντιπρόεδρο Χένρι Α. Γουάλας.
Σύμφωνα με την αντίληψη του Στόουν και του συνεργάτη του, πανεπιστημιακού καθηγητή Ιστορίας Πίτερ Κούζνικ σ' αυτό το επικό («καφενειακής» συνωμοσιολογίας κατά τόπους, αλλά πάντα συναρπαστικό και άξιο προσοχής, ειδικά αν σε ιντριγκάρει γενικώς η ιδέα του «τι θα γινόταν αν...») ντοκιμαντέρ που διαχειρίζεται με περίτεχνη μαεστρία στο μοντάζ τόνους αρχειακού υλικού, ο Τρούμαν ευθύνεται όχι μόνο για τις ατομικές βόμβες στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι αλλά και για την επιθετική και (αυτο)καταστροφική εξωτερική συμπεριφορά της υπερδύναμης, όπως διαμορφώθηκε με την κλιμάκωση του Ψυχρού Πολέμου.
Αν κάποιος λάβει πληροφορίες για το έργο και το ψυχολογικό προφίλ του Τρούμαν αποκλειστικά από την πραγματεία του Στόουν, θα συμπεράνει ότι ήταν ρατσιστής, βαθιά συμπλεγματικός και διανοητικά ακατάλληλος (όπως, ας πούμε, ο τωρινός Πρόεδρος, καλή ώρα) για το υπέρτατο αξίωμα που κατέλαβε.
«Τον κακοποιούσαν τακτικά οι νταήδες του σχολείου, τον αποκαλούσαν "γυαλάκια" και "αδερφούλα" και όταν γύριζε σπίτι κλαίγοντας, η μαμά του τον παρηγορούσε λέγοντάς του να μην ανησυχεί, γιατί η ίδια κορίτσι περίμενε να γεννήσει στη θέση του» αφηγείται με σοβαρότητα ο Στόουν σε ένα από τα πιο αμήχανα κομμάτια ενός ντοκιμαντέρ που επιχειρεί, όχι πάντα επιτυχημένα, να καταδείξει ότι η Ιστορία δεν αποτελεί το αναπόφευκτο αποτέλεσμα της δράσης εγελιανών δυνάμεων ή πανίσχυρων ελίτ αλλά είναι κάτι που συχνά προκύπτει από τις τραγικές συνέπειες της ανθρώπινης μικροπρέπειας.
Η ατζέντα (και η μικροπρέπεια εν προκειμένω) όμως φαίνεται να θολώνει και την «ιστορική» ματιά του Αμερικανού σκηνοθέτη, αφού τουλάχιστον ένα από τα βαριά ελαττώματα με τα οποία φορτώνει τον Τρούμαν (αυτό της ρατσιστικής προδιάθεσης) δεν φαίνεται να στέκει, από τη στιγμή που επί της προεδρίας του έληξε επίσημα το καθεστώς φυλετικού διαχωρισμού στον αμερικανικό στρατό.
Η τακτική «εργαλειοποίηση», πάντως, του αγάλματος του Αμερικανού Προέδρου δεν φαίνεται να έχει και πολλή σχέση με τα γεγονότα και τις εικασίες που συνδέονται με τον βίο και την πολιτεία του.
Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι δεν θα αντιμετώπιζε ανάλογες επιθέσεις το άγαλμα του Αβραάμ Λίνκολν, με το οποίο είχε προτείνει ο δήμαρχος της Αθήνας Δημήτρης Μπέης να αντικατασταθεί ο Τρούμαν, όταν σωριάστηκε μετά από έκρηξη ωρολογιακής βόμβας τον Μάρτιο του 1986.
Το «σύμβολο» θα παρέμενε πιθανότατα ίδιο και μόνο δεν θα είχαμε ίσως τις προχθεσινές αντιδράσεις «φιλελεύθερων», αντικομμουνιστικών κύκλων που έσπευσαν να πλειοδοτήσουν στην αναβίωση του εμφυλιακού κλίματος που μας δηλητηριάζει απ' όλες τις πλευρές, αναρτώντας σε κάθε μέσο φωτογραφίες του Χάρι Τρούμαν υπό τον τίτλο «Η Ελλάς ευγνωμονούσα».
Άλλη μια μέρα, δηλαδή, κατά την οποία δεν ήξερες από πού να φυλαχτείς σ' αυτήν τη χώρα.
σχόλια