Για τι πράγμα μιλάμε όταν μιλάμε για «μπάλα»

Για τι πράγμα μιλάμε όταν μιλάμε για «μπάλα» Facebook Twitter
Κι όμως, είναι τόσο έντονη η διαίσθηση ότι κάτι υπέροχο θα συμβεί στο επόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο, κάτι όμορφο και εντελώς απρόσμενο...
0

Ο Τζακ Νίκολσον ήταν πάντα πιο «βαθύς» στην πραγματικότητα απ' όσο η δημόσια εικόνα του άφηνε να εννοηθεί, δηλαδή αιωνίως χαβαλές, ηδονιστής, σαρδανάπαλος, κυνηγός φουστανιών και άρρωστος οπαδός των Λος Άντζελες Λέικερς με μπίρα στο ένα χέρι και «βρόμικο» στο άλλο, να βρίζει τον διαιτητή και να απειλεί ότι θα εισβάλει στο παρκέ.

Κι όμως, ακόμα και για το αθλητικό οπαδιλίκι είχε μια σοβαρή και μεγάλη κουβέντα να πει: «Το καύσιμο για τον οπαδό είναι η δυνατότητα που του προσφέρει η ενασχόληση με το σπορ να έχει τις δικές του ιδιωτικές θεωρίες». Και πού να είχε ιδίαν αντίληψη του απύθμενου λάκκου συνωμοσιολογίας και ψευδαισθήσεων μεγαλείου όπου τσαλαβουτάμε διαρκώς οι οπαδοί του αθλήματος που στη χώρα του αποκαλείται soccer.


Χωμένος για τα καλά στα εντός, εκτός και επί τα αυτά του Μουντιάλ (ο πιο καλοδεχούμενος αντιπερισπασμός στους νταλκάδες και τα διάφορα ζητήματα, προσωπικά και «εθνικά») και αναζητώντας σχετική (παρα)φιλολογία, έπεσα στο περσινό φιλοσοφικού τύπου πόνημα του Σάιμον Κρίτσλεϊ (καθηγητή Φιλοσοφίας στο New School for Social Research της Νέας Υόρκης, μέλους του Δ.Σ. του Ιδρύματος Ωνάση και φανατικού οπαδού της Λίβερπουλ – ουδείς τέλειος) με τίτλο What we think about when we think about football (Τι σκεφτόμαστε όταν σκεφτόμαστε για το ποδόσφαιρο – στην αμερικανική έκδοση το football έγινε soccer, πανάθεμά σας, Αμερικάνοι, μια μέρα θα σηκώσετε το Παγκόσμιο Κύπελλο και τότε θα έρθει αυτομάτως η συντέλεια του κόσμου).

Το ποδόσφαιρο δεν σε κάνει να νιώθεις καλύτερα για τον κόσμο. Αποτελεί κι αυτό συχνά σύμπτωμα όλων των στραβών και κάποιες φορές γίνεται δύσκολο να το αγαπήσεις.


Ο τίτλος του βιβλίου μοιάζει να κλείνει το μάτι τόσο στο Για τι πράγμα μιλάω όταν μιλάω για το τρέξιμο του Χαρούκι Μουρακάμι όσο βεβαίως και στην κορυφαία συλλογή διηγημάτων του Ρέιμοντ Κάρβερ Για τι πράγμα μιλάμε όταν μιλάμε για αγάπη.

Πρόκειται, πάντως, σύμφωνα με τον συγγραφέα, για μια φαινομενολογική προσέγγιση του ποδοσφαίρου και για μια «ποιητική της ποδοσφαιρικής εμπειρίας», σίγουρα όμως αποτελεί μια κατά τόπους συναρπαστική και γνήσια (όταν δεν σκιάζεται από διάφορα επιβλητικά τοτέμ της ακαδημαϊκής θεωρίας) αναζήτηση της οπαδικής φύσης, της σύνθετης και μανιοκαταθλιπτικής σύστασης των εκατομμυρίων ανθρώπων (ανδρών βασικά, αν είμαστε ειλικρινείς) που αναλώνουν μεγάλο κομμάτι της ζωής τους απορροφημένοι από τα διάφορα τερτίπια της στρογγυλής θεάς (στο βιβλίο υπάρχει ένα ολόκληρο σουρεαλιστικό κεφάλαιο όπου ο συγγραφέας φαντάζεται την μπάλα ως έμβιο ον) και αυτού που αποκαλεί ελαφρώς χειριστικά «μπαλέτο της εργατικής τάξης» (το άθλημα ήταν ανέκαθεν διαταξικό, αλλά τέλος πάντων).

Το βιβλίο ξεκινά με μια σκηνή σ' ένα μπαρ της Μόσχας κατά τη διάρκεια του περσινού τελικού του Champions League ανάμεσα στη Γιουβέντους και στη Ρεάλ Μαδρίτης, όπου ο συγγραφέας-αφηγητής αναλογίζεται με ανάμεικτα συναισθήματα την προοπτική του Παγκοσμίου Κυπέλλου στη Ρωσία έναν χρόνο μετά:

«Αν υπάρχει κάτι που συνοψίζει εμβληματικά όλα όσα είναι πολιτικά αμφισβητήσιμα και ηθικά ύποπτα στον κόσμο, είναι το γεγονός ότι η απόλυτα διεφθαρμένη ηγεσία της FIFA θα συνευρεθεί με την απόλυτα διεφθαρμένη ρωσική κυβέρνηση... Το ποδόσφαιρο δεν σε κάνει να νιώθεις καλύτερα για τον κόσμο. Αποτελεί κι αυτό συχνά σύμπτωμα όλων των στραβών και κάποιες φορές γίνεται δύσκολο να το αγαπήσεις. Κι όμως, είναι τόσο έντονη η διαίσθηση ότι κάτι υπέροχο θα συμβεί στο επόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο, κάτι όμορφο και εντελώς απρόσμενο...».

Γράφοντας από τη σκοπιά του οπαδού, τονίζει συχνά τόσο τη «ρυθμική ομορφιά» και την «αισθητηριακή έκσταση» κατά την εμπειρία παρακολούθησης ενός αγώνα «που σε νοιάζει πολύ» όσο και τα μύρια αμφιλεγόμενα συστατικά που συνθέτουν την οπαδική ταυτότητα, η σύσταση της οποίας ξεκινά από πολύ νωρίς, όταν τα παιδάκια εμφανίζουν μια αξιοθαύμαστη και αξιοπερίεργη ευφράδεια συζητώντας για το ποδόσφαιρο.

Εξαιτίας του δικού του ανίατου οπαδισμού πάντως, οι αναφορές στη Λίβερπουλ είναι ατέλειωτες και μακροσκελείς, ενώ δεν διστάζει να συνδέσει τη φιλοσοφία του Γερμανού προπονητή της ομάδας Γιούργκεν Κλοπ με το Είναι και Χρόνος του Χάιντεγκερ, εξαιτίας της εμμονής του πρώτου με τη σημασία της «στιγμής» σ' έναν αγώνα αλλά και με τη σημασία της «πίστης».

Ο Κλοπ είναι «θρησκευάμενος» χριστιανός (λυπάμαι, κι εγώ τον συμπαθώ, αλλά είναι αλήθεια), ο Κρίτσλεϊ δεν είναι, αλλά, ευτυχώς, όπως πολλοί από μας, ανακάλυψε ότι το ποδόσφαιρο μπορεί άνετα να υποκαταστήσει τόσο τη θρησκευτική εμπειρία όσο και το σεξουαλικό ξεκαύλωμα, μεταξύ πολλών άλλων υπαρξιακών, συναισθηματικών και βιολογικών αναγκών.

Shortcut
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ημερολόγια Μουντιάλ: «Εγώ ειμί η αναστάσις και η ζωή»

Αθλητισμός / Ημερολόγια Μουντιάλ: «Εγώ ειμί η αναστάσις και η ζωή»

Ο Κριστιάνο Ρονάλντο έβαλε τρία γκολ (εκ των οποίων ένα φάουλ κορυφαίας γεωμετρικής αφαίρεσης) στην Ισπανία και πήρε για πολλοστή φορά όλη δίκη του τη δόξα, όπως κάνουν όλοι εκείνοι οι άνθρωποι που μοιάζουν να αναπνέουν πολλαπλάσιο οξυγόνο απ' όσο τους αναλογεί, αφαιρώντας το μοιραία από τους υπόλοιπους.
ΓΚΟΡΚΙ ΠΑΡΚ | ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΟΛΙΤΑΚΗ
Γκόρκι Παρκ: Έτσι αγαπάει η Ρωσία

Αθλητισμός / Γκόρκι Παρκ: Έτσι αγαπάει η Ρωσία

Oι τελετές έναρξης των Παγκοσμίων Κυπέλλων Ποδοσφαίρου είναι σχεδόν πάντα σεμνές, διαδικαστικές, ήπια κακόγουστες και ευσπλαχνικά σύντομες και κανείς δεν θα είχε ασχοληθεί ούτε με τη χθεσινή αν δεν φρόντιζε ο επίσημος entertainer της εκδήλωσης Robbie Williams να κάνει το μπάχαλό του
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΜΟΥΝΤΙΑΛ | ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΟΛΙΤΑΚΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αναζητώντας το μυστικό του Γιάννη Πετρίδη

Δ. Πολιτάκης / Αναζητώντας το μυστικό του Γιάννη Πετρίδη

Στις 29 Μαρτίου συμπληρώθηκαν σαράντα έξι χρόνια από την πρώτη εκπομπή του ανθρώπου που μας έμαθε να ακούμε μουσική, όμως, παρά την οικειότητα, το κύρος και τη γνώση που εκπέμπει ακόμα η φωνή του από τα ερτζιανά, ο ίδιος παραμένει σε μεγάλο βαθμό ένα μυστήριο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
200 χρόνια «κρυφό σχολειό»

Δ. Πολιτάκης / 200 χρόνια «κρυφό σχολειό»

Πέρα από τις εθιμοτυπικές τελετουργίες της αρμόδιας επιτροπής, ο εορτασμός των 200 χρόνων από το ’21 θα μπορούσε να γίνει αφορμή για μια βαθύτερη αντίληψη των συναρπαστικών γεγονότων εκείνης της εποχής από αυτή που μας χάρισε το σχολείο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Αποχαιρετισμός στην κυρία Μιράντα

Δημήτρης Πολιτάκης / Αποχαιρετισμός στην κυρία Μιράντα

Πηγαίνοντας μετά από καιρό σε σπίτι φίλων, είδα στην εξώπορτα το αγγελτήριο θανάτου της ηθοποιού Μιράντας Κουνελάκη που έμενε στην ίδια πολυκατοικία και για χρόνια «επέβλεπε» στοργικά και διακριτικά τις νεανικές μας τρέλες.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
H περίπτωση του Άκη Πάνου, που ακόμα μας στοιχειώνει

Δημήτρης Πολιτάκης / H περίπτωση του Άκη Πάνου, που ακόμα μας στοιχειώνει

Ούτε το έργο ενός δημιουργού μπορεί εύκολα να διαγραφεί ούτε όμως και η σύνδεσή του με τις όποιες αποτρόπαιες πράξεις. Μένει εκεί, σαν ανεξίτηλη κηλίδα που διαβρώνει και συρρικνώνει το σέβας, το δέος, την εκτίμηση, την απόλαυση. Αυτό είναι το τίμημα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Βρίσκοντας καταφύγιο στη μοιρολατρία και στα εποχικά μαγαζιά

Δημήτρης Πολιτάκης / Βρίσκοντας καταφύγιο στη μοιρολατρία και στα εποχικά μαγαζιά

Έχει ανάγκη ο κόσμος να περιβληθεί στην απομόνωσή του από ένα γιορτινό σκηνικό, από μια λαμπερή ψευδαίσθηση, ξορκίζοντας μια χρονιά που έγινε η προσωποποίηση όλων των δεινών που έχουν πέσει στο κεφάλι μας, όχι μόνο της πανδημίας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η πανδημία και η λαχτάρα μας να «σώσουμε τα Χριστούγεννα»

Δημήτρης Πολιτάκης / Η πανδημία και η λαχτάρα μας να «σώσουμε τα Χριστούγεννα»

Ας είμαστε προετοιμασμένοι για σεμνές, ταπεινές, υπερβατικές γιορτές, όπως θα έπρεπε δηλαδή πάντα να είναι, αν πιστέψουμε όλες αυτές τις χριστουγεννιάτικες ταινίες που βλέπουμε μια ζωή.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Απόδραση από την Αθήνα

Δημήτρης Πολιτάκης / Απόδραση από την Αθήνα

Παίζει ξανά δυνατά ως σενάριο ή ως όραμα μέσα στην πανδημία η οριστική φυγή από τη μητρόπολη και η μετεγκατάσταση σε κάποια ιδανική γωνιά της επαρχίας με άμεση πρόσβαση σε φύση, βουνά, ακρογιαλιές, δειλινά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ