Τα παιδιά κάτω των 15 ετών στη Γαλλία θα πρέπει να αποκλειστούν από τα κοινωνικά δίκτυα, ενώ για τους εφήβους 15–18 ετών να ισχύει «ψηφιακή απαγόρευση κυκλοφορίας» τη νύχτα, προτείνει κοινοβουλευτική επιτροπή έπειτα από έρευνα έξι μηνών για τις ψυχολογικές επιπτώσεις του TikTok.
Η επιτροπή κατηγορεί την πλατφόρμα ότι «εκθέτει συνειδητά τα παιδιά και τους νέους σε τοξικό, επικίνδυνο και εθιστικό περιεχόμενο». «Πρέπει να εξαναγκάσουμε το TikTok να επανεξετάσει το μοντέλο του», αναφέρεται στην έκθεση, η οποία βασίστηκε σε μαρτυρίες εφήβων και οικογενειών θυμάτων.
Η εταιρεία απάντησε απορρίπτοντας κατηγορηματικά τις κατηγορίες και κάνοντας λόγο για «παραπλανητική παρουσίαση της πλατφόρμας» που επιδιώκει να τη στοχοποιήσει για «κοινωνικά προβλήματα που αφορούν ολόκληρο τον κλάδο». Εκπρόσωπος του TikTok υποστήριξε ότι εφαρμόζονται «πάνω από 70 εργαλεία και ρυθμίσεις ασφαλείας για την προστασία εφήβων και οικογενειών».
Ωστόσο, η γαλλική διακομματική επιτροπή χαρακτηρίζει το TikTok «γραμμή παραγωγής δυστυχίας» και μία από τις χειρότερες πλατφόρμες για τους νέους, υποστηρίζοντας ότι δεν έχει λάβει επαρκή μέτρα για να περιορίσει την έκθεσή τους σε έναν «κύκλο επιβλαβούς περιεχομένου».
Η έρευνα ξεκίνησε μετά τις καταγγελίες οικογενειών ότι το TikTok προωθεί υλικό που μπορεί να οδηγήσει ανηλίκους στην αυτοκτονία. Μητέρες κατέθεσαν ότι τα παιδιά τους παρακολουθούσαν βίντεο με τραγούδια που υμνούσαν τον θάνατο ή με άτομα που μιλούσαν για κατάθλιψη, χωρίς ποτέ να εκτεθούν σε περιεχόμενο που θα τα ενθάρρυνε να συνεχίσουν τη ζωή τους.
Γαλλία: Οι συστάσεις της επιτροπής για τα social media
Μεταξύ των 43 συστάσεων της επιτροπής είναι:
- η απαγόρευση κοινωνικών δικτύων για εφήβους και παιδιά κάτω των 15 ετών,
- η διακοπή χρήσης εφαρμογών από τις 22:00 έως τις 08:00,
- η καθολική απαγόρευση κινητών τηλεφώνων στα σχολεία,
- και η θεσμοθέτηση, τα επόμενα χρόνια, ποινικού αδικήματος για γονείς που αδιαφορούν για την ψηφιακή προστασία των παιδιών τους.
Η εισηγήτρια Λορ Μιγιέ εξήγησε ότι το τελευταίο μέτρο αποτελεί επέκταση της ισχύουσας νομοθεσίας: «Αν ένα παιδί έξι ετών περνά επτά ώρες την ημέρα μπροστά στο TikTok, μπορούμε να αναρωτηθούμε αν οι γονείς του πράγματι προστατεύουν την ασφάλεια και την ηθική του ανάπτυξη».
Η Γαλλία δεν είναι η μόνη χώρα της Ευρώπης που εξετάζει περιορισμούς στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η Δανία μελετά αντίστοιχη απαγόρευση για ανηλίκους, ενώ στην Ισπανία συζητείται νομοσχέδιο που θα απαιτεί τη συναίνεση κηδεμόνων για χρήση social media από εφήβους κάτω των 16. Στην Αυστραλία, από τις 10 Δεκεμβρίου τίθεται σε ισχύ νόμος που απαγορεύει τη χρήση social media σε παιδιά κάτω των 16 ετών, επιβάλλοντας βαριά πρόστιμα σε πλατφόρμες όπως Facebook, Instagram, Snapchat και YouTube αν δεν λάβουν μέτρα αποκλεισμού. «Παρακολουθώ στενά την εφαρμογή του νόμου» δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανακοινώνοντας παράλληλα τη δημιουργία επιτροπής ειδικών που θα παρουσιάσει μέχρι το τέλος του 2025 την «καλύτερη λύση για την Ευρώπη»
Το TikTok υπενθύμισε ότι έχει ήδη θεσπίσει όριο 60 λεπτών ημερησίως για τους κάτω των 18 και ειδοποιεί τους ανήλικους κάτω των 16 να απενεργοποιούν την εφαρμογή μετά τις 22:00. Ωστόσο, τα μέτρα αυτά θεωρούνται περισσότερο συμβολικά παρά ουσιαστικά. Στην προεπιλεγμένη ρύθμιση, όταν λήξει το όριο, η εφαρμογή ζητάει κωδικό που ορίζει ο ίδιος ο χρήστης, επιτρέποντας ουσιαστικά σε κάθε έφηβο να το παρακάμψει. Μόνο μέσω της λειτουργίας «Family Pairing», όπου ο λογαριασμός του γονέα συνδέεται με του παιδιού, μπορεί ο κωδικός να οριστεί και να ελέγχεται από τον γονέα, κάτι που όμως απαιτεί ενεργή συμμετοχή των οικογενειών.
Παράλληλα, ο πρόεδρος της επιτροπής Αρτούρ Ντελαπόρτ ανακοίνωσε ότι παρέπεμψε στον εισαγγελέα του Παρισιού καταγγελίες πως το TikTok «έθεσε σκόπιμα σε κίνδυνο τη ζωή των χρηστών του». Ο ίδιος έχει επίσης αναλάβει να διερευνήσει τον θάνατο του Γάλλου influencer Ζαν Πορμανόβ, ο οποίος μεταδόθηκε ζωντανά τον περασμένο μήνα στην πλατφόρμα Kick.
Η Εθνοσυνέλευση εξετάζει πλέον τρόπους ρύθμισης του ψηφιακού χώρου και των μηχανισμών μέσω των οποίων παράγεται και αποφέρει κέρδη το διαδικτυακό περιεχόμενο.
Με πληροφορίες από BBC