Στόουνχεντζ: Το DNA αποκαλύπτει την καταγωγή των κατασκευαστών

Oι πρόγονοι των ανθρώπων που έχτισαν το Στόουνχεντζ διέσχισαν μια ολόκληρη ήπειρο πριν φτάσουν στη Βρετανία, όπως δείχνει νέα μελέτη. 

Οι ερευνητές συνέκριναν το DNA που συνέλεξαν από τα απομεινάρια ανθρώπων που ζούσαν στη Βρετανία κατά τη νεολιθική εποχή με γενετικό υλικό ανθρώπων που ζούσαν την ίδια περίοδο στην Ευρώπη. 

Φαίνεται πως οι κάτοικοι της Βρετανίας ξεκίνησαν από τη χερσόνησο της Ανατολίας, (το μεγαλύτερο μέρος της σημερινής Τουρκίας) για να καταλήξουν στην Ιβηρική χερσόνησο. Στη συνέχεια κινήθηκαν προς τα βόρεια και έφτασαν στην Βρετανία περίπου το 4000 π.Χ.

Το Στόουνχεντζ χτίστηκε περίπου το 3000 π.Χ.

Η μετανάστευση στην Βρετανία ήταν απλά ένα τμήμα μιας γενικής, μαζικής επέκτασης των ανθρώπων της Ανατολίας, στην Ευρώπη. Εκτός των άλλων, μία συνέπεια της ήταν να υπάρξει για πρώτη φορά γεωργία στην ευρωπαϊκή ήπειρο. 

Πριν από αυτό, η Ευρώπη κατοικούνταν από μικρές, νομαδικές μονάδες οι οποίες για να τραφούν είτε κυνηγούσαν είτε συνέλεγαν άγρια φυτά και όστρακα. 

Μια ομάδα των πρώτων καλλιεργητών κινήθηκε κατά μήκος του Δούναβη προς την Κεντρική Ευρώπη ενώ μια άλλη διέσχισε τη Μεσόγειο. 

Το DNA αποκαλύπτει πως σε μεγάλο βαθμό οι Βρετανοί της Νεολιθικής Εποχής κατάγονται από ομάδες που ακολούθησαν τη Μεσογειακή οδό, είτε ταξιδεύοντας κατά μήκος των ακτών είτε από τη μία ακτή στην άλλη με βάρκες. 

Όταν οι ερευνητές ανέλυσαν τον DNA των πρώτων Βρετανών γεωργών βρήκαν πως είναι πιο κοντά σε εκείνο των νεολιθικών κατοίκων της Ιβηρικής (σημερινή Ισπανία και Πορτογαλία). Οι κάτοικοι της Ιβηρικής με τη σειρά τους κατάγονται από ανθρώπους που διέσχισαν τη Μεσόγειο. 

Από την Ιβηρική οι γεωργοί αυτοί ταξίδεψαν στη Βρετανία μέσω της Γαλλίας.

Πιθανότατα να έφτασαν πρώτα στο νησί του από τη δυτική πλευρά του, στην Ουαλία και τη νοτιοδυτική Αγγλία, σύμφωνα με όσα δείχνουν τα ευρήματα που έχουν αναλυθεί με τη μέθοδο της χρονολόγησης του άνθρακα.

Όμως αυτό ακόμα παραμένει ένα αντικείμενο προς διερεύνηση. 

Εκτός από τη γεωργία, οι νέοι κάτοικοι της Βρετανίας έφεραν μαζί τους την παράδοση να χτίζουν μνημεία χρησιμοποιώντας μεγάλες πέτρες, γνωστές ως μεγάλιθους. Το Στόουνχεντζ είναι μέρος αυτής της παράδοσης. 

Την περίοδο που έφτασαν οι καλλιεργητές από τη Μεσόγειο, περίπου στο 4000 π.Χ., η Βρετανία κατοικούνταν ήδη  από ομάδες «δυτικών κυνηγών - τροφοσυλλεκτών». Όμως το DNA δείχνει πως οι δύο ομάδες δεν αναμείχθηκαν ιδιαίτερα μεταξύ τους. 

Οι Βρετανοί κηνηγοί- τροφοσυλλέκτες αντικαταστάθηκαν σχεδόν εξολοκλήρου από τους Νεολιθικούς Γεωργούς, εκτός από μία ομάδα στη δυτική Σκωτία. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί ίσως απλά από το γεγονός πως οι ομάδες των γεωργών ήταν πολύ μεγαλύτερες αριθμητικά. 

«Δε βρίσκουμε κάποια ανιχνεύσιμη ένδειξη της κληρονομιάς των Βρετανών δυτικών κυνηγών- τροφοσυλλεκτών μετά την άφιξη των Νεολιθικών γεωργών», λέει ο δρ. Τομ Μπουθ, ειδικός στο αρχαίο DNA στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου. 

«Αυτό δε σημαίνει πως δεν αναμείχθηκαν καθόλου, σημαίνει πως ίσως ο πληθυσμός τους παραήταν μικρός για αφήσει κάποια γενετική κληρονομιά. 

Ο συσυγγραφέας της μελέτης, ο καθηγητής Μαρκ Τόμας από το University College του Λονδίνου, είναι και αυτός υπέρ της εξήγησης «στη λογική των αριθμών». 

Λέει πως οι Νεολιθικοί γεωργοί πιθανότατα θα έπρεπε να προσαρμοστούν κάθε φορά σε διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες όσο διέσχιζαν την Ευρώπη.

Αλλά την εποχή που έφτασαν στη Βρετανία ήταν ήδη «εξοπλισμένοι» και καλά προετοιμασμένοι ώστε να μπορούν να καλλιεργήσουν το έδαφος υπό τις κλιματολογικές συνθήκες της βορειοδυτικής Ευρώπης. 

Με πληροφορίες από BBC