Instagram: Ευλογία ή κατάρα- Πέντε νέοι άνθρωποι μιλούν για τις εμπειρίες τους στην πλατφόρμα

Ξυπνάς, πιάνεις το κινητό, ανοίγεις το Instagram. Μια κίνηση ιδιαίτερα οικεία για πολλούς από εμάς. Πώς όμως επηρεάζει αυτή η συνήθεια την ψυχική υγεία; 

Η Φράνσις Χάουγκεν, πρώην στέλεχος του Facebook που είναι πίσω από τις αποκαλύψεις για την εταιρεία, έχει προειδοποιήσει ότι το Instagram «είναι πιο επικίνδυνο από άλλα social media», καθώς έρευνα της ίδιας της εταιρείας έδειξε ότι η πλατφόρμα μπορεί να είναι επιβλαβής. 

Την ώρα που συνεχίζεται η τεταμένη συζήτηση για τα social media και τις ευθύνες του Facebook, το BBC μίλησε με πέντε νέους ανθρώπους για τις εμπειρίες τους σε ό,τι αφορά στο Instagram. 

Σχόλια μίσους

Η Ντάνι έχει μια σχέση αγάπης και μίσους με το Instagram. Η 29χρονη από τη Νότια Ουαλία βγάζει τα προς το ζην από την πλατφόρμα και έχει δημιουργήσει μια κοινότητα για να συνδέονται διαδικτυακά τρανς άνθρωποι. Όμως, έχει δεχθεί κακοποιητική συμπεριφορά για την εμφάνισή της. 

«Το Instagram είναι η μεγαλύτερη ευλογία και η μεγαλύτερη κατάρα της ζωής μου», δηλώνει η Ντάνι. «Όταν είσαι τρανς άτομο με λογαριασμό που δεν είναι ιδιωτικός, αυτό σε αφήνει εκτεθειμένη σε κακοποιητική συμπεριφορά ούτως ή άλλως. Αλλά κάποιο από το μίσος που έχω δεχθεί διαδικτυακά έχει υπάρξει καταστροφικό για την ψυχή μου», συμπληρώνει. 

«Τα σχόλια μίσους είναι άθλια. Κάποιος μου έστειλε thread στο οποίο άνθρωποι είχαν φωτογραφίες μου και με εξευτέλιζαν», περιγράφει. 

Η Ντάνι, που έχει δώσει μάχη με τον αλκοολισμό, λέει ότι μπορεί να καταλάβει πώς τα social media μπορούν να γίνουν εθιστικά. «Είμαι νηφάλια εδώ και λίγα χρόνια, αλλά πιστεύω ότι το Instagram είναι κακό για ανθρώπους με ροπή προς τον εθισμό. Νιώθεις το ίδιο συναίσθημα, την ανάγκη για ολοένα και πιο πολύ», εξηγεί. 

«Ένιωθα άσχημα για το σώμα μου»

Η Χάνα περνά 6-10 ώρες την ημέρα στα social media, στα οποία έχει πρόσβαση από την εφηβεία της. 

Η 24χρονη πλέον, που σπουδάζει στο University of the West of Scotland, έχει λογαριασμό σε όλες τις μεγάλες πλατφόρμες: Facebook, Instagram, Twitter, Snapchat και TikTok. 

«Έχω αυτή την πραγματικά κακή συνήθεια, το πρώτο πράγμα που κάνω το πρωί είναι να ελέγξω όλες τις ειδοποιήσεις μου», δηλώνει. «Είναι το τελευταίο πράγμα που ελέγχω προτού κοιμηθώ. Όλη μου ημέρα περιστρέφεται γύρω από τα social media», παραδέχεται. 

«Σίγουρα είμαι εθισμένη στο TikTok, μπορώ εύκολα να “σκρολάρω” σε αυτό για δύο ώρες κάποιες φορές. Ξέρω ότι ουσιαστικά σπαταλάω χρόνο… υπάρχουν φορές που προσπαθώ να το περιορίσω», συμπληρώνει. 

Στο Instagram, συνήθιζε να ακολουθεί influencer που την έκαναν να νιώθει άσχημα για το σώμα της. «Με έκανε να σκέφτομαι ότι το σώμα μου έπρεπε να είναι σαν το δικό τους και άρχισα να έχω μη ρεαλιστικές προσδοκίες να γίνω αδύνατο μοντέλο. Το θεώρησα πραγματικά επιβλαβές για την ψυχική υγεία μου, οπότε έκανα ένα βήμα πίσω και έκανα unfollow», περιγράφει. 

Πλέον, λέει, προτιμά να ακολουθεί άτομα που έχουν λογαριασμούς με body-positive περιεχόμενο. «Άρχισα να ακολουθώ ανθρώπους που μοιάζουν περισσότερο με εμένα και αυτό βελτίωσε την αυτοπεποίθησή μου για το σώμα μου», αναφέρει. 

Και η Χάνα έχει δεχθεί σχόλια μίσους στο Instagram. «Δέχθηκα σχόλια από κάποιους που μου έλεγαν ότι έπρεπε να αδυνατίσω γιατί γίνομαι υπερβολικά χοντρή. Αυτό με έκανε να νιώθω άσχημα για το σώμα μου», επισημαίνει. 

Τοξικό περιβάλλον 

Η Σκάρλετ και η Ανίσα, μαθήτριες στο Λονδίνο, λένε στο BBC ότι γνωρίζουν τους κινδύνους των social media. 

Η 15χρονη Σκάρλετ χρησιμοποιεί όλες τις πλατφόρμες εκτός από το Facebook, για το οποίο πιστεύει ότι δεν είναι για άτομα της ηλικίας της. «Ακολουθώ YouTubers που δημιουργούν περιεχόμενο για τη μόδα», λέει. 

«Αλλά είναι πραγματικά δύσκολο όταν βλέπω κάποιον με πραγματικά υψηλά στάνταρντ ομορφιάς, ενώ είμαι στην εφηβεία, επειδή αυτό με κάνει να σκέφτομαι πώς θα έπρεπε να είμαι. Με έχει κάνει να αισθάνομαι ανασφαλής. Έχω κάνει unfollow σε πολλούς λογαριασμούς», εξομολογείται. 

Η συνομήλική της Ανίσα αλλάζει τους λογαριασμούς που ακολουθεί, προκειμένου να αποφεύγει το αρνητικό περιεχόμενο. Παρόλα αυτά, έχει δει πράγματα που δεν θα ήθελε. 

«Έχω παρατηρήσει ότι οι λογαριασμοί κάποιων δημιουργούν ένα τοξικό περιβάλλον. Επειδή είμαι έφηβη, ξέρω ότι χρειάζεται να προσέχω για την πλύση εγκεφάλου», λέει η Ανίσα. «Ως μουσουλμάνα, νιώθω ότι υπάρχει πραγματικά κακή παρουσίασή μας… οπότε αν δω τέτοιου είδους περιεχόμενο, κάνω unfollow», εξηγεί. 

Τα δύο κορίτσια δηλώνουν ότι έχουν και ευχάριστες εμπειρίες στα social media, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη δημιουργία βίντεο με φίλους τους. «Έχω δοκιμάσει πολλές συνταγές από βίντεο και έχω μάθει πολλά από βίντεο στο διαδίκτυο», λέει η Σκάρλετ. 

«Επίσης υπάρχουν λογαριασμοί με εντυπωσιακά δεδομένα, πληροφορίες, κόλπα και συμβουλές για τη ζωή. Δεν είναι όλα άσχημα, αν και τα αρνητικά πιθανότατα υπερέχουν των θετικών», συμπληρώνει. 

Social-free 

Δεν είναι όλοι οι μαθητές στο Instagram. Στην 15χρονη Λία δεν έχει επιτραπεί ακόμη να ανοίξει λογαριασμό.

«Είναι εξαιτίας όλων των αρνητικών πραγμάτων που υπάρχουν, οπότε εμπιστεύομαι την απόφαση της μητέρας μου», δηλώνει. 

«Θα μου άρεσε αρκετά να έχω social media, γιατί όλοι οι φίλοι μου έχουν λογαριασμούς και κάποιες φορές νιώθω εκτός κύκλου, αλλά ξέρω και την άσχημη πλευρά τους. Έχω ακούσει πολλές ιστορίες για φίλους μου που δέχονται ανάρμοστες φωτογραφίες και φριχτά βίντεο, πράγματα που άνθρωποι της ηλικίας μας δεν θα έπρεπε να παρακολουθούν», τονίζει η 15χρονη.