Όπως και οι άνθρωποι, τα μυρμήγκια βρίσκονται συχνά σε πόλεμο. Τα matabele (Megaponera analis), ένα μικρό μαύρο είδος που ζει στην υποσαχάρια Αφρική, συχνά έρχονται σε σύγκρουση με το αγαπημένο τους θήραμα που είναι οι τερμίτες.
Κάθε φορά που τα πεινασμένοι μυρμήγκια εισβάλουν σε μια αποικία τερμιτών κινδυνεύουν να πεθάνουν στη μάχη, αλλά μια νέα μελέτη αποκαλύπτει μια στρατηγική που καταγράφεται για πρώτη φορά. Σε αντίθεση με όλα τα άλλα μυρμήγκια, οι στρατιώτες μεταφέρουν τους τραυματίες συντρόφους τους στο σπίτι και δεν τους αφήνουν να πεθάνουν στο πεδίο μάχης.
Ενώ αυτό μπορεί απλοϊκά να φαίνεται σαν ένα μικρό δείγμα σεβασμού προς τα μέλη που διασώθηκαν, αυτή η πράξη κρύβει κάτι άλλο σύμφωνα με όσα λέει ο επικεφαλής της μελέτης Erik Frank από στο Πανεπιστήμιο του Würzburg στη Γερμανία.
«Υπάρχει ένα σαφές όφελος για την αποικία», λέει ο Frank, του οποίου η μελέτη δημοσιεύθηκε στις 12 Απριλίου στο περιοδικό Science. «Αυτοί οι τραυματίες είναι σε θέση να συμμετάσχουν και πάλι σε μελλοντικές επιδρομές και να παραμείνουν λειτουργικά μέλη της αποικίας», τονίζει ο ερευνητής.
Επιπλέον οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι αποικίες μυρμηγκιών που ακολουθούν αυτή τη στρατηγική είναι 30 τοις εκατό μεγαλύτερες από ό,τι θα ήταν αν εγκατέλειπαν τους συντρόφους τους να πεθάνουν.
Οι τερμίτες αμύνονται χρησιμοποιώντας ωμή βία και ακρωτηριάζουν τα μυρμήγκια. Κάποιες φορές αρπάζουν τα μυρμήγκια και τα συγκρατούν πίσω με αποτέλεσμα να τα απομονώνουν και να τα κάνουν πιο ευάλωτα σε επιθέσεις αραχνών που καραδοκούν.
Τα μυρμήγκια που τραυματίστηκαν, αλλά επιβίωσαν και μεταφέρονται πίσω στην φωλιά, δέχονται περιποίηση και ακόμη και όσα έχασαν πόδια μπορούν μέσα σε μια μέρα να ανακτήσουν τις δυνάμεις τους. Περιέργως, το σύνολο σχεδόν των διασωθέντων μυρμηγκιών είχαν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε μεταγενέστερες επιδρομές.
Αν και άλλα είδη μυρμηγκιών επεμβαίνουν όταν οι σύντροφοί τους κινδυνεύουν άμεσα, αυτό που κάνουν τα matabele είναι μοναδικό, επειδή δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν αν οι τραυματίες θα πέθαιναν χωρίς τη βοήθειά τους.
«Αυτό είναι ένα όμορφο παράδειγμα για την εξέλιξη της συμπεριφοράς, χωρίς να υπάρχει η ανάγκη του ατόμου να μάθει γιατί συμπεριφέρεται με τον τρόπο που το κάνει», λέει ο Frank.
Ενώ είναι δελεαστικό να σκεφτούμε πως τα μυρμήγκια δείχνουν συμπόνοια, είναι ξεκάθαρο για τους ερευνητές πως δεν βοηθούν τους τραυματίες με κίνητρο την καλοσύνη.
Στην πραγματικότητα, διαχωρίζοντας τις χημικές ενώσεις που βρίσκονται στις γνάθους των μυρμηγκιών και στη συνέχεια εφαρμόζοντάς τες σε απόλυτα υγιή μυρμήγκια, οι ερευνητές απέδειξαν ότι ήταν οι φερομόνες που προκάλεσαν τη συμπεριφορά διάσωσης, γεγονός που υποδηλώνει πως οι βοηθοί δεν μπορούν να το συνειδητοποιήσουν ακόμη και οι αν οι συγγενείς τους είναι σε κίνδυνο. Όταν ένα μυρμήγκι ακρωτηριασθεί ή τραυματισθεί, εκκρίνει φερομόνες για να ειδοποιήσει τα άλλα μυρμήγκια ότι χρειάζεται βοήθεια.
Η μελέτη εξέπληξε την Ellen McCreery, βιολόγο που μελετά τη συμπεριφορά εντόμων στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, δεδομένου ότι δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι τα τραυματισμένα μυρμήγκια θα διατήρησαν μεγάλη αξία για την αποικία.
Ακόμα κι έτσι, «η συμπεριφορά διάσωσης που περιγράφεται εδώ φαίνεται να βοηθά την ομάδα στο να κρατηθεί μεγάλη και δυνατή», λέει.«Αυξάνει τη διάρκεια ζωής των ατόμων, αλλά το πιο σημαντικό στο πλαίσιο της εξέλιξης, εξοικονομεί πόρους στην αποικία» προσθέτει.
Με πληροφορίες από National Geographic
