Η πλατεία Ομονοίας στα τέλη της δεκαετίας του '60

Η πλατεία Ομονοίας στα τέλη της δεκαετίας του '60 Facebook Twitter
Κυκλοφοριακή ροή γύρω από την πλατεία, 1965. Φωτ.: Konrad Helbig/Deutsche Fotothek
0

Η Ομόνοια είναι ιστορική πλατεία της Αθήνας και σύγχρονο πολεοδομικό κέντρο της ελληνικής πρωτεύουσας. Αρχικά η ομώνυμη πλατεία είχε σχήμα έλλειψης, μετά όμως τροποποιήθηκε με την ενοποίηση τμημάτων αυτής και την απομάκρυνση του τραμ που διερχόταν από την οδό Αθηνάς. Πολλά από τα παραδοσιακά κτίρια της πλατείας έχουν χαθεί, επιβιώνουν όμως το Μπάγκειο μέγαρο και το Μέγας Αλέξανδρος, που οικοδομήθηκαν τη δεκαετία του 1880 και λειτούργησαν αρχικά ως ξενοδοχεία.

Η πλατεία διαμορφώνεται το 1846 και αρχικά παίρνει το όνομα Πλατεία Ανακτόρων, ίσως επειδή στο αρχικό πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας το 1834 (1833;) που έγινε από τους αρχιτέκτονες Σταμάτη Κλεάνθη και Έντουαρτ Σάουμπερτ προόριζε τον συγκεκριμένο χώρο για την ανέγερση των Ανακτόρων. Στη συνέχεια, προς τιμήν του Βασιλιά Όθωνα, η πλατεία μετονομάστηκε σε Πλατεία Όθωνος για να λάβει τελικώς το σημερινό της όνομα ως Πλατεία Ομονοίας το 1862, όταν στον χώρο αυτό δόθηκε όρκος «ομονοίας» από τους αρχηγούς των αντιπάλων πολιτικών παρατάξεων της εποχής οι οποίες είχαν προκαλέσει αιματηρές ταραχές στη χώρα.

Στα τέλη του 19ου αιώνα η πλατεία δενδροφυτεύεται, κατασκευάζεται στο κέντρο της πολυγωνική εξέδρα μουσικής, φωταγωγείται και αποτελεί κέντρο κοσμικής κίνησης, καθώς πέραν από αφετηρία του σιδηροδρόμου, η είσοδος του οποίου ήταν στην οδό Αθηνάς, περιμετρικά της υπάρχουν σημαντικά ξενοδοχειακά κτίρια και τα παγκάκια της δίνουν τη δυνατότητα ανάπαυσης στους περιπατητές της αγοράς.

Από το 1925 έως το 1930 η πλατεία ανασκάπτεται και η δημιουργία του υπόγειου σταθμού του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου Πειραιώς – Αθηνών γίνεται η αιτία της ανάπλασης της. Η Πλατεία Ομονοίας γίνεται κυκλική, μαρμάρινα κιγκλιδώματα τοποθετούνται στις εισόδους του υπόγειου σταθμού, η όψη της πλησιάζει τα ευρωπαϊκά πρότυπα και η ευρύτερη περιοχή αρχίζει να αποκτά σημαντικό εμπορικό χαρακτήρα.

Η χρήση του σταθμού στην Ομόνοια (Αθήνα) δημιουργεί την ανάγκη κατασκευής υπόγειου εξαερισμού και το 1931 ο Δήμαρχος Αθηναίων Σπύρος Μερκούρης ανακοινώνει την ανάπλαση της πλατείας στην οποία οι τρύπες των αεραγωγών προβλεπόταν να καλυφθούν με τη μορφή ψηλών κιόνων στη βάση των οποίων θα τοποθετούνταν αγάλματα των εννέα Μουσών. Αντί των εννέα Μουσών της μυθολογίας τοποθετήθηκαν οκτώ αγάλματα για λόγους συμμετρίας και έστω κι αν το πρόβλημα του εξαερισμού του υπόγειου σταθμού είχε καλυφθεί, το αισθητικό αποτέλεσμα της πλατείας δεν ικανοποίησε τους Αθηναίους, γεγονός που οδήγησε στην αποξήλωση των Μουσών.

Η δεκαετία του '50 αποτελεί χρόνο εκσυγχρονισμού για όλη την Αθήνα και βεβαίως και για την Ομόνοια. Το 1954 γίνεται διαρρύθμιση στον υπόγειο χώρο του σταθμού όπου κατασκευάζεται μια υπόγεια πλατεία με τράπεζες, ταχυδρομείο και καταστήματα, ενώ κατασκευάζονται και οι πρώτες κυλιόμενες σκάλες. Το 1958 διεξάγεται διαγωνισμός από το υπουργείο Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων για την ανάπλαση της Πλατείας Ομονοίας τον οποίο κερδίζουν ο γλύπτης Γιώργος Ζογγολόπουλος και ο αρχιτέκτονας Κώστας Μπίτσιος. Η πρόταση των Ζογγολόπουλου και Μπίτσιου περιλαμβάνει μια κυκλική υδάτινη γλυπτική σύνθεση στο κέντρο της οποίας υπάρχει το αφαιρετικό γλυπτό «Ποσειδώνας» του Γιώργου Ζογγολόπουλου. Η πλατεία αναδιαμορφώνεται, χωρίς το γλυπτό, και τα «σιντριβάνια της Ομόνοιας» γίνονται τοπόσημο της πόλης, ενώ η πλατεία αποτυπώνεται πολλάκις στον ελληνικό κινηματογράφο.

Φέτος εγκαινιάστηκε η νέα πλατεία, η οποία στο κέντρο της έχει σιντριβάνι. Η νέα μορφή βασίστηκε αισθητικά στη παλιά όψη της Ομονοίας (δεκαετίες '60 και '70). ― Με πληροφορίες από τη Βικιπαίδεια

Η πλατεία Ομονοίας στα τέλη της δεκαετίας του '60 Facebook Twitter
Στην κυλιόμενη σκάλα, 1965. Φωτ.: Konrad Helbig/Deutsche Fotothek
Η πλατεία Ομονοίας στα τέλη της δεκαετίας του '60 Facebook Twitter
Κυκλοφοριακή ροή γύρω από την πλατεία, 1965. Φωτ.: Konrad Helbig/Deutsche Fotothek
Η πλατεία Ομονοίας στα τέλη της δεκαετίας του '60 Facebook Twitter
Κυκλοφοριακή ροή γύρω από την πλατεία, 1965. Φωτ.: Konrad Helbig/Deutsche Fotothek
Η πλατεία Ομονοίας στα τέλη της δεκαετίας του '60 Facebook Twitter
Λαχειοπώλες στην πλατεία Ομονοίας. Φωτ.: Konrad Helbig/Deutsche Fotothek
Η πλατεία Ομονοίας στα τέλη της δεκαετίας του '60 Facebook Twitter
Στη διασταύρωση Πανεπιστημίου με Πατησίων. Στο βάθος η Ομόνοια, 1966. Φωτ.: Konrad Helbig/Deutsche Fotothek
Η πλατεία Ομονοίας στα τέλη της δεκαετίας του '60 Facebook Twitter
Οι κυλιόμενες σκάλες του ηλεκτρικού, 1969. Φωτ.: Konrad Helbig/Deutsche Fotothek
Η πλατεία Ομονοίας στα τέλη της δεκαετίας του '60 Facebook Twitter
Διάβαση πεζών, 1969. Φωτ.: Konrad Helbig/Deutsche Fotothek
Αθήνα
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η όχι τόσο «καθαρή και λαμπερή» Αθήνα του Χάρη Δούκα

Φωτορεπορτάζ / Η όχι τόσο «καθαρή και λαμπερή» Αθήνα του Χάρη Δούκα

Οι εικόνες των ξεχειλισμένων από σκουπίδια κάδων που αντικρίζει κανείς κάνοντας μια βόλτα στους δρόμους του κέντρου της Αθήνας θυμίζουν τις εποχές που απεργούσαν οι υπάλληλοι καθαριότητας του δήμου. 
ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΑΫΦΑΝΤΗ
Στον Ταύρο η πρώτη πολυκατοικία που παράγει περισσότερη ενέργεια από όση καταναλώνει

Περιβάλλον / Στον Ταύρο η πρώτη πολυκατοικία που παράγει περισσότερη ενέργεια από όση καταναλώνει

Με παρεμβάσεις μόνωσης, αερισμού και φωτοβολταϊκού συστήματος, ένα κτήριο στον Ταύρο θα γίνει το πρώτο στην Ελλάδα που παράγει περισσότερη ενέργεια από όση καταναλώνει
LIFO NEWSROOM
Αίγλη Cinema: Το εμβληματικό θερινό του Ζαππείου επέστρεψε, καλύτερο από ποτέ

Οθόνες / Αίγλη Cinema: Το εμβληματικό θερινό του Ζαππείου επέστρεψε, καλύτερο από ποτέ

Μετρώντας πάνω από έναν αιώνα ζωής, το σινεμά του κέντρου με την προνομιακή τοποθεσία μάς περιμένει ξανά για προβολές σε ένα καταπράσινο σκηνικό, με εντυπωσιακό ήχο, φαγητό και ποτό που ονειρευόμασταν να βρούμε σε ένα κυλικείο.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Παράνομη στάθμευση: Πώς βάζει φρένο στη λειτουργία της πόλης

Ρεπορτάζ / Παράνομη στάθμευση στην Αθήνα: Παρκαδόροι, τουριστικά λεωφορεία και αντικοινωνική συμπεριφορά

Η παράνομη στάθμευση είναι μία από τις βασικές αιτίες πίσω από το κυκλοφοριακό πανδαιμόνιο της Αθήνας. Μια έρευνα για το χάος που δημιουργεί στους δρόμους της πόλης, για τους ελέγχους και τα μέτρα που έχουν ληφθεί, γι' αυτά που σχεδιάζονται αλλά και για τους παράγοντες που κάνουν τη λύση της εξίσωσης ακόμη πιο δύσκολη.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ