Οι «αιγυπτιακές» φωτογραφίες του Fred Boissonnas έρχονται στην Αθήνα Facebook Twitter

Οι «αιγυπτιακές» φωτογραφίες του Fred Boissonnas έρχονται στην Αθήνα

0

Μια σχετικά άγνωστη πλευρά του περίφημου Ελβετού και φιλέλληνα φωτογράφου Frédéric Boissonnas (1858-1946) αποκαλύπτεται στην έκθεση του Μουσείου Μπενάκη «Ο Fred Boissonnas στην Αίγυπτο» που ξεκινάει στις 19 Μαρτίου στο κτίριο της οδού Πειραιώς.

Εκεί θα εκτεθούν περί τις 100 σπάνιες φωτογραφίες (πολλές από τις οποίες παρουσιάζονται για πρώτη φορά δημοσίως) που τράβηξε μεταξύ του 1929 και του 1933 στην Αίγυπτο αλλά και στο Όρος Σινά.

Ο Boissonnas, καλλιτέχνης, συγγραφέας, αλπινιστής και πρωτοπόρος της φωτογραφίας ήταν ήδη γνωστός στην πατρίδα του αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη από τις αρχές του 20ού αιώνα.

Οι περισσότεροι γνωρίζουν τις εκπληκτικές φωτογραφίες που έβγαλε μεταξύ του 1903 και του 1930, μέσω των οποίων κατέγραψε μια βουκολική, ατμοσφαιρική, σχεδόν πρωτόγονη Ελλάδα –όπως έκανε και στη Σερβία‒, αναδεικνύοντας τα τοπία με εξαιρετικό τρόπο.


Η καθημερινή ζωή στην Αίγυπτο, όπως έχει καταγραφεί το μακρινό 1930, έχει προ πολλού πάψει να υφίσταται, αλλά, σύμφωνα με τον Μαγγίνη, ο οποίος έχει ζήσει κατά διαστήματα στο Σινά, αυτό που απαθανάτισε ο φωτογράφος στο Όρος μοιάζει «σαν να φωτογραφήθηκε σήμερα».

Οι εκδόσεις που επιμελούνταν ο ίδιος σε συνεργασία με σημαντικό οίκο της Γενεύης ήταν συνήθως ογκώδεις και υψηλού επιπέδου, τόσο από αισθητική όσο και από λογοτεχνική άποψη. Η φήμη του προφανώς έφτασε μέχρι την Αίγυπτο και τον βασιλιά Φουάντ Α', ο οποίος τον προσκάλεσε το 1929 προκειμένου να τραβήξει φωτογραφίες για μια πολυτελή έκδοση με τίτλο Αίγυπτος (L' Egypt).

Το βιβλίο εκδόθηκε το 1932 και έκτοτε δεν ανατυπώθηκε. Κατά τη διάρκεια των περιπλανήσεών του στη χώρα έφτασε μέχρι το Όρος Σινά. Το 1933 ο Έλληνας Παύλος Τρίκογλου του ανέθεσε να δημιουργήσει μια αντίστοιχη πολυτελή έκδοση για το Σινά κι έτσι ο Boissonnas επέστρεψε για να ολοκληρώσει τον στόχο αυτό.

Οι «αιγυπτιακές» φωτογραφίες του Fred Boissonnas έρχονται στην Αθήνα Facebook Twitter
Ο Boissonnas υπήρξε καλλιτέχνης, συγγραφέας, αλπινιστής και πρωτοπόρος της φωτογραφίας.
Οι «αιγυπτιακές» φωτογραφίες του Fred Boissonnas έρχονται στην Αθήνα Facebook Twitter
Ο βασιλιάς Φουάντ Α' τον προσκάλεσε το 1929 προκειμένου να τραβήξει φωτογραφίες για μια πολυτελή έκδοση με τίτλο Αίγυπτος (L' Egypt).

Ακολούθησε τη διαδρομή των Ισραηλιτών, έτσι όπως καταγράφεται στη βιβλική Έξοδο, κράτησε σημειώσεις, σχεδίασε την όλη έκδοση, αλλά το βιβλίο, πιθανόν λόγω οικονομικών δυσχερειών, δεν εκδόθηκε ποτέ. Πρόλαβε, ωστόσο, να απαθανατίσει τις βιβλικές τοποθεσίες, ταυτίζοντάς τες με την ιερά παράδοση.

Αυτό το υλικό παρουσιάζεται στην έκθεση του Μουσείου Μπενάκη που ξεκίνησε από το Λονδίνο και τη Royal Geographical Society, σε επιμέλεια της καθηγήτριας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου Oriana Baddeley, η οποία ζήτησε από τον Γιώργη Μαγγίνη της διευθυντικής ομάδας του Μουσείου Μπενάκη και συγγραφέα του Mount Sinai: A history of travellers and pilgrims να συνδράμει με ένα κείμενο στον κατάλογο που συνόδευε την έκθεση.

Όταν ο κ. Μαγγίνης παρευρέθηκε στα εγκαίνια έκρινε ότι επρόκειτο για μία έκθεση που αφορούσε το ελληνικό κοινό κι έτσι τώρα αυτή μετακομίζει στην Αθήνα, ενισχυμένη μάλιστα με διπλάσιο αριθμό φωτογραφιών, αφού παραχωρήθηκε σπάνιο υλικό από συλλογές της Γενεύης, του Λουξεμβούργου και της Ζυρίχης.


Πέρα από το ότι στις φωτογραφίες συμπεριλαμβάνονται και κάποιες αυτοχρωματικές, δηλαδή κανονικές έγχρωμες μεγάλης ευκρίνειας, το ενδιαφέρον είναι πως την εποχή που ο φωτογράφος επισκέφθηκε την Αίγυπτο η χώρα βρισκόταν υπό μια ιδιαίτερα ιδιότυπη πολιτική συνθήκη.

Είχε ανακηρύξει μονομερώς την ανεξαρτησία της από τη Μεγάλη Βρετανία το 1922, παρ' ότι παρέμενε δέσμια ουσιαστικά σε οικονομικό επίπεδο.

Οι «αιγυπτιακές» φωτογραφίες του Fred Boissonnas έρχονται στην Αθήνα Facebook Twitter
Ανάμεσα στις φωτογραφίες περιλαμβάνονται μοναχοί, βεδουίνοι, η Μονή της Αγίας Αικατερίνης, κάποιοι θησαυροί, το ανυπέρβλητο τοπίο, ο άνθρωπος σε αντιπαράθεση με το μεγαλείο του, μια «αχρονικότητα» εντυπωσιακή.

Στα δύο βιβλία διερευνώνται από τη μια πλευρά οπτικά οι σύνθετες αφηγήσεις του νεοσυσταθέντος αιγυπτιακού κράτους και από την άλλη η αναζήτηση έμπνευσης του φωτογράφου στην έρημο του Σινά.

Η αρχική και πρώτη έκδοση βρίσκεται σε κάποιες βιβλιοθήκες και στην έκθεση του Μπενάκη οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να το ξεφυλλίσουν ψηφιακά σε μια υπερμεγέθη, touch screen οθόνη.

Η καθημερινή ζωή στην Αίγυπτο, όπως έχει καταγραφεί το μακρινό 1930, έχει προ πολλού πάψει να υφίσταται, αλλά, σύμφωνα με τον Μαγγίνη, ο οποίος έχει ζήσει κατά διαστήματα στο Σινά, αυτό που απαθανάτισε ο φωτογράφος στο Όρος μοιάζει «σαν να φωτογραφήθηκε σήμερα».


Ανάμεσα στις φωτογραφίες περιλαμβάνονται μοναχοί, βεδουίνοι, η Μονή της Αγίας Αικατερίνης, κάποιοι θησαυροί, το ανυπέρβλητο τοπίο, ο άνθρωπος σε αντιπαράθεση με το μεγαλείο του, μια «αχρονικότητα» εντυπωσιακή, όπως λέει ο ίδιος:

«Συγκρίνοντάς τον με προγενέστερους φωτογράφους, οι οποίοι δεν κοιτούσαν ανθρώπους αλλά το μεγαλοπρεπές και βιβλικό τοπίο, ο ίδιος αποτυπώνει και την ανθρώπινη διάσταση, προβάλλοντας την ανθρώπινη κλίμακα μέσα στο τοπίο. Δεν είχε ξαναγίνει κάτι ανάλογο πριν από εκείνον, είναι χαρακτηριστικό της εποχής του, έχει μια πιο συμπαθητική, μεσοπολεμική ματιά».


Κι αυτό έχει ιδιαίτερη αξία καθώς το Όρος Σινά αυτήν τη στιγμή αποτελεί μια περιοχή του κόσμου μας, της ανατολικής Μεσογείου, που, λόγω των πολιτικο-στρατιωτικών συνθηκών, είναι αδύνατο πια να επισκεφτεί κανείς.

Η έκθεση θα συμπληρώνεται και με ένα μίνι ντοκιμαντέρ εμπνευσμένο από μια διάλεξη που έδωσε ο Boissonnas στη Γενεύη. Με αυτό τον τρόπο, μέσα από μια σειρά slides, θα αναπαριστάται η επίσκεψη του και θα ταξιδεύει το κοινό νοερά στο Όρος Σινά.

Οι «αιγυπτιακές» φωτογραφίες του Fred Boissonnas έρχονται στην Αθήνα Facebook Twitter
Στον δρόμο προς το Σινά. Αίγυπτος 1929/1933. © Roussen Collection / Saint Catherine Foundation
Οι «αιγυπτιακές» φωτογραφίες του Fred Boissonnas έρχονται στην Αθήνα Facebook Twitter
Στην έκθεση «Ο Fred Boissonnas στην Αίγυπτο» εκτίθενται περί τις 100 σπάνιες φωτογραφίες (πολλές από τις οποίες παρουσιάζονται για πρώτη φορά δημοσίως) που τράβηξε μεταξύ του 1929 και του 1933 στην Αίγυπτο αλλά και στο Όρος Σινά.

Ιnfo:

Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138, 22/3-20/5

Ωράριο: Πέμ. & Κυρ. 10:00-18:00, Παρ.-Σαβ. 10:00-22:00, εισ.: €7, €3,5, www.benaki.gr

Εικαστικά
0

Χρήστος Παρίδης

Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασα στο Bard College της Νέας Υόρκης θέατρο και κινηματογράφο. Έχω γράψει για τα περιοδικά SL, Πρόσωπα, 01, Εικόνες του Κόσμου, Symbol του Επενδυτή, όπως και για τις σημαντικότερες ελληνικές εφημερίδες.
ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
"Η κούνια" του Φραγκονάρ: Στο φως τα ζουμερά μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Εικαστικά / «Η Κούνια» του Φραγκονάρ: Τα μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Η περίφημη «Κούνια» με τη σκηνοθεσία της συνεύρεσης των σωμάτων και των ψυχών με τρόπο ακόλαστο, πονηρό ή ανοιχτό σε μια νέα ηθική, έργο – σταρ της περίφημης συλλογής Wallace στο Λονδίνο, αποκαταστάθηκε φέρνοντας στο φως άτακτες λεπτομέρειες που ενισχύουν την αυθάδεια του έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ειρήνη Παναγοπούλου

Εικαστικά / Ειρήνη Παναγοπούλου: Η μεγάλη Ελληνίδα συλλέκτρια Τέχνης μιλά στη LIFO

Η γνωστή συλλέκτρια μιλά στη LiFO για το ταξίδι της στην τέχνη μέσα από τη συγκρότηση της μεγάλης και σπάνιας συλλογής της, μέρος της οποίας θα δούμε με αφορμή την έκθεση «Fernweh ή νοσταλγία για άγνωστους τόπους».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Εικαστικά / Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Η γεννημένη στο Ελσίνκι καλλιτέχνιδα που κέρδισε το βραβείο Young Artist της φετινής Art Athina μιλάει για το έργο της που βασίζεται στην αίσθηση του κατεπείγοντος, στη χειρωνακτική εργασία και στη σχέση της με τη γλώσσα. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα «χρονικό της αναισθησίας» με έργα υψηλής δόνησης 

Εικαστικά / Κωνσταντίνος Λαδιανός: «Πού πήγε όλη αυτή η επιδεξιότητα των χεριών που είχαν οι παλιότεροι»

Η παράδοση, η αγιολογική γραμματεία και η λαϊκή μυθολογία συνυπάρχουν στον κόσμο του ταλαντούχου καλλιτέχνη, εμπλέκοντας το προσωπικό βίωμα με καθηλωτικές αλληγορίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Εικαστικά / Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Με το έργο του στον εξωτερικό χώρο του μουσείου ο Michael Rakowitz συνομιλεί με τα έργα της κλασικής αρχαιότητας και υπενθυμίζει τα μάταια ταξίδια ανθρώπων και πολιτιστικών αγαθών που «ξεσπιτώνονται».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Εικαστικά / Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Με πυρήνα της συλλογής του Λόντερ ένα από τα διασημότερα έργα του Κλιμτ, που εκτιμάται ότι η πώλησή του θα ξεπεράσει τα 150 εκατομμύρια δολάρια, η βραδιά της δημοπρασίας στον οίκο Sotheby’s φιλοδοξεί να προσελκύσει ξανά τους μεγάλους συλλέκτες. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζένη Μαρκέτου

Οι Αθηναίοι / Τζένη Μαρκέτου: «Οι καλλιτέχνες δεν έχουμε ανακαλύψει τον τροχό»

Στην Αμερική έμαθε πως η τέχνη είναι κοινωνική υπόθεση, πως ο κόσμος δεν εξαντλείται στις γκαλερί. Η πρώτη της παρέμβαση σε δημόσιο χώρο, που προκάλεσε αντιδράσεις, της δίδαξε ότι ένα έργο οφείλει να μοιάζει σαν να υπήρχε πάντα εκεί. Με τη νέα της εγκατάσταση στο Μέγαρο Μουσικής μάς υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε οι πρωταγωνιστές της φύσης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Σεπτέμβρης της Art Athina 2025

Εικαστικά / Art Athina 2025: Το τώρα και το μετά της σύγχρονης τέχνης

Ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, ψηφιακή τέχνη: Το ανάγλυφο του παγκόσμιου εικαστικού χάρτη έτσι όπως διαμορφώνεται μέσα από την ελληνική και ξένη παραγωγή, και αναδεικνύεται στην ετήσια φουάρ που πραγματοποιείται ξανά στο Ζάππειο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης πέταξε τον Πλάτωνα σε ένα escape room για την Μπιενάλε

Εικαστικά / Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Με τo «Δωμάτιο Απόδρασης», μια εγκατάσταση ερευνητική και παιγνιώδη, βασισμένη στην ιδέα της φιλοσοφίας και την παραίσθηση του ψηφιακού κόσμου, θα μας εκπροσωπήσει στην 61η Μπιενάλε Βενετίας ο καταξιωμένος εικαστικός και αρχιτέκτονας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο συναρπαστικός εξπρεσιονισμός του Ζορζ Ρουό 

Εικαστικά / Ζορζ Ρουό: Ο μεγάλος λησμονημένος του εξπρεσιονισμού

Ο Γάλλος ζωγράφος και χαράκτης συνδέθηκε με τα κινήματα της μοντέρνας τέχνης στις αρχές του 20ού αιώνα αλλά ξεχάστηκε μετά τον θάνατό του. Μια έκθεση με σημαντικά του έργα τον επαναφέρει στο προσκήνιο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ