Δεν υπάρχει πιο εύστοχη επιλογή από τη Νέα Υόρκη για να οργανώσει κάποιος ένα φεστιβάλ για τον Νάρκισσο. Είναι η πόλη που λατρεύει τον εαυτό της μέσα από τον αντικατοπτρισμό και τα είδωλα. Καμία άλλη πόλη στον κόσμο δεν καθρεφτίζεται τόσο πολύ, τόσο έντονα και τόσο βίαια σε έναν ανταγωνισμό δύναμης, μεγέθους και ομορφιάς. Η Νέα Υόρκη είναι η πόλη που σε κάνει να κοιτάς ψηλά, στις κορφές των κτιρίων που σκίζουν τον ουρανό και στέκονται σαν νέες εκκλησίες μέσα στις οποίες λατρεύονται άλλοι θεοί. Η πόλη που σε κάνει να καθρεφτίζεσαι διαρκώς, βλέποντας το είδωλό σου να εμφανίζεται παντού, σε κάθε γωνιά, κάθε βιτρίνα, κάθε βήμα.
Στη Νέα Υόρκη φτάσαμε για να ξαναφανταστούμε τον Νάρκισσο, σε ένα φεστιβάλ που με τη σειρά του αντικατοπτρίζει τον αληθινό και τον φανταστικό καθρέφτη του μύθου, σήμερα, στην εικόνα της τέχνης, της μόδας, της μουσικής, της φιλοσοφίας. Κάθε φορά που σηκώνουμε το κινητό για μια σέλφι, ζούμε κλεφτά αυτό το μύθο. Ποιοί είμαστε; πως φαινόμαστε στον εαυτό μας; Τι βλέπουν οι άλλοι από αυτό;
Η δική μας επιθυμία είναι να παρουσιάσουμε τη σύγχρονη Ελλάδα. Ξέρουμε ότι όλοι μιλούν για την αρχαιότητα, οπότε ας τη χρησιμοποιήσουμε για να την συνδέσουμε με τους πολύ καλούς Έλληνες καλλιτέχνες που έχουμε, τους οποίους γιατί να μη φέρουμε στο εξωτερικό; Δε τους λείπει τίποτα.
Οι τέχνες και οι ιδέες πάνω σε αυτό το θέμα συναντήθηκαν στην καρδιά του Ωνάσειου Πολιτιστικού Κέντρου της Νέας Υόρκης, που οργάνωσε μια από τις πιο τολμηρές εκθέσεις-φεστιβάλ στην ιστορία του. Και στον πρόσφατα ανακαινισμένο Ολυμπιακό Πύργο της Νέας Υόρκης, το φεστιβάλ Νάρκισσος Τώρα, περιλαμβάνει μια καλειδοσκοπική άποψη του μύθου του Νάρκισσου μέσα από τη μουσική, τις εικαστικές τέχνες, τον κινηματογράφο, την επιστήμη, τη λογοτεχνία, τη χορογραφία, την μαγειρική, τη μόδα και τα ψηφιακά μέσα με περισσότερες από 40 εκδηλώσεις για το κοινό όλων των ηλικιών, αρχάριους και μελετητές.
Αν ο μύθος του Νάρκισσου έχει συναρπάσει την ανθρώπινη φαντασία μέσα στο χρόνο και τους πολιτισμούς, εμπνέοντας πολλούς μύθους και παραδόσεις, σήμερα επανέρχεται για να καταλάβει ένα δικό του, εξίσου προκλητικό και καθοριστικό ρόλο. Και η διερεύνησή του πνευματικού βάθους του μύθου απαιτεί σοβαρότητα αλλά και χιούμορ μας λένε όλοι οι εμπλεκόμενοι.
«Το φεστιβάλ», μας λέει ο πρόεδρος του ιδρύματος Ωνάση Αντώνης Παπαδημητρίου, «γίνεται για πρώτη φορά με αυτό τον τρόπο. Ξεκινήσαμε πριν από 15 χρόνια με μικρές φιλοδοξίες και βρήκαμε το βηματισμό μας μέσα από αλλαγές. Με την ύπαρξη της Στέγης που ήδη μετρά 5 χρόνια, σκεφτήκαμε και αποφασίσαμε να δέσουμε όλα τα κομμάτια μας σε Ελλάδα και Αμερική, να λειτουργήσουμε σαν μια μεγάλη ομάδα και να επιχειρήσουμε να συνδέσουμε την αρχαιότητα με την σύγχρονη Ελλάδα.
Έτσι, σήμερα προχωρούμε πιο δυναμικά, στοχεύοντας και σε ένα μεγαλύτερο κοινό, Αμερικανών και Ελλήνων. Η δική μας επιθυμία είναι να παρουσιάσουμε τη σύγχρονη Ελλάδα. Ξέρουμε ότι όλοι μιλούν για την αρχαιότητα, οπότε ας τη χρησιμοποιήσουμε για να την συνδέσουμε με τους πολύ καλούς Έλληνες καλλιτέχνες που έχουμε, τους οποίους γιατί να μη φέρουμε στο εξωτερικό; Δε τους λείπει τίποτα.
Εμάς εξάλλου δε μας ενδιαφέρει να είμαστε μόνο χορηγοί αλλά συμπαραγωγοί και με αυτό τον τρόπο αρχίσαμε τη συνεργασία μας με την New York Public Library, το ΒΑΜ, το Barbican, το Almeida. Έτσι δουλεύουμε σήμερα. Αυτή την έκθεση την προετοιμάζαμε δυο χρόνια και σήμερα είναι ήδη αποφασισμένη και οργανωμένη η επόμενη έκθεση, αυτή του 2017».
Ο άνεμος αλλαγής που πνέει συμπεριλαμβάνει ονόματα όπως της Caren Brooks Hopkins, του Simon Chritchley, στο διοικητικό συμβούλιο του τμήματος της Νέας Υόρκης και της Eleanor Goldhar ως διευθύντριας επικοινωνίας και μάρκετινγκ.
Όταν μετά από 36 χρόνια, η Caren Brooks Hopkins, ένα πρόσωπο συνώνυμο του ΒΑΜ, του πολιτιστικού οργανισμού που τάραξε τα νερά της Νέας Υόρκης, μεταφέροντας ένα σοβαρό κομμάτι της πολιτιστικής παραγωγής στη μεριά του Μπρούκλιν, άφησε το ΒΑΜ, μερικοί από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες σήμερα όπως ο John Turturro, ο Alan Rickman και ο Rufus Wainwright, την τίμησαν λέγοντας ότι ήταν η προσωπικότητα που κατόρθωσε μέσω του fundraising να διαμορφώσει την οργάνωση των τεχνών ως παράδειγμα σε όλο τον κόσμο. Σήμερα το Ίδρυμα Ωνάση είναι συμπαραγωγός του ΒΑΜ σε εκδηλώσεις που σχετίζονται με τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό.
Tα ίδια ισχύουν και για την μικροκαμωμένη και αεικίνητη Eleanor Goldhar. Μετά από 15 χρόνια επιτυχημένης καριέρας στο Guggenheim, συμπράττει στις νέες προκλήσεις του Ωνάσειου.
Η έκθεση – φεστιβάλ για τον νάρκισσο αντανακλά μια καινούργια αντίληψη και εισάγει ένα νέο λεξιλόγιο. Η πολυπλοκότητα της προσέγγισης της αρχαιότητας, έρχεται μέσα από την ερμηνεία των επιστημών και της τέχνης με τον πιο εύληπτο τρόπο. Με τον τρόπο που επιδρά ακόμα και αδιόρατα και δημιουργικά στην καθημερινή μας ζωή.
«Επειδή εκ των πραγμάτων», λέει η αναπληρώτρια διευθύντρια της Στέγης Αφροδίτη Παναγιωτάκου, «το κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς είναι το κλειδί σε αυτή την πλευρά του ατλαντικού το θέμα είναι να σπάσει το ακαδημαϊκό σύνδρομο στην αντιμετώπιση του παρελθόντος.
Δηλαδή να πάρουμε τα κομμάτια του πολιτισμού με μεγαλύτερη τόλμη και να τα διερευνήσουμε σφαιρικά, αναδεικνύοντας πτυχές και περιοχές της σύγχρονης ζωής και δημιουργίας. Το στοίχημα είναι να κατορθώσουμε να αφηγηθούμε μια ιστορία και όχι να στήσουμε μόνο μια έκθεση με το σκεπτικό των υπέροχων αντικειμένων που εκτίθενται σε βιτρίνες. Να υπάρχει συνάφεια με ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα ή ακόμα και ένα application, διαφορετικά δεν αφορά κανέναν. Αναφερόμαστε σε διαφορετικές ομάδες κοινού και σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε να κάνουμε κάτι τρέντι.
Όλη η δουλειά που έχει γίνει επί 40 χρόνια στο ίδρυμα έχει δημιουργήσει το θεωρητικό υπόβαθρο ώστε να δεθεί η πληροφορία, να μετασχηματιστεί, να ερευνηθεί και όταν δένονται όλα αυτά μαζί μεγαλώνει η οπτική γωνία μέσα από την οποία προσεγγίζεις ένα θέμα σε ένα εξόχως φιλικό και ελκυστικό περιβάλλον. Εμείς αντιμετωπίζουμε την παιδεία ως όχημα κοινωνικής συνοχής, απελευθέρωσης των δυνάμεων των καλλιτεχνών και των διανοουμένων αλλά σε καμία περίπτωση με το παράσημο της εθνικής ιδιότητας. Και πάνω από όλα θέλουμε να καλλιεργήσουμε τη νοοτροπία με την οποία προσεγγίζουμε την τέχνη, τον πολιτισμό και τις επιστήμες».
Περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες παίρνουν μέρος στο φεστιβάλ. Πρόσωπα από ένα ποικίλο φάσμα, τον πολιτισμό, την τέχνη, τη μόδα, την επιστήμη, όλοι οι εκπρόσωποι των αμερικανικών μέσων ενημέρωσης, Νεοϋορκέζοι και Έλληνες γέμισαν όλους τους χώρους του Ωνάσειου Πολιτιστικού Κέντρου. Στις δεκάδες εκδηλώσεις έρχονται να προστεθούν το Συμπόσιο World Citizens, στις 23 Οκτωβρίου, Rebetika, the blues of Greece, τον Νοέμβριο με τον Κυριάκο Καλαϊτζίδη και τη Λένα Κιτσοπούλου, η παγκόσμια πρεμιέρα της νέας δουλειάς του Πέτρου Κλαμπάνη Chroma, και η έκθεση Dion:Where Gods and mortals meet, με επιμελητή τον Δημήτρη Παντερμαλή.
«Το φεστιβάλ», μας λέει ο πρόεδρος του ιδρύματος Ωνάση Αντώνης Παπαδημητρίου, «γίνεται για πρώτη φορά με αυτό τον τρόπο. Ξεκινήσαμε πριν από 15 χρόνια με μικρές φιλοδοξίες και βρήκαμε το βηματισμό μας μέσα από αλλαγές. Με την ύπαρξη της Στέγης που ήδη μετρά 5 χρόνια, σκεφτήκαμε και αποφασίσαμε να δέσουμε όλα τα κομμάτια μας σε Ελλάδα και Αμερική, να λειτουργήσουμε σαν μια μεγάλη ομάδα και να επιχειρήσουμε να συνδέσουμε την αρχαιότητα με την σύγχρονη Ελλάδα.
«Επειδή εκ των πραγμάτων», λέει η αναπληρώτρια διευθύντρια της Στέγης Αφροδίτη Παναγιωτάκου, «το κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς είναι το κλειδί σε αυτή την πλευρά του ατλαντικού το θέμα είναι να σπάσει το ακαδημαϊκό σύνδρομο στην αντιμετώπιση του παρελθόντος.
σχόλια