Ο Λευτέρης Καλοσπύρος και ο Roberto Bolano

Ο Λευτέρης Καλοσπύρος και ο Roberto Bolano Facebook Twitter
0
Ο Λευτέρης Καλοσπύρος και ο Roberto Bolano Facebook Twitter
Roberto Bolano

1. Roberto Bolano: Είναι δεδομένη και διακηρυγμένη η αγάπη της στήλης για το έργο του Χιλιανού ποιητή και συγγραφέα, αυτού του θαυμαστού γενναίου άντρα, του πολύπλαγκτου χεγκελιανού χαλυβουργού. Εξήντα χρόνια από τη γέννησή του και δέκα από τον θάνατό του, φροντίζουμε, όπως και όπου μπορούμε, να τιμούμε τον βίο και το έργο του. Το μυθιστόρημα Τρίτο Ράιχ (εκδ. Άγρα, μτφρ. Κρίτων Ηλιόπουλος), γραμμένο στα 1989, πολύ προτού κατακτήσει τα Ιμαλάια της δόξας ο Bolano, μπορεί να διαβαστεί σαν ένα ασπρόμαυρο ραντεβού του Ρέιμοντ Τσάντλερ με τον Φραντς Κάφκα στη σκιά του Γκι Ντεμπόρ. Ένα επιτραπέζιο Kriegspiel, παιχνίδι πολέμου, μερικοί μανιακοί, μνήμες από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ισπανία, μια ονειρική, άλλοτε λυρική και άλλοτε απειλητική ατμόσφαιρα, η επινοητικότητα του συγγραφέα, καθιστούν το Τρίτο Ράιχ συναρπαστικό και ψυχωφελές ανάγνωσμα. «Φυσικά, το δικό μου παιχνίδι είναι πιο περίπλοκο» διαβάζω στη σελίδα 241. «Απαιτεί ψυχρό μυαλό, θεωρητικό και ριψοκίνδυνο. Είναι δύσκολο να μπορέσεις να το μάθεις, κάθε λίγους μήνες προστίθενται νέοι κανόνες και παραλλαγές. Γράφονται κείμενα γι' αυτό. Εσύ δεν θα μπορούσες να το καταλάβεις. Εννοώ ότι δεν θα κατανοούσες την αφοσίωση σ' αυτό». Μολονότι μιλάει ο εικοσιπεντάχρονος Ούντο Μπέργκερ, ο ήρωας και αφηγητής του βιβλίου, για το επιτραπέζιο παιχνίδι του, μ' αρέσει να σκέφτομαι ότι πρόκειται ουσιαστικά για την άποψη του Bolano σχετικά με την τέχνη και το παιχνίδι της μυθιστοριογραφίας.

 

2. Μέθοδος / Τόλμη / Συγκρότηση:

«Έτσι όμως χάνεις το νόημα, πατέρα. Η σωστή παράταξη των λέξεων, αυτή που ανέφερα, διαθέτει τον αυστηρό μουσικό ρυθμό μιας εκθετικής συνάρτησης. Ακούγεται σαν καθαρτήριο πέρασμα από το Εγώ στο Αυτός».

«Cogito ergo sum. Αυτή είναι όντως μια ωραία μουσική πρόταση».

«Αυτή είναι μια στατική μουσική πρόταση. Και, τέλος πάντων, το θέμα μας δεν είναι η μουσικότητα της πρότασης, αλλά ο Καντ».

«Κάντυ-Κάντυ».

«Ναι, λοιπόν, εγώ υποτίθεται ότι είμαι –έστω, ήμουν– ο ακροαριστερός της υπόθεσης. Εκείνος που θα 'πρεπε να ειρωνεύεται τον Καντ, κι ας έχω αλλάξει πια γνώμη γι' αυτόν».

«Δεν ειρωνεύομαι τον Καντ. Απλώς δεν καταλαβαίνω γιατί συνεχίζουμε αυτή την κουβέντα την ημέρα των γενεθλίων της μητέρας σου. Πάρε να φας ένα κομμάτι τούρτα, πιες λίγη μπίρα, πήγαινε να μιλήσεις λίγο με την παρέα του αδερφού σου».

«Να διαβάσεις πρώτα τα «Θεμέλια της Μεταφυσικής των Ηθών» για να καταλάβεις πόσο σημαντική είναι η προϋπόθεση της ελευθερίας για τη διαμόρφωση της έννοιας του ηθικού νόμου στην κατηγορική προσταγή. Και μετά να διαβάσεις την «Κριτική του Πρακτικού Λόγου», για να δεις πώς αλληλεπιδρούν η ελευθερία με τον ηθικό νόμο».

Προδημοσιεύω, με άδεια του εκδότη, που είχε την ευγενή καλοσύνη να μου το στείλει, απόσπασμα από το μυθιστόρημα Μοναδική Οικογένεια του Λευτέρη Καλοσπύρου που κυκλοφορεί μεθαύριο από τις εκδόσεις Πόλις. Τριακόσιες σελίδες καλώς συγκερασμένες και λίαν λεπταίσθητες. Μεθοδικότητα, τόλμη, σύστημα, φαντασία, επινοητικότητα, εργασία, κιβώτια γνώσεων και σακίδια εκστρατείας για την περιπλάνηση στα όρη της λογοτεχνίας: τα έχει όλα ο Λευτέρης Καλοσπύρος, ήδη γνωστός και σεβαστός στους κύκλους όσων καταπιάνονται μανιωδώς με τους θησαυρούς της αμερικανικής μυθιστοριογραφίας (David Foster Wallace, Thomas Pynchon, Don DeLillo, Jonathan Franzen). Ήδη οφείλουμε στον Καλοσπύρο τα καλοδουλεμένα πονήματά του στο ανείπωτα ανιδιοτελές ηλεκτρονικό περιοδικό The Zone –βλέπε www.thezone.gr– που έφτασε αισίως στο πέμπτο τεύχος, την αρθρογραφία και κριτικογραφία του στο «Διαβάζω» και στη «The Books' Journal», και το εμπεριστατωμένο, μεστό επίμετρό του, είκοσι πυκνογραμμένες σελίδες, στην Αμερικανική Λήθη του DFW (μτφρ. Γιάννος Πολυκανδριώτης, εκδ. Κέδρος).

3. Εκ των ων ουκ άνευ: Καταγράφω, με μοναδικό σχόλιο ότι η ανάγνωση αυτών των βιβλίων (και άλλων που θα προτείνω τις επόμενες εβδομάδες) ανοίγει νου και μάτια, πλουτίζει τις γνώσεις μας για την ιστορία του 20ού αιώνα, μεστώνει τη συνείδησή μας για όσα διαδραματίζονται γύρω μας. Για κάποια από αυτά έχω ήδη μιλήσει, άλλα θα τα παρουσιάσω εκτενέστερα αργότερα, εδώ στο Radiobookspotting: 1. Δημήτρης Ψαρράς, Η Μαύρη Βίβλος της Χρυσής Αυγής (εκδ. Πόλις). 2. Διάφοροι (επιλογή/μετάφραση: Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος), Φωνές από τη Βαϊμάρη (εκδ. ύψιλον/βιβλία). Jeffrey Herf, Αντιδραστικός Μοντερνισμός – Τεχνολογία, Κουλτούρα και Πολιτική στη Βαϊμάρη και το Τρίτο Ράιχ (μτφρ. Παρασκευάς Ματάλας, εκδ. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). 3. Heinrich A. Winkler, Βαϊμάρη – Η Ανάπηρη Δημοκρατία, 1918-1933 (μτφρ. Άντζη Σαλταμπάση, εκδ. Πόλις). 4. Γκύντερ Άντερς, Εμείς οι γιοι του Άιχμαν (μτφρ. Κώστας Σπαθαράκης, επίμετρο: Σταύρος Ζουμπουλάκης, εκδ. Εστία). 5. Φιλίπ Λακού-Λαμπάρτ & Ζαν-Λυκ Νανσύ, Ο μύθος του Ναζισμού (μτφρ. Βίκτωρ Καμχής, εκδ. Εστία). 6. Jonathan Littell, Ευμενίδες (μτφρ. Άγγελος Φιλιππάτος, εκδ. Λιβάνη). 7. Έρικ Λάρσον, Στον κήπο με τα θηρία – ένα συναρπαστικό χρονικό της ανόδου του Τρίτου Ράιχ (μτφρ. Ανδρέας Μιχαηλίδης, εκδ. Μεταίχμιο).

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
ΕΠΕΞ Γυναικείες φωνές από διαφορετικά μέρη του κόσμου

Βιβλίο / Από τη Μαλαισία μέχρι το Μεξικό: 5 νέα βιλία που αξίζει να διαβάσετε

5 συγγραφείς από διαφορετικά σημεία του πλανήτη χαράζουν νέους δρόμους στη λογοτεχνία. Ανάμεσά τους, η Τζόχα Αλχάρθι που κέρδισε το Booker και η βραβευμένη με Πούλιτζερ Κριστίνα Ριβέρα Γκάρσα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Αρχαιολογία / Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Η διακεκριμένη ιστορικός Mary Beard στο βιβλίο της «Οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες. Οι ηγεμόνες του αρχαίου ρωμαϊκού κόσμου», παρουσιάζει τη ζωή και το έργο των αυτοκρατόρων μέσα από ανεκδοτολογικές αφηγήσεις και συναρπαστικές λεπτομέρειες, που θυμίζουν απολαυστικό μυθιστόρημα. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια εστιάζει στον ρόλο των δούλων, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη σεξουαλική ζωή των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.
M. HULOT
Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ