ΣΣτο σημερινό ηχητικό ντοκιμαντέρ ο Άρης Δημοκίδης ασχολείται με μια σπάνια και άγνωστη ασθένεια, τη νευραλγία τριδύμου, παρουσιάζοντας ένα σχετικό podcast μέσα στο δικό του podcast. Συγκεκριμένα, ακούγεται το «Με την αστραπή στο πρόσωπο», ένα podcast του Σπύρου Σκάνδαλου που συμμετείχε στο Διαγωνιστικό Τμήμα Ρodcast του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης τον Μάρτιο του 2025. Ο δημιουργός του, όντας ο ίδιος ασθενής, αφηγείται την εμπειρία του με τη νευραλγία τριδύμου, αυτή την εξαιρετικά επώδυνη πάθηση, περιγράφοντας την πορεία από την πρώτη κρίση έως τη διαχείριση του πόνου. Στο podcast μιλάνε κι άλλα άτομα που αντιμετωπίζουν παρόμοια συμπτώματα και υποφέρουν από την ίδια πάθηση, αναδεικνύοντας τη δύναμη της κοινότητας και της αλληλοϋποστήριξης και τον ρόλο τους στην αντιμετώπιση αυτών των δυσκολιών.

 

Ο Άρης Δημοκίδης συνομιλεί μαζί του, αναλύοντας περισσότερο την εμπειρία και την άγνοια όχι μόνο της κοινωνίας αλλά και της επιστήμης και της πολιτείας, καθώς και το πόσο τραυματικό είναι να αντιμετωπίζεις κάτι τόσο οδυνηρό μόνος σου στο σκοτάδι, αβοήθητος. Είναι εφικτό να είσαι λειτουργικός καθημερινά, να σπουδάζεις, να εργάζεσαι, να κάνεις σχέσεις;

 

Το τρίδυμο νεύρο είναι ένα κρανιακό νεύρο, το κύριο αισθητικό νεύρο του προσώπου και το νεύρο της μάσησης. Είναι μεικτό νεύρο γιατί έχει αισθητική (αίσθηση πόνου, θερμοκρασίας, αφής στο πρόσωπο) και κινητική λειτουργία (ελέγχει τους μυς της μάσησης) και έχει τέσσερις πυρήνες: τον κινητικό (μάσηση), τον κύριο αισθητικό (αφή, πίεση), τον νωτιαίο (πόνος, θερμοκρασία) και τον μεσεγκεφαλικό (δίνει την αίσθηση της θέσης).

 

Ονομάζεται τρίδυμο γιατί έχει τρεις κλάδους (οφθαλμικό - άνω γναθιαίο - κάτω γναθιαίο), δηλαδή χωρίζεται σε τρία κύρια κλαδιά νεύρων που βρίσκονται στο πρόσωπο. Το οφθαλμικό δίνει αίσθηση στο μέτωπο, στο τριχωτό της κεφαλής μπροστά, στο μάτι, στο άνω βλέφαρο και στη ρινική κοιλότητα. Το άνω γναθιαίο δίνει αίσθηση στα μάγουλα, στο άνω χείλος, στα δόντια άνω γνάθου, στην άνω γνάθο και επίσης στη ρινική κοιλότητα. Το κάτω γναθιαίο δίνει αίσθηση στην κάτω γνάθο, στο κάτω χείλος, στα κάτω δόντια και σε μέρος της γλώσσας.

 

Όταν ένα από τα κλαδιά πιεστεί ή ερεθιστεί, προκαλείται ένας χαρακτηριστικός οξύς πόνος στο πρόσωπο που μοιάζει με ηλεκτροσόκ. Αυτό ονομάζεται νευραλγία τριδύμου (ή νευραλγία του τρίδυμου νεύρου) και δεν είναι ακριβώς «του εγκεφάλου» αλλά αφορά συγκεκριμένα αυτό το τρίδυμο νεύρο.

 

Είναι μια χρόνια νευρολογική πάθηση που χαρακτηρίζεται από έντονους, αιφνίδιους πόνους που γίνονται αισθητοί σαν κεραυνοί στο πρόσωπο, συνήθως στη μία πλευρά. Οι ασθενείς συχνά τους περιγράφουν ως ηλεκτρικό σοκ ή «μαχαιριά».

 

Στη νευραλγία τριδύμου ο πόνος είναι σύντομος μεν αλλά εξαιρετικά δυνατός και έρχεται ή επανέρχεται ξαφνικά, με απλά ερεθίσματα που φυσιολογικά δεν θα προκαλούσαν πόνο όπως η μάσηση, το ξύρισμα, το πλύσιμο δοντιών, το αεράκι κ.ά. Κάποια χαρακτηριστικά του πόνου είναι ότι ο ασθενής τον αισθάνεται στο μάγουλο, στη γνάθο, στα δόντια ή στο μέτωπο, και κρατά δευτερόλεπτα έως λεπτά. Οι κρίσεις μπορεί να επαναλαμβάνονται πολλές φορές μέσα στην ημέρα· σε κάποιους φτάνουν και τις εκατοντάδες ημερησίως.

 

Υπάρχουν κάποιες εξηγήσεις για την αιτία που προκαλεί την πάθηση, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις η αιτία παραμένει άγνωστη. Σε μεγάλο βαθμό παραμένει άγνωστη και η ικανότητα των γιατρών να τη διαγνώσουν διότι πρόκειται για σπάνια ασθένεια για την οποία δεν υπάρχει επαρκής γνώση και εκτεταμένη πληροφόρηση. Η αντιμετώπισή της με φάρμακα είναι περιορισμένη και συχνά αναποτελεσματική. Υπάρχουν κάποιες επεμβατικές μέθοδοι που όμως δεν είναι ευρέως διαδεδομένες ούτε δεδομένα αποτελεσματικές. Για τον λόγο αυτό ασθενείς κυρίως στην Αμερική έχουν δημιουργήσει ενώσεις ώστε να πιέσουν για περισσότερη έρευνα και ενδιαφέρον από την πλευρά της επιστημονικής κοινότητας και των κρατών ώστε να υπάρξει κάποια στιγμή αποτελεσματική θεραπεία και οι ασθενείς να έχουν ποιότητα ζωής.

 

 

 «Με την αστραπή στο πρόσωπο»

Δημιουργός: Σπύρος Σκάνδαλος

Παραγωγή: Assumed Position Films, Σπύρος Σκάνδαλος

Σενάριο-Μοντάζ-Αφήγηση: Σπύρος Σκάνδαλος

Πρωτότυπη μουσική: Μυρτώ Ζάββου

Σύμβουλος: Στρατής Χατζηελενούδας

 

Μιλάει στον Άρη Δημοκίδη: Η κυρία Χριστίνα Φελεσάκη

Συνεργάτις περιεχομένου: Ελένη Καλέση

**Μουσική επένδυση: Nalyssa Green / Pan Pan / New*Deal / Teo x3 / Petros Satrazanis / Epidemic Sound

***Τα αποσπάσματα απ’ την ΕΡΤ προέρχονται απ’ το Αρχείο της ΕΡΤ, το οποίο ευχαριστούμε θερμά για την άδεια χρήσης.