Γιατί έχουν αυξηθεί τα τροχαία στην Ελλάδα;

smalltalk1203
Παρά τις σημαντικές μειώσεις που πετύχαμε σε νεκρούς (π.χ. το 1990 είχαμε 2.050 νεκρούς) και τραυματίες, βρισκόμαστε ακόμα πολύ μακριά από το να θεωρούμε τη χώρα μας ως ένα καλό παράδειγμα εξάλειψης του φαινομένου. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

— Γιατί έχουν αυξηθεί τα τροχαία;
Ήταν κάτι που οι συγκοινωνιολόγοι αναμέναμε να συμβεί. Από το 2010 μέχρι και το 2020, η Ελλάδα ήταν η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που πέτυχε τον στόχο της μείωσης κατά 50% των νεκρών από τροχαία ατυχήματα. Οι λόγοι της μείωσης είναι πολλοί: ολοκλήρωση και χρήση των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων της χώρας, μετανάστευση κινητικά ενεργού πληθυσμού και μείωση του μεταφορικού έργου λόγω οικονομικής κρίσης, περιορισμοί στη μετακίνηση λόγω πανδημίας από Έλληνες και τουρίστες.

Μετά το έτος 2021, όμως, η χώρα επιστρέφει σε μια «κανονικότητα», οικονομική και κοινωνική. Η επάνοδος στην κανονικότητα επαναφέρει στον δημόσιο διάλογο και ζητήματα όπως είναι τα τροχαία ατυχήματα, για τα οποία –πέραν της ανάπτυξης των οδικών αξόνων που αναφέρθηκε προηγουμένως– λίγα πράγματα έγιναν από την ελληνική πολιτεία τα προηγούμενα 15 χρόνια. Φαίνεται ότι το «κατώφλι» των 584 νεκρών το 2020, που είναι η καλύτερη επίδοση της χώρας από την αρχή της καταγραφής των επιδόσεών της, εδώ και πάνω από 50 χρόνια, δεν μπορεί εύκολα να μειωθεί ακόμα περισσότερο, αν δεν ενεργοποιηθούν επιπλέον μηχανισμοί ανάσχεσης του νοσηρού αυτού φαινομένου. Τα στατιστικά δεδομένα μάς δείχνουν τη στόχευση: αστικά οδικά δίκτυα (50% του συνόλου των ατυχημάτων στην Ελλάδα έναντι 39% στην Ε.Ε.) και δικυκλιστές (38% του συνόλου των ατυχημάτων στην Ελλάδα έναντι 19% στην Ε.Ε.) είναι δύο αποκλίνουσες από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο συνιστώσες οι οποίες χρήζουν άμεσης προσοχής. 

«Συνηθίζω να λέω ότι, τελικά, ο τρόπος που συμπεριφερόμαστε στον δρόμο είναι μια αποτύπωση του επιπέδου δημοκρατίας που θέλουμε να έχουμε ως κοινωνία: πόσο σεβόμαστε τον συνάνθρωπό μας; Τον ευάλωτο χρήστη; Τον παππού; Το παιδί; Το άτομο με αναπηρία;».

— Πώς θα χαρακτηρίζατε την οδηγική κουλτούρα των Ελλήνων;
Η ζοφερή ανάγνωση των δεικτών οδικής ασφάλειας της χώρας μας αφήνουν λίγα περιθώρια σχολιασμού για το ερώτημα αυτό. Παρά τις σημαντικές μειώσεις που πετύχαμε σε νεκρούς (π.χ. το 1990 είχαμε 2.050 νεκρούς) και τραυματίες, βρισκόμαστε ακόμα πολύ μακριά από το να θεωρούμε τη χώρα μας ως ένα καλό παράδειγμα εξάλειψης του φαινομένου. Δεν είναι όμως φυλετικό το ζήτημα.

Ο αναπληρωτής καθηγητής Συγκοινωνιακού Σχεδιασμού του ΑΠΘ, Ιωάννης Πολίτης
Ο αναπληρωτής καθηγητής Συγκοινωνιακού Σχεδιασμού του ΑΠΘ, Ιωάννης Πολίτης

Κάθε άνθρωπος που αισθάνεται ότι υπάρχει ατιμωρησία απέναντι στην παραβατικότητα, χαλαρότητα στην εφαρμογή των νόμων αλλά και μια εν τέλει χρηματική «επίπτωση» σε περίπτωση βεβαίωσης μιας παράβασης δημιουργεί μια κουλτούρα δυνητικής υποβόσκουσας παραβατικότητας που κάποια στιγμή θα γίνει πράξη. Συνηθίζω να λέω ότι, τελικά, ο τρόπος που συμπεριφερόμαστε στον δρόμο είναι μια αποτύπωση του επιπέδου δημοκρατίας που θέλουμε να έχουμε ως κοινωνία: πόσο σεβόμαστε τον συνάνθρωπό μας; Τον ευάλωτο χρήστη;, Τον παππού; Το παιδί; Το άτομο με αναπηρία;

— Τι πάει στραβά και τι πρέπει να αλλάξουμε; Είναι ο νέος ΚΟΚ μια καλή αρχή;
Η απάντηση δεν μπορεί να είναι μονοδιάστατη σε ένα τόσο σύνθετο ζήτημα. Μια καλή αρχή για να ξετυλίξουμε τον μίτο της Αριάδνης είναι να σκεφτούμε τους τρεις παράγοντες που είναι υπαίτιοι για την εκδήλωση ενός ατυχήματος: το όχημα, η υποδομή και ο οδηγός.

Τα οχήματα έχουν βελτιώσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια τα συστήματα παθητικής και ενεργητικής ασφάλειάς τους. Δυστυχώς, όμως, η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση στην Ε.Ε. ως προς την ηλικία των οχημάτων (όλων των κατηγοριών), πολλά απ’ τα οποία μάλιστα έχουν χαμηλό επίπεδο συντήρησης.

Ως προς την υποδομή, η μεγάλη έμφαση πρέπει να δοθεί στο υπεραστικό επαρχιακό δίκτυο και στα μεγάλα αστικά κέντρα. Στο υπεραστικό δίκτυο απαιτείται άμεσα η συντήρηση των οδών (οδοστρώματα, φωτισμός) αλλά και η επαναχάραξη κάποιων τμημάτων, καθώς η δυναμική των οχημάτων έχει μεταβληθεί σημαντικά τα τελευταία αρκετά χρόνια, καθιστώντας επικίνδυνη την υφιστάμενη γεωμετρία. Πέραν των παραπάνω, στα οδικά δίκτυα των πόλεων θα πρέπει να ενισχυθεί η χρήση νέων τεχνολογιών εποπτείας και βελτιστοποίησης. Η ενοχική τους εφαρμογή λόγω ζητημάτων GDPR έχει πλέον παρακαμφθεί από την τεχνολογική εξέλιξη και είναι κάτι που θα πρέπει η ελληνική πολιτεία να εισαγάγει άμεσα, ως πρώτη προτεραιότητα.

Τελευταία συνιστώσα ο οδηγός, που είναι και αυτή με τη μεγαλύτερη συμβολή στην εκδήλωση των ατυχημάτων. Η στόχευση εδώ πρέπει να είναι στη νέα γενιά. Πρέπει να δοθεί μια οραματική διάσταση από την ελληνική πολιτεία, η οποία θα πρέπει να στοχεύσει σε ανθρώπους που θα οδηγήσουν σε 10 ή περισσότερα χρόνια από σήμερα και μέσα από στοχευμένες συνεχείς δράσεις να καλλιεργήσει μια κουλτούρα τελείως διαφορετική από τη σημερινή. Για να επιτευχθεί αυτό χρειάζονται πόροι, οργάνωση, στοχοπροσήλωση, συνεχής και εντατική εκπαίδευση αλλά και παρακολούθηση. 

Σχετικά με τον ΚΟΚ: οι αλλαγές που προτείνονται είναι λογικές και συμβατές με τη διεθνή πρακτική. Όμως, κανένα νομικό κείμενο δεν θα εφαρμοστεί στην πράξη εάν δεν αναπτυχθεί ένα αυτόματο, δίκαιο και αυστηρό, όπου απαιτείται, σύστημα καταγραφής της παραβατικότητας. 

— Τέλος, υπάρχουν χώρες στο εξωτερικό που μπορούν να αποτελέσουν ένα καλό παράδειγμα προς μίμηση;
Συνηθίζουμε να λέμε ότι οι χώρες-πρότυπο για τις επιδόσεις τους στην οδική ασφάλεια είναι οι σκανδιναβικές: το 2022, η Νορβηγία είχε 2,14 νεκρούς ανά 1 εκατ. κατοίκους, η Σουηδία 2,17/1 εκατ. και η Ισλανδία 2,39/1 εκατ., τις καλύτερες καταγραφόμενες επιδόσεις παγκοσμίως.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν σε αυτές τις χώρες θα μπορέσουν να λειτουργήσουν και στην Ελλάδα. Ούτε επίσης μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι χώρες με σημαντικές βελτιώσεις στους δείκτες οδικής ασφάλειας θα πρέπει να αποτελούν άκριτα τα «καλά παραδείγματα» προς εφαρμογή.

Η Ελλάδα θα πρέπει να αναζητήσει καλές πρακτικές από χώρες με ίδια μορφολογικά, κλιματολογικά, πληθυσμιακά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά. Η υποδοχή, για παράδειγμα, τουριστών που πλέον ξεπερνούν το διπλάσιο του πληθυσμού της χώρας, ειδικά τους θερινούς μήνες, αποτελεί μια ειδική συνθήκη που δεν μπορεί να αγνοήσει κανένας. Στο πλαίσιο αυτό, χώρες της μεσογειακής λεκάνης, όπως είναι η Κύπρος, η Κροατία και η Σλοβενία, που καταφέρνουν μειώσεις νεκρών ακόμα και τα τελευταία χρόνια, μπορούν να αποτελέσουν μια καλή πηγή αναζήτησης επιτυχημένων πρακτικών και πολιτικών που μπορούν ευκολότερα να εφαρμοστούν και στην ελληνική πραγματικότητα. 

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO. 

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Οπτική Γωνία / Αμπντελά Ταϊά: «Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Ο Μαροκινός συγγραφέας και σκηνοθέτης, κάτοικος Γαλλίας πλέον και γνωστός στην Ελλάδα από το υπέροχο μυθιστόρημα «Η ζωή με το δικό σου φως», μιλά με θαυμασμό για την εξέγερση της νεολαίας που συνταράσσει την πατρίδα του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Συνέντευξη / Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Μετά από μισό αιώνα στο «Βήμα», ο Νίκος Χασαπόπουλος μιλά για πρώτη φορά για την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής του, τις στιγμές που έζησε δίπλα σε Λαμπράκη, Ψυχάρη και πρωθυπουργούς, αλλά και για το μεγάλο λάθος του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Οπτική Γωνία / Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Έχουμε ένα καινούργιο συναίσθημα, όχι το κλασικό της εποχής των φασισμών, δηλαδή τον φόβο μη βρεθεί κανείς στη θέση των κατώτερων, όσων έμειναν πίσω ή «από κάτω». Πλέον βλέπει κανείς μένος για τα θύματα που μιλάνε.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Μποτιλιαρισμένοι στην Αθήνα: Δαπανούμε έναν μισθό στον δρόμο κάθε έτος

Οπτική Γωνία / Κάθε χρόνο χάνουμε 110 ώρες από τη ζωή μας κολλημένοι στο τιμόνι

Πώς μπορεί να μειωθεί άμεσα το μποτιλιάρισμα στους δρόμους της πρωτεύουσας; Γιατί η λεωφόρος Κηφισού δεν θα αδειάσει ποτέ; Ο συγκοινωνιολόγος και καθηγητής του ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Βασιλική Σιούτη / Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Οι εκ των υστέρων αποκαλύψεις για τη συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν κατέδειξαν τις πραγματικές ισορροπίες στο πεδίο των διεθνών σχέσεων: καμία πλευρά δεν κερδίζει άνευ ανταλλαγμάτων και οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονται από προσωπικές συμπάθειες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Βασιλική Σιούτη / Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα Τέμπη και με την ακρίβεια, που προκαλεί κοινωνική δυσφορία, ο Νίκος Δένδιας εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής που θα οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Χωρίς αναισθητικό, χωρίς δικαιώματα: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Χωρίς αναισθητικό: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές για halal και kosher στην Ελλάδα;

Παρά τις προσπάθειες νομιμοποίησης του εβραϊκού και ισλαμικού τρόπου σφαγής των ζώων χωρίς αναισθητοποίηση, το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα δεν έχει αλλάξει. Η σχεδιαζόμενη Εθνική Στρατηγική Halal επαναφέρει το θέμα.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Κάποτε στην Αμερική…

Ακροβατώντας / Η αμερικανική δημοκρατία οδεύει προς το τέλος της

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει επιδοθεί σε ανελέητο κυνηγητό όσων αμφισβητούν την αλήθεια της. Κυνηγάει δημοσιογράφους, παρουσιαστές, ακτιβιστές, αντιφρονούντες, δικαστές, όποιον τολμήσει να την αμφισβητήσει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ