Βιμ Βέντερς: Το σινεμά δεν λέει πια ιστορίες· πουλάει πληροφορίες

Βιμ Βέντερς: Το σινεμά δεν λέει πια ιστορίες· πουλάει πληροφορίες Facebook Twitter
0

ΝΟΜΙΖΩ ΟΤΙ ΖΟΥΜΕ σε μια εποχή τεράστιων αλλαγών της κοινωνίας μας, της δικής μας ψυχολογίας, τού ποιοι είμαστε ως άνθρωποι, του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλον. Συνειδητοποιούμε ότι η ψηφιακή εποχή, η οποία ξεκίνησε τόσο ελπιδοφόρα («Ω, τι... Είναι αδιανόητο τι μπορούμε να κάνουμε όλοι μας τώρα και πόσο γρήγορα μπορούμε να ανταλλάξουμε πληροφορίες και να είμαστε σε επαφή») στράφηκε προς μια άλλη κατεύθυνση απ' ό,τι περιμέναμε. Και η αφήγηση ιστοριών εξαφανίζεται. Αντί να λέμε ιστορίες, πουλάμε ιστορίες. Έχουμε συνηθίσει να αντιμετωπίζουμε κάθε εικόνα ως πληροφορία, αλλά και οι ταινίες γίνονται πληροφορίες. Τα πάντα πλέον είναι πληροφορίες και τα πάντα είναι ψηφιακά. Και έχουμε χάσει την επαφή με πολλά πράγματα με τα οποία είχαμε επαφή πριν από 20, 30 χρόνια. Και αυτό αφορά όλους μας, και είμαστε όλοι εθισμένοι σε αυτό το μηχάνημα, και όλοι χάνουμε πολλές από τις δικές μας ικανότητες και τις μεταβιβάσαμε σε αυτό το πράγμα. Αυτό είναι τώρα η μνήμη μας, και έχει αντικαταστήσει τη δική μας μνήμη. Έχουμε παραδώσει τις μνήμες μας στον υπολογιστή, οτιδήποτε χρησιμοποιούμε.

Πρόκειται για μια τεράστια αλλαγή. Και φυσικά, ο κινηματογράφος είναι μέρος αυτής της αλλαγής. Και ο κινηματογράφος, από πολλές απόψεις, για μια ολόκληρη νέα γενιά, είναι μια μορφή πληροφόρησης και όχι πλέον μια μορφή αφήγησης. Και αν δείτε μια ταινία στο κινητό σας τηλέφωνο ή στον υπολογιστή σας, βλέπετε κάτι άλλο. Βλέπεις κάτι που ισοπεδώνεται από όλα τα άλλα που προβάλλονται σε αυτή την πλατφόρμα. Και οι ταινίες δεν είναι πια, δεν έχουν πια την αθωότητα της αφήγησης.

H αφήγηση ιστοριών εξαφανίζεται. Αντί να λέμε ιστορίες, πουλάμε ιστορίες. Έχουμε συνηθίσει να αντιμετωπίζουμε κάθε εικόνα ως πληροφορία, αλλά και οι ταινίες γίνονται πληροφορίες.

Οι σειρές είναι εικόνες προς κατανάλωση· δεν σχετίζονται με την αφήγηση του σινεμά

Η αφήγηση ιστοριών είναι μια από τις αρχαιότερες μορφές επικοινωνίας για τους ανθρώπους, και όλοι μας χάνουμε την υπομονή για την αφήγηση ιστοριών γιατί οι ιστορίες χρειάζονται χρόνο. Και αρχίζουμε να βλέπουμε τις ταινίες σαν να ήταν απλώς μια άλλη μορφή πληροφορίας, και αυτό αλλάζει όλο το παιχνίδι. Και χαίρομαι τόσο πολύ που είναι γεμάτο το θέατρο, και τις προάλλες το θέατρο στο Λονδίνο επίσης. Εκπλήσσομαι με το πόσο πολύς κόσμος στην Ινδία εξακολουθεί να πηγαίνει να δει ταινίες στους κινηματογράφους, και είναι σχεδόν ένα όνειρο που γίνεται πραγματικότητα για κάποιον που ζει στην Ευρώπη, όπου πολλά θέατρα αντιμετωπίζουν πολύ δύσκολες στιγμές, επειδή η πανδημία βοήθησε στο να απομακρυνθεί το κοινό από τους κινηματογράφους, να μείνει στα σπίτια του, όπου βλέπει όλες τις πληροφορίες που θέλει.

Οι άνθρωποι έχουν συνηθίσει να βλέπουν σειρές  πολύ περισσότερο από ταινίες. Και οι σειρές είναι μια άλλη μορφή αφήγησης, αλλά με τον τρόπο που καταναλώνονται, εντείνουν την ιδέα ότι οι εικόνες υπάρχουν για να καταναλώνονται. Η κατανάλωση είναι ο εχθρός της αφήγησης. Έτσι, ζούμε σε αυτή την εποχή στην οποία ο κινηματογράφος πρέπει να τα αντιμετωπίσει όλα αυτά... Δεν νομίζω ότι όλα έχουν τελειώσει... Νομίζω ότι ο κινηματογράφος έχει  πολλή μεταμορφωτική δύναμη, και το έχει αποδείξει στα 130 χρόνια του. 'Εχει επίσης μια θεραπευτική δύναμη, και μερικές φορές σήμερα, αισθάνομαι ότι πρέπει να βασιστούμε στη θεραπευτική δύναμη της θεατρικής εμπειρίας και του κινηματογράφου- οι ταινίες ως μορφή αφήγησης για να μας επαναφέρουν σε μια διαφορετική σφαίρα από την υπερφόρτωση, το τσουνάμι πληροφοριών στο οποίο είμαστε εκτεθειμένοι.
 

Η θανατηφόρα ψηφιακή μοναξιά

Το ίδιο συμβαίνει και με τον «Αμερικανό φίλο» για τον οποίο μιλάμε σήμερα. Η φιλία έχει αλλάξει το νόημά της. Τώρα οι άνθρωποι έχουν εκατομμύρια φίλους, αλλά δεν γνωρίζουν κανέναν από αυτούς, και όταν χρειάζονται κάποιον, δεν έχει μείνει κανείς γιατί όλοι είναι στα κινητά τους τηλέφωνα. Έτσι, όπως γνωρίζετε, πολλές από τις ταινίες μου ασχολούνται με το θέμα της μοναξιάς. Σήμερα, υπάρχει μια εντελώς νέα μορφή μοναξιάς, μια πολύ άρρωστη μορφή μοναξιάς. Με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γινόμαστε όλο και πιο αντικοινωνικοί και αποξενωνόμαστε όλο και περισσότερο από τις εμπειρίες από πρώτο χέρι. Νομίζω ότι ακόμη και οι ταινίες πρέπει να αρχίσουν να αντιμετωπίζουν το θέμα της μοναξιάς με διαφορετικό τρόπο, επειδή υπάρχει μια νέα ασθένεια, μια νέα, θανατηφόρα μορφή μοναξιάς ― η ψηφιακή μοναξιά.

Oι «αναλογικές» Perfect Days

Ζούμε μέσα σε αυτή την τεράστια αλλαγή και φυσικά ο κινηματογράφος βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της αλλαγής. Αλλά πιστεύω ότι ο κινηματογράφος έχει μεγάλη δύναμη αναγέννησης και  τη δύναμη να πείσει ότι είναι καλύτερο μέσο από τα κοινωνικά μας μέσα. Έκανα το Perfect Days, για παράδειγμα, χωρίς να σκέφτομαι ότι αυτή ήταν μια ταινία που θα είχε μεγάλη επιτυχία στις κινηματογραφικές αίθουσες, και ποτέ δεν είχα μια ταινία με περισσότερους θεατές από το Perfect Days. Και ήταν μια ταινία για έναν άνθρωπο που καθαρίζει τουαλέτες, που δεν είναι στο διαδίκτυο, που δεν έχει τηλεόραση, που δεν γνωρίζει καν κανένα ψηφιακό μέσο. Και οι άνθρωποι αισθάνονται ότι ζει μια διαφορετική ζωή από ό,τι αυτοί, και ότι έχει κάτι που αποζητούν απεγνωσμένα. Έτσι, πιστεύω ότι ο κινηματογράφος έχει τη δύναμη να εξακολουθεί να είναι ένα θεραπευτικό μέσο και να ξεπεράσει την επίθεση των ψηφιακών μέσων. Σας ευχαριστώ.

Οθόνες
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Βιμ Βέντερς: «Είμαι αισιόδοξος για το σινεμά, ο κόσμος σιχάθηκε το streaming»

Οθόνες / Βιμ Βέντερς: «O κόσμος σιχάθηκε το streaming»

Με αφορμή το αφιέρωμα στο έργο του που είδαμε στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, ο Γερμανός σκηνοθέτης μάς μίλησε για την εκλεκτική συγγένεια που νιώθει με την Ιαπωνία και για τον τρόπο που του αρέσει να κάνει ταινίες, ενώ εξέφρασε την αισιοδοξία του για την επιστροφή του κοινού στις κινηματογραφικές αίθουσες.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Γιάννης Φάγκρας: «Το μικρόβιο της απληστίας μπορεί να μας κάνει όλους κανίβαλους»

Οθόνες / Γιάννης Φάγκρας: «Η απληστία μπορεί να μας κάνει όλους κανίβαλους»

Την ανθρώπινη απληστία με φόντο το προσφυγικό διαπραγματεύεται η ταινία «Μικρός Ανθρωποφάγος», μια «πανκ περιπέτεια», σύμφωνα με τον σκηνοθέτη της, που συμμετέχει στο φετινό 66ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Ντάνιελ Ντέι Λιούις ήθελε να γίνει στρατιώτης αλλά τελικά έμαθε να κατασκευάζει βιολιά

Pulp Fiction / Ντάνιελ Ντέι Λιούις, μας έλειψες

Ο διάσημος ηθοποιός ήρθε στην Αθήνα και μας μίλησε αποκλειστικά για την επεισοδιακή πρώτη του επίσκεψη στην Ελλάδα, όταν ακόμη ήταν μακρυμάλλης έφηβος στα χρόνια της χούντας, και για την επάνοδό του στα πλατό μαζί με τον γιο του, Ρόναν, μαζί με τον οποίο έγραψε για πρώτη φορά σενάριο για την ταινία «Ανεμώνη».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντέπυ Γοργογιάννη: «Ο intimacy coordinator θα ενταχθεί και στη δική μας κουλτούρα»

Θέατρο / Πώς γυρίζουμε σήμερα μια σκηνή βιασμού;

Το θέατρο και ο κινηματογράφος διεθνώς επανεξετάζουν τον τρόπο με τον οποίο στήνονται οι ερωτικές και βίαιες σκηνές: μέχρι ποιο σημείο μπορεί να εκτεθεί ένα σώμα; Η Ντέπυ Γοργογιάννη εξηγεί τον ρόλο του intimacy coordinator και τον τρόπο που τίθενται τα όρια.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Πριν από το break, ο Γιώργος Λάνθιμος τα λέει όλα

Οθόνες / Γιώργος Λάνθιμος: «Το θέμα είναι πώς ξαναβρίσκεις τη χαρά»

Παραδέχεται πως η δημιουργία ενός έργου τέχνης δεν είναι μια ανώδυνη διαδικασία. Και πως χρειάζεται ένα διάλειμμα. Πήρε στάση απέναντι σε όσα συμβαίνουν στη Γάζα γιατί «Αν είσαι άνθρωπος με οποιαδήποτε ενσυναίσθηση, δεν μπορείς να μη μιλήσεις». Λίγο πρίν την κυκλοφορία της ταινίας Βουγονία που σκηνοθετεί, ο Γιώργος Λάνθιμος μίλησε στη LifO.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Θανάσης Βαλτινός: Η νουβέλα «Η Κάθοδος των Εννιά» του διακεκριμένου συγγραφέα

Οθόνες / «Η Κάθοδος των Εννιά»: Η διάσημη νουβέλα του Θανάση Βαλτινού

Πεθαίνει σαν σήμερα ο διακεκριμένος Έλληνας συγγραφέας. Αυτή είναι η ιστορία ενός από τα εμβληματικότερα βιβλία του και η βραβευμένη μεταφορά της στον κινηματογράφο, το 1984, από τον Χρίστο Σιοπαχά.
ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ
Η Ιζαμπέλ Ιπέρ έπαιξε σε 120 ταινίες. Σε αυτές τις 10 ξεπέρασε τον εαυτό της

Οθόνες / Η Ιζαμπέλ Ιπέρ έπαιξε σε 120 ταινίες. Σε αυτές τις 10 ξεπέρασε τον εαυτό της

Με αφορμή το αφιέρωμα που ετοίμασε το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για μία από τις σπουδαιότερες ηθοποιούς της εποχής μας, επιλέγουμε 10 ταινίες της, στις οποίες έχει αποτυπωθεί η τεράστια υποκριτική της δυναμική και η ικανότητά της να μεταμορφώνεται εσωτερικά με κάθε ρόλο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Βιμ Βέντερς: Τι θα δούμε στο μεγάλο αφιέρωμα που έρχεται στη Στέγη

Οθόνες / Βιμ Βέντερς: Τι θα δούμε στο μεγάλο αφιέρωμα που έρχεται στη Στέγη

Ένα μοναδικό μεγάλο αφιέρωμα στον σπουδαίο δημιουργό για ένα τριήμερο σε όλους τους χώρους της Στέγης, με προβολές των ταινιών του, ένα masterclass και μια συζήτησή του με την Αφροδίτη Παναγιωτάκου στην Κεντρική Σκηνή.
M. HULOT