Τρύπιες δικαιολογίες και μεγάλες καταστροφές

Τρύπιες δικαιολογίες και μεγάλες καταστροφές Facebook Twitter
Θα μπορούσε να βρισκόμασταν στην κόλαση και το ότι δεν είμαστε κόλαση μας καθιστά παράδειγμα επιτυχημένης και ευημερούσας νεωτερικής χώρας. Φωτ.: Costas Baltas/Anadolu via Getty Images/Ideal Image
0



ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΜΒΙΩΣΟΥΜΕ
με τις μεγα-πυρκαγιές, τη ξηρασία, τις μεταβολές στο κλίμα, την ερημοποίηση. Εξάλλου είναι γεγονότα που μας υπερβαίνουν, γεωλογικές δυνάμεις και φαινόμενα που κατανικούν και τα πιο ισχυρά κράτη. Και έπειτα, οι ευθύνες των καταστροφών διαχέονται σε άπειρα υποσύνολα: μεμονωμένους γέροντες που καίνε κλαδιά, πυρομανείς εφήβους, "σκοτεινούς αλλοδαπούς", τυχαία προσανάμματα. Και έπειτα η ενοχή μοιράζεται σε Δήμους, Περιφέρειες, δασικές υπηρεσίες, ενδιάμεσα όργανα.

Ως γνωστό η γραφειοκρατία φέρνει το χάος, οπότε (ας συμπεράνουμε λοιπόν) ορισμένες εξελίξεις είναι περίπου ‘μοιραίες’. Είναι άλλωστε η μοίρα των μεσογειακών τόπων, το είχε γράψει και ο Καθηγητής Μάργαρης πριν από δεκαετίες ότι οι πυρκαγιές είναι αναγεννητικές. Είμαστε, εννοείται, με το ένα πόδι στην Ευρώπη και το άλλο στην Αφρική και στους τροπικούς. Ψάρια του Ινδικού και της Ερυθράς θάλασσας κολυμπούν στο Αιγαίο, τι άλλο θέλετε πια για να πιστέψτε ότι τίποτα δεν μπορεί να αποτραπεί (εκτός φυσικά από τον άμεσο θάνατο ανθρώπων, αυτό αποφεύγεται με συστήματα εκκένωσης και προειδοποίησης).

Σε τελική ανάλυση, κάποιος-α οφείλει να είναι ευχαριστημένος που ζει, που δεν πεθαίνει βίαια και μπορεί να σχολιάζει ελεύθερα τα άσχημα και τα όμορφα γύρω του. Αυτή είναι το βασικό πόρισμα των συγκεκριμένων κυβερνώντων και περισσότερο ακόμα όσων υπερασπίζονται την κυβέρνηση στα social media και αλλού: ότι οφείλουμε να είμαστε ευγνώμονες για ό,τι έχουμε γιατί θα μπορούσε να ήμασταν Τζιμπουτί, Λιβύη, Γάζα.

Όλη η φιλοσοφία της υπόκλισης στην αναπότρεπτη "φυσική" πραγματικότητα αντηχεί στα παραπάνω λόγια που τα διαβάζουμε και τα ακούμε κάθε φορά που ελέγχουμε την πολιτική εξουσία και ιδίως τη συγκεκριμένη κυβέρνηση.  Η ίδια βάση δικαιολογιών κυκλοφορεί και για πλήθος άλλα εκκρεμή δεινά από την πολεοδομική κατάντια, τα αδιέξοδα του ελληνικού τουρισμού, τις μεγάλες ανισότητες στις αμοιβές, την εκτεταμένη φοροκλοπή. Όπως και για τις υποκλοπές και παρακολουθήσεις επικοινωνιών. Τι λέει αυτή η διακινούμενη δημόσια φιλοσοφία που παράγει αδιαλείπτως ιδεολογία ενώ πυροβολεί τις ιδεοληψίες; Λέει ότι αφού κάτι ήδη γίνεται και επαναλαμβάνεται σε ευρεία κλίμακα, δεν έχει νόημα να θορυβούμε ζητώντας να πάψει να συμβαίνει. Μπορούμε μόνο να παρεμβαίνουμε στις πιο ακραίες συνέπειες, να περιορίζουμε, όσο είναι δυνατό, τα χειρότερα κακά. Και έπειτα: κάποιες αποζημιώσεις, καταγραφές, λόγια ηθικής αναγνώρισης και περισπούδαστος αναστοχασμός περί αποτυχιών και επιτευγμάτων.   

Η φιλοσοφία αυτή γεννάει διαρκώς "μέτρα" που δεν αποδίδουν, λόγια που δεν παρηγορούν και δηλώσεις που πιστοποιούν ένα βαθύ υπόστρωμα κυνισμού. Με αυτό τον τρόπο η ζωή εκχωρείται στη  βία μιας δεσποτικής φύσης, στις ‘φυσικές’  ανισότητες, στην κληρονομημένη εύνοια των μεν και στην ατυχία των άλλων. Κάθε φορά που έχουμε μια μεγάλη καταστροφή πολιορκούμαστε από  εκλογικευτικές απόψεις για τις θεμιτές προσδοκίες των πολιτών. Σε τελική ανάλυση, κάποιος-α οφείλει να είναι ευχαριστημένος που ζει, που δεν πεθαίνει βίαια και μπορεί να σχολιάζει ελεύθερα τα άσχημα και τα όμορφα γύρω του. Αυτή είναι το βασικό πόρισμα των συγκεκριμένων κυβερνώντων και περισσότερο ακόμα όσων υπερασπίζονται την κυβέρνηση στα social media και αλλού: ότι οφείλουμε να είμαστε ευγνώμονες για ό,τι έχουμε γιατί θα μπορούσε να ήμασταν Τζιμπουτί, Λιβύη, Γάζα. Ένα τέτοιο μήνυμα διαβάζει κανείς για τις καταστροφικές φωτιές, τις παραβιάσεις του κράτους δικαίου, τις αποκρουστικές αυθαιρεσίες στην αγορά εργασίας, την ακρίβεια των τιμών. Θα μπορούσε να βρισκόμασταν στην κόλαση και το ότι δεν είμαστε κόλαση μας καθιστά παράδειγμα επιτυχημένης και ευημερούσας νεωτερικής χώρας.

Σκέφτομαι ότι απέναντι σε αυτή την φιλοσοφία αλά "staycation", σε αυτή τη νευροπαραλυτική τοξίνη που δικαιολογεί τα πάντα αν δεν τα ρίχνει στην τύχη και κάποιον αποδιοπομπαίο τράγο, χρειαζόμαστε μια διαφορετική αφετηρία. Ποια αφετηρία; Να αισθανθούμε καταρχήν αυτό που συμβαίνει με τις "φυσικές καταστροφές" ως προσβολή και πολιτική ταπείνωση. Γιατί αν υποθέσουμε ότι ένα μέρος των δεινών είναι, όντως, εξελίξεις μεγάλης κλίμακας που αφορούν την κλιματική αποσταθεροποίηση και τους μετασχηματισμούς των όρων της ζωής στον πλανήτη. Και αυτό βεβαίως σχετίζεται φυσικά με οικονομικές και κοινωνικές επιλογές οι οποίες, ωστόσο, ξεπερνούν την εμβέλεια και τις δυνατότητες μιας εθνικής κυβέρνησης και ενός μικρού κράτους. Το υπόλοιπο όμως είναι υπόθεση τοπικών πλεγμάτων εξουσίας και αποφάσεων. Δεν υπάρχει κανένας νόμος της Ιστορίας και της φύσης που να λέει ότι κάθε χρόνο θα καίγονται εκατό ή διακόσιες χιλιάδες στρέμματα στην Αττική και αλλού. Η προσπάθεια εντέλει να παρουσιαστεί ο ένας ή άλλος όλεθρος ως αναποδιά του καιρού και εθιμικό καπρίτσιο μιας αιώνιας Ελλάδας (ή ενός αιώνιου Νότου) είναι μια αξιολύπητη υπεκφυγή ή μια προσφορά υπηρεσιών σε μια εξουσία που αποτυγχάνει. 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ακροβατώντας / Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ένα εντυπωσιακά μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας είναι διατεθειμένο να δώσει «συγχωροχάρτι» για ένα μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο, αρκεί οι εμπλεκόμενοι να τηρήσουν ακροδεξιά και ρατσιστική στάση στο μεταναστευτικό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πέντε ιδρύματα πρώην πρωθυπουργών και ένα ινστιτούτο. Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Ρεπορτάζ / Τα ιδρύματα των πρώην πρωθυπουργών: Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Τυπικά, σκοπός τους είναι η διατήρηση των αρχείων και η προβολή του έργου πρώην πρωθυπουργών. Στην πράξη, όμως, λειτουργούν και ως think tanks και πολιτικά εργαλεία επιρροής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ