«Ghost Dog: The way of Samurai»: Όταν ο Τζάρμους έδειξε τον δρόμο προς τη συμφιλίωση

To «Ghost Dog: The Way of Samurai» του Τζιμ Τζάρμους επιστρέφει στα θερινά σινεμά Facebook Twitter
Το «Ghost Dog» μεταφέρει τον μελβιλικό Samurai στο Νιου Τζέρσι και το φιλτράρει μέσα από τη ραπ κουλτούρα.
0

Το 2019 είδαμε δεκάδες άρθρα, σοσιαλμιντιακά posts και memes, σύμφωνα με τα οποία το 1999 ήταν η καλύτερη χρονιά στην ιστορία του σινεμά. Πρέπει να προσδιορίσουμε και να οριοθετήσουμε την έννοια της «καλύτερης», ο υπογράφων μπορεί να σκεφτεί πρόχειρα 7-8 χρονιές του παρελθόντος κατά τις οποίες κυκλοφόρησαν περισσότερα καλλιτεχνικά ορόσημα, αλλά έτσι κι αλλιώς μια τέτοια συζήτηση δεν έχει ιδιαίτερο νόημα. Η συγκεκριμένη άποψη έγινε trend επειδή πλέον έχει αναλάβει τα ηνία της κριτικής και της κινηματογραφικής αρθρογραφίας η γενιά που βρισκόταν σε τρυφερή ηλικία το 1999, συνεπώς ένιωθε ατόφιο δέος για όσα έβλεπε στη μεγάλη οθόνη και επειδή, ομολογουμένως, ήταν μια πολύ παραγωγική χρονιά, κυρίως για το αμερικανικό σινεμά. Κάθε εβδομάδα υπήρχε τουλάχιστον μία καλή ταινία για να δεις, ώστε το «Ghost Dog: The way of the Samurai» σπάνια αναφέρεται στις κορυφές της χρονιάς.

Στην ταινία του Τζάρμους ο Φόρεστ Γουίτακερ υποδύεται σπαρτιατικά, για τα δεδομένα του, τον Ghost Dog, έναν πληρωμένο εκτελεστή που ζει σε περιστερώνα, έχει urban style, ακούει ραπ, αλλά θαυμάζει και την ιστορία και την κουλτούρα της φεουδαρχικής Ιαπωνίας και περνά τον ελεύθερο χρόνο του διαβάζοντας ξανά και ξανά το «Χαγκακούρε», τον Μυστικό Κώδικα των Σαμουράι. Βινιέτες με αποσπάσματα από το βιβλίο εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της ταινίας, πότε σχολιάζοντας και πότε υπονομεύοντας τη δράση που προηγήθηκε και εκείνη που ακολουθεί. Σε ένα από αυτά τα αποσπάσματα ακούμε ότι «τα μεγάλα ζητήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται με ελαφρότητα και τα μικρότερα ζητήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται με σοβαρότητα», μια φράση που θα μπορούσε να συνοψίζει τη (φιλμική) κοσμοθεωρία του Τζιμ Τζάρμους.

Από αυτά τα δύο ανέκδοτα συνειδητοποιούμε ότι ο Τζάρμους, παρά τις πολιτισμικές, κοινωνικές και φυλετικές διαφοροποιήσεις που συνθέτουν μια σύγχρονη Βαβέλ, βλέπει κοινά στοιχεία ανάμεσά μας, διακρίνει περισσότερους λόγους για να μονιάσουμε, παρά για να άλληλοφαγωθούμε.

Εξετάζοντας τη μεγάλη εικόνα, το «Ghost Dog» μεταφέρει τον μελβιλικό Samurai στο Νιου Τζέρσι και τον φιλτράρει μέσα από τη ραπ κουλτούρα. O κόσμος μοιάζει να πηγαίνει στραβά, οι άνθρωποι έχουν αποξενωθεί, με σιγουριά μπορείς να ποντάρεις μόνο στον θάνατο και, ουσιαστικά, οι μοναδικές πράξεις ελευθερίας που έχουν απομείνει στο άτομο είναι η επιλογή του κώδικα συμπεριφοράς και ο τρόπος που θα αποχωρήσει από τη ζωή. Έχουν γραφτεί πολλά για τις ομοιότητες της ταινίας με το αριστούργημα του Zαν-Πιερ Μελβίλ, μπορείτε να αναζητήσετε σχετικά κείμενα. Επηρεασμένοι από το παραπάνω χωρίο, όμως, και από την παραδοσιακή έμφαση που δίνει ο Τζάρμους στα μικρά και καθημερινά, από τη σημασία που δίνει στα ανέκδοτα, στην επαναληπτική προβολή, για τις ανάγκες του παρόντος εστιάσαμε σε αυτά. Και εκεί εντοπίσαμε μια άλλη ταινία παράλληλη, μα υποστηρικτική προς την (υβριδικά) μελβιλική.

To «Ghost Dog: The Way of Samurai» του Τζιμ Τζάρμους επιστρέφει στα θερινά σινεμά Facebook Twitter
Kαλύτερος φίλος του Ghost Dog είναι ένας παγωτατζής από την Ακτή Ελεφαντοστού που δεν μιλά λέξη αγγλικά. Ούτε ο Ghost Dog ξέρει γαλλικά.

Θα σταθούμε σε δύο από τις (αρκετές) ανεκδοτολογικές στιγμές του έργου. Στη μία ένας μεσήλικας μαφιόζος κοροϊδεύει τον ήρωα και τους ράπερ που έχουν ονόματα τύπου Ghost Dog και ένας γηραιότερος αναφέρει περιπαικτικά ότι αυτή η συνήθεια τού θυμίζει ονόματα Ινδιάνων τύπου «Καθιστός Βούβαλος», «Γοργό Ελάφι» κ.λπ. Κατόπιν, ο πρώτος μαφιόζος θα δώσει εντολή να φωνάξουν τον Τζον το Φίδι και τον Βίνσεντ τον Τανάλια – μπορεί και να ήταν διαφορετικά τα παρατσούκλια τους, αλλά το πιάσατε το αστείο. Να, όμως, που πίσω από το αστείο παρατηρούμε ότι και οι Ιταλοί μαφιόζοι χρησιμοποιούν προσωνύμια, όπως οι Ινδιάνοι και οι μαύροι ράπερ, με τους οποίους σε πρώτο επίπεδο ελάχιστη σχέση έχουν. 

Το δεύτερο ανέκδοτο είναι ότι ο καλύτερος φίλος του Ghost Dog είναι ένας παγωτατζής από την Ακτή Ελεφαντοστού που δεν μιλά λέξη αγγλικά. Ούτε ο Ghost Dog ξέρει γαλλικά. Κι όμως, καθώς συνομιλούν καταλαβαίνουν τα ίδια πράγματα, επαναλαμβάνουν τα ίδια λόγια, αλλά σε διαφορετική γλώσσα. 

Από αυτά τα δύο ανέκδοτα συνειδητοποιούμε ότι ο Τζάρμους, παρά τις πολιτισμικές, κοινωνικές και φυλετικές διαφοροποιήσεις που συνθέτουν μια σύγχρονη Βαβέλ, βλέπει κοινά στοιχεία ανάμεσά μας, διακρίνει περισσότερους λόγους για να μονοιάσουμε, παρά για να αλληλοφαγωθούμε. Δεν είμαστε τόσο δραματικά διαφορετικοί, απλώς αρνούμαστε πεισματικά να καταλάβουμε τον άλλο – η ύπαρξη του «Άλλου» μάς δίνει έναν ανταγωνιστικό σκοπό, άλλωστε.

To «Ghost Dog: The Way of Samurai» του Τζιμ Τζάρμους επιστρέφει στα θερινά σινεμά Facebook Twitter
O Φόρεστ Γουίτακερ σε χαρακτηριστική σκηνή της ταινίας.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Αμερικανός δημιουργός εντάσσει στην ταινία του το μελβιλικό ιδίωμα, τη ραπ κουλτούρα, την γκανγκστερική φιλμογραφία και τη γιαπωνέζικη φιλοσοφία. Eίναι πράγματα ετερόκλητα, θα έπρεπε να οδηγήσουν σε ένα εξόφθαλμα ανομοιογενές αποτέλεσμα, αλλά τελικά έδεσαν αρμονικά και γέννησαν ένα πολυπολιτισμικό, πέρα για πέρα ενιαίο και «απορροφητικό» φιλμικό σύμπαν. Ένα σύμπαν που καταγράφει ο φακός του Ρόμπι Μίλερ, κινούμενος φαντασματικά στο αστικό τοπίο, δίνοντας την αίσθηση πως ακολουθεί αυτήν τη νοητή γραμμή που ενώνει όσους ανθρώπους σουλατσάρουν εντός του.

Και ο τρόπος για να φιλιώσουμε, όπως ταίριαξαν αυτά τα τόσο αλλιώτικα υλικά μέσα στο έργο του, κατά τον Τζάρμους, μπορεί να έρθει μέσω της τέχνης. Από παιδικά καρτούν και hits των Public Enemy μέχρι βιβλία που θα δανείσουμε, βάζοντας τον παραλήπτη να μας υποσχεθεί ότι κάποτε θα τα διαβάσει και θα μας πει τη γνώμη του γι’ αυτά, άρα θα ανταλλάξει απόψεις μαζί μας με αφορμή ένα κοινό ερέθισμα, αναγνωρίζοντας έτσι την ενωτική του διάσταση. Και στο σινεμά το ζητούμενο είναι παρεμφερές: να ζήσουμε μια εμπειρία που μας ενώνει με όσους τη μοιράστηκαν πριν από εμάς, μαζί με εμάς, καθώς και με όσους θα τη μοιραστούν έπειτα. Και, φυσικά, να τη συζητήσουμε με κάποιον από αυτούς, ίσως και με περισσότερους.

Η ταινία «Ghost Dog: Ο τρόπος των Σαμουράι» κυκλοφορεί στα θερινά σινεμά στις 6 Ιουνίου από τη Summer Classics.


 

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Steve Blame: «Το σημαντικότερο πράγμα στη ζωή είναι να παραμένεις καλός άνθρωπος»

Οθόνες / Steve Blame: «Το σημαντικότερο πράγμα στη ζωή είναι η καλοσύνη»

Υπήρξε από τις πιο αναγνωρίσιμες διεθνώς τηλεοπτικές περσόνες, όντας ο κεντρικός παρουσιαστής του MTV. Σήμερα ο 66χρονος τηλεοπτικός παραγωγός, συγγραφέας και σεναριογράφος ζει πλέον μόνιμα στην Αθήνα, όμως ο έρωτας με την Ελλάδα κρατάει από πολύ παλιά. Ο Steve Blame αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Oι 10 Καλύτερες Ελληνικές Ταινίες των ‘20s μέχρι τώρα

Η λίστα / Oι 10 καλύτερες ελληνικές ταινίες των '20s μέχρι τώρα

Ποιες ελληνικές ταινίες της τρέχουσας δεκαετίας έχουν ξεχωρίσει μέχρι στιγμής; Ρωτήσαμε 20 κριτικούς κινηματογράφου, ανθρώπους του ευρύτερου κινηματογραφικού χώρου και αθεράπευτους σινεφίλ και σας παρουσιάζουμε το top 10 που προέκυψε μέσα από το συναρπαστικό, σύνθετο μωσαϊκό του σύγχρονου ελληνικού σινεμά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Η αλήθεια είναι πως δεν μπορώ να εξηγήσω απόλυτα γιατί επιστρέφω διαρκώς εκεί»

Γειτονιές της Ελλάδας / «Επιστρέφοντας, μπορεί να πιάσουμε πάλι το νήμα»

Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος μας μιλά για το χωριό όπου γεννήθηκε, το Αρματολικό στη νότια Πίνδο, αλλά και για το νέο του ντοκιμαντέρ, «Τα τέρματα του Αυγούστου», που διαδραματίζεται εκεί.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Γιούλη Τσαγκαράκη: «Κάθε σπίτι έχει τον δικό του Νετανιάχου, τον δικό του Τραμπ»

Οθόνες / Γιούλη Τσαγκαράκη: Η θεία Σταματίνα από τις «Σέρρες» του Γιώργου Καπουτζίδη μιλά στη LifO

Η ταλαντούχα ηθοποιός με τον ρόλο της ίντερσεξ θείας έσπασε ταμπού και άνοιξε ξανά μια σειρά συζητήσεων για το φύλο, την LGBTQI+ κοινότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πώς ετοιμάστηκε για το ρόλο; Πώς βλέπει τις αντιδράσεις;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης έχει τα πιο ψαγμένα αφιερώματα

Οθόνες / Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης έχει τα πιο ψαγμένα αφιερώματα

Από μια ρετροσπεκτίβα στην Ιζαμπέλ Ιπέρ μέχρι έναν πλήρη οδηγό του έργου του Γιώργου Τσεμπερόπουλου και από το spotlight στον Μαρσέλ Πανιόλ μέχρι μια ανατρεπτική ματιά στην έννοια του plot twist, οι θεματικές ενότητες του φεστιβάλ διατηρούν αμείωτο το ενδιαφέρον μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Τι θα δούμε στο 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Σινεμά / Τι θα δούμε στο 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Η νέα ταινία της Ιζαμπέλ Ιπέρ, φιλμ που έρχονται από τις Κάννες, πρεμιέρες, οι μικρού μήκους του Γιώργου Τσεμπερόπουλου και οι ελληνικές συμμετοχές των διαγωνιστικών τμημάτων είναι μερικοί από τους λόγους που θα μας στείλουν και φέτος στις αίθουσες του αγαπημένου κινηματογραφικού θεσμού.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το αμερικανικό σινεμά δίνει τη μία μάχη μετά την άλλη

Pulp Fiction / Το αμερικανικό σινεμά δίνει τη μία μάχη μετά την άλλη

Προτροπή για αντίσταση ή παραίνεση για τρομοκρατία; Το αριστούργημα του Πολ Τόμας Άντερσον «Μια μάχη μετά την άλλη», οι εξαιρετικές πρόσφατες αλληγορίες «Weapons» και «Eddington», αλλά και οι αξέχαστες κινηματογραφικές αναφορές τους απασχολούν τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο και τον αρχισυντάκτη της LiFO Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Επιτρέπεται να θαυμάζουμε σήμερα τη Λένι Ρίφενσταλ;

Ιδέες / Επιτρέπεται να θαυμάζουμε σήμερα τη Λένι Ρίφενσταλ;

Με αφορμή το νέο ντοκιμαντέρ για μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες του 20ού αιώνα, ξαναθυμόμαστε τι είχαν απαντήσει στη LiFO οι Πέπη Ρηγοπούλου, Θωμάς Μοσχόπουλος, Δημήτρης Στεφανάκης, Θάνος Παπακωνσταντίνου, Πάνος Κούτρας και Θεόφιλος Τραμπούλης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Boots»: Μια σειρά για το τι σημαίνει «να είσαι gay στον στρατό»

Οθόνες / «Boots»: Kάτι καλό θα κάνει αυτή η σειρά για να την αποκαλούν «woke σκουπίδι»

H τηλεοπτική σειρά οκτώ επεισοδίων του Netflix, που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, προσεγγίζει με μοναδικό και συγκινητικό τρόπο το θέμα της ομοφοβίας στον στρατό. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ειρήνη Παπά μέσα από 9 ταινίες και 1 ντοκιμαντέρ

Οθόνες / Ειρήνη Παπά: Οι σημαντικότερες ταινίες της για ένα πενθήμερο στην Ταινιοθήκη

Την αποκάλεσαν «Καρυάτιδα», συνέβαλε στο να φτάσει το αρχαίο δράμα στο Χόλιγουντ, υπήρξε μια αληθινή σταρ. Αυτή την εβδομάδα μπορούμε να δούμε ξανά την «Αντιγόνη», τις «Τρωάδες», το «Ζ» και άλλες ταινίες που η Ειρήνη Παπά σφράγισε με την ερμηνεία της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η αιώνια και οικουμενική θεία Μπεμπέκα

Daily / Η αιώνια και οικουμενική θεία Μπεμπέκα

Η αναγγελία του θανάτου της Άννας Κυριακού προκάλεσε βαθιά συγκίνηση και θλίψη καθώς πολλοί έμοιαζαν να πενθούν όχι τόσο την απώλεια της ίδιας της ηθοποιού όσο του χαρακτήρα της στις «Tρεις Χάριτες», κι ας έχουν περάσει τρεις δεκαετίες από τότε.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ανδρέας Αποστολίδης, συγγραφέας, σκηνοθέτης

Οι Αθηναίοι / Ανδρέας Αποστολίδης: «Πλέον το αστυνομικό μυθιστόρημα ανθεί ως παραγωγή, αλλά δεν ανανεώνεται»

Επί δικτατορίας σχετιζόταν με παράνομες οργανώσεις και έφτασε να κατηγορηθεί ως ηθικός αυτουργός της κατάληψης του Πολυτεχνείου. To ταξίδι του με την αστυνομική λογοτεχνια ξεκίνησε με μια μετάφραση του Ρέιμοντ Τσάντλερ. Σειρά πήραν η Χάισμιθ, ο Ελρόι και άλλοι σπουδαίοι συγγραφείς. Μετά, έγραψε τα δικά του μυθιστορήματα, ασχολήθηκε με την αρχαιοκαπηλία και το ντοκιμαντέρ. O Ανδρέας Αποστολίδης αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Buy yourself a butt plug: Γιατί όλοι μιλούν για την ταινία «Pillion»;

Οθόνες / Buy yourself a butt plug: Γιατί όλοι μιλούν για την ταινία «Pillion»;

Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Χάρι Λάιτον, όπου ο Χάρι Μέλινγκ συνάπτει μια BDSM σχέση με τον Σκάρσγκαρντ, ήδη από το τρέιλερ έχει πυροδοτήσει συζητήσεις για τον σεξουαλικό προσανατολισμό του Σουηδού πρωταγωνιστή.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ