Dating apps, κραγιόν, καλσόν και «στείλε μου την τοποθεσία σου»

Dating apps, κραγιόν, καλσόν και «στείλε μου την τοποθεσία σου» Facebook Twitter
Τα dating apps δεν ήρθαν για να δημιουργήσουν μια κυνική κοινωνία ούτε για να προσθέσουν διεκπεραιωτικές διαδικασίες στη σημαντική υπόθεση του έρωτα, ταυτόχρονα όμως δεν φαίνεται να είναι και η φεμινιστική λύση στη δυσάρεστη γυναικεία εμπειρία του dating. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0


ΤΟ ΔΟΚΙΜΙΟ Ψυχρή τρυφερότητα: Η άνοδος του συναισθηματικού καπιταλισμού της Eva Illouz, καθηγήτριας Κοινωνιολογίας στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, μου κίνησε το ενδιαφέρον όσον αφορά την πονεμένη πραγματικότητα των dating apps. Η Illouz ερευνά τι ακριβώς λείπει από τα dating apps και καταλήγει πως αυτό είναι η πολύτιμη και κομβική εμπειρία του «coup de foudre», του κεραυνοβόλου έρωτα, τον οποίο και ορίζει ως ένα μοναδικό γεγονός που εμφανίζεται «ξαφνικά και βάναυσα» στη ζωή του ανθρώπου. Κάνει πολλές αναφορές σε ιδανικά ψηφιακά ταιριάσματα που στην πραγματική ζωή απογοητεύουν.

Αυτή είναι η κοινή συνισταμένη των αρνητικών των dating apps που αντιμετωπίζουν όλοι: μιας μη συναισθηματικής κοινωνίας, όπου κυριαρχεί ο ορθολογισμός, της εμπορευματοποίησης που υφίστανται τα πάντα και της ανόδου των dating apps συχνά με τη μορφή του gamification (άσκοπο swiping) –ειδικά κατά την περίοδο της πανδημίας–, όπου ο/η χρήστης/-ρια με ελάχιστες πληροφορίες προσπαθεί να ταιριάξει με κάποιο άτομο.

Ένα από τα πρώτα σλόγκαν του Bumble ενθάρρυνε τις χρήστριες να γίνουν «ο CEO που οι γονείς σου πάντα ήθελαν να παντρευτείς», ενώ η έκφραση «ενδυνάμωση γυναικών» συχνά μονοπωλεί τη συζήτηση.

Η αυτοαξιολόγηση και αυτοπαρουσίαση συντέμνουν τον αυθόρμητο χαρακτήρα του φλερτ, έτσι που συχνά χάνεται η μεταφυσική της έλξης – θυσιάζεται το σπάνιο ώστε να υπάρξει το πολύ. Υπάρχουν όμως και θετικά: όσοι ντρέπονται να φλερτάρουν βρήκαν πολλές πλατφόρμες για να μιλήσουν, σαν να είναι σε ένα πάντα διαθέσιμο μπαρ. Άνθρωποι με πολλά κοινά κατάφεραν να γνωριστούν παρά την απόσταση που μπορεί να τους χωρίζει.

Κάπου εδώ, όμως, ξεκινούν οι διαφορές στις εμπειρίες των φύλων. Ένα από τα θετικά για γυναίκες και θηλυκότητες είναι πως δεν χρειάζεται να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να μην πληγώσουν τον μη ελκυστικό στις ίδιες συνομιλητή, μια και βρίσκονται στην ασφάλεια του σπιτιού τους. Εκεί που σε ένα μπαρ ήταν υποχρεωτικό να απολογηθεί, να εξηγήσει πως είναι δεσμευμένη ή ολόγραμμα, πως έχει ένα θανατηφόρο (και κολλητικό) νόσημα, τώρα η γυναίκα/θηλυκότητα μπορεί να «εξαφανίσει» όποιον δεν της αρέσει. Δηλαδή αυτό που μπορούσαν ανέκαθεν να κάνουν οι άντρες, χωρίς να έχουν να φοβηθούν τίποτα.

Από την άλλη, ενώ πολλά από τα γνωστά dating apps (Bumble, OkCupid, Hinge) προσανατολίστηκαν προς ένα πιο «φεμινιστικό» μάρκετινγκ –π.χ. στο Bumble η γυναίκα/θηλυκότητα στέλνει υποχρεωτικά το πρώτο μήνυμα–, προκύπτει το ερώτημα: είναι αυτές οι φιλοδοξίες ρεαλιστικές;

Ένα από τα πρώτα σλόγκαν του Bumble ενθάρρυνε τις χρήστριες να γίνουν «ο CEO που οι γονείς σου πάντα ήθελαν να παντρευτείς», ενώ η έκφραση «ενδυνάμωση γυναικών» συχνά μονοπωλεί τη συζήτηση. Πράγματι, η ενδυνάμωση παίζει τον ρόλο της και είναι μια πρακτική ενάντια στη νόρμα της πατριαρχίας που θέλει τις γυναίκες να περιμένουν να επιλεγούν από κάποιον, ωστόσο η Samhita Mukhopadhyay, executive editor της «Teen Vogue», χαρακτήρισε την ενθάρρυνση των γυναικών να στείλουν το πρώτο μήνυμα ως το girl-boss-ification του dating, δηλαδή ως μια προτροπή να «επιτύχει» η χρήστρια και να πάρει τον ρόλο της «κυνηγού», ενώ οι κοινωνικοί ρόλοι αντιμετωπίζονται ακόμα με υπερβολικό σεξισμό.

Η ερευνήτρια Nicole Doria του Dalhousie University στον Καναδά κατέληξε το 2023 πως η πλειοψηφία των γυναικών/θηλυκοτήτων στα dating apps βιώνουν έντονα και δυσάρεστα συναισθήματα, μια και αυτές οι εφαρμογές τις βλέπουν περισσότερο ως παθητικές καταναλώτριες παρά ως πιθανά θύματα σεξουαλικής βίας.

Στο ίδιο πνεύμα, ενώ το Bumble συστήνεται με τη φράση «αμφισβητώντας τους απαρχαιωμένους κανόνες του dating», μαρτυρίες γυναικών στην έρευνα που έκανε η καθηγήτρια Ψηφιακής Ρητορικής, Thompson, το 2021 στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, μιλούν για χρήστες της εφαρμογής που τις έκαναν να νιώσουν κυρίως απογοητευμένες και ευάλωτες, ενώ οι προσβλητικές συμπεριφορές εκ μέρους τους φαίνεται να κανονικοποιούνται χάρη σε αυτή την ανωνυμία.

Στην έρευνα του ProPublica και του Columbia Journalism το 2019, όπου συμμετείχαν 1.200 γυναίκες που έκαναν χρήση των dating apps, παραπάνω από το 1/3 ανέφερε πως είχε πέσει θύμα σεξουαλικής επίθεσης από κάποιον που γνώρισε μέσω εφαρμογής και πάνω από τις μισές αυτού του ποσοστού πως υπέστησαν βιασμό.

Στην έρευνα που διεξήγαγαν οι Berkowitz, Dana & Tinkler το 2021 σχετικά με τους ρόλους των φύλων στο Tinder, προέκυψε πως πάνω από το 90% των ετερόφυλων ανδρών πιστεύει πως ο σκοπός τους είναι να «ταιριάξουν» με όσο το δυνατό περισσότερες γυναίκες. Στην ίδια έρευνα προκύπτει ότι οι γυναίκες/θηλυκότητες επιλέγουν πολύ προσεκτικά με ποια προφίλ ανδρών θα «ταιριάξουν».

Σύμφωνα με τις ίδιες, αντιμετωπίζουν υποτιμητική συμπεριφορά μόνο και μόνο επειδή χρησιμοποιούν dating apps. Προκύπτει, δε, πως καλούνται να είναι σεξουαλικά διαθέσιμες, αλλά όχι πολύ σεξουαλικά ενεργές, διαφορετικά θα θεωρηθούν «απελπισμένες» και θα στιγματιστούν με αρνητικές φήμες. Η ίδια έρευνα αναφέρει πως οι άνδρες χρήστες φοβούνται περισσότερο την απόρριψη, την οποία και βιώνουν ως γελοιοποίηση, δηλαδή το χειρότερο πιθανό σενάριο για τους ίδιους.

Τα dating apps δεν ήρθαν για να δημιουργήσουν μια κυνική κοινωνία ούτε για να προσθέσουν διεκπεραιωτικές διαδικασίες στη σημαντική υπόθεση του έρωτα, ταυτόχρονα όμως δεν φαίνεται να είναι και η φεμινιστική λύση στη δυσάρεστη γυναικεία εμπειρία του dating. Οι πλατφόρμες θα μπορούσαν να είναι ένας ασφαλής χώρος, αλλά έγιναν αμέσως μικρογραφίες της πραγματικότητας: προνόμια, ρατσισμός, σεξισμός, τρανσφοβία και χάος.

Κυριαρχούν εκφράσεις όπως «τα dating apps δεν λειτουργούν» λες και πρόκειται περί κρατικής και δημόσιας παροχής σεξεργασίας, ενώ γυναίκες και θηλυκότητες αρχίζουν να συζητούν ποιο είναι το ιδανικό first date outfit, για να καταλήξουν μερικές φορές δυσοίωνα, ψάχνοντας τον τρόπο που θα δώσουν σήμα στις φίλες τους σε περίπτωση που χρειαστούν βοήθεια. Και αυτή είναι η γυναικεία πραγματικότητα, το να θες να ερωτευτείς, αλλά να παίρνεις ένα ρίσκο που έρχεται να κουκουλώσει κάθε ρομαντική ανεμελιά.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ποιοι θα πληρώσουν τις απάτες του ΟΠΕΚΕΠΕ

Ρεπορτάζ / Ποιοι θα πληρώσουν τις απάτες του ΟΠΕΚΕΠΕ

Η κυβέρνηση ομολόγησε την αποτυχία της στην αντιμετώπιση του πελατειακού κράτους, οι κανονικοί αγρότες όμως, που δεν συμμετείχαν στις απάτες, είναι αυτοί που κυρίως θα πληρώσουν το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
CHECK Κρήτη: καμιά δομή-χιλιάδες πρόσφυγες

Ρεπορτάζ / Κρήτη: Kαμiα δομή - χιλιάδες πρόσφυγες

Αντιμέτωπη με ένα πρωτόγνωρο κύμα μεταναστευτικών-προσφυγικών ροών βρίσκεται η Κρήτη. Και ενώ η συχνότητα και ο αριθμός των αφίξεων έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου δεν έχει δημιουργήσει καμία οργανωμένη δομή υποδοχής στο νησί για τους ανθρώπους αυτούς.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Γιατί η κυβέρνηση Μητσοτάκη στηρίζει τόσο πολύ την κυβέρνηση Νετανιάχου;

Οπτική Γωνία / Γιατί η κυβέρνηση Μητσοτάκη στηρίζει τόσο πολύ την κυβέρνηση Νετανιάχου;

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη στηρίζει τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, αγνοώντας τις επικρίσεις που δέχεται, καθώς δεν θέλει να διαταράξει τη «στρατηγική σχέση» και τα μεγάλα επιχειρηματικά deals.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
To μίσος για τους άλλους…

Οπτική Γωνία / To μίσος για τους άλλους

Για τους περισσότερους η αλήθεια δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Eίδαν κάπου μια εικόνα που εξυπηρετεί το προσωπικό τους αφήγημα, το οποίο συνήθως προσεγγίζεται με συναισθηματικούς όρους, όπου κυριαρχεί το μίσος, κι αυτό τους αρκεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Γιατί η Ελλάδα και η Ευρώπη βρίσκονται αντιμέτωπες με μια επικίνδυνη αποσταθεροποίηση στα σύνορά τους;

Οπτική Γωνία / Η στρατηγική του χάους και το μέλλον της Μέσης Ανατολής

Γιατί η Ελλάδα και η Ευρώπη βρίσκονται αντιμέτωπες με μια επικίνδυνη αποσταθεροποίηση στα σύνορά τους; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, Σωτήρης Ντάλης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ