Μπορούν τα μη κρατικά πανεπιστήμια να ωφελήσουν τα δημόσια;

Τελικά, τα μη κρατικά πανεπιστήμια θα ωφελήσουν τα δημόσια; Facebook Twitter
Βλέπω την παρουσία των ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα ως άμεσες επενδύσεις από το εξωτερικό, οι οποίες θα ωφελήσουν τα δημόσια πανεπιστήμια. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

— Ποια είναι η άποψή σας για τη δημιουργία μη κρατικών πανεπιστημίων στη χώρα μας; Ως καθηγητής που διδάσκει σε πανεπιστήμιο του εξωτερικού, είστε υπέρ ή κατά;
Είμαι υπέρ. Προκειμένου, όμως, το όλο εγχείρημα να λειτουργήσει σωστά, θα πρέπει πρώτα να επιλυθεί το ζήτημα της συνταγματικότητας του νόμου. Δεν είμαι συνταγματολόγος, αλλά, ως καθηγητής Χρηματοοικονομικών, γνωρίζω ότι οι σοβαροί επενδυτές απεχθάνονται την αβεβαιότητα. Με άλλα λόγια, κανένα σοβαρό πανεπιστήμιο του εξωτερικού δεν πρόκειται να επενδύσει στην Ελλάδα όσο η αβεβαιότητα της συνταγματικότητας του νόμου εξακολουθεί να υφίσταται.

— Τι είναι το «μη κρατικό, μη κερδοσκοπικό πανεπιστήμιο»;
Πρόκειται για μη δημόσιο πανεπιστήμιο το οποίο δεν λειτουργεί με σκοπό την επίτευξη κέρδους. Τα έσοδα από τα δίδακτρα, για παράδειγμα, (επαν)επενδύονται στη βελτίωση των προγραμμάτων σπουδών, σε εγκαταστάσεις και ανθρώπινο δυναμικό.

Κανένα σοβαρό πανεπιστήμιο του εξωτερικού δεν πρόκειται να επενδύσει στην Ελλάδα όσο η αβεβαιότητα της συνταγματικότητας του νόμου εξακολουθεί να υφίσταται.

— Πιστεύετε ότι έτσι θα ενισχυθούν ή θα παροπλιστούν τα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα;  
Εκτιμώ ότι τα δημόσια πανεπιστήμια δεν θα παροπλιστούν. Βλέπω την παρουσία των ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα ως άμεσες επενδύσεις από το εξωτερικό, οι οποίες θα ωφελήσουν τα δημόσια πανεπιστήμια για τρεις λόγους.

portrait
Κώστας Μήλας, 
καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο University of Liverpool

Πρώτον, και σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, οι ξένες επιχειρήσεις (τα ξένα πανεπιστήμια) επιτυγχάνουν παραγωγικότητα μέχρι και 11% υψηλότερη εκείνης των εγχώριων επιχειρήσεων (τα δημόσια πανεπιστήμια). Η ποιότητα των επενδύσεων σε εξοπλισμό και τεχνολογία (μεταξύ αυτών, νέες και ενδεχομένως «ηλεκτρονικές» βιβλιοθήκες και ψηφιακή τεχνολογία στη διεξαγωγή μαθημάτων και ακαδημαϊκών εξετάσεων) στα δημόσια ελληνικά πανεπιστήμια θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγικότητας στον χώρο τους.

Δεύτερον, οι ξένες επιχειρήσεις προσφέρουν υψηλότερους μισθούς (μέχρι και 6%) σε σχέση με τις εγχώριες. Προκειμένου, λοιπόν, τα δημόσια πανεπιστήμια να κρατήσουν τα δικά τους μέλη διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού (ΔΕΠ), σίγουρα θα πιεστούν να προσφέρουν υψηλότερους από τους σημερινούς μισθούς. Τρίτον, οι γνωστές καταλήψεις στα δημόσια πανεπιστήμια σίγουρα θα μειωθούν αισθητά με βάση τη λογικής της αυτοσυντήρησης (αφού οι φοιτητές θα θεωρήσουν τα μη κρατικά πανεπιστήμια ως αξιόπιστη εναλλακτική επιλογή).

— Πολλοί υποστηρίζουν ότι «τα δημοφιλέστερα πανεπιστήμια στην Ευρώπη είναι μη κρατικά, αλλά δημόσια».
Αυτό που θα απαντούσα είναι ότι, όπως και να τα ορίσει κανείς, σίγουρα δεν αντιμετωπίζουν καταλήψεις (ή καταστροφές) κάτι το οποίο, δυστυχώς, συμβαίνει πολύ συχνά στα δημόσια πανεπιστήμια στην Ελλάδα.

— Αναφερθήκατε πρόσφατα στο ακανθώδες ζήτημα των διδάκτρων στα μη κρατικά πανεπιστήμια, το οποίο δεν έχει συζητηθεί σοβαρά. Πείτε μας λίγο την εμπειρία σας από τη Μεγάλη Βρετανία.
Τα πανεπιστήμια στη Μεγάλη Βρετανία χρεώνουν ετήσια δίδακτρα 9.250 στερλίνες για τους ημεδαπούς φοιτητές. Ημεδαποί φοιτητές δεν είναι μόνο οι Βρετανοί αλλά και όσοι έχουν μόνιμη κατοικία στη Μεγάλη Βρετανία την τελευταία τριετία. Σημειώνω, εδώ, ότι ο μέσος ετήσιος μισθός στη Μεγάλη Βρετανία, για το 2023, ήταν περίπου 35.000 στερλίνες. Συνεπώς, τα ετήσια δίδακτρα αντιστοιχούν περίπου στο 26,4% αυτού.

Πώς μπορούν, λοιπόν, οι υποψήφιοι φοιτητές να σπουδάσουν εάν δεν διαθέτουν τη σχετική οικονομική δυνατότητα; Απαντώ σημειώνοντας ότι τα δίδακτρα στη Μεγάλη Βρετανία συνδέονται με φοιτητικά δάνεια από το κράτος και ετήσιο επιτόκιο μέχρι 7,3%, των οποίων η αποπληρωμή αρχίζει μετά την αποφοίτηση και μόνο εφόσον ο/η πτυχιούχος προσληφθεί κάπου με ετήσιο μισθό περίπου ίσο με τον μέσο ετήσιο μισθό των νέων ηλικίας μέχρι και 30 ετών (περίπου 27.295 στερλίνες).

— Τι συμβαίνει, από οικονομική άποψη, στην Ελλάδα;
Στη χώρα μας ο μέσος ετήσιος μισθός βρίσκεται κοντά στα 16.500 ευρώ. Τα δίδακτρα των ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα, λοιπόν, θα μπορούσαν να αντιστοιχούν περίπου στο 26,4% του μισθού, δηλαδή στα 4.356 ευρώ ετησίως. Εκτιμώ, λοιπόν, ότι η οικονομική πραγματικότητα στη χώρα μας επιτάσσει ετήσια δίδακτρα όχι παραπάνω από 4.356 ευρώ ετησίως. Να σημειώσω, επιπλέον ότι το βρετανικό κράτος δεν επιτρέπει στα πανεπιστήμιά του την αναπροσαρμογή διδάκτρων με βάση τον πληθωρισμό.

Τι κάνουν, λοιπόν, πολλά από αυτά; Προσφέρουν σε αλλοδαπούς φοιτητές, οι οποίοι δεν επιτυγχάνουν τα κριτήρια εισαγωγής στο πανεπιστήμιο, ένα προκαταρκτικό έτος σπουδών προετοιμασίας, το οποίο χρεώνουν πολύ περισσότερο από 9.250 στερλίνες. Αυτή η πρακτική υπονομεύει, ως έναν βαθμό, την ποιότητα σπουδών, αφού εισάγονται στο πανεπιστήμιο και φοιτητές οι οποίοι δεν διαθέτουν τα απαραίτητα προσόντα. Καλό θα ήταν, λοιπόν, να σκεφτούμε σοβαρά την αναπροσαρμογή διδάκτρων με βάση τον πληθωρισμό, έτσι ώστε τα μη κρατικά πανεπιστήμια να μην εφαρμόσουν την παραπάνω πρακτική στη χώρα μας!

— Τι συμβουλή θα δίνατε σε έναν/μια νέο/-α που θα κληθεί να αποφασίσει αν θα πάει σε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο ή σε ένα μη κρατικό, μη κερδοσκοπικό;
Εάν δεν διαθέτει την οικονομική δυνατότητα, τότε, μοιραία, το μη κρατικό πανεπιστήμιο παύει να αποτελεί βιώσιμη επιλογή. Θα συνιστούσα να αποφασίσει πρώτα τι θέλει να σπουδάσει. Εάν, για παράδειγμα, αποφασίσει να σπουδάσει Στατιστική, θα πρέπει να μελετήσει ποιο πανεπιστήμιο έχει μεγαλύτερη φήμη στο συγκεκριμένο πεδίο (υπάρχουν διεθνείς συγκριτικές λίστες πανεπιστημίων για κάθε πεδίο σπουδών). Εννοείται ότι ένα μη κρατικό πανεπιστήμιο μπορεί να προσφέρει καλύτερη ποιότητα σπουδών στη Στατιστική, αλλά χειρότερη στην Ιατρική, για παράδειγμα, σε σχέση με ένα δημόσιο πανεπιστήμιο.

Μπορεί τα μη κρατικά πανεπιστήμια στο εξωτερικό να έχουν, ενδεχομένως, καλύτερη φήμη από τα δημόσια της χώρας μας, αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι τα παραρτήματά τους στην Ελλάδα θα έχουν την ίδια φήμη. Εάν, π.χ., αυτά τα παραρτήματα προσλάβουν μέλη διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού (ΔΕΠ) που υπολείπονται σε κύρος σπουδών εκείνων των «μητρικών» του εξωτερικού, θα αποτελέσουν «κακό» αντίγραφο των «μητρικών» και δεν θα πρέπει να είναι η πρώτη επιλογή των Ελλήνων φοιτητών!

Να σημειώσω, επιπλέον, ότι το (όποιο) ύψος διδάκτρων θα δικαιολογηθεί μόνο εφόσον τα μη κρατικά πανεπιστήμια επενδύσουν σε μοντέρνα αμφιθέατρα, φοιτητικές εστίες και νέες βιβλιοθήκες, αλλά όλα αυτά δεν δημιουργούνται από τη μια μέρα στην άλλη. Θα συνιστούσα, λοιπόν, στους νέους και τις νέες μας να μη σπεύσουν να εγγραφούν στα μη κρατικά που θα επενδύσουν στην Ελλάδα. Ας περιμένουν ένα-δύο χρόνια να δουν πώς θα λειτουργήσει το όλο «εγχείρημα».

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Οπτική Γωνία / Αμπντελά Ταϊά: «Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Ο Μαροκινός συγγραφέας και σκηνοθέτης, κάτοικος Γαλλίας πλέον και γνωστός στην Ελλάδα από το υπέροχο μυθιστόρημα «Η ζωή με το δικό σου φως», μιλά με θαυμασμό για την εξέγερση της νεολαίας που συνταράσσει την πατρίδα του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Συνέντευξη / Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Μετά από μισό αιώνα στο «Βήμα», ο Νίκος Χασαπόπουλος μιλά για πρώτη φορά για την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής του, τις στιγμές που έζησε δίπλα σε Λαμπράκη, Ψυχάρη και πρωθυπουργούς, αλλά και για το μεγάλο λάθος του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Οπτική Γωνία / Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Έχουμε ένα καινούργιο συναίσθημα, όχι το κλασικό της εποχής των φασισμών, δηλαδή τον φόβο μη βρεθεί κανείς στη θέση των κατώτερων, όσων έμειναν πίσω ή «από κάτω». Πλέον βλέπει κανείς μένος για τα θύματα που μιλάνε.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Μποτιλιαρισμένοι στην Αθήνα: Δαπανούμε έναν μισθό στον δρόμο κάθε έτος

Οπτική Γωνία / Κάθε χρόνο χάνουμε 110 ώρες από τη ζωή μας κολλημένοι στο τιμόνι

Πώς μπορεί να μειωθεί άμεσα το μποτιλιάρισμα στους δρόμους της πρωτεύουσας; Γιατί η λεωφόρος Κηφισού δεν θα αδειάσει ποτέ; Ο συγκοινωνιολόγος και καθηγητής του ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Βασιλική Σιούτη / Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Οι εκ των υστέρων αποκαλύψεις για τη συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν κατέδειξαν τις πραγματικές ισορροπίες στο πεδίο των διεθνών σχέσεων: καμία πλευρά δεν κερδίζει άνευ ανταλλαγμάτων και οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονται από προσωπικές συμπάθειες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Βασιλική Σιούτη / Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα Τέμπη και με την ακρίβεια, που προκαλεί κοινωνική δυσφορία, ο Νίκος Δένδιας εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής που θα οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ