Ναυτική φωτοβολίδα ή τα συντρίμμια της βίας

Ναυτική φωτοβολίδα ή τα συντρίμμια της βίας Facebook Twitter
Η μη ανοχή στη «χουλιγκάνικη» βία μπορεί να είναι απλώς η ρηχή δημαγωγία του συντηρητικού πολιτευτή αλλά και μια βαθύτερη απαίτηση όσων ενδιαφέρονται πραγματικά για μια κοινωνία ίσης αξιοπρέπειας.
0

ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ είμασταν πιο βίαιοι. Στη δική μου γενιά και στις προηγούμενες, μαθητές είχαν φλόμπερ και αεροβόλα, ενώ φυσικά δεν έλειπαν οι γροθιές, το ξύλο, οι συγκρούσεις σώμα με σώμα. Η πολιτική ή γηπεδική σκηνή γεννούσε άγρια πάθη, έστω και αν είχε αρχίσει μια πορεία σταδιακής εξημέρωσης και η εμφάνιση ενός ήπιου στυλ κοινωνικότητας.

Συζητήσεις για τη βία κάποιου «δεκαοχτάχρονου» βρίσκονται πολλές στα αρχεία των εφημερίδων, από τότε μάλιστα μαζί με απόψεις ειδικών και υποσχέσεις των πολιτικών παραγόντων, υποσχέσεις που χρωματίζονται κατά κανόνα από το ξεχωριστό ύφος της κάθε πολιτικής οικογένειας: επίδειξη πυγμής ή αυστηροποίηση των ποινών οι δεξιοί, κοινωνιολογική ερμηνεία και θεραπευτική παρέμβαση οι αριστεροί, ατομική ευθύνη για τους μεν και αναζήτηση των αιτίων της βίας για τους άλλους.

Από κάποιο σημείο και έπειτα πρέπει να αλλάζουν όμως κάποιες καταστάσεις στο πεδίο. Να μεταρρυθμίζονται τα ήθη και να εγκαταλείπονται «έθιμα» για να αναδυθεί μια νέα κοινωνική κουλτούρα: μια κουλτούρα της μη βίας με την απόρριψη της φυσικής (τουλάχιστον) και σωματικής βίας. Όταν, ωστόσο, κάποιος πιάνει αυτό το θέμα, θα έρθει συνήθως αντιμέτωπος με πλήθος ερωτήματα: και τι μας λέτε για τη βία των ίδιων των κρατικών θεσμών, για τη βία στην οικογένεια, για τη βία του εργοδότη ή του παγκόσμιου συστήματος των ισχυρών;

Προφανώς πολλές μορφές ύπουλης βίας θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν και μετά το ξεπέρασμα της φυσικής βαναυσότητας και των τραμπουκισμών. Μέχρι όμως να συμβούν μεγάλες αλλαγές στα πολιτισμικά και κοινωνικά πρότυπα, η στάση απέναντι σε τύπους που χτυπούν σε ευθεία βολή δεν μπορεί παρά να είναι αποστομωτική και κάθετη

Είναι αναγκαίες αυτές οι συζητήσεις που εκτείνονται πολύ μακριά και σε προβλήματα που αφορούν τα διαφορετικά επίπεδα της ύπαρξης. Τώρα, ωστόσο, αυτή η ναυτική φωτοβολίδα που σκόπευσε τον τριαντάχρονο αστυνομικό αποδεικνύει τη συνέχεια της πιο στοιχειώδους, χειροποίητης, φονικής βίας. Το πλαίσιό της μπορεί να αλλάζει, να είναι κάποια «αθλητικά γεγονότα» ή όχι, να αφορά προσωπικές διαμάχες ή μίση μεταξύ κοινωνικών ομάδων. Άλλοτε η βία να πολιτικοποιείται πρόχειρα κι άλλοτε να παραμένει εξόφληση λογαριασμών παρέας και μαφιόζικη σύγκρουση.

Αυτό που φέρνει όμως μαζί της η συγκεκριμένη βία είναι πάντα το ίδιο: μεταγγίζει μεγαλύτερες δόσεις βαρβαρότητας στο κοινωνικό σώμα. Πολλαπλασιάζει την ήδη υπαρκτή βαναυσότητα. Περισσότερο μάλιστα από το μίσος, η βία αυτή φανερώνεται με μια εξοργιστική αδιαφορία για τις συνέπειες, μια ψυχική αναισθητοποίηση ως προς το κακό που μπορεί να προκαλέσει. Γι’ αυτό και αυτή η βία εκτός από τους στόχους της καταστρέφει και τους ίδιους τους αυτουργούς της: όσοι την ασκούν μετατρέπονται σε πειθήνια όργανα ιεραρχικά δομημένων συμμοριών και εξουδετερώνονται συναισθηματικά.

Ενώ λοιπόν ο «δεκαοχτάχρονος με τη φωτοβολίδα» μοιάζει με μικρή ουρά στη μεγάλη αλυσίδα της βίας, μου φαίνεται μεγάλο λάθος η υποτίμηση του συγκεκριμένου κακού. Γιατί; Διότι κατά κάποιον τρόπο η αποπομπή της φυσικής βίας από τη συλλογική μας ζωή είναι ένα πρώτο βήμα και για την αμφισβήτηση πολλών άλλων μορφών κακοποιητικής συμπεριφοράς και των δομών που τις στεγάζουν. Η μη ανοχή στη «χουλιγκάνικη» βία μπορεί να είναι απλώς η ρηχή δημαγωγία του συντηρητικού πολιτευτή αλλά και μια βαθύτερη απαίτηση όσων ενδιαφέρονται πραγματικά για μια κοινωνία ίσης αξιοπρέπειας.

Προφανώς πολλές μορφές ύπουλης βίας (αυτές που συνηθίζουμε να τις ονομάζουμε δομικές ή συστημικές) θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν και μετά το ξεπέρασμα της φυσικής βαναυσότητας και των τραμπουκισμών. Μέχρι όμως να συμβούν μεγάλες αλλαγές στα πολιτισμικά και κοινωνικά πρότυπα, η στάση απέναντι σε τύπους που χτυπούν σε ευθεία βολή δεν μπορεί παρά να είναι αποστομωτική και κάθετη: στάση που δεν αφήνει περιθώρια για κάποια «σχετικοποίηση» με όρους νεότητας.

Δεκαοχτάχρονους συναντά ιστορικά κανείς και στη βάση των ένοπλων πολιτοφυλακών του φασισμού, στις συμμορίες των εμπόρων ναρκωτικών ή σε άλλες ομαδοποιήσεις εξουσιαστικής κτηνωδίας, επομένως το ηλικιακό κριτήριο δεν μπορεί να χρησιμοποιείται επιλεκτικά και εξωραϊστικά.

Τι σημαίνει εν τέλει μη ανοχή στη βία; Όχι αναγκαστικά επίδειξη νομικής αυστηρότητας, ούτε κινήσεις που αποσκοπούν απλά στο «γόητρο» της κυβέρνησης. Πρέπει νομίζω να δούμε τις πληγές ενός ξέφρενου ατομικισμού που αναζητά την επιβράβευση των ισχυρών της ομάδας, τη θερμή αγκαλιά μιας βίαιης (και κατά κανόνα ανδρικής) μικρής κοινότητας. Περισσότερο και από την καταδίκη των πράξεων ενός δράστη χρειαζόμαστε απόρριψη αυτών των κόσμων του άγριου ατομικισμού και των φυλών του.

Έχει έτσι κάποια ιδιαίτερη σημασία να θυμίζει κανείς ότι αυτή η βία είναι μια μορφή κοινωνικής καταδυνάστευσης και όχι κάποια επεισόδια που θίγουν απλώς μικρούς κύκλους. Από μικρές ασκήσεις βαρβαρότητας ξεκινάει ένα μεγαλύτερο δεινό – και πάνω από όλα η ερημιά της αναισθητοποίησης απέναντι στο αίμα του άλλου, η θλιβερή ψυχρότητα για τον πόνο του άλλου.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Γαϊδούρια : Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;/ Ιπποειδή: Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;

Ρεπορτάζ / Γαϊδούρια: Ζώα εργασίας ή θύματα κακοποίησης;

Είναι τα ιπποειδή στην Ελλάδα εργάτες χωρίς δικαιώματα; Ποιες είναι οι συνθήκες διαβίωσής τους, ποια μέριμνα υπάρχει για τη φροντίδα τους και γιατί η νομοθετική προστασία τους βρίσκεται σε μια γκρίζα ζώνη; Μιλούν στη LiFO εκπρόσωποι φιλοζωικών οργανώσεων και τοπικοί φορείς.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Guest Editors / Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Η πατριαρχία είναι παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία, στην αισθητική, στον πολιτισμό, σε ολόκληρη την ανθρώπινη κατάσταση. Όταν σκεφτόμαστε το πολιτικό, δεν γίνεται να μη σκεφτόμαστε το φεμινιστικό.
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οπτική Γωνία / «Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οι παγκόσμιες και περιφερειακές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και τα αδιέξοδα του Παλαιστινιακού. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ