Ο Σαμ Σέπαρντ μπορούσε να εκφράζει το ανείπωτο

Ο Σαμ Σέπαρντ και η Πάτι Σμιθ το 1971 στη Νέα Υόρκη Facebook Twitter
0

Ο πρώτος κανόνας του να είσαι φίλος του Μπομπ Ντίλαν, λένε, είναι να μην μιλάς για τον Μπομπ Ντίλαν. Μια παρόμοια omertà φαίνεται να ισχύει και για τον Σαμ Σέπαρντ, τον θεατρικό συγγραφέα και ηθοποιό. Το βιβλίο του Ρόμπερτ Γκρίνφιλντ "True West: Sam Shepard's Life, Work, and Times" είναι η τέταρτη βιογραφία του Σέπαρντ και η πρώτη μετά τον θάνατό του, στα 73 του χρόνια, το 2017, από επιπλοκές της αμυοτροφικής πλευρικής σκλήρυνσης, ή αλλιώς της νόσου του Lou Gehrig. Το κάπνισμα τον είχε προλάβει. Στις φωνές που απουσιάζουν περιλαμβάνονται εκείνες της Ο-Λαν Τζοούνς, της πρώτης συζύγου του, της επί δεκαετίες συντρόφου του, Τζέσικα Λανγκ, των συντρόφων του Πάτι Σμιθ, Μπρουκ Άνταμς και Τζόνι Μίτσελ (το τραγούδι της "Coyote" αναφέρεται σ’ εκείνον) καθώς και του ίδιου του Ντίλαν.

Ο Σαμ Σέπαρντ ξόδεψε πολύ χρόνο μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας φροντίζοντας την προσωπική του μυθολογία. Έδωσε πολλές συνεντεύξεις στις οποίες δήλωνε πόσο μισεί να δίνει συνεντεύξεις. Όπως και ο Ντίλαν, ήταν λακωνικός κατά πρόσωπο, ενώ στο έργο του έχυνε λέξεις με τον κουβά. Όπως και ο Ντίλαν, επίσης, έριξε εκατομμύρια ιδέες και εικόνες αφήνοντας τους άλλους να τις μαζέψουν. Ήταν τόσο όμορφος, τόσο ωραίος και λεπτός και ευθυτενής, που προκαλούσε σοκ στην ομήγυρη – έκανε τους ανθρώπους να νιώθουν ηλίθιοι ή να δακρύζουν ή να θυμώνουν, μερικές φορές όλα αυτά μαζί. Και πέταγε απαξιωτικές ατάκες του τύπου «έμαθα περισσότερα στον ιππόδρομο παρά στον Σαίξπηρ» και «συνεχίζω να κάνω ταινίες μόνο και μόνο για να ταΐζω τα άλογά μου».

Ήταν τόσο όμορφος, τόσο ωραίος και λεπτός και ευθυτενής, που προκαλούσε σοκ στην ομήγυρη – έκανε τους ανθρώπους να νιώθουν ηλίθιοι ή να δακρύζουν ή να θυμώνουν, μερικές φορές όλα αυτά μαζί.

Όταν ο Σαμ Σέπαρντ έφτασε στο Μανχάταν το 1963, στα 19 του, ονομαζόταν Στιβ Ρότζερς, αν και το πλήρες όνομά του ήταν Σάμιουελ Σέπαρντ Ρότζερς ο Τρίτος. Ο πατέρας του ήταν πιλότος κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, και οι μάτσο, ατίθασες διαθέσεις του ενημέρωσαν τους χαρακτήρες σε μερικά από τα πιο σημαντικά έργα του γιου του, συμπεριλαμβανομένου του "Fool for Love" (1983). Ο Σέπαρντ μεγάλωσε στη Νότια Καλιφόρνια, στη Νότια Πασαντίνα και στη συνέχεια στο Ντουάρτε, σε ένα ράντσο. Φαντάστηκε ότι θα μπορούσε να γίνει κτηνίατρος. Άρχισε να γράφει θεατρικά έργα ενώ φοιτούσε στο κολέγιο, πριν τα παρατήσει.

Ο Σέπαρντ γνώριζε τον γιο του Τσαρλς Μίνγκους, τον Τσαρλς Μίνγκους τον Τρίτο, στο γυμνάσιο. Ο νεότερος Μίνγκους βοήθησε τον Σέπαρντ να βρει δουλειά ως σερβιτόρος στο Village Gate, ένα διάσημο νυχτερινό κέντρο στο Γκρίνουιτς Βίλατζ. Ο Σέπαρντ ήταν εκείνος που έπεισε την Πάτι Σμιθ Patti Smith, να σταθεί μπροστά στο κοινό, να γίνει ροκ σταρ.

Κέρδισε το πρώτο του βραβείο Obie (τα θεατρικά βραβεία του Off-Broadway) το 1967 για το "La Turista". Η Ελίζαμπεθ Χάρντγουικ στο The New York Review of Books το αποκάλεσε «ένα έργο εξαιρετικού ενδιαφέροντος». Ήταν 24 ετών όταν ο Μικελάντζελο Αντονιόνι τον έφερε στη Ρώμη για να τον βοηθήσει να γράψει το σενάριο για το "Zabriskie Point". Αργότερα την ίδια χρονιά, έζησε στην εξοχική έπαυλη του Κιθ Ρίτσαρντς, ενώ δούλευε πάνω σε ένα σενάριο για τους Rolling Stones. Έμενε στο ξενοδοχείο Chateau Marmont όταν βρισκόταν στο Λος Άντζελες και αγόρασε ένα κτήμα στο Cape Breton της Νέας Σκωτίας, κοντά στον Φίλιπ Γκλας και τον Ρόμπερτ Φρανκ.

Μεταξύ 1977 και 1985 έγραψε τα καλύτερα και πιο ώριμα έργα του: "Curse of the Starving Class", "Buried Child", "True West", "Fool for Love" και "A Lie of the Mind", πολλά από τα οποία μιλούν για οικογένειες που διαλύονται. Το κύρος των περισσότερων από αυτά έχει αυξηθεί με τον καιρό. Εξακολουθούν να σε κάνουν να ερμηνεύεις εκ νέου την εμπειρία σου.

Είχε αυτό το σπάνιο χάρισμα, μοναδικό μεταξύ των θεατρικών συγγραφέων, να μπορεί να αρθρώνει αυτό που δεν λέγεται δίπλα σε αυτό που λέγεται. Μισούσε τα αεροπλάνα και έγραφε ενώ οδηγούσε, κολλώντας τα χαρτιά του στο τιμόνι. Η φήμη του κορυφώθηκε το 1983, στο ρόλο του πιλότου Τσακ Γέιγκερ στην ταινία του Φίλιπ Κάουφμαν «Οι κατάλληλοι άνθρωποι» ("The Right Stuff") κερδίζοντας υποψηφιότητα για Όσκαρ καλύτερου δεύτερου ανδρικού ρόλου. Το βραβείο πήγε τελικά στον Τζακ Νίκολσον για την ερμηνεία του στις «Σχέσεις Στοργής».

Την Τζέσικα Λανγκ την γνώρισε την Lange το 1982 στα γυρίσματα της ταινίας «Φράνσις, μια Αδέσμευτη Γυναίκα» (“Frances”). Ήταν έξι χρόνια νεότερή του και είχε μόλις αποκτήσει ένα παιδί με τον Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ. Αν και δεν παντρεύτηκαν ποτέ, ήταν μαζί για σχεδόν τρεις δεκαετίες, και το μεγαλύτερο διάστημα ζούσαν σε μια φάρμα 107 στρεμμάτων με πολλά άλογα, κοντά στο Σάρλοτβιλ της Βιρτζίνια. Τα μεταγενέστερα έργα του Σέπαρντ δεν ήταν από τα καλύτερά του, αλλά ήταν τέτοιο το κύρος του που το κοινό φαινόταν να νιώθει ότι η αποτυχία δεν ήταν του συγγραφέα αλλά δική του, επειδή δεν μπορούσε να τα εκτιμήσει πλήρως.

Με στοιχεία από The New York Times

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει το διήγημα «Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ» της Πατρίσια Χάισμιθ

Lifo Videos / Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει ένα διήγημα της Πατρίσια Χάισμιθ

«Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ»: Μια ιστορία έρωτα, αγάπης, αφοσίωσης, ανταγωνισμού, μίσους και φόνου μεταξύ ενός ζευγαριού και ενός σιαμέζικου γάτου, ένα μυστηριώδες διήγημα της δημιουργού των πιο σαγηνευτικών αντιηρώων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Βιβλίο / Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Ολοένα περισσότερο διευρύνεται η τάση έκδοσης κλασικών και σπάνιων κειμένων σε μικρό μέγεθος που τοποθετούνται δίπλα στο ταμείο και συνιστούν την προσπάθεια ενός εκδοτικού οίκου να φέρει σπουδαία έργα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Βιβλίο / I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Η θεωρητικός, εικαστικός, κριτικός, συγγραφέας και εκδότρια Κρις Κράους μπορεί να μην άλλαξε τα δεδομένα στον αγγλόφωνο κόσμο εκδίδοντας τα βιβλία των Γάλλων θεωρητικών αλλά προκάλεσε άπειρες συζητήσεις με το πρωτότυπο φεμινιστικό βιβλίο της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT
Νίκος Μάντης «Το χιόνι του καλοκαιριού»

Το πίσω ράφι / Για τις απουσίες που μας κάνουν αργούς στα αισθήματα

Καλοκαίρι στην Πελοπόννησο, στη σκιά της δεκαετίας του ’80: ένα πληγωμένο παιδί, μια μητέρα που επιστρέφει αλλαγμένη και μυστικά που βαραίνουν τη σιωπή των ενηλίκων - αυτά ξετυλίγει ο Νίκος Α. Μαντής στο πρώτο του μυθιστόρημα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Νέα βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος του χρόνου, και κάποιες επανεκδόσεις

Fall Preview 2025 / 13 βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος της χρονιάς

Ο πάντα επίκαιρος Καβάφης, νέα, σύγχρονα και παλιότερα ονόματα της λογοτεχνικής σκηνής και κάποιες ξεχωριστές επανεκδόσεις που δικαίως θα διεκδικήσουν χώρο στη βιβλιοθήκη όλων, βιβλιόφιλων και μη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Εμανουέλ Καρέρ «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα»

Το πίσω ράφι / Ένα επτασφράγιστο μυστικό που προκάλεσε αμηχανία και πάταγο

Προκλητικός, ωμός, συχνά σοκαριστικός, ο Εμανουέλ Καρέρ εξερευνά στο «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα» το οικογενειακό του παρελθόν, φέρνοντας σε δύσκολη θέση ακόμα και τα πιο κοντινά του πρόσωπα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ